TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

TIỂU LUẬN MÔN HỌC

CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

Điểm Nhận xét của giảng viên

Đề tài: Giai cấp công nhân hiện đại và sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân trong thời đại ngày nay

Giảng viên hướng dẫn: Lương Minh Hạnh

Họ và tên sinh viên: Nguyễn Thị Minh Châu – 20192716

Đào Bá Khánh – 20192932

Nghiêm Tuấn Khôi – 20192941

Trần Bảo Duy – 20192805

Mã lớp bài tập: 125755

Hà Nội, tháng 6 năm 2021

MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................2
B. PHẦN NỘI DUNG...................................................................................3
1. Khái niệm giai cấp công nhân..............................................................3
1.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin.............................................3
1.2. Định nghĩa giai cấp công nhân.........................................................5
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân..............................5
2.1. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân...........................5
2.1.1. Nội dung kinh tế.........................................................................6
2.1.2. Nội dung chính trị - xã hội........................................................7
2.1.3. Nội dung văn hoá, tư tưởng.......................................................7
2.2. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay.....8
3. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam..........................10
3.1. Nhiệm vụ cụ thể nội dung sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân.....10
3.1.1. Nội dung kinh tế.......................................................................10
3.1.2. Nội dung chính trị - xã hội......................................................11
3.1.3. Nội dung văn hóa tư tưởng......................................................12
3.2. Thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam.......................................12
3.3. Phương hướng, giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam 15
3.3.1. Phương hướng.........................................................................15
3.3.2. Giải pháp.................................................................................16
C. PHẦN KẾT LUẬN................................................................................18
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................19
E. PHÂN CHIA NHIỆM VỤ.....................................................................20
 A. PHẦN MỞ ĐẦU
Theo quan điểm duy vật lịch sử, sứ mệnh lịch sử của một giai cấp không phải
do ý muốn chủ quan quy định mà trái lại, được quy định bởi những điều kiện khách
quan của lịch sử; đồng thời cũng chính điều kiện lịch sử khách quan đó là cơ sở
khách quan tạo cho giai cấp đó có được những đặc điểm chính trị - xã hội mang
tính cách mạng có thể thực hiện được sứ mệnh lịch sử ấy.

Cũng chính lịch sử nhân loại đã chứng minh trong mỗi thời kỳ chuyển biến
cách mạng từ hình thái kinh tế xã hội này sang hình thái kinh tế xã hội khác luôn có
một giai cấp đứng ở vị trí trung tâm, lãnh đạo quá trình chuyển biến đó. Giai cấp
này có sứ mệnh lịch sử là thủ tiêu xã hội cũ, xây dựng xã hội mới phù hợp với tiến
trình khách quan của lịch sử. Việc xoá bỏ chế độ TBCN, tự mình thực hiện và lãnh
đạo nhân dân lao động thực hiện một cuộc cách mạng xã hội để tự giải phóng mình
và giải phóng toàn thể nhân dân lao động khỏi mọi chế độ áp bức, bóc lột, xây
dựng thành công chế độ xã hội mới - xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ
nghĩa. Đây chính là sứ mệnh lịch sử của GCCN.

Trước sự biến động phức tạp, khó lường của tình hình thế giới hiện nay, cùng
với sự phát triển quanh co của lịch sử, đặc biệt sau khi chủ nghĩa xã hội hiện thực ở
Liên Xô và Đông Âu bị sụp đổ, phong trào cách mạng thế giới lâm vào thoái trào,
CNTB tạm thắng thế. Lợi dụng tình hình này không ít kẻ cơ hội đã tìm cách phê
phán, xuyên tạc, bóp méo một cách giáo điều hay cơ hội đủ loại, phủ nhận chủ
nghĩa Mác - Lênin, phủ nhận học thuyết về sứ mệnh lịch sử của GCCN, cho rằng
chủ nghĩa Mác - Lênin đã lỗi thời, không phù hợp và rêu rao về "sự tận cùng của
lịch sử". Trong bối cảnh đó, việc làm sáng tỏ và nhận thức lại một cách đúng đắn
về GCCN và sứ mệnh lịch sử của GCCN là vấn đề có ý nghĩa lý luận, thực tiễn sâu
sắc và thiết thực.

2
 Xuất phát từ thực tế cấp bách đó, với vốn kiến thức đã học, cùng với sự hướng
dẫn nhiệt tình của cô giáo, giảng viên Lương Minh Hạnh, nhóm em lựa chọn
nghiên cứu đề tài: Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
trong thời đại ngày nay.

Do thời gian và trình độ có hạn nên các vấn đề em trình bày không tránh khỏi
nhiều thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến đánh giá, nhận xét của cô để bài tiểu
luận của nhóm em hoàn chỉnh hơn.

Em xin chân thành cảm ơn.

B. PHẦN NỘI DUNG

1. Khái niệm giai cấp công nhân

1.1.Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin.

Để hiểu rõ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, trước hết cần làm rõ khái
niệm giai cấp công nhân. Chính C.Mác và Ph.ăngghen đã chỉ rõ: “Vấn đề là ở chỗ
giai cấp vô sản thực ra là gì, và phù hợp với sự tồn tại ấy của bản thân nó, giai cấp
vô sản buộc phải làm gì về mặt lịch sử”.

Theo C.Mác và Ăngghen, GCCN luôn mang hai thuộc tính cơ bản sau:

- Về phương diện kinh tế - xã hội

Là sản phẩm và là chủ thể của nền sản xuất đại công nghiệp, giai cấp công
nhân là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất
có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao. Họ lao động bằng
phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại với những đặc điểm nổi bật: sản xuất
bằng máy móc, lao động có tính chất xã hội hóa, năng suất lao động cao và tạo ra
những tiền đề của cải vật chất cho xã hội mới. Theo C.Mác, Ph.Ăngghen, công
nhân công nghiệp công xưởng là bộ phận tiêu biểu cho giai cấp công nhân hiện đại.

3
 Trong tác phẩm “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản", các ông nhấn mạnh: “...
các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại công
nghiệp, còn giai cấp vô sản lại là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp và
“công nhân cũng là một phát minh của thời đại mới, giống như máy móc vậy"...
“công nhân Anh là đứa con đầu lòng của nền công nghiệp hiện đại.

- Về phương diện chính trị - xã hội

Từ lịch sử phát Triển cùa chù nghĩa tư bản, giai cấp công nhân còn là sản
phấm xã hội của quá trình phát triển tư bản chủ nghĩa, một xã hội có “điều kiện tồn
tại dựa trên cơ sở chế độ làm thuê”. Trong quan hệ sản xuất tư bàn chủ nghĩa, “giai
cấp vô sản là giai cấp những công nhân làm thuê hiện đại, vì mất các tư liệu sản
xuất của bản thân, nên buộc phải bán sức lao động của mình để sống”.

Căn cứ hai thuộc tính cơ bản của giai cấp công nhân như đã trình bày ở trên,
chúng ta có thể coi những người lao động trong các ngành sản xuất công nghiệp,
dịch vụ công nghiệp là công nhân. Còn những người làm công ăn lương phục vụ
trong các ngành khác như y tế, giáo dục, văn hoá, dịch vụ (không liên quan trực
tiếp đến sản xuất công nghiệp)… là những người lao động nói chung, đang được
thu hút vào tổ chức công đoàn nghề nghiệp, nhưng không phải là công nhân.

Sau khi cách mạng vô sản thành công, giai cấp công nhân trở thành giai cấp
cầm quyền, không còn ở địa vị giai cấp bị bóc lột nữa, mà nó đã trở thành giai cấp
thống trị, giai cấp lãnh đạo cuộc đấu tranh cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới,
đại biểu cho toàn thể nhân dân lao động, làm chủ những tư liệu sản xuất cơ bản đã
được công hữu hoá. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, trong điều kiện tồn
tại nhiều thành phần kinh tế, thì còn có một bộ phận công nhân làm thuê trong các
doanh nghiệp tư nhân. Những người này về danh nghĩa tham gia làm chủ cùng toàn
bộ giai cấp công nhân và nhân dân lao động, nhưng xét về mặt cá nhân, họ vẫn là

4
những người làm công, ăn lương và với những mức độ nhất định, họ vẫn bị những
chủ sở hữu tư nhân bóc lột về giá trị thặng dư.

1.2.Định nghĩa giai cấp công nhân.

Những quan điểm của C. Mác và Ph. ăngghen về hai thuộc tính cơ bản của
giai cấp công nhân cho đến nay vẫn giữ nguyên giá trị, vẫn là cơ sở phương
pháp luận để chúng ta nghiên cứu giai cấp công nhân hiện đại, đặc biệt là để làm
sáng tỏ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay. Căn cứ hai
thuộc tính cơ bản nói trên, chúng ta có thể định nghĩa: "GCCN là một tập đoàn xã
hội ổn định, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công
nghiệp hiện đại, với nhịp độ phát triển của lực lượng sản xuất có tính chất xã hội
hoá ngày càng cao; là lực lượng lao động cơ bản tiên tiến trong các quy trình công
nghệ, dịch vụ công nghiệp, trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào quá trình sản xuất,
tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; đại biểu cho lực lượng
sản xuất và phương thức sản xuất tiên tiến trong thời đại hiện nay."

2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là nội dung chủ yếu, điểm căn bản của
chủ nghĩa Mác – Lênin, là phạm trù trung tâm, nguyên lý xuất phát của Chủ nghĩa
xã hội khoa học. Đó cũng là trọng điểm của cuộc đấu tranh tư tưởng lý luận trong
thời đại ngày nay.

2.1.Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân chính là những nhiệm vụ mà
giai cấp công nhân cần phải thực hiện với tư cách là giai cấp tiên phong, là lực
lượng đi đầu trog cuộc cách mạng xác lập hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ
nghĩa.

