Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên Thị xã Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

Chia sẻ: Ganuongmuoiot | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là lý luận và thực tiễn về hoạt động bồi dưỡng giáo viên, công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng GV Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên Thị xã Phú Thọ, tác giả đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên Thị xã Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên Thị xã Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ––––––––––––––––––––– NGUYỄN TRUNG LẬP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN THỊ XÃ PHÚ THỌ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thái Nguyên, Năm 2016 i
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ––––––––––––––––––––– NGUYỄN TRUNG LẬP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN THỊ XÃ PHÚ THỌ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. PHAN HỮU THAM Thái Nguyên, Năm 2016 ii
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Phan Hữu Tham. Các số liệu, kết quả được trình bày trong Luận văn là hoàn toàn trung thực, khách quan, chưa từng được công bố trong một công trình khoa học nào khác. Thái Nguyên, tháng 9 năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Trung Lập XÁC NHẬN XÁC NHẬN CỦA KHOA CHUYÊN MÔN CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. PHAN HỮU THAM i
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm trân thành và sự kính trọng của mình, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Ban Giám hiệu, Khoa Tâm lý Giáo dục, Phòng Quản lý đào tạo sau đại học, cùng toàn thể các thầy giáo, cô giáo tham gia quản lý và trực tiếp giảng dạy, hướng dẫn tôi trong quá trình học tập và thực hiện Luận văn tốt nghiệp. Xin chân thành cảm ơn TS. Pham Hữu Tham, thầy đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn, cung cấp tài liệu học tập và nghiên cứu, chỉnh sửa giúp tôi hoàn thành Luận văn này. Xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các thầy giáo, cô giáo của trung tâm GDNN-GDTX thị xã Phú Thọ cùng bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp. Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện Luận văn còn gặp nhiều khó khăn, mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn không tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót, rất mong nhận được sự góp ý chân thành của các nhà khoa học, các thầy cô giáo và bạn bè đồng nghiệp để kết quả nghiên cứu ngày càng được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn./. Thái Nguyên, tháng 9 năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Trung Lập ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa là HTCĐ Học tập cộng đồng THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TH, MN Tiểu học, mầm non CBGV Cán bộ giáo viên CBQL Cán bộ quản lý BDTX Bồi dưỡng thường xuyên BDGV Bồi dưỡng giáo viên LĐ-TBXH Lao động - Thương binh xã hội GDTX Giáo dục thường xuyên GDNN Giáo dục nghề nghiệp XHH GD Xã hội hóa giáo dục CNH-HĐH Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa CNTT Công nghệ thông tin ĐH, CĐ Đại học, cao đẳng GD Giáo dục KHGD Kế hoạch giảng dạy NCKH Nghiên cứu khoa học QLGD Quản lý giáo dục iii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................ iii MỤC LỤC ......................................................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................. v DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ............................................................................... vi PHẦN I. MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 4 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 5 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 6 PHẦN II. NỘI DUNG Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP – GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN ĐÁP ỨNG YÊU CÀU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .................. 7 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề. ........................................................................... 7 1.1.1. Ở nước ngoài ............................................................................................. 7 1.2.2. Ở Việt Nam ................................................................................................ 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................ 10 1.2.1. Quản lý giáo dục và quản lý nhà trường ................................................. 10 1.2.2. Bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ......................... 12 1.2.3. Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ...................................................................................................... 22 1.3. Một số vấn đề lý luận về hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở Trung tâm GDNN-GDTX .................................................. 23 1.3.1. Chức năng và nhiệm vụ của Trung tâm GDNN-GDTX ......................... 23 iv
