intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giáo trình Quản trị mạng và các thiết bị mạng

Chia sẻ: Than Kha Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST
Báo xấu
1.287
lượt xem 475
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương này cung cấp các khái niệm, các kiến thức cơ bản nhất về mạng máy tính và phân loại mạng máy tính. Các nội dung giới thiệu mang tính tổng quan về mạng cục bộ, kiến trúc mạng cục bộ, phương pháp truy cập trong mạng cục bộ và các chuẩn vật lý về các thiết bị mạng. Đây là những kiến thức cơ bản rất hữu ích do phạm vi sử dụng của mạng cục bộ là đang phổ biến hiện nay. Hầu hết các cơ quan, tổ chức, công ty có sử dụng công nghệ thông tin...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Quản trị mạng và các thiết bị mạng

  1. Giáo trình Quản trị mạng và các thiết bị mạng
  2. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng PHẦN I KHÁI QUÁT VỀ CÔNG NGHỆ MẠNG ......................................... 7 Chương 1: Tổng quan về công nghệ mạng máy tính và mạng cục bộ................ 7 Mục 1: Mạng máy tính ........................................................................................ 7 I. Lịch sử mạng máy tính .................................................................................... 7 II. Giới thiệu mạng máy tính ............................................................................. 10 I.1. I.Định nghĩa mạng máy tính và mục đích của việc kết nối mạng .............. 10 I.1.1. Nhu cầu của việc kết nối mạng máy tính................................................. 10 I.1.2. Định nghĩa mạng máy tính ...................................................................... 10 I.2. Đặc trưng kỹ thuật của mạng máy tính....................................................... 10 I.2.1. Đường truyền ........................................................................................... 11 I.2.2. Kỹ thuật chuyển mạch: ............................................................................ 11 I.2.3. Kiến trúc mạng ........................................................................................ 12 I.2.4. Hệ điều hành mạng .................................................................................. 12 I.3. Phân loại mạng máy tính ............................................................................ 13 I.3.1. Phân loại mạng theo khoảng cách địa lý : ............................................... 13 I.3.3. Phân loại theo kiến trúc mạng sử dụng.................................................... 15 I.3.4. Phân loại theo hệ điều hàng mạng ........................................................... 15 I.4. Giới thiệu các mạng máy tính thông dụng nhất .......................................... 16 I.4.1. Mạng cục bộ ............................................................................................ 16 I.4.2. Mạng diện rộng với kết nối LAN TO LAN............................................. 16 I.4.3. Liên mạng INTERNET............................................................................ 17 I.4.4. Mạng INTRANET ................................................................................... 17 II. Mạng cục bộ, kiến trúc mạng cục bộ ........................................................... 17 II.1. Mạng cục bộ .............................................................................................. 17 II.2. Kiến trúc mạng cục bộ............................................................................... 18 II.2.1. Đồ hình mạng (Network Topology) ....................................................... 18 II.3. Các phương pháp truy cập đường truyền vật lý ........................................ 21 II.3.1 Phương pháp đa truy nhập sử dụng sóng mang có phát hiện xung đột CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection) ............ 22 II.3.2. Phương pháp Token Bus ........................................................................ 23 II.3.2. Phương pháp Token Ring ....................................................................... 25 III. Chuẩn hoá mạng máy tính .......................................................................... 26 III.1. Vấn đề chuẩn hoá mạng và các tổ chức chuẩn hoá mạng ........................ 26 III.2. Mô hình tham chiếu OSI 7 lớp................................................................. 27 a) Lớp vật lý ...................................................................................................... 28 b) Lớp liên kết dữ liệu ....................................................................................... 28 c) Lớp mạng ...................................................................................................... 29 d) Lớp chuyển vận ............................................................................................ 29 e) Lớp phiên ...................................................................................................... 29 f) Lớp thể hiện ................................................................................................... 30 2 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1 Digitally signed by itc DN: CN = itc, C = VN, O = itcvdc, OU = itc vdc Reason: I am the author of this document Date: 2004.02.02 11:15:42 +07'00'
  3. Giáo trình Quản trị mạng và các thiết bị mạng