Theo chủ nghĩa Mác- Lênin, “sứ mệnh lịch sử tổng quát của giai cấp công
nhân là thông qua chính đảng tiên phong, giai cấp công nhân tổ chức, lãnh đạo
5
nhân dân lao động đấu tranh xoá bỏ các chế độ người bóc lột người, xoá bỏ chủ
nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động khỏi mọi sự áp bức,
bóc lột, nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh”

Nói về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, chủ nghĩa Mác đã viết: “Thực
hiện sự nghiệp giải phóng thế giới ấy, đó là sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản
hiện đại”

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, thể hiện trên ba nội dung cơ bản:

2.1.1. Nội dung kinh tế

Là nhân tố hàng đầu của lực lượng sản xuất xã hội hoá cao, giai cấp công nhân
cũng là đại biểu cho quan hệ sản xuất mới, tiên tiến nhất dựa trên chế độ công hữu
về tư liệu sản xuất, đại biểu cho phương thức sản xuất tiến bộ nhất thuộc về xu thế
phát triển của lịch sử xã hội

Vai trò chủ thể của giai cấp công nhân, trước hết là chủ thể của quá trình sản
xuất vật chất để sản xuất ra của cải vật chất ngày càng nhiều đáp ứng nhu cầu ngày
càng tăng của con người và xã hội,

Chỉ có giai cấp công nhân là giai cấp duy nhất không có lợi ích riêng với
nghĩa là tư hữu. Nó phấn đấu cho lợi ích chung của toàn xã hội. Nó chỉ tìm thấy lợi
ích chân chính của mình khi thực hiện được lợi ích chung của cả xã hội

Ở các nước xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân thông qua quá trình công
nghiệp hoá và thực hiện “Một kiểu tổ chức xã hội mới về lao động” để tăng năng
suất lao động xã hội và thực hiện các nguyên tắc sở hữu, quản lý và phân phối phù
hợp với nhu cầu phát triển sản xuất, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.

Trên thực tế, hầu hết các nước xã hội chủ nghĩa lại ra đời từ phương thức phát
triển rút ngắn, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa. Do đó, để thực hiện sứ mệnh lịch sử
của mình về nội dung kinh tế, giai cấp công nhân phải đóng vai trò nòng cốt trong

6
quá trình giải phóng lực lượng sản xuất (vốn bị kìm hãm, lạc hậu, chậm phát triển
trong quá khứ), thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển để tạo cơ sở cho quan hệ sản
xuất mới, xã hội chủ nghĩa ra đời.

Công nghiệp hoá là một tất yếu có tính quy luật để xây dựng cơ sở vật chất –
kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp công
nhân phải là lực lượng đi đầu thực hiện công nghiệp hoá, cũng như hiện nay, trong
bối cảnh đổi mới và hội nhập quốc tế, yêu cầu mới đặt ra đòi hỏi phải gắn liền công
nghiệp hoá với hiện đại hoá, đẩy mạnh công nghiệp hoá gắn với phát triển kinh tế
tri thức, bảo vệ tài nguyên, môi trường

2.1.2. Nội dung chính trị - xã hội

Giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng
Cộng sản, tiến hành cách mạng chính trị để lật đổ quyền thống trị của giai cấp tư
sản, xoá bỏ chế độ bóc lột, áp bức của chủ nghĩa tư bản, giành quyền lực về tay giai
cấp công nhân và nhân dân lao động. Thiết lập nhà nước kiểu mới, mang bản chất
giai cấp công nhân, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện quyền lực
của nhân dân, quyền dân chủ và làm chủ xã hội của tuyệt đại đa số nhân dân lao
động.

Giai cấp công nhân và nhân dân lao động sử dụng nhà nước của mình, do
mình làm chủ như một công cụ có hiệu lực để cải tạo xã hội cũ và tổ chức xây dựng
xã hội mới, phát triển kinh tế và văn hoá, xây dựng nền chính trị dân chủ - pháp
quyền, quản lý kinh tế - xã hội và tổ chức đời sống xã hội phục vụ quyền và lợi ích
của nhân dân lao động, thực hiện dân chủ, công bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội,
theo lý tưởng và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.

2.1.3. Nội dung văn hoá, tư tưởng

Thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp công nhân trong tiến trình cách
mạng cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới trên lĩnh vực văn hoá, tư tưởng cần
7
phải tập trung xây dựng hệ giá trị mới: lao động; công bằng; dân chủ; bình đẳng và
tự do.

Hệ giá trị mới này là sự phủ định các giá trị tư bản mang bản chất tư sản và
phục vụ cho giai cấp tư sản; những tàn dư các giá trị đã lỗi thời, lạc hậu của các xã
hội quá khứ. Hệ giá trị mới thể hiện bản chất ưu việt của chế độ mới xã hội chủ
nghĩa sẽ từng bước phát triển và hoàn thiện

Giai cấp công nhân thực hiện cuộc cách mạng về văn hoá, tư tưởng bao gồm
cải tạo cái cũ lỗi thời, lạc hậu, xây dựng các mới, tiến bộ trong lĩnh vực ý thức tư
tưởng, trong tâm lý, lối sống và trong đời sống tinh thần xã hội. Xây dựng và củng
cố ý thức hệ tiên tiến của giai cấp công nhân, đó là chủ nghĩa Mác – Lênin, đấu
tranh để khắc phục ý thức hệ tư sản và các tàn dư còn sót lại của các hệ tư tưởng
cũ. Phát triển văn hoá, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, đạo đức và lối
sống mới xã hội chủ nghĩa là một trong những nỗi dung căn bản mà cách mạng xã
hội chủ nghĩa trên lĩnh vực văn hoá tư tưởng đặt ra đối với sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân hiện đại

