Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:108

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là đứng trước thực trạng quản lý còn nhiều yếu kém, luận văn tìm ra các giải pháp tăng cường hoạt động quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRỊNH TIẾN HÙNG QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NHẰM XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGÂN SƠN, TỈNH BẮC KẠN LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2020
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRỊNH TIẾN HÙNG QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NHẰM XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGÂN SƠN, TỈNH BẮC KẠN Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Thúy Vân THÁI NGUYÊN - 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam kết rằng nội dung của bài luận văn này là nỗ lực của cá nhân tôi. Các kết quả phân tích, kết luận trong khóa luận này (ngoài các phần tham khảo, trích dẫn) đều là kết quả làm việc của bản thân tôi. Tôi cũng xin cam kết rằng bài luận văn này chưa được nộp cho bất kỳ một chương trình cấp bằng cao học nào cũng như bất kỳ một chương trình đào tạo cấp bằng nào khác. Thái Nguyên, ngày 16 tháng 8 năm 2020 Học viên Trịnh Tiến Hùng
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này tôi đã nhận được sự hướng dẫn rất tận tình của TS. Nguyễn Thị Thúy Vân cùng với những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy, cô giảng viên Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới những sự giúp đỡ đó. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn tới lãnh đạo, đồng nghiệp, anh chị em tại Ủy ban nhân dân huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn đã tận tình giúp đỡ trong quá trình hoàn thành luận văn của mình. Xin cảm ơn sự động viên, hỗ trợ của gia đình, bạn bè đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn./. Thái Nguyên, ngày 16 tháng 8 năm 2020 Tác giả luận văn Trịnh Tiến Hùng
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................. ii MỤC LỤC ................................................................................................. iii DANH MỤC TỪ VIỆT TẮT ..................................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................ viii DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................................ x MỞ ĐẦU.................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ............................................................. 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................... 2 4. Những đóng góp của luận văn .............................................................. 3 5. Bố cục của luận văn .............................................................................. 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NHẰM XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO .............. 5 1.1. Lý luận về quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo ......................................................................................................... 5 1.1.1. Khái niệm về quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo .......................................................................................................... 5 1.1.2. Đặc điểm quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo .... 8 1.1.3. Vai trò quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo 9 1.1.4. Nội dung quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo ... 10 1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo ....................................................................... 16 1.2. Kinh nghiệm quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo tại một số địa phương và bài học cho huyện Ngân Sơn, Bắc Kạn ............................................................................... 18 1.2.1. Kinh nghiệm huyện Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang ......................... 18
iv 1.2.2. Kinh nghiệm huyện Đình Lập của tỉnh Lạng Sơn ........................ 19 1.2.3. Bài học kinh nghiệm cho huyện Ngân sơn, tỉnh Bắc Kạn ............ 21 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................... 23 2.1. Câu hỏi nghiên cứu .......................................................................... 23 2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................. 23 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ........................................................ 23 2.2.2. Phương pháp tổng hợp dữ liệu ...................................................... 25 2.2.3. Phương pháp phân tích dữ liệu ..................................................... 26 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ........................................................... 27 Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NHẰM XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGÂN SƠN, TỈNH BẮC KẠN ................................................................ 29 3.1. Các yếu tố về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội có ảnh hưởng đến hoạt động quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo tại huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ..................................... 29 3.1.1. Điều kiện tự nhiên ......................................................................... 29 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .............................................................. 32 3.2. Thực trạng quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ...................... 34 3.2.1. Lập kế hoạch cho các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo ........................................................................................................ 34 3.2.2. Triển khai thực hiện các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo ........................................................................................................ 37 3.2.3. Thanh tra, kiểm tra các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo ............................................................................................. 62 3.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ........................................................................................ 65
