- GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 10 TRAO DUYÊN. - Nguyễn Du - A. - Nắm được diễn biến tâm trạng đầy mâu thuẫn, phức tạp đầy mâu thuẫn, bế tắc của Thuý Kiều trong đêm trao duyên, thấy được bi kịch tình yêu, thân phận bất hạnh và sự hi sinh quên mình của Kiều vì hạnh phúc của người thân qua lời trao duyên đầy đau khổ.. - Cũng giống như Đạm Tiên, Thúy Kiều cũng là một người tài hoa, đức hạnh nhưng cuộc đời lại chịu nhiều cay đắng, khổ cực. - Để tìm hiểu một phần bi kịch trong cuộc đời của nàng, cô trò chúng ta sẽ đi tìm hiểu đoạn trích “Trao duyên” trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du để hiểu hơn tâm trạng của Thúy Kiều đêm trao duyên và bi kịch tình yêu tan vỡ của nàng.. - Đêm trước ngày phải theo Mã Giám Sinh, việc nhà xong xuôi Kiều thức trắng đêm nghĩ đến thân phận và tình yêu:. - Rồi nhờ cậy Thúy Vân thay mình trả nghĩa với Kim Trọng.. - Trong “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm tài nhân sự kiện trao duyên trước khi Mã Giám Sinh mua Kiều. - Còn đối với Nguyễn Du, ông đã rất tinh tế và cân nhắc khi để sự kiện trao duyên diễn ra sau khi việc bán mình của Kiều đã xong.. - Tức là khi sự đã rồi, đó là một sự thay đổi hợp lý để nhằm diễn tả sâu hơn về bi kịch thân phận và bi kịch tình yêu của Kiều.. - GV: Hướng dẫn HS cách đọc: Đoạn thơ là lời dặn dò, tâm sự của Thúy Kiều đối với Thúy Vân, cậy nhờ em gái một việc thiêng liêng, trong tâm trạng đau đớn, tuyệt vọng. - những đoạn thơ mở đầu cho cuộc đời lưu lạc đau khổ của Kiều.. - GV: Nhan đề đoạn trích là Trao duyên nhưng trớ trêu thay đây không phải là cảnh trao duyên thơ mộng của những đôi nam nữ mà ta thường gặp trong ca dao xưa. - "Trao duyên", ở đây là gửi duyên, gửi tình của mình cho người khác, nhờ người khác chắp nối mối tình dang dở của mình. - Đoạn thơ không chỉ có chuyện trao duyên mà còn chất chứa bao tâm tư trĩu nặng của Thúy Kiều. - Sau khi chập nhận làm lẽ Mã Giám Sinh với giá: “Vàng ngoài bốn trăm”, Thúy Kiều “Một mình nàng ngọn đèn khuya/ Áo đầm giọt lệ, tóc se mái sầu” Thúy Vân chợt tỉnh giấc, hỏi chuyện chị, lúc này Thúy Kiều mới dãi bày hết tâm sự và ý nguyện của mình với em nhưng biết trao duyên là việc tế nhị và khó nói, chính vì lẽ đó ta thấy lời lẽ của Kiều với em có gì khác thường? (trong khi Kiều là chị Vân là em). - Phần 1: 12 câu thơ đầu: Kiều tìm cách thuyết phục, trao duyên cho Thúy Vân.. - Phần 2: 14 câu tiếp: Kiều trao kỉ vật và dặn dò Thúy vân.. - Kiều trao duyên cho Vân, nhờ Thúy Vân thay mình trả nghĩa chàng Kim.Tâm trạng đau đớn, xót xa của Kiều trong đêm trao duyên. - 12 câu thơ đầu: Kiều tìm cách thuyết phục trao duyên cho Thúy Vân. - Kiều.Vẫn xưng hô bằng chị em, mà thực tình trong đó quan hệ giữa người nói người nghe xem ra đã khác: một bên là ân nhân còn một bên là chịu ơn. - Trao duyên ở đây là gửi duyên, gửi tình của mình cho người khác. - Nhờ người khác chắp mối tình. - “Chịu”: Nghe lời, có phần nài ép, bắt buộc (đặt Thúy Vân vào tình thế khó chối từ. - dang dở của mình.Thúy Kiều trước phút dấn thân vào quãng đời lưu lạc, bán mình cứu cha, nghĩ mình không trọn lời đính ước với Kim Trọng đã nhờ cậy em là Vân thay mình trả nghĩa lấy Kim Trọng. - Xưa nay, người đời có thể quý trọng nhau mà trao cho nhau vàng bạc, châu báu…chứ không bao giờ có chuyện trao người yêu và tình yêu cho kẻ khác.Vì vậy, việc trao duyên dù là trao cho em ruột, vẫn là một việc hết sức đau lòng, giáo lý phong kiến vốn rất nghiêm ngặt. - Kiều phải mời Thúy Vân ngồi lên ghế trên, phải lạy em, phải lễ sống em rồi mới thưa chuyện, bởi vì việc mà Kiều cậy nhờ em rất hệ trọng. - Kiều hạ mình xuống hàng của người chịu ơn để lạy bậc ân nhân của mình.. - GV: Sau khi Kiều đã mở lời nhờ cậy Thúy Vân thì mười câu thơ tiếp theo là điều cần nói và ước nguyện của Kiều ngay sau thái độ khẩn thiết, yêu cầu ở hai câu trên. - Thúy Kiều đưa ra ước nguyện của mình: mong Thúy Vân thay mình nối duyên cùng Kim Trọng, giải thích ngay cho thái độ khẩn khoản, nhún mình, kính. - Nỗi đau khổ vì không giữ trọn lời đính ước với chàng Kim đã buộc Thúy Kiều phải nói thật, nói hết với em, phải giãi bày tất cả. - Rõ ràng, Thúy Vân cũng phải hi sinh tình yêu của mình để giúp chị. - Trong hoàn cảnh bi thương của mình, Thúy Kiều không chỉ trao duyên mà còn trao cả nỗi đau của mình cho em gái. - Tuy nhiên, Thúy Vân vốn là cô gái vô tư, thơ ngây trong gia đình họ Vương lúc vạ gió tai bay, Thúy Kiều phải giành cho mình phần hi sinh lớn hơn. - không chỉ hi sinh tình yêu mà hi sinh cả cuộc đời để cứu cha, cứu em.. - Đó là những điều bí mật của chị mà Vân chưa biết, tình yêu nam nữ trong lễ. - Cảnh ngộ của Thúy Kiều:. - vừa có ý mong muốn vừa có ý ép buộc Thúy Vân phải nhận lời.. - Kể lại vắn tắt câu chuyện tình yêu của Kiều - Kim.. - 8 nữa khi tình yêu đã mất, tất cả đều trở nên vô nghĩa, huống hồ Thuý Kiều lại là một người nghĩa nặng tình thâm.. - Qua lời thuyết phục Thúy Vân của Thúy Kiều, em thấy nàng là người có phẩm chất gì đặc biệt?. - Lời lẽ thuyết phục Thúy Vân:. - Ngày xuân”: Thúy Vân còn trẻ còn có tương lai. - Phẩm chất của Thúy Kiều:. - Phẩm chất của Thúy Kiều: Sắc sảo khôn ngoan. - Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài - Xem trước bài:“ Trao duyên” tiết 2.