2.2.Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay

Trước hết, GCCN phải là giai cấp thống trị về chính trị. Với địa vị thống trị
của mình, GCCN là giai cấp quyết định xu hướng phát triển của lịch sử; giai cấp
cầm quyền ở một số quốc gia trên thế giới. Hơn nữa, GCCN là động lực và là lực
lượng lãnh đạo cuộc đấu tranh nhằm thủ tiêu mọi sự áp bức bóc lột và sự tha hoá
con người, sáng tạo ra xã hội mới, thực hiện sự giải phóng con người …

Ta thừa nhận một thực tế là ngày nay trước sự biến đổi không ngừng của thế
giới, khi mà CNTB đang thắng thế, phong trào cách mạng trên thế giới đang tạm
thoái trào và đặc biệt là cuộc cách mạng khoa học công nghệ đang diễn ra với một
tốc độ chóng mặt trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội thì bản thân GCCN
cũng đang có nhiều thay đổi. Trước hết có thể dễ dàng nhận ra những thay đổi về

8
mặt chất của đội ngũ công nhân trên toàn thế giới. Ngày nay trình độ tay nghề
chuyên môn của GCCN đã được nâng lên rõ rệt. Công nhân ngày càng được nâng
cao trình độ, tay nghề thêm vào đó là xu hướng "trí thức hoá" công nhân đang diễn
ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Đây là một xu thế tất yếu khách quan bởi nó xuất phát từ
đòi hỏi của thực tiễn sản xuất. Đời sống của công nhân không ngừng được cải
thiện. Tại các nước phát triển GCCN đang được trung lưu hoá, được quan tâm
không chỉ về mặt vật chất mà còn cả về mặt tinh thần. Bản thân GCCN thế giới
cũng có nhiều chuyển biến tích cực về giác ngộ cách mạng, tiếp thu chủ nghĩa Mác
- Lênin. Các phong trào đấu tranh của công nhân về vấn đề dân sinh dân chủ đang
diễn ra mạnh mẽ. Bên cạnh đó GCCN hiện nay cũng có những chuyển biến mạnh
mẽ về mặt lượng. Số lượng công nhân thế giới không ngừng tăng lên, họ trở thành
lực lượng lao động đông đảo, chiếm vị trí quan trọng hàng đầu trong xã hội. Không
những vậy giai cấp công nhân còn đang biến đổi mạnh mẽ về cơ cấu chủ yếu theo
hướng: giảm số lượng lao động giản đơn, lao động trong những ngành nghề truyền
thống - tăng số lượng lao động phức tạp, lao động trong các ngành nghề hiện đại.

Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trong lòng chế độ
TBCN đang diễn ra hết sức gay gắt. Tuy đã đạt được một số thành tựu nhưng
CNTB vẫn không sao giải quyết được những mâu thuẫn nội tại trong lòng nó. Nền
kinh tế TBCN có khả năng phát triển nhưng thường xuyên phải đương đầu với các
cuộc khủng hoảng nặng nề, với nhiều cơn suy thoái và nạn thất nghiệp. Phong trào
đấu tranh của GCCN tuy đang đứng trước những thách thức to lớn, nhưng sự phát
triển lực lượng sản xuất thế giới vẫn đang chuẩn bị những tiền đề khách quan cho
GCCN thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình.

Cũng có quan điểm cho rằng thời đại ngày nay là thời đại của nền “văn minh
trí tuệ”, của “kinh tế tri thức”, do đó tri thức mới là lực lượng tiên phong, có vai trò
lãnh đạo cách mạng. Tất nhiên, trí thức có vai trò quan trọng trong mọi thời đại.
Song trí thức không thể đóng vai trò lãnh đạo thay thế vai trò lãnh đạo thay thế
9
GCCN. Bởi lẽ, trong xã hội trí thức chỉ là một tầng lớp, họ chưa bao giờ và không
bao giờ là một giai cấp. Mặt khác, trí thức không có lợi ích đối kháng trực tiếp với
lợi ích của giai cấp tư sản chính vì vậy mà trí thức không có tinh thần cách mạng
triệt để như GCCN.

Từ những phân tích trên ta đã làm rõ những cơ sở khách quan để khẳng định
GCCN có sứ mệnh lịch sử là đấu tranh để thủ tiêu chế độ TBCN và từng bước xây
dựng thành công xã hội mới - xã hội CSCN với giai đoạn đầu là xã hội XHCN trên
phạm vi toàn thế giới. Và dù lịch sử thế giới có thay đổi như thế nào, GCCN có
những bước chuyển biến ra sao thì sự thực đó là: sứ mệnh lịch sử của GCCN không
thay đổi và GCCN sẽ thực hiện thành công sứ mệnh lịch sử của mình khi thời cơ
đến.

3. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam

Trong giai đoạn từ những năm 30 của thế kỷ XX, ta có thể khẳng định sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam đó là lãnh đạo cách mạng thông qua
đội tiên phong của mình là Đảng Cộng Sản Việt Nam đánh đuổi bè lũ thực dân
Pháp và đế quốc Mĩ, giành lại độc lập tự do cho dân tộc. Suốt chặng đường dài
ngót thế kỷ gian nan thử thách ấy, GCCN Việt Nam đã được tôi luyện và trưởng
thành về mọi mặt, xứng đáng là lực lượng nòng cốt của liên minh công nông, trí
thức vững chắc.