v 3.3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ................................................. 65 3.3.2. Cơ chế chính sách ......................................................................... 67 3.3.3. Đánh giá về trình độ cán bộ .......................................................... 68 3.3.4. Đánh giá về bộ máy quản lý.......................................................... 69 3.4. Đánh giá chung về quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ............. 71 3.4.2. Những kết quả đạt được ................................................................ 72 3.4.3. Những hạn chế và nguyên nhân .................................................... 72 Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NHẰM XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGÂN SƠN, TỈNH BẮC KẠN ......................................... 74 4.1. Căn cứ đưa ra đề xuất....................................................................... 74 4.1.1. Phát triển kinh tế gắn liền với xóa đói giảm nghèo ...................... 74 4.1.2. Quan điểm quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ................................. 75 4.1.3. Mục tiêu quản lý quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ...................... 76 4.2. Giải pháp tăng cường quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn....... 77 4.2.1. Tăng cương quản lý vốn đầu tư dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo .............................................................................. 77 4.2.2. Nâng cao năng lực kiểm tra, giám sát, thực hiện công khai và minh bạch trong thực hiện dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo.... 78 4.2.3. Nâng cao trinh đô, năng lực của cán bô quản lý đầu tư công cho giảm nghèo .................................................................................... 80 4.2.4. Tăng cường hoạt động đấu thầu, khép chặt hành lang pháp lý đối với phát sinh tăng, từng bước thực hiện hình thức đấu thầu qua mạng ... 81 4.2.5. Tăng cường quản lý tiến độ dự án................................................. 83
vi KẾT LUẬN.............................................................................................. 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 87 PHỤ LỤC ................................................................................................ 92
vii DANH MỤC TỪ VIỆT TẮT ĐT : Đầu tư ĐTPT : Đầu tư phát triển KBNN : Kho bạc nhà nước TCKH : Tài chính kế hoạch UBND : Ủy ban nhân dân XĐGN : Xóa đói giảm nghèo
viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Một số chi tiêu kinh tế huyện Ngân Sơn ............................ 33 Bảng 3.2: Kế hoạch thực hiện dự án ĐTPT nhằm xóa đói giảm nghèo ................................................................................... 35 Bảng 3.3: Đánh giá của cán bộ về lập kế hoạch.................................. 36 Bảng 3.4: Một số sai sót khi lựa chọn nhà thầu .................................. 39 Bảng 3.5: Đánh giá chủ đầu tư về đánh giá lựa chọn nhà thầu ........... 42 Bảng 3.6: Tình hình chuẩn bị thực hiện dự án .................................... 43 Bảng 3.7: Một số nguyên nhân chậm tiến độ ...................................... 45 Bảng 3.8: Đánh giá của cán bộ về kiểm tra tiến độ dự án................... 46 Bảng 3.9: Tình hình giải ngân vốn đầu tư ........................................... 47 Bảng 3.10: Một số nguyên nhân dẫn đến giải ngân chậm .................... 48 Bảng 3.11: Một số nguyên nhân từ chối giải ngân................................ 50 Bảng 3.12: Tình hình tăng vốn đầu tư của các dự án ............................ 51 Bảng 3.13: Một số nguyên nhân tăng vốn đầu tư.................................. 52 Bảng 3.14: Đánh giá chủ đầu tư về tình hình cấp vốn .......................... 53 Bảng 3.15: Tình hình nghiệm thu dự án đầu tư vốn NSNN.................. 54 Bảng 3.16: Một số sai sót phát hiện khi nghiệm thu ............................. 55 Bảng 3.17: Nguyên nhân chất lượng công trình kém chất lượng ......... 57 Bảng 3.18: Quyết toán dự án ................................................................. 58 Bảng 3.19: Một số sai sót khi thực hiện quyết toán .............................. 59 Bảng 3.20: Đánh giá chủ đầu tư về quyết toán ..................................... 61 Bảng 3.21: Số lần thanh tra và kiểm tra các dự án ................................ 63 Bảng 3.22: Các hình thức xử lý sai phạm ............................................. 64 Bảng 3.23: Đánh giá chủ đầu tư về thanh tra, kiểm tra ......................... 64 Bảng 3.24: Đánh giá của cán bộ về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội . 66 Bảng 3.25: Đánh giá của cán bộ về cơ chế chính sách ......................... 67 Bảng 3.26: Đánh giá chủ đầu tư về trình độ cán bộ .............................. 68 Bảng 3.27: Đánh giá của cán bộ về bộ máy quản lý ............................. 70