  4. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng g) Lớp ứng dụng ................................................................................................ 30 III.3. Các chuẩn kết nối thông dụng nhất IEEE 802.X và ISO 8802.X ............ 30 Mục 2: Các thiết bị mạng thông dụng và các chuẩn kết nối vật lý ................... 32 I. Các thiết bị mạng thông dụng ................................................................ 32 II.1. Các loại cáp truyền .................................................................................... 32 II.1.1. Cáp đôi dây xoắn (Twisted pair cable)................................................... 32 II.1.2. Cáp đồng trục (Coaxial cable) băng tần cơ sở ....................................... 33 II.1.3. Cáp đồng trục băng rộng (Broadband Coaxial Cable) ........................... 34 II.1.4. Cáp quang ............................................................................................... 35 II.2. Các thiết bị ghép nối.................................................................................. 36 II.2.1. Card giao tiếp mạng (Network Interface Card viết tắt là NIC) ............. 36 II.2.2. Bộ chuyển tiếp (REPEATER ) ............................................................... 36 II.2.3. Các bộ tập trung (Concentrator hay HUB)............................................. 36 II.2.4. Switching Hub (hay còn gọi tắt là switch) ............................................. 37 II.2.5. Modem.................................................................................................... 38 II.2.6. Multiplexor - Demultiplexor .................................................................. 38 II.2.7. Router ..................................................................................................... 38 III.3. Một số kiểu nối mạng thông dụng và các chuẩn..................................... 39 III.3.1.Các thành phần thông thường trên một mạng cục bộ gồm có ............... 39 III.3.2. Kiểu 10BASE5:..................................................................................... 40 III.3.3. Kiểu 10BASE2:..................................................................................... 42 III.3.4. Kiểu 10BASE-T .................................................................................... 44 III.3.5. Kiểu 10BASE-F .................................................................................... 45 Chương 2 : Giới thiệu giao thức TCP/IP .......................................................... 46 I.1. Giao thức IP ................................................................................................ 46 I.1.1. Họ giao thức TCP/IP ............................................................................... 46 I.1.2. Chức năng chính của - Giao thức liên mạng IP(v4) ................................ 50 I.2. Địa chỉ IP ................................................................................................... 50 I.3. Cấu trúc gói dữ liệu IP ............................................................................... 53 I.4. Phân mảnh và hợp nhất các gói IP.............................................................. 56 I.5. Định tuyến IP .............................................................................................. 58 I.6. Một số giao thức điều khiển ....................................................................... 60 I.6.1. Giao thức ICMP ....................................................................................... 60 I.6.2. Giao thức ARP và giao thức RARP ........................................................ 62 I.2. Giao thức lớp chuyển tải (Transport Layer) ............................................... 65 I.2.1. Giao thức TCP ......................................................................................... 65 I.2.2 Cấu trúc gói dữ liệu TCP .......................................................................... 65 I.2.3. Thiết lập và kết thúc kết nối TCP ............................................................ 67 PHẦN II ............................................................................................................ 70 QUẢN TRỊ MẠNG .......................................................................................... 70 3 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  5. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng Chương 3 : Tổng quan về bộ định tuyến........................................................... 72 I. Lý thuyết về bộ định tuyến ............................................................................ 72 I.1. Tổng quan về bộ định tuyến ....................................................................... 72 I.2. Các chức năng chính của bộ định tuyến, tham chiếu mô hình OSI............ 73 I.3. Cấu hình cơ bản và chức năng của các bộ phận của bộ định tuyến ........... 75 II. Giới thiệu về bộ định tuyến Cisco ................................................................ 76 II.1. Giới thiệu bộ định tuyến Cisco.................................................................. 76 II.2. Một số tính năng ưu việt của bộ định tuyến Cisco .................................... 78 II.3. Một số bộ định tuyến Cisco thông dụng ................................................... 78 II.4. Các giao tiếp của bộ định tuyến Cisco ...................................................... 