1.3.2. Mục đích, ý nghĩa và yêu cầu của công tác bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở các Trung tâm GDNN-GDTX .............................. 25 1.3.3. Nội dung bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở các Trung tâm GDNN-GDTX ................................................................................. 29 1.3.4. Phương pháp và hình thức bồi dưỡng giáo viên các Trung tâm GDNN-GDTX .................................................................................................. 30 1.4. Một số vấn đề về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới GD tại các trung tâm GDNN – GDTX ................................................ 32 1.4.1. Chức năng, nhiệm vụ của Giám đốc Trung tâm GDNN – GDTX .......... 32 1.4.2. Mục tiêu của quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới GD tại các trung tâm GDNN–GDTX......................................................... 33 1.4.3. Nội dung quản lý bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới GD tại các trung tâm GDNN – GDTX .......................................................................... 33 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới GD tại các trung tâm GDNN – GDTX ..................... 37 1.5.1. Các yếu tố khách quan ............................................................................. 37 1.5.2. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 38 Kết luận chương 1.............................................................................................. 39 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG VÀ QUẢN LÝ . 40 HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN THỊ XÃ PHÚ THỌ ....... 40 2.1. Khái quát chung về Trung tâm GDNN – GDTX Thị xã Phú Thọ ............. 40 2.1.1. Đặc điểm tình hình .................................................................................. 40 2.1.2. Cơ cấu tổ chức ......................................................................................... 40 2.1.3. Tình hình đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên ...................................... 42 2.1.4. Quy mô trường lớp .................................................................................. 44 2.1.5. Cơ sở vật chất, tài chính .......................................................................... 45 2.1.6. Chất lượng giáo dục, đào tạo. .................................................................. 46 2.2. Khái quát về Khảo sát thực trạng. .............................................................. 47 2.2.1. Mục đích khảo sát. ................................................................................... 47 2.2.2. Nội dung khảo sát. ..................................................................................... 47 2.2.3. Đối tượng khảo sát................................................................................... 47 2.2.4. Phương pháp khảo sát. ............................................................................. 47 v
2.2.5. Xử lý kết quả khảo sát. ............................................................................ 48 2.3. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở Trung tâm GDNN-GDTX thị xã Phú Thọ ............................................... 48 2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về hoạt động bồi dưỡng GV đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở Trung tâm GDNN – GDTX Thị xã Phú Thọ ......................................................................................................... 48 2.3.2. Thực trạng bồi dưỡng GV đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở Trung tâm GDNN – GDTX Thị xã Phú Thọ ............................................................... 52 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng GV đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở Trung tâm GDNN – GDTX Thị xã Phú Thọ ........................................... 58 2.4.1.Thực trạng về công tác lập kế hoạch bồi dưỡng GV ................................ 58 2.4.2. Thực trạng về công tác tổ chức, triển khai thực hiện nội dung chương trình, kế hoạch bồi dưỡng GV ........................................................................... 60 2.4.3. Thực trạng về công tác chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng GV ở Trung tâm GDNN – GDTX Thị xã Phú Thọ ...................................................................... 61 2.4.4. Thực trạng về công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng GV ..... 62 2.4.5. Thực trạng về các điều kiện đảm bảo hoạt động bồi dưỡng GV ở Trung tâm GDNN – GDTX Thị xã Phú Thọ ............................................................... 65 2.4.6. Đánh giá chung về việc thực hiện các chức năng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên của CBQL trung tâm GDNN – GDTX thị xã Phú Thọ. ......... 66 Kết luận chương 2.............................................................................................. 69 CHƯƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TRUNG TÂM GDNN – GDTX THỊ XÃ PHÚ THỌ ............................ 71 ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ................................................. 71 3.1. Các nguyên tắc xây dựng biê ̣n pháp ........................................................... 71 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống .......................................................... 71 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện ......................................................... 71 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp, khả thi .............................................. 72 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 72 3.2. Một số biê ̣n pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên Trung tâm GDNN – GDTX thị xã Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. ............... 72 vi