ix Bảng 3.28: Một số hiệu quả của quản lý dự án ĐTPT nhằm xóa đói giảm nghèo .......................................................................... 71
x DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1: Tình hình đấu thầu các dự án .................................................. 38 Biểu đồ 3.2: Tỷ lệ tiết kiệm do đấu thầu ...................................................... 41 Biểu đồ 3.3: Số lượng dự án kéo dài tiến độ................................................ 44
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngân Sơn là huyện miền núi nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh Bắc Kạn, có địa hình đồi núi và bị chia cắt mạnh bởi hệ thống sông suối, núi đồi trung điệp và thung lũng sâu tạo thành các kiểu địa hình khác nhau. Đứng trước những khó khăn như vậy, huyên trong những năm qua đã có nhiều biện pháp tích cực nhằm phát triển kinh tế, nâng cao đời sống người dân. Trong năm 2019, tốc độ phát triển kinh tế của huyện là 10,5%, tuy nhiên huyện vẫn là huyện nghèo của tỉnh, kinh tế nông nghiệp là chủ yếu: tỷ trọng nông nghiệp chiếm 57,7%, công nghiệp chiếm 12,5% và dịch vụ là 29,8%. Người dân chủ yếu vẫn là sản xuất nông nghiệp (chiếm 68,7% trong tổng số lao động toàn Huyện năm 2019) nên thu nhập là tương đối thấp: 2,3 triệu đồng/tháng [36]. Là một trong những huyện nghèo của tỉnh Bắc Kạn, tỷ lệ hộ nghèo vẫn chiếm tỷ trọng cao: năm 2017 tỷ lệ hộ nghèo là 42,1%, năm 2018 là 40,8% và năm 2019 hộ nghèo chiếm 38,38%, số hộ cận nghèo là 50,4%. Số lượng hộ nghèo nhiều như vậy nguyên nhân chủ yếu là tỷ lệ thất nghiệp cao, nhiều lao động tập trung làm nông nghiệp (thu nhập bình quân lao động nông nghiệp là 2,3 triệu đồng/tháng). Thêm vào đó, nhiều thanh thiếu niên mắc các tệ nạn xã hội như nghiện ngập, mải chơi… nhiều hộ đã nghèo lại càng nghèo hơn [36]. Đứng trước thực trạng đó, Huyện đã có đưa ra nhiều chính sách phát triển kinh tế địa phương trong đó thúc đẩy thực hiện các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo là một trong những biện pháp quan trọng của Huyện. Trong quá trình quản lý của nhà nước đối với các dự án xuất hiện một số những yếu điểm cần phải khắc ngay như: trong quá trình lập kế hoạch chưa tốt nên quá trình thực hiện so với kế hoạch chỉ đạt 85% (năm 2019). Khi thực hiện các dự án cũng những điểm cần phải khắc phục ngay như: trong năm 2019 tỷ lệ dự án giải ngân đúng hạn chỉ là 80%, có đến 26 dự án thực hiện cần phải điều chỉnh về vốn và số vốn tăng là 1,6 tỷ đồng, chỉ có 46 dự án được nghiệm thu đúng
2 thời hạn…. [35]. Đứng trước thực trạng đó, UBND huyện Ngân Sơn đã ra công văn 132/CV-UBND về việc ra soát tất cả các dự án đầu tư phát triển chậm tiến độ. Với những thiệt hại cho ngân sách nhà nước nói chung và chất lượng dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo nói riêng do quá trình quản lý còn nhiều yếu kém . Chính vì lý do đó, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn” làm đề tài luận văn thạc sĩ của mình nhằm đưa ra các giải pháp hữu ích giúp tăng cường quá trình quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đối giảm nghèo này. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 2.1. Mục tiêu chung Đứng trước thực trạng quản lý còn nhiều yếu kém, luận văn tìm ra các giải pháp tăng cường hoạt động quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo. - Phân tích thực trạng hoạt động quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn - Đánh giá những ưu điểm, nhược điểm và nguyên nhân của những tồn tại trong quá trình quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói - Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là hoạt động quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo.
3 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Địa bàn nghiên cứu là huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn. - Về thời gian: Số liệu thứ cấp được thu thập trong vòng 3 năm: từ năm 2017, 2018, 2019. Số liệu sơ cấp được tác giả thu thập trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2019. - Phạm vi nội dung: Nghiên cứu tập trung hoạt động quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo bao gồm: thứ nhất: lập kế hoạch cho các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo. Thứ hai: Triển khai thực hiện các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo bao gồm: lựa chọn nhà thầu, cấp và sử dụng vốn, nghiệm thu dự án, quyết toán dự án. Thứ ba: Thanh tra, kiểm tra các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo. 4. Những đóng góp của luận văn Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo. Bên cạnh đó, cũng đã tìm hiểu bài học kinh nghiệm tại các địa phương khác làm bài học cho huyện Ngân Sơn trong quá trình quản lý. Từ những lý luận đó, tác giả tiến hành phân tích thực trạng quản lý. Tiến hành phỏng vấn các đối tượng liên quan về vấn đề quản lý để có được những nhận xét của các đối tượng này. Từ đó tìm ra được các những ưu điểm, nhược điểm và nguyên nhân tồn tại. Đây là cơ sở để đưa ra các giải pháp nhằm tăng cường hoạt động quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn có tính thực tiễn cao. Nghiên cứu đã xây dựng một số chỉ tiêu để đánh giá tình hình quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo. Đây chính là thước đo nhằm đánh giá quá trình thực hiện quản lý như nào. Nghiên cứu cũng là tài liệu tham khảo cho những đối tượng quan tâm như: cán bộ huyện, cán bộ Sở kế hoạch đầu tư… Ngoài ra là các bạn sinh viên, học viên quan tâm đến đề tài quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo.