83 II.5. Kiến trúc module của bộ định tuyến Cisco ............................................... 84 III. Cách sử dụng lệnh cấu hình bộ định tuyến ................................................. 90 III.1. Giới thiệu giao tiếp dòng lệnh của bộ định tuyến Cisco .......................... 90 III.2. Làm quen với các chế độ cấu hình ........................................................... 94 III.3. Làm quen với các lệnh cấu hình cơ bản ................................................... 99 III.4. Cách khắc phục một số lỗi thường gặp .................................................. 108 IV. Cấu hình bộ định tuyến Cisco ................................................................... 110 IV.1. Cấu hình leased-line............................................................................... 110 IV.2. Cấu hình X.25 & Frame Relay .............................................................. 115 IV.3. Cấu hình Dial-up .................................................................................... 134 IV.4. Định tuyến tĩnh và động......................................................................... 138 V. Bài tập thực hành sử dụng bộ định tuyến Cisco......................................... 146 Chương 4 : Hệ thống tên miền DNS ............................................................... 147 I. Giới thiệu ..................................................................................................... 148 I.1. Lịch sử hình thành của DNS ..................................................................... 148 II. DNS server và cấu trúc cơ sở dữ liệu tên miền .......................................... 150 II.1.Cấu trúc cơ sở dữ liệu............................................................................... 150 II.2. Phân loại DNS server và đồng bộ dư liệu giữa các DNS server ............. 155 Truyền phần that đổi (Incremental zone) ........................................................ 157 III. Hoạt động của hệ thống DNS ................................................................... 159 Họat động của DNS ........................................................................................ 160 Tự tìm câu trả lời truy vấn .............................................................................. 161 Truy vấn DNS server ...................................................................................... 162 Hoạt động của DNS cache .............................................................................. 165 IV.Cài đặt DNS Server cho Window 2000 ..................................................... 166 V. Cài đặt, cấu hình dns cho Linux ................................................................. 175 Hướng dẫn sử dụng nslookup ......................................................................... 182 Chương 5 : Dịch vụ truy cập từ xa và Dịch vụ Proxy..................................... 188 Mục 1 : Dịch vụ truy cập từ xa (Remote Access) ........................................... 188 I. Các khái niệm và các giao thức. .................................................................. 188 4 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  6. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng I.1. Tổng quan về dịch vụ truy cập từ xa. ....................................................... 188 I.2. Kết nối truy cập từ xa và các giao thức sử dụng trong truy cập từ xa ...... 189 I.3. Modem và các phương thức kết nối vật lý. .............................................. 194 II. An toàn trong truy cập từ xa ....................................................................... 197 II.1. Các phương thức xác thực kết nối ........................................................... 197 II.2. Các phương thức mã hóa dữ liệu............................................................. 200 III. Triển khai dịch vụ truy cập từ xa .............................................................. 202 III.1. Kết nối gọi vào và kết nối gọi ra ............................................................ 202 III.2. Kết nối sử dụng đa luồng(Multilink) ..................................................... 203 III.3. Các chính sách thiết lập cho dịch vụ truy nhập từ xa ............................ 203 III.4. Sử dụng dịch vụ gán địa chỉ động DHCP cho truy cập từ xa ................ 205 III.5. Sử dụng Radius server để xác thực kết nối cho truy cập từ xa. ............. 206 III.6. Mạng riêng ảo và kết nối sử dụng dịch vụ truy cập từ xa. ..................... 208 III.7. Sử dụng Network and Dial-up Connection. ........................................... 211 III.8. Một số vấn đề xử lý sự cố trong truy cập từ xa. .................................... 211 IV. Bài tập thực hành. ..................................................................................... 213 Mục 2 : Dịch vụ Proxy - Giải pháp cho việc kết nối mạng dùng riêng ra Internet ......................................................................................................................... 221 I. Các khái niệm. ............................................................................................. 221 I.1. Mô hình client server và một số khả năng ứng dụng................................ 221 I.2. Socket. ...................................................................................................... 