3.2.1. Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. ............................................................................................................. 72 3.2.2. Đổi mới trong xây dựng kế hoạch hoạt động bồi dưỡng giáo viên phù hợp với tình hình thực tiễn ................................................................................ 75 3.2.3. Tích cực đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp bồi dưỡng giáo viên 77 3.2.4. Tăng cường chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng giáo viên của Giám đốc trung tâm ..................................................................................................................... 80 3.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên ..... 82 3.2.6. Đảm bảo các điều kiện cần thiết cho công tác bồi dưỡng giáo viên Trung tâm đạt kết quả tốt nhất...................................................................................... 84 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung tâm GDNN – GDTX thị xã Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục .......................... 88 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý đề xuất..................................................................................................................... 90 Kết luận chương 3.............................................................................................. 93 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................. 94 1. Kết luận .......................................................................................................... 94 2. Khuyến nghị................................................................................................... 95 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 97 PHỤ LỤC .......................................................................................................... 99 vii
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thống kê cán bộ, giáo viên trong 5 năm theo giới tính và trình độ chuyên môn ................................................................................................ 42 Bảng 2.2. Thống kê cán bộ, giáo viên theo độ tuổi .......................................... 43 Bảng 2.3. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng giáo viên. .................................................................. 48 Bảng 2.4. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về mục đích, ý nghĩa của hoạt động bồi dưỡng giáo viên. .................................................................. 49 Bảng 2.5. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về yêu cầu đối với hoạt động bồi dưỡng giáo viên. .......................................................................... 50 Bảng 2.6. Kết quả điều tra về trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên Trung tâm GDNN – GDTX thị xã Phú Thọ. ........................................................ 52 Bảng 2.7. Đánh giá của khách thể điều tra về năng lực đội ngũ giáo viên Trung tâm GDNN – GDTX thị xã Phú Thọ. ........................................................ 53 Bảng 2.8. Đánh giá của khách thể điều tra về nội dung bồi dưỡng giáo viên Trung tâm GDNN – GDTX thị xã Phú Thọ............................................... 54 Bảng 2.9. Đánh giá của khách thể điều tra về hình thức bồi dưỡng giáo viên Trung tâm GDNN – GDTX thị xã Phú Thọ............................................... 56 Bảng 2.10. Đánh giá của khách thể điều tra về phương pháp bồi dưỡng giáo viên Trung tâm GDNN – GDTX thị xã Phú Thọ....................................... 57 Bảng 2.11. Đánh giá của khách thể điều tra về kế hoạch bồi dưỡng giáo viên của Giám đốc Trung tâm ............................................................................ 59 Bảng 2.12. Đánh giá của khách thể điều tra về công tác tổ chức thực hiện nội dung chương trình và kế hoạch bồi dưỡng giáo viên ................................. 60 Bảng 2.13. Đánh giá của khách thể điều tra về công tác chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng giáo viên của Giám đốc trung tâm .................................................. 61 Bảng 2.14.a. Đánh giá của khách thể điều tra về hình thức kiểm tra hoạt động bồi dưỡng giáo viên của Giám đốc trung tâm ............................................ 63 Bảng 2.14.b. Đánh giá của khách thể điều tra về nội dung đánh giáb trong hoạt động bồi dưỡng giáo viên của Giám đốc trung tâm ................................... 64 Bảng 2.15. Đánh giá của khách thể điều tra về các điều kiện đảm bảo hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại trung tâm ..................................................... 65 Bảng 3.1: Kết quả đánh giá về mức độ cần thiết của các biện pháp ................ 91 Bảng 3.2: Kết quả đánh giá về mức độ khả thi của các biện pháp ................... 92 v
DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên các trung tâm GDNN-GDTX ........................................................................................... 35 Sơ đồ 2.1-a: Cơ cấu tổ chức của Trung tâm ...................................................... 41 Sơ đồ 2.1-b: Bộ máy quản lý của Trung tâm .................................................... 41 Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................... ..90 vi
PHẦN I: MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI xác định: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt”. Và khi đề cập tới chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 đã xác định một trong các khâu đột phá chiến lược là: “Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào việc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục quốc dân”. Đối với giáo dục đào tạo, nhân tố con người chính là đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý các cấp. Trong đó, đội ngũ giáo viên là người trực tiếp thực hiện các mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục đào tạo, là nhân tố quyết định chất lượng của giáo dục. Điều đó được khẳng định tại Nghị quyết Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ II (Khóa VIII): “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục” và đưa ra giải pháp thực hiện đó là: “Thực hiện chương trình BDTX, bồi dưỡng chuẩn hóa, nâng cao phẩm chất năng lực cho đội ngũ giáo viên”. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị quyết số 29-NQ/TW) với nội dung Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Đảng và Nhà nước xác định mục tiêu của đổi mới lần này là: Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả. Xây 1
dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực. Thông tư liên tịch số 39/2015/TTLT/BLĐTBXH- BGDĐT – BNV đã quy định cụ thể về việc hướng dẫn việc sáp nhập Trung tâm dạy nghề, Trung tâm giáo dục thường xuyên, Trung tâm kỹ thuật tổng hợp - hướng nghiệp công lập cấp huyện (sau đây gọi chung là các trung tâm công lập cấp huyện) thành Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên. Việc sáp nhập các trung tâm là phù hợp với yêu cầu thực tế; giúp tinh giản bộ máy hành chính, tiết kiệm một phần ngân sách Nhà nước và khắc phục chồng chéo về chức năng đào tạo, tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người có nhu cầu học tập và công tác tuyển sinh. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là sau sáp nhập: cơ cấu tổ chức bộ máy thay đổi; chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm thay đổi so với trước. Nhiệm vụ của GDNN – GDTX đa dạng, phong phú: vừa thực hiện các chương trình GDTX; vừa tổ chức đào tạo nhân lực trực tiếp cho sản suất, kinh doanh và dịch vụ, đào tạo nghề nghiệp, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng nghề cho người lao động...; vừa tư vấn nghề nghiệp, tư vấn việc làm, tuyên truyền, hướng nghiệp góp phần phân luồng học sinh sau THCS, THPT giúp học sinh định hướng, lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với trình độ, năng lực của mình...Cùng với sự thay đổi đó thì chức năng, nhiệm vụ của giáo viên cũng bị thay đổi. Để đáp ứng những thay đổi, những yêu cầu đổi mới trên thì việc bồi dưỡng giáo viên là một giải pháp vô cùng quan trọng và cấp bách. Đội ngũ giáo viên là người trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ đó. Họ chính là những người quyết định chất lượng giáo dục, quyết định sự thắng lợi trong việc thực hiện mục tiêu kế hoạch giáo dục của đơn vị đã được đề ra. 2
Trong điều 15 luật giáo dục đã nêu rõ vai trò của nhà giáo: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục. Nhà giáo không ngừng học tập, rèn luyện nêu gương tốt cho người học”. Trong những năm qua, nhằm khắc phục hạn chế trong phương pháp giáo dục, năng lực tổ chức hoạt động, trình độ chuyên môn của đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới GD, đội ngũ cán bộ quản lý Trung tâm GDNN – GDTX Thị xã Phú Thọ luôn quan tâm đến xu hướng đổi mới của giáo dục hiện nay và tập trung vào xây dựng các biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, chất lượng dạy học,... trong đó hoạt động bồi dưỡng và phát triển năng lực cho giáo viên là một trong những ưu tiên được quan tâm đặc biệt, là yêu cầu khách quan của sự phát triển giáo dục, là cơ sở và tiền đề quan trọng cho việc góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường, thực hiện tốt định hướng đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục. Vì vậy, nghiên cứu công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng GV đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên Thị xã Phú Thọ, nhằm đề ra các biện pháp quản lý đồng bộ có tính khả thi, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương trong thời kỳ đổi mới là cần thiết và quan trọng. Từ những phân tích lý luận và thực tiễn trên, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài : “Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên Thị xã Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về hoạt động bồi dưỡng giáo viên, công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng GV Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên Thị xã Phú Thọ, tác giả đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo 3
