- Và cũng chính bằng những lời lẽ chua cay đầy khinh miệt, Vũ Trọng Phụng đã dựng lên một đám tang điển hình cho cái xã hội bẩn thỉu ấy, đám tang của cụ tổ trong Hạnh phúc của một tang gia trích trong Số đỏ: đám tang này vừa đáng cười, vừa đáng khóc, vừa đáng khinh bỉ, vừa đáng xót xa, gieo vào lòng những ấn tượng sâu sắc mạnh mẽ.. - Cái đám tang trong Hạnh phúc của một tang gia ấy được dựng lên trong những nghịch lý, trong những sự đối lập đầy mâu thuẫn gay gắt. - Đó là một đám tang diễn ra trong hạnh phúc, trong vui sướng, trong mừng rỡ, đó là một đám tang mà từ khâu báo tin, chuẩn bị đến đưa tang đều làm cho người ta bật cười mỉa mai, chế giễu, nhưng cười rồi lại khóc, cười rồi lại xót xa, cười rồi lại chìm vào trong nghĩ suy trở trăn day dứt. - Những nhân vật trong đám tang ấy đều là những tên hề, những kẻ lố lãng và hợm hĩnh được xây dựng nên trong sự khinh bỉ căm ghét của nhà văn. - Đám tang ấy phải chăng vừa là một tràng cười dài, vừa là một giọt nước mắt lớn đầy chua cay đau xót?. - Đám tang của cụ tổ, cái chết của cụ tổ dường như là một niềm vui sướng vô bờ bến, dường như là kết quả của một sự mong đợi từ rất lâu: “Ba hôm sau, ông cụ già chết thật”. - Người nhà của cụ tổ đã chuẩn bị đám tang cho cụ trong một niềm vui sướng vô bờ, trong những toan tính riêng tư cho bao dự định tốt đẹp sắp đến, ông Phán –. - con ruột của cụ tổ –. - Đám tang lúc này bỗng chốc đã hoá thành tiếng cười, nỗi buồn bỗng chốc trở thành niềm vui hoan hỉ.. - Cảnh chuẩn bị đám tang được miêu tả rất ngắn, không phải vì việc chuẩn bị sơ sài, mà ngắn bởi đám tang ấy đã được chuẩn bị sắp đặt từ rất lâu, rất kỹ càng, giờ cụ tổ chết thật thì ai vào việc nấy, có hệ thống, có tổ chức quy củ đàng hoàng. - Đám tang được đưa vào đúng 7 giờ sáng với rất nhiều người tham gia có cả cảnh sát bảo vệ. - Hai viên cảnh sát Min Đo, Min Toa “giữa lúc không có ai thuê, được mời đi bảo vệ cho đám tang to tát này thì thật vô cùng vui sướng và rất hết lòng” Hai viên cảnh sát có chung niềm vui với gia chủ: niềm hạnh phúc có việc làm chính đáng kiếm ra tiền, thể hiện được uy danh oai phong lẫm liệt. - Các quan khách của đám tang đều là bạn của cụ cố Hồng, “ngực các ông đầy những huân chương: Bắc Đẩu bội tinh, Long bội tinh…. - Ngoài ra, trong đám tang còn có sư cụ Tăng Phú –. - Đám tang đi đến đâu là rầm rộ huyên náo đến đấy: “Đám cứ đi…” lặp lại đến hai lần, diễn tả quá trình đưa đám đầy thách thức. - Dường như người ta đã mặc nhiên chấp nhận những cái nhố nhăng ấy như một tất yếu khách quan của xã hội đương thời. - ngoài mặt thì giả vờ theo lệ của một đám ma, nhưng bên trong chúng lại toan tính, chúng trêu nhau, hẹn hò nhau: “Một mớ âm thanh hỗn độn hoà vào ban nhạc kèn ta kèn tây của đám tang”.. - Đây là tiếng khóc duy nhất trong đám tang nhưng lại là một tiếng khóc trống rỗng và giả dối. - Đám tang cụ tổ trong Hạnh phúc của một tang gia làm cho người ta cười ra nước mắt, cười trong chế giễu, mai mỉa và xót xa. - Cái đám tang ấy như một xã hội thực dân thu nhỏ với tất cả sự lố bịch, xấu xa, bẩn thỉu, rởm đời được phơi bày trần trụi, làm cho người đọc phải cười mà trăn trở day dứt và căm hận.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt