intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non

Chia sẻ: Canhvatxanhbaola | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

70
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm mầm non được hoàn thành với một số biện pháp như sau: Xác định những kỹ năng tự phục vụ cơ bản cần dạy trẻ; Khảo sát đánh giá 1 số kỹ năng tự phục vụ của trẻ đầu năm; Tạo môi trường thân thiện để dạy trẻ những công việc tự phục vụ bản thân; Giáo viên hướng dẫn trẻ thực hiện các kĩ năng tự phục vụ một cách đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu và chính xác;...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non

  1. MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ.................................................................................... 1 PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ................................................................... 3 1. Những nội dung lí luận có liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu tổng kết kinh nghiệm: ............................................................................................ 3 2. Thực trạng vấn đề - Một số nét khái quát về lớp Mẫu giáo lớn A3: ........... 5 2.1. Thuận lợi: ........................................................................................... 4 2.2. Khó khăn: ........................................................................................... 6 3. Các biện pháp thực hiện: ........................................................................... 5 3.1. Biện pháp 1: Xác định những kỹ năng tự phục vụ cơ bản cần dạy trẻ: ........ 5 3.2. Biện pháp 2: Khảo sát đánh giá 1 số kỹ năng tự phục vụ của trẻ đầu năm: ...... 7 3.3. Biện pháp 3: Tạo môi trường thân thiện dạy để dạy trẻ những công việc tự phục vụ bản thân: ........................................................................... 6 3.4. Biện pháp 4: Giáo viên hướng dẫn trẻ thực hiện các kĩ năng tự phục vụ một cách đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu và chính xác . ...................................10 3.5. Biện pháp 5: Rèn luyện các kĩ tự phục cho trẻ thông qua các hoạt động: ...... 8 3.6. Biện pháp 6: Cô giáo gương mẫu trong việc thực hiện các công việc tự phục vụ bản thân: .....................................................................................26 3.7 Biện pháp 7: Quan tâm giáo dục kĩ năng sống tới trẻ cá biệt………..28 3.8. Biện pháp 8: Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. ...........................................................................29 4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm: ..............................................................32 4.1. Về phía trẻ: ........................................................................................32 4.2. Về phía giáo viên:..............................................................................33 4.3. Về phía phụ huynh:............................................................................33 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................. 17 1. Kết luận: ...................................................................................................35 2. Bài học kinh nghiệm:................................................................................18 3. Khuyến nghị: ............................................................................................37
  2. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ Bác Hồ đã từng nói : “ Vì lợi ích mười năm trồng cây, Vì lợi ích trăm năm trồng người” Sở dĩ Bác nói như vậy là để khẳng định với chúng ta rằng việc giáo dục trẻ để trẻ trở thành những công dân tốt cho xã hội cho đất nước là một nhiệm vụ hàng đầu. Nhưng để trở thành những công dân tốt sau này thì trước hết hôm nay trẻ phải biết tự chăm sóc bản thân, trẻ phải có tính tự lập ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Chính vì vậy việc rèn luyện những kĩ năng tự phục vụ cho trẻ là nhiệm vụ rất cần thiết. Nếu trẻ có những thói quen, kĩ năng tự phục vụ tốt sẽ giúp cho cơ thể trẻ phát triển tốt, chống đỡ được các bệnh tật, thích nghi được với điều kiện sống,… hình thành những thói quen cơ bản để giúp trẻ có nhiều nề nếp tốt. Để giúp trẻ có kỹ năng tự phục vụ nghĩa là chúng ta giúp trẻ trải nghiệm những hoạt động hàng ngày của một xã hội thu nhỏ như: làm việc, sinh hoạt, vận động, giao tiếp trong cuộc sống, xoay quanh bản thân, gia đình và môi trường xã hội. Trẻ cần được học và rèn luyện ngay từ nhỏ, từ những bản năng tự nhiên như việc học ăn, học nói, học đi, đứng, ngủ nghỉ,.. đến việc học để có kiến thức và nhận thức về bản chất của cuộc sống, tôn trọng môi trường sống, môi trường thiên nhiên xung quanh và giao tiếp, ứng xử trung thực, khôn ngoan, lịch sự với mọi người. Ở các nước trên thế giới, từ nhiều năm qua giáo dục kỹ năng sống nói chung cũng như việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ nói riêng đã được đưa vào chương trình giảng dạy và là một môn học. Ở Việt Nam, năm học 2009- 2010, lần đầu tiên Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh vào dạy thí điểm ở một số trường mầm non và tiểu học. Và việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ là một bộ phận trong việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ. Có thể nói việc trang bị kỹ năng tự phục vụ cho trẻ em là một phương pháp giáo dục cần thiết để trẻ bớt thụ động, hình thành tính tự lập cho trẻ trong việc học và giao tiếp xã hội. Song trên thực tế, việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ trong các trường mầm non còn chưa được quan tâm nhiều và nhiều giáo viên còn chưa hiểu rõ được tầm quan trọng của vấn đề hoặc thiếu kỹ năng giảng dạy để có thể truyền đạt cho trẻ hiểu và hình thành những kỹ năng tự phục vụ cần thiết cho trẻ. 1/20
  3. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non Là giáo viên mầm non phụ trách lớp mẫu giáo lớn, nhận thức được tầm quan trọng của việc trẻ biết tự làm những công việc vừa sức để tự chăm sóc bản thân mình đối với sự phát triển của trẻ, tôi đã luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào để rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5- 6 tuổi có hiệu quả. Trên thực tế lớp A3 của tôi khả năng tự phục vụ của trẻ còn rất kém do đặc thù một phần trẻ được bố mẹ nuông chiều không phải làm, một phần trẻ lớp tôi có cháu tự kỉ, nên trẻ chưa tự giác trong việc thực hiện 1 số công việc khi ở lớp như: tự xúc cơm, tự cất đồ chơi, tự cất đồ dùng đúng nơi qui định.... Bên cạnh đó, trường tôi nằm trên địa bàn một xã khá phát triển. Nhiều hộ gia đình ở địa phương rất khá giả. Chính vì vậy, trong mỗi gia đình đều không muốn con cái mình phải làm bất kì công việc gì vì đã có ông bà làm giúp. Dần dần cũng hình thành ở trẻ sự ỷ lại, ngại việc… Vậy làm thế nào để rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi có hiệu quả cao và giúp trẻ phát triển một cách hài hòa, cân đối giữa các lĩnh vực, đó là câu hỏi luôn đặt ra cho tôi. Từ những trăn trở suy nghĩ trên tôi đã chọn đề tài: "Một số kinh nhiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5 - 6 tuổi trong trường mầm non " để đưa vào áp dụng thực hiện trong năm học này. 2/20
  4. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lí luận: Trong xã hội hiện nay, sự bùng nổ của thông tin, với những văn hóa không phù hợp thuần phong mỹ tục của dân tộc, với những suy thoái về đạo đức, với sự đua đòi của thế hệ trẻ, cùng với những mặt trái của công nghệ thông tin, mặt trái của xã hội… Việc giáo dục trẻ mầm non ngày càng trở nên thiết yếu nhằm góp phần đào tạo "con người mới" với đầy đủ các mặt: "đức, trí, thể, mỹ". Lâu nay, trong việc giáo dục trẻ em, chúng ta vẫn thường nghe nói đến cụm từ “Kĩ năng sống”. Vậy “kĩ năng sống” là gì và “kĩ năng tự phục vụ” là gì? Có nhiều quan điểm khác nhau: - Theo quan niệm của tổ chức văn hóa, khoa học giáo dục của Liên Hiệp Quốc (UNESCO): Kỹ năng sống là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày. - Theo quan niệm của tổ chức y tế thế giới (WHO): Kỹ năng sống là những kỹ năng mang tính tâm lý xã hội và kỹ năng về giao tiếp được vận dụng trong các tình huống hằng ngày để tương tác có hiệu quả với người khác và giải quyết có hiệu quả những vấn đề, những tình huống của cuộc sống hàng ngày. Kỹ năng tự phục vụ là một trong số hành vi quan trọng nhất mà con bạn cần phải học. - Kỹ năng tự phục vụ: gồm có mặc quần áo, chải đầu, vệ sinh, ăn uống và tắm… đó là những kỹ năng sớm, những kỹ năng mà chúng ta học không cần ghi nhớ và tự động thực hiện hàng ngày. Tự phục vụ bản thân là một trong những kỹ năng quan trọng thúc đẩy trẻ hoàn thiện mình một cách tốt nhất. Đây còn là “cơ hội vàng” giúp trẻ nhanh chóng khôn lớn và trưởng thành trong cuộc sống. Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi nói riêng, việc dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ là rất cần thiết nhưng dạy trẻ kỹ năng gì? Dạy như thế nào? Thì người giáo viên phải biết lựa chọn nội dung cho phù hợp với lứa tuổi và nhận thức của trẻ như: tự lấy và cất đồ dùng đúng nơi quy định, tự đi giầy, dép, tự cài cúc áo, tự xúc cơm ăn, biết chào hỏi lễ phép với mọi người xung quanh… Qua đó phát triển khả năng nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh và có ý nghĩa không nhỏ đối với các lĩnh vực phát triển của trẻ. 2. Thực trạng vấn đề. - Thực hiện nhiệm vụ năm học 2018- 2019, Nhà trường tiếp tục đưa nội dung giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ vào các hoạt động một cách thường xuyên. 3/20
  5. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non - Về phía phụ huynh học sinh lớp tôi đa phần là những gia đình rất có điều kiện kinh tế, hầu hết đều là công chức nhà nước. Các bậc phụ huynh rất chiều con nên trẻ có tính ỷ lại, phó thác cho người khác và một số trẻ lại nhút nhát quá không tham gia vào các hoạt động của trường, của lớp. - Năm học 2018 – 2019 này, tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo lớn. Lớp có 2 cô, 2 cô đạt trình độ trên chuẩn. Lớp tôi có 46 cháu, 22 cháu nam , 24 cháu nữ trong đó có 1 cháu tự kỷ. Lớp Mẫu giáo lớn A3 của tôi được nhà trường phân công nhiệm vụ thực hiện điểm chuyên đề “Giáo dục kĩ năng tự phục vụ”, trong hoạt động hàng ngày. Tôi cùng giáo viên trong lớp luôn băn khoăn, trăn trở phải làm thế nào để thực hiện nhiệm vụ đạt kết quả cao nhất.Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau: 2.1. Thuận lợi: - Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục và đào tạo huyện Gia Lâm và Ban giám hiệu nhà trường đã tổ chức triển khai kiến tập chuyên đề tích hợp giáo dục trẻ kĩ năng tự phục vụ trong các hoạt động ở trường mầm non trên cả 4 độ tuổi. - Phòng học có diện tích rộng rãi, thoáng mát có đầy đủ đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho việc vệ sinh, chăm sóc giáo dục trẻ. - Bản thân tôi có trình độ chuyên môn trên chuẩn, lại thường xuyên được đi kiến tập học hỏi kinh nghiệm các trường bạn, có tinh thần trách nhiệm, tâm huyết với nghề, có lòng yêu thương trẻ, tận tình với công việc. Luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày nhất là việc giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ. - Giáo viên trong lớp đoàn kết biết cùng nhau đưa ra các biện pháp giáo dục rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ sao cho phù hợp với khả năng của trẻ. - 100% trẻ học bán trú tại trường, các cháu trong lớp cùng lứa tuổi, đều được học qua các khối mẫu giáo. Nên khá thông minh, nhanh nhẹn, mạnh dạn và tự tin tham gia vào các hoạt động ở lớp. - Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên ở lớp về tình hình của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ, thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ. 2.2. Khó khăn: 4/20
  6. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non - Tài liệu, sách báo về rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ để giáo viên nghiên cứu, tham khảo còn hạn chế. - Đối với giáo viên: khả năng vận dụng từ những kế hoạch định hướng chung để rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ trong lớp còn chưa đồng đều và chưa linh hoạt. - Đa số phụ huynh ở lớp còn nuông chiều con, không để con phải làm bất cứ việc gì từ việc nhỏ nhất, nên thường phó mặc cho giáo viên ở lớp. - Trong lớp có 1 cháu tự kỷ và một số trẻ trong lớp có tính ỷ lại và thụ động, không tích cực tham gia vào các hoạt động cùng cô và các bạn trong lớp. Xuất phát từ những thuận lợi, khó khăn đó tôi đã áp dụng thực hiện 1 số biện pháp nhằm rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp mình. Cụ thể như sau: 3. Các biện pháp thực hiện: 3.1. Biện pháp 1: Xác định những kỹ năng tự phục vụ cơ bản cần dạy trẻ: Để dạy trẻ, giúp trẻ hoàn thiện tốt hơn những kĩ năng tự phục vụ của mình, là một giáo viên mầm non trước tiên chúng ta phải biết được cần phải dạy trẻ mầm non những kĩ năng tự phục vụ nào. Với trẻ mầm non, đó không phải là những kĩ năng cao siêu, xa vời. Mà đó chỉ là những kĩ năng cần thiết để phục vụ cho bản thân trẻ hàng ngày. Cụ thể: - Trẻ tự rửa mặt, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi đại tiện; xúc miệng, lau miệng sau khi ăn, biết tự đánh răng trước khi đi ngủ và vào buổi sáng sau khi ngủ dạy, tự xúc cơm ăn, nhặt cơm rơi vãi vào đĩa, tự mặc, cởi quần áo, biết đòi hỏi người lớn phải cho mình ăn mặc gọn gàng sạch sẽ, tự đi và cởi giầy, dép, tự lấy và cất đồ dùng đồ chơi gọn gàng ngăn nắp, bỏ rác đúng nơi quy định, khi ra nắng biết đội mũ nón và biết mặc áo mưa khi trời mưa, biết giúp cô lau, cất bàn ghế, xếp lại giá đồ chơi gọn gàng ngăn nắp . Việc xác định được các kỹ năng tự phục vụ phù hợp với lứa tuổi trẻ sẽ giúp giáo viên lựa chọn đúng những nội dung trọng tâm để giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Điều này giúp tôi luôn chủ động, sáng tạo vận dụng các phương pháp giáo dục phù hợp để dạy trẻ những kỹ năng phục vụ cần thiết, giúp trẻ thực hiện tốt các kĩ năng tự phục vụ được rèn luyện. 3.2. Biện pháp 2: Khảo sát đánh giá 1 số kỹ năng tự phục vụ của trẻ đầu năm: Sau khi nghiên cứu và xác định đúng những kĩ năng phục vụ cần dạy trẻ, tôi đã tiến hành khảo sát để đánh giá kỹ năng tự phục vụ của trẻ ở lớp. Kết quả khảo sát như sau: 5/20
  7. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non Trẻ biết Trẻ biết Trẻ biết Trẻ biết Trẻ biết Trẻ biết tự rửa tự xúc mặc, cởi tự đi, vứt rác lấy, cất Số tay, lau cơm ăn quần áo tháo giầy, đúng nơi đồ dùng trẻ mặt dép quy định đúng nơi quy định Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ 46 20 26 24 22 20 26 24 23 23 23 24 22 TL 43,4 56,5 52,1 47,8 43,4 56,5 52,1 50 50 50 52,1 47,8 % Sau khi tiến hành khảo sát, tôi nhận thấy, tỉ lệ trẻ có kĩ năng tự phục vụ đạt yêu cầu theo lứa tuổi còn thấp trong khi đó tỉ lệ trẻ có kĩ năng tự phục vụ chưa đạt yêu cầu theo lứa tuổi lại khá cao. 3.3. Biện pháp 3: Tạo môi trường thân thiện để dạy trẻ những công việc tự phục vụ bản thân: Việc rèn kĩ năng tự phục vụ cho trẻ không chỉ thông qua các hoạt động mà môi trường thân thiện cũng giúp trẻ tiếp nhận những kĩ năng tự phục vụ một cách tự nhiên, thoải mái. Vậy môi trường thân thiện là gì? Phải làm như thế nào để có được môi trường thân thiện để rèn luyện kĩ năng tự phục vụ tốt nhất cho trẻ? * Trang trí môi trường lớp học: Trường, lớp học an toàn, sạch sẽ, thoáng mát, đủ ánh sáng, đủ đồ dùng, đồ chơi phù hợp với lứa tuổi… là những điều kiện thuận lợi giúp trẻ hoạt động. Chính vì vậy môi trường học tập là yếu tố không thể thiếu trong quá trình hình thành và rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Vì vậy giải pháp không thể thiếu là tạo môi trường phù hợp để dạy trẻ. Hình ảnh một số góc chơi của trẻ trong lớp * Môi trường giao tiếp thân thiện cho trẻ khi ở lớp, thân thiện giữa cô giáo và phụ huynh : Để tạo được môi trường thân thiện giữa cô giáo và phụ huynh, tôi luôn chủ động trao đổi, thông tin thường xuyên, kịp thời với cha mẹ trẻ để tạo sự 6/20
  8. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non thống nhất trong chăm sóc và giáo dục trẻ bên cạnh đó tôi luôn nhẹ nhàng, gần gũi trẻ, là người bạn thân thiết của trẻ, quan tâm, luôn lắng nghe và chia sẻ với trẻ. Tôn trọng sở thích riêng của trẻ, giải thích cho trẻ hiểu khi trẻ làm sai; động viên, khuyến khích trẻ khi trẻ làm đúng, làm được việc tốt. Ngoài ra, tôi còn tạo cho trẻ môi trường giao tiếp thông qua các giờ học, giờ chơi. Kết quả: Với những việc làm cụ thể ở trên, tôi đã tạo được môi trường khá thân thiện với trẻ và phụ huynh trẻ. Trẻ thích đến lớp, mỗi khi đến lớp trẻ rất thích thú tham gia vào các hoạt động do cô tổ chức. Phụ huynh lớp tôi luôn tin tưởng và thẳng thắn chia sẻ cùng cô những băn khoăn, thắc mắc về việc chăm sóc giáo dục trẻ nói chung cũng như việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ nói riêng nhằm tìm ra những biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ ở lớp cũng như ở nhà tốt nhất. 3.4. Biện pháp 4: Giáo viên hướng dẫn trẻ thực hiện các kĩ năng tự phục vụ một cách đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu và chính xác . Các cháu mẫu giáo lớn tuy đã học qua lớp mẫu giáo bé và nhỡ nhưng các cháu vẫn cần các cô hướng dẫn lại, lời hướng dẫn của cô phải đơn giản, rõ ràng, chính xác, dễ hiểu. Ví dụ: Trong giờ ăn cơm, thấy có người lạ đi vào lớp, trẻ chưa mời thì cô cần nhắc để trẻ biết mời người lớn ăn cơm. Cô luôn nhắc nhở để trẻ không làm rơi, vãi cơm ra bàn, khi làm vãi cơm, biết nhặt cơm vãi vào khay đựng. Các cháu có thể làm tốt các công việc tự phục vụ bản thân vì vậy đối với trẻ lớp lớn cô có thể giải thích Ví dụ: Thao tác gấp quần áo, thao tác mặc áo, cởi áo: cô giải thích cho trẻ xem sau đó cho trẻ làm theo cô. Hình ảnh cô dạy trẻ cởi áo và gấp quần áo Mọi hành vi, thói quen của trẻ mầm non đều bắt trước theo người lớn. Chính vì vậy, khi hướng dẫn trẻ những công việc tự phục vụ bản thân, cô cần chuẩn bị kĩ lưỡng để động tác mẫu thật chuẩn xác chánh sai lệch để trẻ làm theo. Kết quả: Bằng việc cô giáo hướng dẫn trẻ thực hiện kĩ năng tự phục vụ cho một cách cụ thể, rõ ràng kèm theo lời hướng dẫn dễ hiểu, đa số 7/20
  9. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non trẻ lớp tôi dễ dàng làm theo các thao tác mà cô hướng dẫn. Không chỉ có vậy, thông qua lời hướng dẫn của cô giáo, trẻ hiểu được ý nghĩa và sự cần thiết của từng công việc tự phục vụ nên trẻ ghi nhớ lâu hơn những kĩ năng tự phục vụ mà cô dạy. 3.5. Biện pháp 5: Rèn luyện các kĩ năng tự phục vụ cho trẻ thông qua các hoạt động: Có thể nói rằng thời gian trẻ bên cô giáo rất nhiều, cùng sinh hoạt học tập với cô. Vì vậy cô giáo phải tạo cho trẻ một môi trường thân thiện, cô vừa là cô, vừa là bạn của trẻ. Thông qua các hoạt động hàng ngày, trong giờ học, giờ chơi, khi đi dạo ngoài trời… cô luôn khuyến khích động viên trẻ để trẻ tích cực tham gia các hoạt động từ đó tạo cơ hội cho trẻ thực hiện những công việc tự phục vụ bản thân. a. Trong các giờ hoạt động chung: Lồng nội dung hình thành kĩ năng tự phục vụ vào các môn học có nhiều ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những kĩ năng tự phục vụ. * Trong giờ thể dục: Trong hoạt động này, trẻ được tập luyện các bài tập nhằm phát triển các nhóm cơ và các bộ phận, giác quan trên cơ thể trẻ. Để giúp trẻ hứng thú với bài tập, tôi cho trẻ tập luyện kết hợp sử dụng các đồ dùng, dụng cụ thể dục,… Đây là cơ hội để tôi rèn luyện cho trẻ một số công việc tự phục vụ bản thân như: tự lấy, cất đồ dùng đúng nơi quy định,… Kết quả hoạt động: trẻ hứng thú với bài học, có kĩ năng thực hiện bài tập, đặc biệt đa số trẻ đều thực hiện tốt kĩ năng tự lấy và cất đồ dùng. * Trong giờ hoạt động âm nhạc: Khi dạy trẻ vận động bài hát “vui đến trường ”: dạy trẻ biết rửa mặt thật sạch vào mỗi buổi sáng khi ngủ dạy và trước khi ăn cơm,… - Dạy trẻ bài hát “Anh tí sún”: thông qua bài hát tích hợp dạy trẻ trước khi đi học biết đánh răng… để chuẩn bị đến trường. - Còn khi dạy trẻ vận động minh họa theo lời ca bài hát “trời nắng trời mưa”. Trẻ được tự lấy mũ và tự đội lên đầu. * Trong giờ hoạt động khám phá: Dạy trẻ khám phá “ các bộ phận trên cơ thể của bé”: tôi giáo dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh cá nhân bằng cách thực hiện 1 số công việc tự phục vụ như biết tự đánh răng, rửa mặt, thay quần áo, biết rửa tay khi bẩn,… - Và khi khám phá “Trang phục của bé”: cô giáo dục trẻ biết tự mặc quần áo, không mặc quần áo bẩn, rách, thường xuyên tắm rửa thay quần áo… 8/20
  10. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non * Trong giờ tạo hình: Với hoạt động tạo hình, trẻ sẽ được thỏa sức sáng tạo theo ý thích của mình. Và trong giờ tạo hình, tôi luôn động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho trẻ tự lấy, và cất đồ dùng ngăn nắp, gọn gàng… Khi dạy trẻ đề tài “ vẽ các con vật bé thích”: tôi để trẻ tập và tự làm 1 số công việc tự phục vụ (tự lấy tranh về bàn thực hiện, tự lựa chọn các loại đồ dùng để làm, trẻ tự cất bút, đồ dùng vào rổ, nếu tay bị dính màu, trẻ tự lau tay vào khăn,…) và trẻ rất hứng thú khi được tự làm một số công việc tự phục vụ bản thân. * Trong giờ Làm quen văn học: Dạy trẻ câu chuyện “Gấu con bị đau răng”: giáo dục trẻ biết đánh răng thật sạch sau khi ăn và trước khi đi ngủ * Trong giờ thể dục giờ học: Trong giờ học hoạt động thể dục trẻ giúp cô chuẩn bị đồ dùng. Sau khi học xong, tôi lại yêu cầu trẻ cất đồ dùng đúng nơi quy định một cách gọn gàng, ngăn nắp… b. Thông qua mọi lúc, mọi nơi. * Thông qua giờ đón trẻ: Giờ đón trẻ cô ân cần và chuẩn mực trong xưng hô với trẻ. Cô phải thường xuyên nhắc nhở các cháu khi tới lớp phải biết khoanh tay chào cô, chào bố mẹ và các bạn… rồi cất đồ dùng của mình vào đúng vị trí… đó cũng là cách rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ. Hình ảnh trẻ tự cởi, cất giầy dép, ba lô đúng nơi quy định Để trẻ lớp tôi có thể tự lấy và cất ba lô một cách dễ dàng, tôi đã dán ở các cánh tủ ảnh của trẻ. Làm như vậy trẻ sẽ dễ nhớ chỗ để đồ dùng của mình và để đồ dùng ngăn nắp, gọn gàng hơn. Do trẻ lớp tôi còn nhỏ, để trẻ có thể tự đi, tháo giầy dép một cách dễ dàng, tôi để trước cửa lớp vài chiếc ghế. Khi đến lớp, hoặc ra về, trẻ sẽ ngồi vào ghế để đi và cởi giầy dép. Làm như vậy trẻ vừa dễ làm mà phụ huynh cũng cảm thấy yên tâm hơn bởi trẻ đến lớp được các cô quan tâm chu đáo từ những việc nhỏ nhất. * Thông qua hoạt động góc: Đối với trẻ mẫu giáo hoạt động chơi là hoạt động vô cùng quan trọng trong cuộc sống và là hoạt động chủ đạo với trẻ mẫu giáo. 9/20
  11. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non - Góc kĩ năng, chúng tôi chuẩn bị rất nhiều các nguyên vật liệu, trang phục, vật dụng,… để trẻ rèn luyện các kĩ năng: cài – cởi khuy áo, kéo khóa, buộc dây giầy, tự xỏ tất, xỏ găng tay, rót nước vào phễu, rót nước vào cốc,… Hình ảnh trẻ chơi ở góc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ Ở góc trò chơi học tập, tôi thiết kế bảng học toán với nhiều nội dung khác theo lứa tuổi của trẻ, khi chơi với những bảng này trẻ vừa được ôn luyện các kiến thức cô dạy lại vừa được rèn luyện 1 số công việc tự phục vụ như tự cài cởi cúc áo,... Qua đó giúp trẻ hình thành các kĩ năng tự phục vụ bản thân. * Thông qua hoạt động ngoài trời: Trẻ mầm non khi đến lớp được tham gia rất nhiều các hoạt động khác nhau. Là một cô giáo tôi luôn đề cao hiệu quả của từng hoạt động. - Nếu như trong các tiết học và hoạt động góc, môi trường của trẻ thường xuyên ở trong lớp. Với hoạt động ngoài trời trẻ lại được ra ngoài, được tận hưởng những điều kiện của tự nhiên như: nước, ánh nắng mặt trời, không khí trong lành, được vận động tự do thoải mái, đáp ứng nhu cầu vận động của trẻ. Đây là một hoạt động giúp cô giáo rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ rất hiệu quả đặc biệt là các kĩ năng: tự đi, tháo giầy dép; xếp giầy dép đúng nơi quy định, tự đội mũ… Trẻ biết tầm quan trọng của việc mình làm, có ý thức hơn trong cuộc sống từ đó làm nhiều việc có ích cho bản thân và cho mọi người xung quanh. * Thông qua giờ ăn: Đối với trẻ mầm non giờ ăn có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc giáo dục và rèn luyện kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng vệ sinh văn minh trong ăn uống cho trẻ. Chính vì vậy thông qua giờ ăn tôi đã lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Dạy trẻ biết giữ gìn những đồ dùng đó sạch sẽ, gọn gàng, ngăn nắp. Biết rửa tay, lau mặt trước khi ăn; lau miệng, xúc miệng nước muối sau khi ăn. Dạy trẻ biết giúp cô: kê bàn, lau bàn trước khi ăn, xếp thìa vào đĩa, bê về từng bàn, biết tự bê ghế ngồi vào bàn, biết tự xúc cơm ăn. Dạy trẻ ăn uống từ tốn không vội vã, biết nhặt cơm rơi để vào khay đựng…Thói quen này chỉ hình thành ở mỗi cá nhân trẻ khi chúng ta cho trẻ hàng 10/20
  12. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non ngày được thực hiện. Các cháu có ý thức tự xúc cơm ăn, ăn ngon miệng, ăn nhanh, ăn hết suất. Hình ảnh trẻ giúp cô kê bàn, lau bàn, gấp khăn, chia khay, thìa về bàn * Thông qua các hoạt động khác : Ngoài giờ học, các hoạt động chơi,… cô cần rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mọi lúc mọi nơi. Một ngày của trẻ ở trường, trẻ phải tự làm những công việc tự phục vụ bản thân như: trẻ phải biết tự mình rửa tay trước khi ăn cơm và sau khi đi vệ sinh, phải biết xúc cơm như thế nào cho đúng, biết lấy khăn lau miệng… Đây là công việc trẻ phải tự làm chứ không thể nhờ ai làm hộ mình được và đó là kỹ năng không thể thiếu cho mỗi trẻ vì nó còn giúp trẻ hình thành hành vi và thói quen tốt sau này. Trong giờ ngủ, tôi hướng dẫn và cho trẻ tự đi kê giường, dải chiếu, lấy gối để nằm ngủ; sau khi ngủ dạy trẻ biết tự cất gối của mình. Mùa đông, tôi hướng dẫn trẻ tự cởi bớt áo khi lên giường đi ngủ và tự mặc thêm áo sau khi ngủ dạy. Lúc đầu tôi hướng dẫn để trẻ biết cách làm, sau đó tôi để trẻ tự mặc, cởi áo nhưng tôi luôn quan sát, giúp đỡ mỗi khi trẻ chưa tự làm được. Ngoài ra, với những trẻ đã làm tốt, tôi có thể cho trẻ giúp bạn tự mặc và cởi áo,…. Hình ảnh trẻ kê giường và tự lấy gối Trong giờ thể dục sáng, trước khi tập thể dục, tôi cho trẻ tự lấy dụng cụ thể dục rồi xếp hàng tập thể dục, sau khi tập thể dục xong, tôi yêu cầu trẻ tự cất dụng cụ thể dục rồi xếp hàng đi vào lớp. Trong các giờ vệ sinh cá nhân, tôi luôn hướng dẫn và thực hiện cùng trẻ các công việc như khi tay bị bẩn thì tự rửa tay, khi áo quần bị ướt thì tự lấy quần áo để thay, sau khi đi vệ sinh xong biết tự xả nước. Đặc biệt với trẻ tự kỉ ở lớp, muốn trẻ làm được một số công việc tự phục vụ bản thân, ngoài việc làm mẫu kết hợp hướng dẫn trẻ các thao tác bằng lời thì cô giáo còn phải kiên nhẫn cho 11/20
  13. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non trẻ lặp đi lặp lại rất nhiều lần thao tác đó thì trẻ mới có thể làm được và giúp trẻ biết làm những công việc tự phục vụ bản thân phù hợp với hoàn cảnh. Không chỉ vậy, trong năm học này, Nhà trường tổ chức trung thu và noel cho trẻ, trẻ lớp tôi đã tham gia, các cháu cảm thấy rất thích thú, qua đó trẻ không chỉ thể hiện được tài năng tinh thần đồng đội và sự tự tin đứng trên sân khấu. Hình ảnh cô và trò trường tôi tham gia hoạt động Noel Và còn nhiều hoạt động khác nữa trong một năm học, cả cô và trẻ lớp tôi được tham gia, trẻ được thử sức như thi giáo viên giỏi cấp trường, lên tiết kiến tập chuyên đề tích hợp kĩ năng tự phục vụ trong các hoạt động đều đạt kết quả tốt. -Trong năm học 2018-2019 này, nhà trường còn tổ chức Hội chợ quê cho trẻ tham gia. Được tham gia Hội chợ quê, trẻ thực sự rất thích thú, thoải mái vui chơi mà vẫn được đảm bảo an toàn vì có sự bao quát, theo dõi của các cô giáo và sự hỗ trợ nhiệt tình của rất nhiều các bậc phụ huynh. Kết quả: Qua việc tổ chức cho trẻ các giờ học, các hoạt động trong ngày ở trường mầm non, qua các hoạt động ngoại khóa đã rèn luyện cho trẻ nề nếp thói quen tốt, ngoài việc rèn luyện các kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sống tự tin, còn hình thành cho trẻ tính tự lập không ỷ lại vào người khác, đây chính là những kỹ năng cơ bản để sống và làm việc sau này. 3.6. Biện pháp 6: Cô giáo gương mẫu trong việc thực hiện các công việc tự phục vụ bản thân: Để giúp trẻ hình thành những kỹ năng tự phục vụ một cách tốt nhất cô giáo luôn là người bạn, là tấm gương để trẻ soi vào, để trẻ học tập theo. Chính vì vậy không phương pháp nào hiệu quả bằng phương pháp “ dùng nhân cách để giáo dục nhân cách”. Khi cô là người bạn thật sự gần gũi với trẻ thì trẻ mới thật 12/20