Trong thời kỳ đổi mới, giai cấp công nhân nước ta có sứ mệnh lịch sử to lơn:
là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là Đảng cộng sản việt
nam, giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến, giai cấp tiên phong trong
sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, lực lượng đi dầu trong sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng,
dân chủ, văn minh, lực lượng nòng cốt trong liên minh giai cấp công nhân với giai
cấp nông dân vầ đội ngũ tri thức dưới sự lãnh đạo của đảng

10
 3.1.Nhiệm vụ cụ thể nội dung sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân

Thực hiện sứ mệnh lịch sử to lớn đó, giai cấp công nhân việt nam phát huy vai
trò của một giai cấp tiên phong, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc dưới sự
lãnh đạo đúng đắn của Đảng để giải quyết các nhiệm vụ cụ thể thuộc nội dung sứ
mệnh lịch sử giai cấp công nhân

3.1.1. Nội dung kinh tế

Giai cấp công nhân việt nam với số lượng đông đảo công nhân có cơ cấu
ngành nghề đa dạng, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ công nghiệp ở
mọi thành phần kinh tế, với chất lượng ngày một cao về kỹ thuật và công nghệ sẽ là
người nhân lực lao động chủ yếu tham gia phát triển nền kinh tế thị trường hiện đại,
định hướng xã hội chủ nghĩa, lấy khoa học – công nghệ làm động lực quan trọng,
quyết định tăng năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả. Đảm bảo tăng trưởng
kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, thực hiện hài hòa lợi ích cá
nhân tập thể và xã hội

Giai cấp công nhân phát huy vai trò và trách nghiệm của lực lượng đi đầu
trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đây là vấn đề
nổi bật nhất đối với việc thực hiện sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân Việt Nam
hiện nay. Thực hiện thắng lợi mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, làm cho
nước ta thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, có nền công nghiệp hiện
đại, định hướng xã hội chủ nghĩa trong một, hai thập kỷ tới, với tầm nhìn tới thế kỷ
XXI đó là trách nghiệm của toàn Đảng, toàn dân mà giai cấp công nhân là nòng
cốt. Tham gia vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giai cấp công
nhân có điều kiện khách quan thuận lợi để phát triển cả về số lượng và chất lượng,
làm cho những phẩm chất của giai cấp công nhân được hình thành và phát triển đầy
đủ trong xã hội hiện đại, với phương thức lao động công nghiệp hiện đại,

11
 3.1.2. Nội dung chính trị - xã hội

Cùng với nhiệm vụ giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng thì nhiệm
vụ “Giữ vững bản chất của giai cấp công nhân của Đảng, vai trò tiên phong, gương
mẫu của cán bộ đảng viên” và “ tăng cường cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn
chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “ tự diễn biến, tự
chuyển hóa trong nội bộ” là những nội dung chính yếu, nổi bật, thể hiện sứ mệnh
lịch sử giai cấp công nhân về phương diện chính trị - xã hội. Thực hiện trọng trách
đó, đội ngũ cán bộ Đảng viên trong giai cấp công nhân phải nêu cao trách nhiệm
tiên phong, đi đầu, góp phần củng cố và phát triển cơ sở chính trị - xã hội quan
trọng của Đảng đồng thời giai cấp công nhân chủ động, tích cực tham gia xây
dựng, chỉnh đốn làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, bảo vệ Đảng, bảo
vệ chế độ xã hội chủ nghĩa để bảo vệ nhân dân – đó là trọng trách lịch sử thuộc về
sứ mệnh của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.

3.1.3. Nội dung văn hóa tư tưởng

Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc có nội dung cốt lõi là xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, giáo dục đạo
đức cách mạng, rèn luyện lối sống, tác phong công nghiệp, văn minh, hiện đại, xây
dựng hệ giá trị văn hóa và con người Việt Nam, hoàn thiện nhân cách – Đó là nội
dung trực tiếp về văn hóa tư tưởng thể hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân,
trước hết là trọng trách lãnh đạo của Đảng. Giai cấp công nhân còn tham gia vào
các cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng lý luận để bảo vệ sự trong sáng của chủ
nghĩa Mác – Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đó là nền tảng tư tưởng của Đảng,
chống lại những quan điểm sai trái, những sự xuyên tạc của các thế lực thù địch,
kiêm lý tưởng mục tiêu và con đường cách mạng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội. Muốn thực hiện được sứ mệnh lịch sử này, giai cấp công nhân Việt Nam cần
thường xuyên giáo dục cho các thế hệ công nhân và lao động trẻ ở nước ta về ý
thức giai cấp, bản lĩnh chính trị, chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế, củng cố
12
mối liên hệ mất thiết giữa giai cấp công nhân với dân tộc, đoàn kết giai cấp gắn liện
với đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế. Đó là sự kết hợp sức mạnh dân tộc với
sức mạnh thời đại trong thời đại Hồ Chí Minh