222 I.3. Phương thức hoạt động và đặc điểm của dịch vụ Proxy. ......................... 224 I.4. Cache và các phương thức cache. ............................................................. 227 II. Triển khai dịch vụ proxy ............................................................................ 230 II.1. Các mô hình kết nối mạng....................................................................... 230 II.2. Thiết lập chính sách truy cập và các qui tắc ............................................ 233 II.3. Proxy client và các phương thức nhận thực ............................................ 238 II.4. NAT và proxy server ............................................................................... 242 III. Các tính năng của phần mềm Microsoft ISA server 2000 ........................ 245 III.1. Các phiên bản. ........................................................................................ 245 III.2. Lợi ích .................................................................................................... 246 III.3. Các chế độ cài đặt .................................................................................. 247 III.4. Các tính năng của mỗi chế độ cài đặt .................................................... 248 IV. Bài tập thực hành. ..................................................................................... 249 Chương 6 : Bảo mật hệ thống và Firewall ...................................................... 261 I. Bảo mật hệ thống ......................................................................................... 261 I.1. Các vấn đề chung về bảo mật hệ thống và mạng...................................... 261 I.1.1. Một số khái niệm và lịch sử bảo mật hệ thống ...................................... 262 I.1.2. Các lỗ hổng và phương thức tấn công mạng chủ yếu............................ 264 I.1.3. Một số điểm yếu của hệ thống ............................................................... 276 5 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  7. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng I.1.4. Các mức bảo vệ an toàn mạng ............................................................... 277 I.2. Các biện pháp bảo vệ mạng máy tính ....................................................... 279 I.2.1. Kiểm soát hệ thống qua logfile .............................................................. 279 I.2.2. Thiếp lập chính sách bảo mật hệ thống ................................................. 290 II. Tổng quan về hệ thống firewall.................................................................. 295 II.1. Giới thiệu về Firewall .............................................................................. 295 II.1.1. Khái niệm Firewall ............................................................................... 295 II.1.2. Các chức năng cơ bản của Firewall...................................................... 295 II.1.3. Mô hình mạng sử dụng Firewall .......................................................... 296 II.1.4. Phân loại Firewall ................................................................................. 298 II.2. Một số phần mềm Firewall thông dụng .................................................. 303 II.2.1. Packet filtering: .................................................................................... 303 II.2.2. Application-proxy firewall ................................................................... 304 II.3. Thực hành cài đặt và cấu hình firewall Check Point v4.0 for Windows. 305 II.3.1. Yêu cầu phần cứng: .............................................................................. 305 II.3.2. Các bước chuẩn bị trước khi cài đặt: .................................................... 306 II.3.3. Tiến hành cài đặt: ................................................................................. 307 6 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  8. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng PHẦN I KHÁI QUÁT VỀ CÔNG NGHỆ MẠNG Chương 1: Tổng quan về công nghệ mạng máy tính và mạng cục bộ Chương này cung cấp các khái niệm, các kiến thức cơ bản nhất về mạng máy tính và phân loại mạng máy tính. Các nội dung giới thiệu mang tính tổng quan về mạng cục bộ, kiến trúc mạng cục bộ, phương pháp truy cập trong mạng cục bộ và các chuẩn vật lý về các thiết bị mạng. Đây là những kiến thức cơ bản rất hữu ích do phạm vi sử dụng của mạng cục bộ là đang phổ biến hiện nay. Hầu hết các cơ quan, tổ chức, công ty có sử dụng công nghệ thông tin đều thiết lập mạng cục bộ riêng. Các khái niệm, nội dung cơ bản trong chương 1 cần phải nắm vững đối với tất cả các học viên vì chúng sẽ được sử dụng nhiều trong các chương tiếp theo. Mục 1: Mạng máy tính I. Lịch sử mạng máy tính Internet bắt nguồn từ đề án ARPANET (Advanced Research Project Agency Network) khởi sự trong năm 1969 bởi Bộ Quốc phòng Mỹ (American Department of Defense). Đề án ARPANET với sự tham gia của một số trung tâm nghiên cứu, đại học tại Mỹ (UCLA, Stanford, . . . ) nhằm mục đích thiết kế một mạng WAN (Wide Area Network) có khả năng tự bảo tồn chống lại sự phá hoại một phân mạng bằng chiến tranh nguyên tử. Đề án này dẫn tới sự ra đời của nghi thức truyền IP (Internet Protocol). Theo nghi thức này, thông tin truyền sẽ được đóng thành các gói dữ liệu và truyền trên mạng theo nhiều đường khác nhau từ người gửi tới nơi người nhận. Một hệ thống máy tính nối trên mạng gọi là Router làm nhiệm vụ tìm đường đi tối ưu cho các gói dữ liệu, 7 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  9. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng tất cả các máy tính trên mạng đều tham dự vào việc truyền dữ liệu, nhờ vậy nếu một phân mạng bị phá huỷ các Router có thể tìm đường khác để truyền thông tin tới người nhận. Mạng ARPANET được phát triển và sử dụng trước hết trong các trường đại học, các cơ quan nhà nước Mỹ, tiếp theo đó, các trung tâm tính toán lớn, các trung tâm truyền vô tuyến điện và vệ tinh được nối vào mạng, . . . trên cơ sở này, ARPANET được nối với khắp các vùng trên thế giới. Tới năm 1983, trước sự thành công của việc triển khai mạng ARPANET, Bộ quốc phòng Mỹ tách một phân mạng giành riêng cho quân đội Mỹ(MILNET). Phần còn lại, gọi là NSFnet, được quản lý bởi NSF (National Science Foundation) NSF dùng 5 siêu máy tính để làm Router cho mạng, và lập một tổ chức không chính phủ để quản lý mạng, chủ yếu dùng cho đại học và nghiên cứu cơ bản trên toàn thế giới. Tới năm 1987, NSFnet mở cửa cho cá nhân và cho các công ty tư nhân (BITnet), tới năm 1988 siêu mạng được mang tên INTERNET. Tuy nhiên cho tới năm 1988, việc sử dụng INTERNET còn hạn chế trong các dịch vụ truyền mạng (FTP), thư điện tử(E-mail), truy nhập từ xa(TELNET) không thích ứng với nhu cầu kinh tế và đời sống hàng ngày. INTERNET chủ yếu được dùng trong môi trường nghiên cứu khoa học và giảng dạy đại học. Trong năm 1988, tại trung tâm nghiên cứu nguyên tử của Pháp CERN(Centre Européen de Recherche Nuclaire) ra đời đề án Mạng nhện thế giới WWW(World Wide Web). Đề án này, nhằm xây dựng một phương thức mới sử dụng INTERNET, gọi là phương thức Siêu văn bản (HyperText). Các tài liệu và hình ảnh được trình bày bằng ngôn ngữ HTML (HyperText Markup Language) và được phát hành trên INTERNET qua các hệ chủ làm việc với nghi thức HTTP (HyperText Transport Protocol). Từ năm 1992, phương thức làm việc này được đưa ra thử nghiêm trên INTERNET. Rất nhanh chóng, các công ty tư nhân tìm thấy qua phương thức này cách sử dụng INTERNET trong kinh tế và đời sống. Vốn đầu tư vào INTERNET được nhân lên hàng chục lần. Từ năm 1994 INTERNET trở thành siêu mạng kinh doanh. Số các công ty sử dụng INTERNET vào việc kinh doanh và quảng cáo lên gấp hàng nghìn lần kể từ năm 1995. Doanh số giao dịch thương mại qua mạng INTERNET lên hàng chục tỉ USD trong năm 1996 . . . Với phương thức siêu văn bản, người sử dụng, qua một phần mềm truy đọc (Navigator), có thể tìm đọc tất cả các tài liệu siêu văn bản công bố tại mọi nơi trên thế giới (kể cả hình ảnh và tiếng nói). Với công nghệ WWW, chúng ta 8 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  10. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng bước vào giai đoạn mà mọi thông tin có thể có ngay trên bàn làm việc của mình. Mỗi công ty hoặc người sử dụng, được phân phối một trang cội nguồn (Home Page) trên hệ chủ HTTP. Trang cội nguồn, là siêu văn bản gốc, để tự do có thể tìm tới tất cả các siêu văn bản khác mà người sử dụng muốn phát hành. Địa chỉ của trang cội nguồn được tìm thấy từ khắp mọi nơi trên thế giới. Vì vậy, đối với một xí nghiệp, trang cội nguồn trở thành một văn phòng đại diện điện tử trên INTERNET. Từ khắp mọi nơi, khách hàng có thể xem các quảng cáo và liên hệ trực tiếp với xí nghiệp qua các dòng siêu liên (HyperLink) trong siêu văn bản. Tới năm 1994, một điểm yếu của INTERNET là không có khả năng lập trình cục bộ, vì các máy nối vào mạng không đồng bộ và không tương thích. Thiếu khả năng này, INTERNET chỉ được dùng trong việc phát hành và truyền thông tin chứ không dùng để xử lý thông tin được. Trong năm 1994, hãng máy tính SUN Corporation công bố một ngôn ngữ mới, gọi là JAVA(cafe), cho phép lập trình cục bộ trên INTERNET, các chương trình JAVA được gọi thẳng từ các siêu văn bản qua các siêu liên (Applet). Vào mùa thu năm 1995, ngôn ngữ JAVA chính thức ra đời, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc sử dụng INTERNET. Trước hết, một chương trình JAVA, sẽ được chạy trên máy khách (Workstation) chứ không phải trên máy chủ (server). Điều này cho phép sử dụng công suất của tất cả các máy khách vào việc xử lý số liệu. Hàng triệu máy tính (hoặc vi tính) có thể thực hiện cùng một lúc một chương trình ghi trên một siêu văn bản trong máy chủ. Việc lập trình trên INTERNET cho phép truy nhập từ một trang siêu văn bản vào các chương trình xử lý thông tin, đặc biệt là các chương trình điều hành và quản lý thông tin của một xí nghiệp. phương thức làm việc này, được gọi là INTRANET. Chỉ trong năm 1995-1996, hàng trăm nghìn dịch vụ phần mềm INTRANET được phát triển. Nhiều hãng máy tính và phần mềm như Microsoft, SUN, IBM, Oracle, Netscape,... đã phát triển và kinh doanh hàng loạt phần mềm hệ thống và phần mềm cơ bản để phát triển các ứng dụng INTERNET / INTRANET. 9 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  11. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng II. Giới thiệu mạng máy tính I.1. I.