4 5. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 04 chương Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn Chương 4: Một số giải pháp tăng cường quản lý các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn.
5 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NHẰM XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO 1.1. Lý luận về quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo 1.1.1. Khái niệm về quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo a, Khái niệm về đầu tư Theo Từ Quang Phương (2012) cho rằng: có khá nhiều khái niệm khác nhau về đầu tư. Các khái niệm này có thể đứng ở các góc độ khác nhau với các cách tiếp cận khác nhau nên để phát biểu cụ thể cũng không hoàn toàn giống nhau: Theo nghĩa rộng trên quan điểm vĩ mô, các tác giả William F. Sharpe, Gordon J. Alexander đưa ra những khái niệm khác nhau. Khái niệm thường dùng: đầu tư là quá trình sử dụng vốn hoặc các nguồn lực khác nhằm đạt được một hoặc một tập hợp các mục tiêu nào đó. Hoặc thậm chí đơn giản cho rằng: đầu tư chính là quá trình mà tiền đẻ ra tiền. Khái niệm thiên về tài sản: đầu tưu chính là quá trình bỏ vốn để tạo ra tiềm lực sản xuất kinh doanh dưới hình thức các tài sản kinh doanh, đó cũng là quá trình quản trị tài sản để sinh lợi. Khái niệm thiên về tài chính: đầu tư là một chuỗi hành động chi của đầu tư và ngược lại chủ đầu tư sẽ nhận được một chuỗi hành động thu để hoàn vốn và sinh lời. Khái niệm thiên về tiến bộ khoa học kỹ thuật: đầu tư là quá trình thay đổi phương thức sản xuất thông qua việc đổi mới và hiện đại hóa phương tiện sản xuất để thay thế lao động thủ công. Khái niệm thiên về khía cạnh xây dựng: đầu tư xây dựng là quá trình bỏ vốn nhằm tạo ra các tài sản vật chất dưới dạng các công trình xây dựng. Dưới góc độ vận động quy luật kinh tế: Đầu tư là quá trình sử dụng phối hợp các nguồn lực trong một khoảng thời gian xác định nhằm đạt được kết quả
6 hoặc một tập hợp các mục tiêu xác định trong điều kiện kinh tế xã hội nhất định [38]. b, Khái niệm đầu tư phát triển Theo Từ Quang Phương (2012) Đưa ra khái niệm đầu tư phát triển như sau: Đầu tư phát triển là một bộ phận cơ bản của đầu tư, là hoạt động sử dụng vốn trong hiện tại nhằm tạo ra những tài sản vật chất và trí tuệ mới, năng lực sản xuất mới và duy trì những tài sản hiện có, nhằm tạo thêm việc làm và vì mục tiêu phát triển. Đầu tư phát triển là một phương thức đầu tư trực tiếp, trong đó, quá trình đầu tư làm gia tăng giá trị và năng lực sản xuất, năng lực phục vụ của tài sản. Thông qua hành vi đầu tư này, năng lực sản xuất và năng lực phục vụ của nền kinh tế cũng gia tăng. Đầu tư phát triển đòi hỏi rất nhiều loại nguồn lực. theo nghĩa hẹp, nguồn lực sử dụng cho đầu tư phát triển là tiền vốn. Theo nghĩa rộng, nguồn lực đầu tư bao gồm tiền vốn, đất đai, lao động, máy móc, thiết bị, tài nguyên. Như vậy, khi xem xét lựa chọn dự án đầu tư hay đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư phát triển phải cần tính đủ các nguồn lực tham gia. [38] c, Khái niệm dự án đầu tư Theo luật đầu tư năm 2005: dự án đầu tư là tập hợp các đề xuất bỏ vốn trung và dài hạn để tiến hành các hoạt động đầu tư trên địa bàn cụ thể, trong khoảng thời gian xác định. [31] Theo Nguyễn Bạch Nguyệt (2013) đã phân tích khái niệm dự án đầu tư như sau: Nếu xét về mặt hình thức: Dự án đầu tư là một tập hồ sơ tài liệu trình bày một cách chi tiết và có hệ thống các hoạt động, chi phí theo một kế hoạch để đạt được những kết quả và thực hiện được những mục tiêu nhất định trong tương lai. Xét về mặt nội dung, dự án đầu tư là một tập hợp các hoạt động có liên quan với nhau được kế hoạch hoá nhằm đạt được các mục tiêu đã định bằng