3.2.Thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam

Những năm cuối thế kỷ XI, đầu thế kỷ XX khi tầng lớp tư sản mại bản tiến
vào nước ta thì những nhóm công nhân Việt Nam riêng lẻ cũng bắt đầu xuất hiện
và từng bước trưởng thành với tư cách là một giai cấp. Thời Việt Nam thuộc Pháp,
giới chủ nhà máy, xí nghiệp đã chia công nhân ra làm hai loại: "công nhân áo xanh"
và "công nhân áo nâu". Việc Đảng Cộng Sản Việt Nam được thành lập vào đầu
năm 1930 đã đánh dấu cột mốc sự chuyển biến về chất trong cuộc đấu tranh của
giai cấp công nhân Việt Nam từ tự phát tiến đến tự giác. Trong lịch sử của mình
GCCN Việt Nam cùng với đội tiên phong của mình là Đảng Cộng Sản Việt Nam
thực hiện thành công cuộc cách mạng dân tộc dân chủ, tiến lên cách mạng XHCN.

GCCN nước ta đã có những cuộc đấu tranh quyết liệt chống bè lũ thực dân
Pháp. Rất nhiều công nhân chân chính đã ngã xuống trong cuộc đấu tranh này để
giành lại độc lập tự do cho dân tộc. Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước,
GCCN ở cả hai miền Bắc Nam đã có nhiều cống hiến đặc biệt xuất sắc.

Từ năm 1955 đến năm 1975, miền Bắc nước ta bước váo công cuộc xây dựng
CNXH với mục tiêu cơ bản là khôi phục và cải tạo nền kinh tế. GCCN miền Bắc
thời kỳ này sôi nổi thi đua phấn đấu theo lời kêu gọi của Bác Hồ: " Mỗi người làm
việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt ".

Sau khi hai miền Nam Bắc thống nhất, đất nước ta bước vào thời kỳ xây dựng
XHCN trên cả nước. GCCN có khoảng 5 triệu người, chiếm khoảng 6% dân số.
Điểm thuận lợi lớn nhất của GCCN nước ta lúc đó là được sự lãnh đạo của Đảng và
tinh thần hăng say lao động để xây dựng quê hương, đất nước. Qua quá trinh đổi
mới xây dựng đất nước, GCCN không chỉ phát huy vai trò của mình, đóng góp vào

13
sự nghiệp đổi mới mà còn là sản phẩm của qúa trình đổi mới, GCCN không ngừng
biến đổi và phát triển.

Sự biến đổi trước hết là ở cơ cấu GCCN, họ không còn thuần tuý là những
người lao động công nghiệp ở các nhà máy, xí nghiệp. Ngày nay GCCN nước ta là
đội ngũ được đào tạo khá cơ bản, có hệ thống trên nền tảng văn hó phổ thông và
dạy nghề chuyên nghiệp. Họ sớm thích nghi với nền kinh tế thị trường và phương
thức sản xuất tiên tiến, hiện đại. GCCN có mối quan hệ tự nhiên, máu thịt với giai
cáp nông dân, tầng lớp trí thức và nhân dân lao động. Họ là lực lượng nòng cốt xây
dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, GCCN nước ta đã thể hiện
xứng đáng là một bộ phận của GCCN quốc tế, tiếp tục lấy chủ nghĩa Mác - Lênin
và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của
mình. Không những vậy mà công nhân Việt Nam còn chủ động tham gia giải quyết
các vấn đề quốc tế có tính thời đại như: dân số, môi trường, văn hoá, năng lượng,
lương thực, bệnh tật, chiến tranh và hoà bình .

GCCN đi đầu trong lao động sáng tạo, xây dựng đất nước. Chúng ta tự hào về
sự thay đổi bộ mặt kinh tế - xã hội của đất nước với các thành tựu về kinh tế, văn
hóa, cơ sở hạ tầng. Đội ngũ công nhân Việt Nam đã có mặt trong tất cả các lĩnh vực
sản xuất, các thành phần, các ngành kinh tế. Thực tế này trái ngược với nhận định
của một số người cho rằng vai trò của GCCN ngày càng giảm đi trong xã hội hiện
đại.

GCCN là lực lượng kiên định bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN, không chấp
nhận đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập. Lòng tin của GCCN vào sự lãnh đạo của
Đảng, vào sự nghiệp đổi mới ngày càng được củng cố và giữ vững. Tham gia vào
đủ các thành phần kinh tế phong phú, đa dang và phức tạp nhưng GCCN luôn giữ
vững được bản chất cách mạng, bản lĩnh chính trị của mình, lấy mục tiêu dân giàu

14
nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh để phấn đấu, lấy việc xây dựng
nền kinh tế độc lập tự chủ, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế làm phương châm và
nguyên tắc hoạt động

GCCN nước ta là lực lượng tích cực, kiên quyết đi tiên phong trong mặt trận
đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng và các tệ nạn xã hội, là lực lượng chính trị -
xã hội quan trọng bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội,
xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nhất là trong nền công nghiệp quốc phòng.
GCCN Việt Nam rất nhạy cảm chính trị, không hoang mang dao động, luôn cảnh
giác với mọi âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch, làm thất bại mọi âm mưu
"diễn biến hòa bình", giữ vững mục tiêu lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH, kiên
định con đường đi lên CNXH dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam.