Định nghĩa mạng máy tính và mục đích của việc kết nối mạng I.1.1. Nhu cầu của việc kết nối mạng máy tính Việc nối máy tính thành mạng từ lâu đã trở thành một nhu cầu khách quan vì : - Có rất nhiều công việc về bản chất là phân tán hoặc về thông tin, hoặc về xử lý hoặc cả hai đòi hỏi có sự kết hợp truyền thông với xử lý hoặc sử dụng phương tiện từ xa. - Chia sẻ các tài nguyên trên mạng cho nhiều người sử dụng tại một thời điểm (ổ cứng, máy in, ổ CD ROM . . .) - Nhu cầu liên lạc, trao đổi thông tin nhờ phương tiện máy tính. - Các ứng dụng phần mềm đòi hòi tại một thời điểm cần có nhiều người sử dụng, truy cập vào cùng một cơ sở dữ liệu. I.1.2. Định nghĩa mạng máy tính Nói một cách ngắn gọn thì mạng máy tính là tập hợp các máy tính độc lập (autonomous) được kết nối với nhau thông qua các đường truyền vật lý và tuân theo các quy ước truyền thông nào đó. Khái niệm máy tính độc lập được hiểu là các máy tính không có máy nào có khả năng khởi động hoặc đình chỉ một máy khác. Các đường truyền vật lý được hiểu là các môi trường truyền tín hiệu vật lý (có thể là hữu tuyến hoặc vô tuyến). Các quy ước truyền thông chính là cơ sở để các máy tính có thể "nói chuyện" được với nhau và là một yếu tố quan trọng hàng đầu khi nói về công nghệ mạng máy tính. I.2. Đặc trưng kỹ thuật của mạng máy tính Một mạng máy tính có các đặc trưng kỹ thuật cơ bản như sau: 10 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  12. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng I.2.1. Đường truyền Là thành tố quan trọng của một mạng máy tính, là phương tiện dùng để truyền các tín hiệu điện tử giữa các máy tính. Các tín hiệu điệu tử đó chính là các thông tin, dữ liệu được biểu thị dưới dạng các xung nhị phân (ON_OFF), mọi tín hiệu truyền giữa các máy tính với nhau đều thuộc sóng điện từ, tuỳ theo tần số mà ta có thể dùng các đường truyền vật lý khác nhau Đặc trưng cơ bản của đường truyền là giải thông nó biểu thị khả năng truyền tải tín hiệu của đường truyền. Thông thuờng người ta hay phân loại đường truyền theo hai loại: - Đường truyền hữu tuyến (các máy tính được nối với nhau bằng các dây cáp mạng). - Đường truyền vô tuyến: các máy tính truyền tín hiệu với nhau thông qua các sóng vô tuyền với các thiết bị điều chế/giải điều chế ớ các đầu mút. I.2.2. Kỹ thuật chuyển mạch: Là đặc trưng kỹ thuật chuyển tín hiệu giữa các nút trong mạng, các nút mạng có chức năng hướng thông tin tới đích nào đó trong mạng, hiện tại có các kỹ thuật chuyển mạch như sau: - Kỹ thuật chuyển mạch kênh: Khi có hai thực thể cần truyền thông với nhau thì giữa chúng sẽ thiết lập một kênh cố định và duy trì kết nối đó cho tới khi hai bên ngắt liên lạc. Các dữ liệu chỉ truyền đi theo con đường cố định đó. - Kỹ thuật chuyển mạch thông báo: thông báo là một đơn vị dữ liệu của người sử dụng có khuôn dạng được quy định trước. Mỗi thông báo có chứa các thông tin điều khiển trong đó chỉ rõ đích cần truyền tới của thông báo. Căn cứ vào thông tin điều khiển này mà mỗi nút trung gian có thể chuyển thông báo tới nút kế tiếp trên con đường dẫn tới đích của thông báo - Kỹ thuật chuyển mạch gói: ở đây mỗi thông báo được chia ra thành nhiều gói nhỏ hơn được gọi là các gói tin (packet) có khuôn dạng qui định trước. Mỗi gói tin cũng chứa các thông tin điều khiển, trong đó có địa chỉ nguồn (người gửi) và địa chỉ đích (người nhận) của gói tin. Các gói tin của cùng một thông báo có thể được gởi đi qua mạng tới đích theo nhiều con đường khác nhau. 11 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  13. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng I.2.3. Kiến trúc mạng Kiến trúc mạng máy tính (network architecture) thể hiện cách nối các máy tính với nhau và tập hợp các quy tắc, quy ước mà tất cả các thực thể tham gia truyền thông trên mạng phải tuân theo để đảm bảo cho mạng hoạt động tốt. Khi nói đến kiến trúc của mạng người ta muốn nói tới hai vấn đề là hình trạng mạng (Network topology) và giao thức mạng (Network protocol) - Network Topology: Cách kết nối các máy tính với nhau về mặt hình học mà ta gọi là tô pô của mạng Các hình trạng mạng cơ bản đó là: hình sao, hình bus, hình vòng - Network Protocol: Tập hợp các quy ước truyền thông giữa các thực thể truyền thông mà ta gọi là giao thức (hay nghi thức) của mạng Các giai thức thường gặp nhất là : TCP/IP, NETBIOS, IPX/SPX, . . . I.2.4. Hệ điều hành mạng Hệ điều hành mạng là một phần mềm hệ thống có các chức năng sau: - Quản lý tài nguyên của hệ thống, các tài nguyên này gồm: + Tài nguyên thông tin (về phương diện lưu trữ) hay nói một cách đơn giản là quản lý tệp. Các công việc về lưu trữ tệp, tìm kiếm, xoá, copy, nhóm, đặt các thuộc tính đều thuộc nhóm công việc này + Tài nguyên thiết bị. Điều phối việc sử dụng CPU, các ngoại vi... để tối ưu hoá việc sử dụng - Quản lý người dùng và các công việc trên hệ thống. Hệ điều hành đảm bảo giao tiếp giữa người sử dụng, chương trình ứng dụng với thiết bị của hệ thống. - Cung cấp các tiện ích cho việc khai thác hệ thống thuận lợi (ví dụ FORMAT đĩa, sao chép tệp và thư mục, in ấn chung ...) Các hệ điều hành mạng thông dụng nhất hiện nay là: WindowsNT, Windows9X, Windows 2000, Unix, Novell. 12 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  14. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng I.3. Phân loại mạng máy tính Có nhiều cách phân loại mạng khác nhau tuỳ thuộc vào yếu tố chính được chọn dùng để làm chỉ tiêu phân loại, thông thường người ta phân loại mạng theo các tiêu chí như sau - Khoảng cách địa lý của mạng - Kỹ thuật chuyển mạch mà mạng áp dụng - Kiến trúc mạng - Hệ điều hành mạng sử dụng ... Tuy nhiên trong thực tế nguời ta thường chỉ phân loại theo hai tiêu chí đầu tiên I.3.1. Phân loại mạng theo khoảng cách địa lý : Nếu lấy khoảng cách địa lý làm yếu tố phân loại mạng thì ta có mạng cục bộ, mạng đô thị, mạng diện rộng, mạng toàn cầu. Mạng cục bộ ( LAN - Local Area Network ) : là mạng được cài đặt trong phạm vi tương đối nhỏ hẹp như trong một toà nhà, một xí nghiệp...với khoảng cách lớn nhất giữa các máy tính trên mạng trong vòng vài km trở lại. Mạng đô thị ( MAN - Metropolitan Area Network ) : là mạng được cài đặt trong phạm vi một đô thị, một trung tâm văn hoá xã hội, có bán kính tối đa khoảng 100 km trở lại. Mạng diện rộng ( WAN - Wide Area Network ) : là mạng có diện tích bao phủ rộng lớn, phạm vi của mạng có thể vượt biên giới quốc gia thậm chí cả lục địa. Mạng toàn cầu ( GAN - Global Area Network ) : là mạng có phạm vi trải rộng toàn cầu. I.3.2. Phân loại theo kỹ thuật chuyển mạch: Nếu lấy kỹ thuật chuyển mạch làm yếu tố chính để phân loại sẽ có: mạng chuyển mạch kênh, mạng chuyển mạch thông báo và mạng chuyển mạch gói. 13 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  15. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng Mạch chuyển mạch kênh (circuit switched network) : Khi có hai thực thể cần truyền thông với nhau thì giữa chúng sẽ thiết lập một kênh cố định và duy trì kết nối đó cho tới khi hai bên ngắt liên lạc. Các dữ liệu chỉ truyền đi theo con đường cố định đó. Nhược điểm của chuyển mạch kênh là tiêu tốn thời gian để thiết lập kênh truyền cố định và hiệu suất sử dụng mạng không cao. Mạng chuyển mạch thông báo (message switched network) : Thông báo là một đơn vị dữ liệu của người sử dụng có khuôn dạng được quy định trước. Mỗi thông báo có chứa các thông tin điều khiển trong đó chỉ rõ đích cần truyền tới của thông báo. Căn cứ vào thông tin điều khiển này mà mỗi nút trung gian có thể chuyển thông báo tới nút kế tiếp trên con đường dẫn tới đích của thông báo. Như vậy mỗi nút cần phải lưu giữ tạm thời để đọc thông tin điều khiển trên thông báo, nếu thấy thông báo không gửi cho mình thì tiếp tục chuyển tiếp thông báo đi. Tuỳ vào điều kiện của mạng mà thông báo có thể được chuyển đi theo nhiều con đường khác nhau. Ưu điểm của phương pháp này là : - Hiệu suất sử dụng đường truyền cao vì không bị chiếm dụng độc quyền mà được phân chia giữa nhiều thực thể truyền thông. - Mỗi nút mạng có thể lưu trữ thông tin tạm thời sau đó mới chuyển thông báo đi, do đó có thể điều chỉnh để làm giảm tình trạng tắc nghẽn trên mạng. - Có thể điều khiển việc truyền tin bằng cách sắp xếp độ ưu tiên cho các thông báo. - Có thể tăng hiệu suất sử dụng giải thông của mạng bằng cách gắn địa chỉ quảng bá (broadcast addressing) để gửi thông báo đồng thời tới nhiều đích. Nhược điểm của phương pháp này là: - Không hạn chế được kích thước của thông báo dẫn đến phí tổn lưu giữ tạm thời cao và ảnh hưởng đến thời gian trả lời yêu cầu của các trạm . Mạng chuyển mạch gói (packet switched network) : ở đây mỗi thông báo được chia ra thành nhiều gói nhỏ hơn được gọi là các gói tin (packet) có khuôn dạng qui định trước. Mỗi gói tin cũng chứa các thông tin điều khiển, 14 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  16. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng trong đó có địa chỉ nguồn (người gửi) và địa chỉ đích (người nhận) của gói tin. Các gói tin của cùng một thông báo có thể được gởi đi qua mạng tới đích theo nhiều con đường khác nhau. Phương pháp chuyển mạch thông báo và chuyển mạch gói là gần giống nhau. Điểm khác biệt là các gói tin được giới hạn kích thước tối đa sao cho các nút mạng (các nút chuyển mạch) có thể xử lý toàn bộ gói tin trong bộ nhớ mà không phải lưu giữ tạm thời trên đĩa. Bởi vậy nên mạng chuyển mạch gói truyền dữ liệu hiệu quả hơn so với mạng chuyển mạch thông báo. Tích hợp hai kỹ thuật chuyển mạch kênh và chuyển mạch gói vào trong một mạng thống nhất được mạng tích hợp số ISDN (Integated Services Digital Network). I.3.3. Phân loại theo kiến trúc mạng sử dụng Kiến trúc của mạng bao gồm hai vấn đề: hình trạng mạng (Network topology) và giao thức mạng (Network protocol) Hình trạng mạng: Cách kết nối các máy tính với nhau về mặt hình học mà ta gọi là tô pô của mạng Giao thức mạng: Tập hợp các quy ước truyền thông giữa các thực thể truyền thông mà ta gọi là giao thức (hay nghi thức) của mạng Khi phân loại theo topo mạng người ta thường có phân loại thành: mạng hình sao, tròn, tuyến tính Phân loại theo giao thức mà mạng sử dụng người ta phân loại thành mạng : TCP/IP, mạng NETBIOS . .. Tuy nhiên cách phân loại trên không phổ biến và chỉ áp dụng cho các mạng cục bộ. I.3.4. Phân loại theo hệ điều hàng mạng Nếu phân loại theo hệ điều hành mạng người ta chia ra theo mô hình mạng ngang hàng, mạng khách/chủ hoặc phân loại theo tên hệ điều hành mà mạng sử dụng: Windows NT, Unix, Novell . . . 15 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  17. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng I.4. Giới thiệu các mạng máy tính thông dụng nhất I.4.1. Mạng cục bộ Một mạng cục bộ là sự kết nối một nhóm máy tính và các thiết bị kết nối mạng được lắp đặt trên một phạm vị địa lý giới hạn, thường trong một toà nhà hoặc một khu công sở nào đó. Mạng cục bộ có các đặc tính sau: - Tốc độ truyền dữ liệu cao - Phạm vi địa lý giới hạn -Sở hữu của một cơ quan/tổ chức I.4.2. Mạng diện rộng với kết nối LAN TO LAN Mạng diện rộng bao giờ cũng là sự kết nối của các mạng LAN, mạng diện rộng có thể trải trên phạm vi một vùng, quốc gia hoặc cả một lục địa thậm chí trên phạm vi toàn cầu. - Tốc độ truyền dữ liệu không cao - Phạm vi địa lý không giới hạn - Thường triển khai dựa vào các công ty truyền thông, bưu điện và dùng các hệ thống truyền thông này để tạo dựng đường truyền - Một mạng WAN có thể là sở hữu của một tập đoàn/tổ chức hoặc là mạng kết nối của nhiều tập đoàn/tỗ chức LAN LAN WAN Links LAN 16 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  18. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng I.4.3. Liên mạng INTERNET Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ là sự ra đời của liên mạng INTERNET, - Là một mạng toàn cầu - Là sự kết hợp của vô số các hệ thống truyền thông, máy chủ cung cấp thông tin và dịch vụ, các máy trạm khai thác thông tin - Dựa trên nhiều nền tảng truyền thông khác nhau, nhưng đều trên nền giao thức TCP/IP - Là sở hữu chung của toàn nhân loại - Càng ngày càng phát triển mãnh liệt I.4.4. Mạng INTRANET Thực sự là một mạng INTERNET thu nhỏ vào trong một cơ quan/công ty/tổ chức hay một bộ/nghành . . ., giới hạn phạm vi người sử dụng, có sử dụng các công nghệ kiểm soát truy cập và bảo mật thông tin . Được phát triển từ các mạng LAN, WAN dùng công nghệ INTERNET II. Mạng cục bộ, kiến trúc mạng cục bộ II.1. Mạng cục bộ Tên gọi “mạng cục bộ” được xem xét từ quy mô của mạng. Tuy nhiên, đó không phải là đặc tính duy nhất của mạng cục bộ nhưng trên thực tế, quy mô của mạng quyết định nhiều đặc tính và công nghệ của mạng. Sau đây là một số đặc điểm của mạng cục bộ: Đặc điểm của mạng cục bộ - Mạng cục bộ có quy mô nhỏ, thường là bán kính dưới vài km. Đặc điểm này cho phép không cần dùng các thiết bị dẫn đường với các mối liên hệ phức tạp - Mạng cục bộ thường là sở hữu của một tổ chức. Điều này dường như có vẻ ít quan trọng nhưng trên thực tế đó là điều khá quan trọng để việc quản lý mạng có hiệu quả. 17 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  19. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng - Mạng cục bộ có tốc độ cao và ít lỗi. Trên mạng rộng tốc độ nói chung chỉ đạt vài Kbit/s. Còn tốc độ thông thường trên mạng cục bộ là 10, 100 Kb/s và tới nay với Gigabit Ethernet, tốc độ trên mạng cục bộ có thể đạt 1Gb/s. Xác suất lỗi rất thấp. II.2. Kiến trúc mạng cục bộ II.2.1. Đồ hình mạng (Network Topology) * Định nghĩa Topo mạng: Cách kết nối các máy tính với nhau về mặt hình học mà ta gọi là tô pô của mạng Có hai kiểu nối mạng chủ yếu đó là : - Nối kiểu điểm - điểm (point - to - point). - Nối kiểu điểm - nhiều điểm (point - to - multipoint hay broadcast). Theo kiểu điểm - điểm, các đường truyền nối từng cặp nút với nhau và mỗi nút đều có trách nhiệm lưu giữ tạm thời sau đó chuyển tiếp dữ liệu đi cho tới đích. Do cách làm việc như vậy nên mạng kiểu này còn được gọi là mạng "lưu và chuyển tiếp" (store and forward). Theo kiểu điểm - nhiều điểm, tất cả các nút phân chia nhau một đường truyền vật lý chung. Dữ liệu gửi đi từ một nút nào đó sẽ được tiếp nhận bởi tất cả các nút còn lại trên mạng, bởi vậy cần chỉ ra địa chỉ đích của dữ liệu để căn cứ vào đó các nút kiểm tra xem dữ liệu đó có phải gửi cho mình không. * Phân biệt kiểu tô pô của mạng cục bộ và kiểu tô pô của mạng rộng. Tô pô của mạng rộng thông thường là nói đến sự liên kết giữa các mạng cục bộ thông qua các bộ dẫn đường (router). Đối với mạng rộng topo của mạng là hình trạng hình học của các bộ dẫn đường và các kênh viễn thông còn khi nói tới tô pô của mạng cục bộ người ta nói đến sự liên kết của chính các máy tính. a) Mạng hình sao 18 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
  20. Giáo trình đào tạo Quản trị mạng và các thiết bị mạng Mạng hình sao có tất cả các trạm được kết nối với một thiết bị trung tâm có nhiệm vụ nhận tín hiệu từ các trạm và chuyển đến trạm đích. Tuỳ theo yêu cầu truyền thông trên mạng mà thiết bị trung tâm có thể là bộ chuyển mạch (switch), bộ chọn đường (router) hoặc là bộ phân kênh (hub). Vai trò của thiết bị trung tâm này là thực hiện việc thiết lập các liên kết điểm-điểm (point-to- point) giữa các trạm. Ưu điểm: Thiết lập mạng đơn giản, dễ dàng cấu hình lại mạng ( thêm, bớt các trạm ), dễ dàng kiểm soát và khắc phục sự cố, tận dụng được tối đa tốc độ truyền của đường truyền vật lý. Nhược điểm: Độ dài đường truyền nối một trạm với thiết bị trung tâm bị hạn chế (trong vòng 100m, với công nghệ hiện nay). Hub Hình 1.1: Kết nối hình sao b) Mạng trục tuyến tính (Bus): Trong mạng trục tất cả các trạm phân chia một đường truyền chung (bus). Đường truyền chính được giới hạn hai đầu bằng hai đầu nối đặc biệt gọi là terminator. Mỗi trạm được nối với trục chính qua một đầu nối chữ T (T- connector) hoặc một thiết bị thu phát (transceiver). Khi một trạm truyền dữ liệu tín hiệu được quảng bá trên cả hai chiều của bus, tức là mọi trạm còn lại đều có thể thu được tín hiệu đó trực tiếp. Đối với các bus một chiều thì tín hiệu chỉ đi về một phía, lúc đó các terminator phải được thiết kế sao cho các tín hiệu đó phải được dội lại trên bus để cho các trạm trên mạng đều có thể thu nhận được tín hiệu đó. Như vậy với topo mạng trục dữ liệu được truyền theo các liên kết điểm-đa điểm (point-to-multipoint) hay quảng bá (broadcast). 19 Trung tâm Điện toán Truyền số liệu KV1
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
18=>0