dục thường xuyên Thị xã Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên của Giám đốc Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên thị xã Phú Thọ. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên của Giám đốc Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên thị xã Phú Thọ. 4. Giả thuyết khoa học Hoạt động bồi dưỡng GV tại Trung tâm GDNN – GDTX Thị xã Phú Thọ đã được chú trọng thực hiện và đạt được một số hiệu qủa nhất định nhưng bên cạnh đó còn tồn tại một số hạn chế. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục tại Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – GD thường xuyên Thị xã Phú Thọ một cách hợp lý và được thực hiện đồng bộ thì sẽ nâng cao hiệu công tác bồi dưỡng GV tại Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – GD thường xuyên Thị xã Phú Thọ nói riêng và công tác bồi dưỡng GV nói chung. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mu ̣c đích nghiên cứu, luâ ̣n văn triể n khai 3 nhiê ̣m vu ̣ sau: 5.1. Nghiên cứu những vấ n đề lý luâ ̣n cơ bản về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên ở Trung tâm GDNN-GDTX. 5.2. Khảo sát, phân tić h thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở Trung tâm GDNN-GDTX thị xã Phú Thọ từ năm 2012 đến nay. 5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên thị xã Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 4
6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu - Giới hạn về địa bàn khảo sát và khách thể điều tra + Đề tài tiến hành khảo sát tại Trung tâm GDNN-GDTX thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ. + Tổng số khách thể điều tra bao gồm 22 người, trong đó có 04 CBQL, 18 GV. - Về nội dung khảo sát + Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên của trung tâm về phẩm chất, trình độ chuyên môn, năng lực công tác; thực trạng trong quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên và đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên Trung tâm GDNN-GDTX thị xã Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổ mới giáo dục. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng các phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết, phương pháp so sánh, phương pháp hệ thống hóa các tài liệu lý thuyết để nghiên cứu các văn kiện của Đảng; văn bản pháp quy của Nhà nước, văn bản của Bộ LĐTB&XH, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các ban ngành; các sách, tài liệu, các công trình nghiên cứu khoa học có liên quan đến đề tài, từ đó xây dựng cơ sở lý luâ ̣n, làm luâ ̣n cứ lý thuyế t cho đề tài. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát, điều tra, khảo sát các hoạt động quản lý bồi dưỡng giáo viên. Quan sát, điều tra, khảo sát các hoạt động BDGV và quản lý hoạt động BDGV của giáo viên, cán bộ quản lý ở trung tâm GDNN-GDTX Thị xã Phú Thọ trong quá trình bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng GV để thu thập thông tin thực tiễn cho đề tài. 7.2.2. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia, phỏng vấn nhà quản lý, đội ngũ giáo viên, trao đổi kinh nghiệm về công tác. 5
Phỏng vấn và dùng phiếu hỏi khai thác các ý kiến của chuyên gia (các nhà quản lý, Sở GD&ĐT Phú Thọ), để từ đó phân tích tìm ra các biện pháp quản lý hoạt động BDGV đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở trung tâm GDNN-GDTX Thị xã Phú Thọ. 7.2.3. Phương pháp nghiên cứu tài liệu và sản phẩm hoạt động sư phạm. Từ việc tìm hiểu những tài liệu về hoạt động bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng GV của các tác giả đã nghiên cứu trước, tiến hành phân tích, tổng hợp để rút ra những bài học kinh nghiệm trong quản lý, tổ chức, điều hành hoạt động này. 7.3. Nhóm phương pháp bổ trợ Phương pháp thố ng kê, xử lý số liê ̣u. Sử dụng các phương pháp thống kê toán học như tính phần trăm, tính trung bình cộng để xử lý các kết quả khảo sát thực tiễn. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luâ ̣n văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên ở Trung tâm GDNN-GDTX đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Chương 2: Thực trạng hoạt động bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên ở Trung tâm GDNN-GDTX thị xã Phú Thọ. Chương 3: Biê ̣n pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên Trung tâm GDNN-GDTX thị xã Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 6