  14. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non sự tự tin thể hiện hết tính cách và năng lực của mình. Cô giáo cần là tấm gương mẫu mực về hành vi, lời ăn tiếng nói, cách ứng sử, cách giải quyết vấn đề. Đây là những yêu cầu rất cao và đòi hỏi mỗi cô giáo cũng luôn tự rèn luyện mình để công tác giáo dục trẻ hiệu quả hơn. Trẻ mẫu giáo có đặc điểm là hay bắt chước, có thể bắt chước cái đúng, cái tốt, nhưng cũng có thể bắt chước cái sai, cái không tốt. Vì vậy trẻ thường hay bắt trước tất cả mọi cử chỉ, lời nói, hành động của cô giáo ở lớp nên mọi tính cách, thói quen của cô giáo có ảnh hưởng rất nhiểu đến sự hình thành thói quen cho trẻ. Hàng ngày trẻ đến lớp phần lớn thời gian trong ngày trẻ được học tập và sinh hoạt cùng cô. Cô giáo vừa là bạn, vừa là người mẹ hiền thứ hai của trẻ, cùng chơi, cùng học, chăm chút từ bữa ăn, giấc ngủ cho trẻ. Vì vậy vai trò của cô giáo rất quan trọng trong việc hình thành những thói quen nề nếp cho trẻ, là tấm gương cho trẻ noi theo. Nếu cô sắp xếp gọn gàng, sạch sẽ thì cháu cũng sẽ gọn gàng như cô. Ngược lại, nếu cô để đồ đạc lung tung, nói năng không lễ phép thì trẻ trong lớp cũng vứt rác lung tung, hay nói tục, chử bậy. Vì vậy cô giáo và mọi người xung quanh thực sự là tấm gương sáng cho các cháu noi theo. Với kỹ năng tự phục vụ hay vệ sinh cá nhân, tôi cũng luôn có ý thức cất đồ dùng đúng quy định như cất túi sách gọn gàng vào tủ của giáo viên, khi ngồi xong đứng lên tôi luôn cất ghế vào đúng chỗ, trước khi chia cơm cho trẻ hoặc sau khi cho trẻ đi vệ sinh xong tôi rửa tay bằng xà phòng… Qua những hành động đó của cô trẻ nhìn thấy được hằng ngày cùng với sự giảng giải của cô giáo dần dần giúp trẻ hiểu, bắt chước và hình thành ý thức cất đồ dùng gọn gàng như; cất ba lô đúng quy định, xếp dép lên giá gọn gàng, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh… Trong trường hợp trẻ có hành vi không tốt nào đó tôi cũng có phản ứng lại làm gương cho trẻ để trẻ biết cách ứng xử và giải quyết vấn đề. Ví dụ: Trước giờ ăn, cô rửa tay trước khi chia cơm và nhắc trẻ rửa tay sạch sẽ trước khi ăn cơm. Ăn cơm xong nhắc trẻ cất ghế, cất bát lau miệng, súc miệng bằng nước muối. Trong mọi hoạt động học tập, sinh hoạt, cô giáo luôn là tấm gương trong việc giữ gìn sạch sẽ môi trường lớp học. Kết quả: Với cách làm gương và luôn là người bạn gần gũi nhất với trẻ như vậy tôi đã giúp trẻ lớp tôi có kỹ năng tự phục vụ bản thân, vệ sinh cá nhân, hoạt động theo tập thể. Mọi hoạt động, hành vi, ngôn ngữ ứng xử chuẩn mực của cô đã giúp trẻ có nhiều tiến bộ, trẻ có thói quen, nếp tốt trong mọi hoạt động. 3.7. Biện pháp 7: Quan tâm giáo dục kĩ năng sống tới trẻ cá biệt 13/20
  15. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non Lớp tôi có một số cháu cá biệt như cháu Đức Anh, Gia Bảo, Tùng Lâm, Công Minh tăng động... vì vậy các cháu rất hiếu động thường không tập trung, không nghe lời... Để thu hút sự chú ý của các cháu, trước tiên chúng tôi tìm hiểu mong muốn sở thích của các bé và cùng các bé đề ra những qui định chung của lớp như: ‘‘Đồ chơi phải biết cất gọn gàng, quần áo gập ngăn nắp, đoàn kết với các bạn, nhường đồ chơi cho bạn” vào thứ hai hàng tuần. Đến cuối tuần chúng tôi tập trung trẻ lại cho trẻ tự nhận xét xem mình đã thực hiện tốt nội qui chưa. Bé nào tiến bộ sẽ được cắm 1 bông hoa ở bảng bé ngoan, còn những bé chưa thực hiện tốt nội qui thì vẫn phải phấn đấu bao giờ ngoan mới được thưởng. Bạn nào được cắm hoa thấy rất vui. Đấy là động lực để các bạn phấn đấu giành được nhiều hoa vào cuối tuần. 3.8. Biện pháp 8: Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Cùng với mục tiêu xã hội hoá giáo dục, các bậc phụ huynh có vai trò không nhỏ trong việc giáo dục trẻ. Cô giáo cần trao đổi với phụ huynh thường xuyên để phụ huynh thấy tầm quan trọng của việc dạy trẻ thực hiện các công việc tự phục vụ bản thân. Gia đình và nhà trường là nhân tố quan trọng trong việc hình thành nhân cách cho trẻ. Vì vậy việc giáo dục trẻ phải kết hợp giữa gia đình và nhà trường mới đạt được kết quả tốt. Chính vì vậy tôi đã tuyên truyền và kết hợp với phụ huynh đưa ra những biện pháp cụ thể sau: - Đối với những phụ huynh chưa có nhiều thời gian quan tâm đến con tôi tuyên truyền và nhấn mạnh về vai trò của cha mẹ đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Qua đó giúp phụ huynh có sự hiểu biết đúng đắn về giáo dục, quan tâm đến con hơn. Ví dụ: trong các giờ đón trả trẻ, họp phụ huynh tôi trao đổi và nắm bắt tình hình của trẻ ở nhà và từ đó có những biện pháp giáo dục đối với từng trẻ. - Trong buổi họp mặt đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của việc hình thành các kĩ năng tự phục vụ với trẻ mẫu giáo.Yêu cầu phụ huynh cần theo dõi giúp đỡ và cho biết tình hình thực hiện các kỹ năng của trẻ ở nhà để cùng phối hợp giáo dục rèn luyện cho trẻ. - Ở góc tuyên truyền của lớp, tôi thông báo từng tháng, từng tuần trẻ được rèn những kĩ năng tự phục vụ nào để các bậc phụ huynh biết và phối hợp rèn luyện những kĩ năng đó cho trẻ ở nhà, trong thời gian trẻ ở nhà không làm hộ trẻ để trẻ ỷ lại, nên khuyến khích trẻ tự phục vụ, giúp đỡ bố mẹ những công 14/20
  16. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non việc vừa sức với trẻ như trông em, nhặt rau, quét nhà… và PH dành thời gian chăm sóc con cái như vệ sinh thân thể, chải răng đúng cách, phụ huynh phải luôn mẫu mực trong giao tiếp ở nhà để trẻ noi theo. Đồng thời chú ý sửa sai trẻ kịp thời những thiếu sót của trẻ đối với bạn bè, đối với người lớn… Ví dụ: Trong giờ nêu gương tôi thường nêu tên những bạn chăm ngoan biết giúp đỡ bố mẹ, giúp đỡ cô giáo, biết tự làm những công viếc vừa sức của mình. - Ngoài việc tuyên truyền với các bậc phụ huynh kiến thức chăm sóc nuôi dạy trẻ thông qua các giờ đón, trả trẻ, tôi còn lập 1 nhóm riêng của lớp trên zalo. Trong nhóm này, các bậc phụ huynh có thể trao đổi thẳng thắn với giáo viên chủ nhiệm lớp hoặc với các bậc phụ huynh khác những thắc mắc, những điều còn chưa rõ về việc chăm sóc giáo dục