Qua hơn 20 năm đổi mới cùng với quá trình CNH - HĐH đất nước, GCCN
nước ta đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên sự phát triển của GCCN chưa
đáp ứng được yêu cầu về số lượng, cơ cấu cũng như trình độ học vấn, chuyên môn
cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập kinh tế quốc tế. Đội ngũ
công nhân nước ta đang thiếu nghiêm trọng các chuyên gia kỹ thuật, cán bộ quản lý
giỏi, công nhân lành nghề; tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động còn nhiều
hạn chế. Đa phần công nhân xuất thân từ nông dân, chưa qua đào tạo cơ bản.
GCCN còn hạn chế về phát huy vai trò nòng cốt trong liên minh công - nông - trí
thức. Giác ngộ giai cấp và bản lĩnh chính trị của công nhân không đồng đều, sự
hiểu biết về chính sách, pháp luật còn nhiều hạn chế. Tỉ lệ Đảng viên và cán bộ
lãnh đạo xuất thân từ công nhân còn thấp. Một bộ phận công nhân chưa thiết tha
phấn đấu vào Đảng và tham gia hoạt động trong các tổ chức chính trị - xã hội. Đời
sống vật chất và tinh thần của công nhân đang có nhiều khó khăn, bức xức, đặc biệt
là ở bộ phận công nhân lao động giản đơn tại các doanh nghiệp tư nhân và doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài .

15
 3.3. Phương hướng, giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam

3.3.1. Phương hướng

Đại hội đảng thứ X của đảng cộng sản việt nam đã xác định phương hướng
xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong quá trinh đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa là: “ Đối với giai cấp công
nhân, phát triển về số lượng, chất lượng và tổ chức, nâng cao giác ngộ và bản lĩnh
chính trị, trình độ học vấn nghề nghiệp, xứng đáng là lực lượng đi đầu trong sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Giải quyết việc làm, giảm tối đa số
công nhân thiếu việc làm và thất nghiệp. Thực hiện tốt chính sách và pháp luật đối
với công nhân và lao động như Luật Lao động, luật công đoàn, chính sách tiền
lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hộ lao động,
chăm sóc, phục hồi sức khỏe đối với công nhân, có chính sách ưu đãi nhà ở đối với
công nhân bậc cao. Xây dựng tổ chức, phát triển đoàn viên công đoàn, nghiệp đoàn
đều khắp các cơ sở sản xuất kinh doanh phụ thuộc các thành phần kinh tế… Chăm
lo đào tạo cán bộ và kết nạp đảng viên từ những công nhân ưu tú”.

Tại hội nghị lần thứ sáu ban chấp hành trung ương khóa X, đảng ta đã ra nghị
quyết về “ Tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.”, trong đó nhấn mạnh: “Xây dựng giai cấp công
nhân lớn mạnh, có giác ngộ giai cấp và bản lĩnh chính trị vững vàng, có ý thức
công dân, yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, tiêu biểu cho tinh hoa văn hóa của dân
tộc, nhạy bén và vững vàng trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới
và những biến đổi của tình hình trong nước, có tinh thần đoàn kết dân tộc, đoàn kết,
hợp tác quốc tế, thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp lãnh đạo cách mạng thông
qua đội tiên phong là Đảng cộng sản việt nam…

Đại hội đại biểu toàn quốc lần XII của đảng khẳng định: “ Coi trọng giữ vững
giai cấp công nhân và các nguyên tắc sinh hoạt của đảng”. Đồng thời, “Chú trọng

16
xây dựng, phát huy vai trò của giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, đội ngũ trí
thức, đội ngũ doanh nhân đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới”.
Vì vậy, đẳng và nhà nước phải “ quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển
giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng, nâng cao bản lĩnh chính trị, trình
độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong công nghiệp, kỷ luật lao
động của công nhân, đảm bảo việc làm, nhà ở, các công trình phúc lợi phục vụ cho
công nhân, sửa đổi, bổ sung các chính sách, pháp luật về tiền lương, bảo hiểm xã
hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp… để bảo vệ quyền lợi, nâng cao đời sống
vật chất và tinh thần của công nhân.

3.3.2. Giải pháp

Một là nâng cao nhận thức kiện định quan điểm giai cấp công nhân là giai cấp
lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng cộng sản Việt Nam. Sự lớn
mạnh của giai cấp công nhân là một điều kiện tiên quyết bảo đảm thành công của
công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước

Hai là xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh gắn liện với xây dựng và phát
huy sức mạnh của liên minh giai cấp công nhân với gia cấp nông dân và đội ngũ trí
thức và doanh nhân, dưới sự lãnh đạo của ĐẢng. Phát huy vai trò giai cấp công
nhân trong khối đại đoàn kết dân tốc, động lức chủ yếu của sự phát triển đất nước,
đồng thời tăng cường quan hệ đoàn kết, hợp tác quốc tế với giai cấp công nhân trên
thế giới

Ba là thực hiện chiến lược xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, gắn kết
chặt chẽ với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước, hội nhập quốc tế. xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế
với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội và chăm lo xây dựng giai cấp công nhân,
đảm bảo hài hòa lợi ích giữa công nhân, người sử dụng lao động. Nhà nước và toàn

17
xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của công nhân, quan tâm
giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc, cấp bách của giai cấp công nhân.