7 việc tạo ra các kết quả cụ thể trong một thời gian nhất định, thông qua việc sử dụng các nguồn lực xác định. Xét trên góc độ quản lý, dự án đầu tư là một công cụ quản lý việc sử dụng vốn, vật tư, lao động để tạo ra các kết quả tài chính, kinh tế , xã hội trong một thời gian dài. Dự án là một chuỗi các hoạt động liên kết được tạo ra nhằm đạt kết quả nhất định trong phạm vi ngân sách và thời gian xác định. Dự án đầu tư là cơ sở để cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiến hành các biện pháp quản lý,cấp phép đầu tư. Nó là căn cứ để nhà đầu tư triển khai hoạt động đầu tư và đánh giá hiệu quả của dự án. Và đặc biệt quan trọng trong việc thuyết phục chủ đầu tư quyết định đầu tư và tổ chức tín dụng cấp vốn cho dự án. [26] d, Khái niệm dự án đầu tư phát triển Theo luật đấu thầu năm 2013 đưa ra khái niệm như sau: Dự án đầu tư phát triển bao gồm chương trình, dự án đầu tư xây dựng mới, dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng các dự án đã đầu tư xây dựng, dự án mua sắm tài sản, kể cả thiết bị, máy móc không cần lắp đặt, dự án sửa chữa, nâng cấp tài sản, thiết bị dự án, đề án quy hoạch, dự án, đề tài nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, ứng dụng công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật, điều tra cơ bản, các chương trình, dự án, đề án đầu tư phát triển khác. [32] e, Khái niệm về dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo Hiện nay nước ta đang thực hiện rất nhiều chương trình nhằm xóa đói giảm nghèo, đặc biệt là những vùng có nền kinh tế khó khăn, người dân có trình độ nhận thức thấp… Như chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020, hay chương trình 30a…. đây là chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh về bền vững đối với 61 huyện nghèo trên cả nước, chương trình 135 chương trình phát triển kinh tế xã hội các xã đặc biệt khó khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa. Hiện nay chương trình nông thôn mới cũng đã và đang góp
8 phần rất lớn vào việc xóa đói giảm nghèo trong cả nước Các chương trình này sử dụng ngân sách nhà nước để thực hiện chính sách nhằm nâng cao đời sống người dân, đặc biệt là người dân có thu nhập thấp. Một phần nguồn vốn của các chương trình này được dùng để xây dựng cơ sở hạ tầng của những vùng kinh tế khó khăn, giúp cải thiện đời sống người dân cũng như giảm được các hộ nghèo của các vùng này. Như vây, từ các khái niệm trên ta có thể hiểu: đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo là sử dụng nguồn vốn tập trung đầu tư vào cơ sở hạ tầng địa phương, nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh ở các vùng kinh tế khó khăn, thúc đẩy kinh tế hộ đặc biệt là các hộ nghèo, tạo thêm công ăn việc làm cho người dân. f, Khái niệm về quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo Xóa đói giảm nghèo là việc rất quan trọng của mỗi quốc gia. Điều này góp phần nâng cao đời sống, anh sinh xã hội của một đất nước mà nó còn đảm bảo sự công bằng trong xã hội, đảm bảo an ninh quốc gia. Nhà nước sử dụng ngân sách để thực hiện các dự án những dự án đặc biệt nhằm nâng cao thu nhập người dân nghèo. Do vậy, phải đảm bảo nguồn ngân sách nhà nước được sử dụng hiệu quả, đúng mục đích đã đề ra. Như vậy quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo là xây dựng kế hoạch thực dự án, quản lý chặt chẽ tiến độ thi công cũng như việc sử dụng vốn. Sớm đưa các dự án đảm bảo chất lượng theo quy định của pháp luật vào khai thác, nâng cao đời sống người dân tại các vùng kinh tế khó khăn. 1.1.2. Đặc điểm quản lý dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo Cần có sự tham gia của nhiều cấp chính quyền. Các dự án đầu tư phát triển nhằm xóa đói giảm nghèo đây là các dự án phát triển cơ sở hạ tầng. Do vậy, hoạt động quản lý cần có nhiều bên tham gia. Đối với cấp huyện thì có như: kho bạc nhà nước, phòng xây dựng cơ sở hạ tầng, phòng tài chính… Đây là những cơ quan chức năng có nhiệm vụ quản lý việc thực hiện các dự án đầu tư phát triển.