trẻ nói chung cũng như việc rèn luyện cho trẻ những kĩ năng tự phục vụ nói riêng. Bằng việc trao đổi thông tin trực tiếp trên nhóm. Cháu Đức Anh, từ chỗ không biết làm những công việc tự phục vụ đơn giản nhất đến nay cháu đã biết biết làm 1 số việc như: tự xúc cơm, tự đi vệ sinh, tự bê ghế ngồi vào bàn,.. - Qua đó các bậc phụ huynh hiểu hơn về công tác chăm sóc giáo dục trẻ và phối hợp với các cô giáo để việc chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả tốt nhất. Kết quả: Một số phụ huynh trước đây có sự giáo dục chưa đúng đắn, chưa khoa học, không cho con làm những việc mà giáo viên giao cho trẻ thực hiện khi về nhà nay đã nhận thức được vấn đề, họ đã rất nhiệt tình phối hợp và rất yên tâm khi đưa con đến lớp. Phụ huynh hưởng ứng, thường xuyên trao đổi và cùng phối kết hợp với giáo viên để cùng rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ và rất tin tưởng cô giáo bởi họ tự nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt của con mình. Với những kết quả khả quan như vậy tôi thấy mình cần phải phát huy hơn nữa, nghiên cứu tài liệu và tích cực hơn nữa trong việc tiếp tục giáo dục và rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ để làm tốt nhiệm vụ của mình. Qua đó giúp trẻ trở thành một công dân tốt, có ích cho xã hội. 4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm: Sau một thời gian áp dụng và thực hiện các biện pháp trên vào quá trình giáo dục và rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo bé 5 - 6 tuổi. Tôi đã thu được kết quả như sau: 4.1. Về phía trẻ: - Trẻ khỏe mạnh, có thói quen vệ sinh mọi lúc mọi nơi, có ý thức học tập nắm được kiến thức độ tuổi, ngoan ngoãn, biết vâng lời ông bà bố mẹ, người lớn 15/20
  17. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non tuổi. Trẻ đi học đều hơn, đạt tỷ lệ chuyên cần đạt từ 90% trở lên. - Trẻ tự rửa mặt, rửa tay, biết giữ nhà cửa, đồ dùng, đồ chơi sạch sẽ, biết đi tiêu tiểu đúng nơi quy định, biết tự xúc cơm ăn, khi ăn cơm trẻ không làm rơi vãi, nếu làm vãi cơm thì biết nhặt vào đĩa, tự mặc, cởi quần áo, biết đòi hỏi người lớn phải cho mình ăn mặc gọn gàng sạch sẽ, biết tự đi và cởi giầy, dép, tự cất và lấy đồ dùng đồ chơi gọn gàng, ngăn nắp, biết bỏ rác đúng nơi quy định không vứt rác bừa bãi, khi ra nắng biết đội mũ nón và biết mặc áo mưa khi trời mưa, biết giúp cô lau bàn , kê bàn ghế xếp lại giá đồ chơi gọn gàng ngăn nắp. - Đặc biệt cháu tự kỉ ở lớp đã có nhiều tiến bộ so với thời điểm đầu năm. Từ chỗ cháu không hòa nhập với các bạn ở lớp, không biết làm những công việc tự phục vụ bản thân (không biết tự bê ghế ngồi vào bàn, không biết nói với cô khi muốn đi vệ sinh,…) đến nay cháu đã tiến bộ rất nhiều. Cháu đã bước đầu biết thực hiện một số công việc đơn giản như: tự xúc cơm ăn, tự lấy - cất balô đúng nơi quy định, tự đi – cởi giầy dép,… Chất lượng đánh giá khảo sát trẻ cuối năm của lớp cao hơn so với đầu năm. Kết quả được thể hiện cụ thể trong bảng sau: Trẻ biết Trẻ biết Trẻ biết Trẻ biết Trẻ biết Trẻ biết tự rửa tự xúc mặc, cởi tự đi, vứt rác lấy, cất Số tay, lau cơm ăn quần áo tháo giầy, đúng nơi đồ dùng trẻ mặt dép quy định đúng nơi quy định Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ 46 45 1 46 0 44 2 45 1 46 0 44 2 TL% 97,8 2,1 100 0 95,7 4,3 97,8 2,1 100 0 95,7 4,3 4.2. Về phía giáo viên: - Khi dạy trẻ các kĩ năng tự phục vụ, giáo viên có điều kiện trò chuyện với trẻ, trả lời những câu hỏi vụn vặt của trẻ, không quát mắng trẻ, giải quyết hợp lý, công bằng với mọi tình huống xảy ra giữa các trẻ trong lớp. - Trong giảng dạy, giáo viên hiểu hơn về tâm lý của trẻ theo từng độ tuổi, chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn, mạnh dạn, tự tin điều khiển các cuộc họp phụ huynh học sinh biết tự chuẩn bị, phối hợp chặt chẽ, trao đổi thường xuyên với cha mẹ trẻ. - Có nhiều kinh nghiệm hơn trong công tác giảng dạy cũng như trong công tác nuôi dưỡng. Giáo viên biết mình cần làm gì để tốt nhất cho trẻ. Vì vậy các 16/20
  18. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non đợt thanh tra, kiểm tra đột xuất của trường cũng như của phòng giáo dục lớp tôi được xếp loại tốt. - Trong năm học 2018 – 2019 này, lớp tôi đạt loại Tốt trong các phong trào thi đua, đạt loại tốt Hội thi Quy chế Chăm sóc nuôi dưỡng trẻ và Phong trào thực hiện Chuyên đề Lồng ghép kĩ năng tự phục vụ vào hoạt động cho trẻ. 4.3. Về phía phụ huynh: - Phụ huynh cảm thấy tin tưởng vào kết quả giáo dục của nhà trường, không chê bai chỉ trích cô giáo ngược lại luôn thông cảm, chia sẻ những khó khăn của cô giáo, cung cấp nguyên vật liệu giúp giáo viên trang trí lớp, làm đồ chơi. Phụ huynh thấy yên tâm khi gửi con mình cho nhà trường, cho cô giáo. - Phụ huynh hiểu được vấn đề nên giáo dục cho trẻ những kỹ năng tự phục vụ tốt nhất ngay khi trẻ còn bé. Số lượng phụ huynh tham gia dự họp đông hơn so với những năm trước. PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận: Việc dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, việc đứa trẻ thích nghi nhanh hay chậm, hình thành những kỹ năng sống phụ thuộc rất nhiều vào mức độ đúng đắn trong việc dạy trẻ của mỗi chúng ta. Thực tế, kỹ năng tự phục vụ của trẻ 5- 6 tuổi chỉ đơn giản là tự rửa mặt, rửa tay, tự xúc cơm ăn, tự mặc, cởi quần áo, tự đi và cởi giầy, dép… Để giúp trẻ hình thành kỹ năng tự phục vụ chúng ta cần tìm hiểu thật kỹ đặc điểm tâm lý của trẻ theo từng độ tuổi để từ đó giúp trẻ có kỹ năng tự phục vụ thật tốt. Để dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ, chính người lớn chúng ta hãy chứng tỏ mình là người sống có kỹ năng và hình thành kỹ năng cho trẻ thông qua mọi hoạt động bắt đầu từ việc nhỏ nhất, gần gũi với cuộc sống hàng ngày của trẻ và tạo dần cho trẻ các thói quen tốt. Đó chính là những lợi ích về lâu dài để các bậc phụ huynh ngày nay quan tâm nhiều hơn đến việc rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho con ngay từ tuổi mầm non. Giáo dục, rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5- 6 tuổi nói riêng cũng như trẻ lứa tuổi mầm non nói chung chính là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ là nền tảng cho quá trình học tập suốt đời của trẻ. Người lớn hãy luôn khuyến khích trẻ mạnh dạn tham gia các hoạt động, tự tin vào bản thân đồng thời khuyến khích trẻ khi tham gia vào các hoạt động 17/20