Bốn là đạo tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ mọi mặt cho công nhân, không
ngừng trí thức hóa giai cấp công nhân. Đặc biệt quan tâm xây dựng thế hệ công
nhân trẻ, có học vấn, chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp cao, ngang tầm khu vực
và quốc tế, có lập trường giai cấp và bản lĩnh chính trị vững vàng, trở thành bộ
phần nòng cốt của giai cấp công nhân

Năm là xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh là trách nghiệm của cả hệ
thống chính trị, của toàn xã hội và sự nỗ lực vương lên của bản thân mỗi người
công nhân, sự tham gia đóng góp tích cực cyar người sử dụng lao động. Sự lãnh
đạo của ĐẢng và quản lý của nhà nước có vai trò quyết định, công đoàn có vai trò
quan trọng trực tiếp trong chăm lo, xây dựng giai cấp công nhân. Xây dựng giai cấp
công nhân lớn mạnh gắn liện với xây dựng đảng trong sạch, vững vàng về chính trị,
tưu tưởng, tổ chức và đạo đức, xây dựng tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên cộng
sản hồ chí minh và các tổ chức chính trị - xã hội khác trong giai cấp công nhân

C. PHẦN KẾT LUẬN

Qua các phân tích chi tiết ở trên ta có thể khẳng định rằng: sứ mệnh lịch sử
của GCCN là xoá bỏ chủ nghĩa tư bản, xoá bỏ chế độ người bóc lột người, giải
phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động khỏi mọi sự áp bức, bóc lột, nghèo
nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh.

Là một bộ phận của GCCN quốc tế, GCCN Việt Nam cũng mang trên mình sứ
mệnh lịch sử ấy. Nhưng trong giai đoạn hiện nay khi mà Đảng và Nhà nước ta đang
đẩy nhanh quá trình CNH - HĐH đất nước thì GCCN Việt Nam cần: "Coi trọng
việc phát triển về số lượng và chất lượng, nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị,
trình độ học vấn và nghề nghiệp, thực hiện ”trí thức hoá công nhân”, nâng cao năng
lực ứng dụng và sáng tạo công nghệ mới, lao động đạt năng suất cao, chất lượng và
18
hiệu quả ngày càng cao, xứng đáng là lực lượng đi đầu trong quá trình CNH - HĐH
đất nước và vai trò lãnh đạo cách mạng trong thời kì mới ".

Hiểu đúng, hiểu rõ về GCCN, đặc biệt là về sứ mệnh lịch sử của GCCN là một
vấn đề hết sức quan trọng trong nhận thức của mỗi người. Qua đó mỗi cá nhân
trong xã hội cần không ngừng nâng cao ý thức trách nhiệm về giai cấp, về nhận
thức xã hội để nâng cao tri thức văn hóa của mình trước các thế lực phản động đang
ra sức chống phá các Đảng Cộng Sản trên thế giới, phủ nhận sứ mệnh lịch sử của
GCCN.

Với những ý nghĩa lớn lao đó, việc phát huy vai trò của GCCN để từ đó xây
dựng GCCN vững mạnh luôn là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp xây dựng đất
nước là một nội dung quan trọng trong hoạt động cảu Đảng, Nhà nước và hệ thống
chính trị các cấp ở nước ta.

Hy vọng rằng tuy còn nhiều thiếu sót nhưng bài tiểu luận đã làm sáng tỏ và
nhận thức lại một cách đúng đắn về GCCN và sứ mệnh lịch sử của GCCN thế giới
nói chung và GCCN Việt Nam nói riêng.

19
 D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học, Nhà xuất bản chính trị quốc gia, 2006.
[2]. Văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung Ương Đảng lần thứ sáu khoá X, Báo
Đảng Cộng Sản, 2007
[3]. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, Báo Đảng Cộng Sản, 2007
[4]. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, bản tiếng Việt, Nhà xuất bản Chính trị quốc
gia Sự thật hợp tác với Bộ Ngoại giao và Diễn đàn Kinh tế thế giới đồng xuất bản,
Hà Nội, 2018.
[5]. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Hà Nội, Báo cáo của Bộ Khoa học và Công
nghệ, 2017

20
 E. PHÂN CHIA NHIỆM VỤ

Nội dung Người thực hiện

Mục 1 Trần Bảo Duy
Mục 2 Đào Bá Khánh
Chuẩn bị nội dung Mục 3 Nghiêm Tuấn Khôi
Mở đầu, kết luận
 Nguyễn Thị Minh Châu
Hoàn thiện tổng thể
Mở đầu, mục 1 Nguyễn Thị Minh Châu
Mục 2 Đào Bá Khánh
Viết tay Mục 3.1, 3.2 Trần Bảo Duy
Mục 3.3, kết luận Nghiêm Tuấn Khôi
Hoàn thiện tổng thể Nguyễn Thị Minh Châu

21