PHẦN II: NỘI DUNG Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP – GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN ĐÁP ỨNG YÊU CÀU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Trên thế giới và tại Việt Nam, BDGV là yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng GD&ĐT, hoạt động BDGV không chỉ là giải pháp để thực hiện các mục tiêu phát triển giáo dục, đáp ứng yêu cầu của đổi mới giáo dục mà còn là con đường có hiệu quả để mỗi giáo viên phát triển liên tục nghề nghiệp của bản thân. Quản lý hoạt động BDGV nhằm thực hiện hiệu quả các hoạt động BDGV đáp ứng sự phát triển kinh tế - xã hội là phương châm hành động của các cấp quản lý giáo dục ở mỗi quốc gia và vùng lãnh thổ. 1.1.1. Ở nước ngoài Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều coi hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục như: Tại Hàn Quốc, BDGV đương nhiên nhằm trang bị cho giáo viên lý luận và phương pháp luận về giáo dục để nâng cao khả năng, hiệu quả giảng dạy trong lớp học. Các chương trình bồi dưỡng được thiết kế riêng cho từng đối tượng. BDGV thường có 2 loại hình: bồi dưỡng lấy chứng chỉ và bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ. Mỗi chương trình bồi dưỡng thường kéo dài 30 ngày hoặc lâu hơn. Chương trình bồi dưỡng được phân loại phù hợp với mục đích bồi dưỡng, bao gồm: bồi dưỡng chung, bồi dưỡng về soạn thảo chương trình giảng dạy, bồi dưỡng năng lực dạy học... người thiết kế chương trình sẽ quyết định nội dung và thời gian cho mỗi khóa bồi dưỡng. Việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng cho giáo viên thường chú ý đến cập nhật kiến thức, kiến thức mới. Chương trình bồi dưỡng nâng cao được tiến hành đều đặn thông qua nhiều hình thức đào tạo khác nhau, giáo viên có thể lựa chọn các trường mà mình đến học, 7
lựa chọn các khóa đào tạo phù hợp với thời gian biểu của mình. Ngoài ra, họ có thể theo học các khóa đào tạo từ xa, hoặc các khóa học đặc biệt do các viện khoa học tổ chức [9]. Ở Nhật Bản, việc bồi dưỡng và đào tạo lại cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc đối với người lao động sư phạm. Tuỳ theo thực tế của từng đơn vị cá nhân mà các cấp quản lý giáo dục đề ra các phương thức bồi dưỡng khác nhau trong một phạm vi theo yêu cầu nhất định. Cụ thể là mỗi trường cử từ 3 đến 5 giáo viên được đào tạo lại một lần theo chuyên môn mới và tập trung nhiều vào đổi mới phương pháp dạy học [9]. Pháp là một trong những nước có chính sách rất thiết thực về đào tạo lại và BDTX cho giáo viên. Tất cả giáo viên đều phải tham gia học tập đầy đủ các nội dung chương trình về nâng cao trình độ và nghiệp vụ chuyên môn theo quy định. Trong bài viết “Những đổi mới gần đây trong đào tạo, bồi dưỡng sử dụng giáo viên trung học ở một số nước”, tác giả Trần Bá Hoành có nêu 49 nguyên tắc mới cho giáo dục của Bộ Giáo dục quốc gia Pháp có đề cập đến hoạt động BDGV: Mỗi giáo viên được hưởng ít nhất 35 giờ cho công tác đào tạo tiếp tục hằng năm, thực hiện ngoài giờ trực và giờ lên lớp. Tăng cường làm việc theo nhóm giáo viên để chia sẻ và học hỏi lẫn nhau. Chú trọng việc đào tạo bồi dưỡng các nhà quản lý giáo dục [9]. Bên cạnh hoạt động BDGV được các nước đề cập đến nhiều song công tác quản lý hoạt động BDGV nói chung ít tài liệu đề cập đến. 1.2.2. Ở Việt Nam Ngay sau khi nước nhà giành được độc lập, Hồ Chủ tịch đã đặc biệt quan tâm chỉ đạo việc xây dựng đội ngũ giáo viên phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Những quan điểm, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục đã định hướng cho vấn đề đào tạo bồ i dưỡng, huấn luyện đội ngũ giáo viên mới: “Không có giáo dục, không có cán bộ thì không nói gì đến kinh tế - văn hoá”. 8
Với quan điểm giáo viên là một trong những nhân tố quyết định chất lượng giáo dục của trường học, Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên. Một trong những nội dung được chú trọng là công tác bồi dưỡng cho giáo viên. Việc tìm kiếm các giải pháp nâng cao chất lượng BDGV luôn là mối quan tâm của các nhà làm công tác giáo dục, đặc biệt là cấp quản lý. Có thể nêu ra một số tác giả sau đây mà công trình nghiên cứu của họ đã góp phần mạnh mẽ nâng cao chất lượng BDGV như: Tác giả Nguyễn Minh Đường (1996) “Bồi dưỡng và đào tạo đội ngũ nhân lực trong điều kiện mới”, có đề cập đến bồi dưỡng và đào tạo lại đội ngũ nhân lực, trong đó có đào tạo và bồi dưỡng lại giáo viên; Tác giả Phạm Quang Huân (1999) “Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên phổ thông”, tạp chí phát triển giáo dục số 1, Tác giả Nguyễn Tấn Phát (2000) "Tự học, tự bồi dưỡng suốt đời trở thành một quy luật", tạp chí Tự học tháng 8/2000; Tác giả Trần Bá Hoành (2002) “Bồi dưỡng tại chỗ và bồi dưỡng từ xa”... Tuy vậy, với đặc trưng của từng vùng miền, việc ứng dụng các vấn đề lý luận về bồi dưỡng giáo viên vẫn chưa được thể hiện rõ nét, ít có các công trình nghiên cứu thực tế về hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên các trung tâm GDNN-GDTX, đây là một vấn đề cần phải được làm sáng tỏ hơn về mặt lý luận và thực tiễn. Để nâng cao hiệu quả hoạt động BDGV thì công tác quản lý hoạt động BDGV cũng cần được quan tâm. Trong những năm gần đây đã có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề quản lý hoạt động BDGV như: Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Văn Dũng với đề tài “Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường THPT Thạch Thất – Hà Nội” (2012); Luận án tiến sĩ của tác giả Nguyễn Kiều Oanh với đề tài “Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên đại học theo cách tiếp cận CDIO” (2013); Luận văn thạc sĩ của tác giả Lê Thị Tích với đề tài “Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trường mầm non Uông Bí tỉnh Quảng Ninh theo chuẩn 9