  19. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non luôn chủ động tìm tòi, khám phá để tìm ra cách giải quyết. Đây chính là những kỹ năng cơ bản để sống và làm việc sau này. Bên cạnh những lời nói khích lệ, nêu gương, khuyến khích những hành vi, lời nói tốt của trẻ. Các bậc làm cha mẹ, cô giáo, những người lớn cần nhẹ nhàng, khéo léo khi rèn luyện các công việc tự phục cho trẻ, không nên hạ thấp khả năng của trẻ, không doạ nạt hay bắt trẻ phải làm những việc quá sức của trẻ. Người lớn không nên nuông chiều, bao bọc trẻ thái quá, mà nên cho trẻ tự làm những công việc vừa sức của mình. Người lớn cần sử dụng lời nói rõ ràng, câu hỏi gợi mở phối hợp cùng các cử chỉ, điệu bộ phù hợp nhằm khuyến khích trẻ thực hiện và hiểu ý nghĩa của những công việc tự phục vụ mà trẻ làm. Song công việc thật không đơn giản. Trình độ nhận thức tiếp thu của mỗi cháu khác nhau, điều kiện hoàn cảnh sống từng gia đình mỗi cháu không đồng đều vì vậy qua quá trình thực hiện tôi nhận thấy muốn thực hiện tốt việc này, không chỉ bản thân mỗi giáo viên nỗ lực mà còn cần có sự hỗ trợ, giúp đỡ từ phía các cấp lãnh đạo, nhà trường và đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh mới có thể đem lại kết quả cao trong việc hình thành cho trẻ những kỹ năng tự phục vụ. 2. Bài học kinh nghiệm: Sau một năm học áp dụng các biện pháp rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo lớn, bản thân tôi đã đã rút ra một số kinh ngiệm như sau: - Người lớn luôn là tấm gương sáng mẫu mực cho trẻ noi theo, luôn yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ. - Giáo viên cần trau dồi kiến thức và nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lí, năng lực của trẻ, cần linh hoạt sáng tạo trong quá trình tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. - Cô giáo phải hết lòng yêu thương các cháu, với tinh thần là người mẹ thứ hai, cô dành thời gian chú ý nhiều hơn đến những cháu cá biệt để có biện pháp giáo dục phù hợp, phải động viên khen thưởng, sửa lại kịp thời cho trẻ nhằm kích thích những việc làm tốt, và hạn chế những hành vi xấu của trẻ. - Cô giáo phải luôn tìm tòi học hỏi, luôn có biện pháp sáng tạo mới trong giảng dạy và chăm sóc giáo dục trẻ. Không ngừng học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp để phát huy những mặt tốt, rút kinh nghiệm những việc chưa làm được. - Bên cạnh đó, cần phải có sự phối – kết hợp giữa giáo viên cùng lớp và sự giúp đỡ nhiệt tình của Ban giám hiệu thì việc dạy trẻ sẽ đạt kết quả cao hơn. - Cần phối kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong công tác 18/20
  20. Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi Trong trường mầm non chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ nhất là rèn luyện các kĩ năng tự phục vụ cho trẻ. Để đạt được điều đó, đòi hỏi phải làm tốt công tác tuyên truyền – vận động tới toàn thể các bậc phụ huynh để họ nhận thức đúng đắn về việc dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ quan trọng như thế nào? Muốn giáo dục chăm sóc trẻ đạt kết quả tốt thì phải có sự thống nhất phương pháp giáo dục giữa nhà trường, gia đình và xã hội. - Gia đình phải thật sự là mái ấm tình thương của trẻ, bố mẹ phải là tấm gương sáng để trẻ noi theo, phải quan tâm, yêu thương trẻ, có trách nhiệm giáo dục trẻ ngay từ khi mới chào đời. 3. Khuyến nghị: Để giáo dục và rèn luyện giúp trẻ biết thực hiện các công việc tự phục vụ bản thân, tôi rất mong : - Phòng giáo dục mở các lớp bồi dưỡng cho giáo viên kiến thức dạy trẻ kỹ năng sống, kỹ năng tự phục vụ một cách bài bản, chuyên sâu. - Phòng Giáo dục tổ chức các buổi học tập, phát huy kết quả sáng kiến kinh nghiệm đạt giải cấp thành phố về lĩnh vực kĩ năng sống – kĩ năng tự phục vụ để giáo viên học tập, trao đổi. - Thường xuyên tổ chức kiến tập cấp trường các hoạt động chuyên đề giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ để mọi giáo viên có điều kiện học tập nâng cao kiến thức, kĩ năng dạy trẻ kĩ năng sống, kĩ năng tự phục vụ. - Nhà trường trang bị thêm cho giáo viên các loại tài liệu bồi dưỡng kiến thức giáo dục và rèn luyện kĩ năng phục vụ cho giáo viên. - Tích cực tham khảo sách báo, học hỏi đồng nghiệp, luôn tìm tòi, sáng tạo... để bổ sung kiến thức, nâng cao hiệu quả lồng ghép kĩ năng sống, kĩ năng tự phục vụ vào các hoạt động dạy trẻ hàng ngày. Với kết quả đạt được của bản thân tôi cũng như của lớp A3 được thể hiện ở sáng kiến cho thấy nếu biết phối hợp rèn các kỹ năng tự phục vụ cho trẻ nói chung, cho trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng sẽ đạt được kết quả cao. Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của bản thân đã áp dụng vào việc rèn luyện những kĩ năng tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo lớn và cũng có một số kinh nghiệm rút ra từ thực tế của lớp học để áp dụng vào việc hình thành cho trẻ những thói quen thực hiện các công việc tự phục vụ bản thân. Bản thân tôi sẽ cố gắng học hỏi hơn nữa để tìm ra những giải pháp tối ưu nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc giáo dục trẻ theo chương trình hiện hành. Tôi xin chân thành cảm ơn! 19/20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
47=>2