- Soạn bài: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. - TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT. - Tục ngữ là một trong những thể loại của văn học dân gian. - Khác với ca dao, dân ca là những khúc hát tâm tình, thiên về khía cạnh tinh thần, tình cảm, tục ngữ có chức năng chủ yếu là đúc kết kinh nghiệm sống trên rất nhiều lĩnh vực của cuộc sống hằng ngày. - Vì thế, tục ngữ được xem là kho kinh nghiệm và tri thức thực tiễn vô cùng phong phú.. - Phần lớn các câu tục ngữ có hình thức ngắn, có vần hoặc không vần:. - Dù dài hay ngắn, có vần hay không vần, nói chung tục ngữ đều là những câu dễ nhớ, dễ thuộc. - Đặc điểm này của tục ngữ chủ yếu được tạo nên từ vần điệu. - Những câu tục ngữ không có vần tác động đến người đọc, người nghe bởi kết cấu đối lập hoặc những ấn tượng đặc biệt nào đó. - Những câu tục ngữ được dẫn trong bài nói chung đều ngắn (chỉ có một câu hai dòng), được chia thành các vế (có câu 4 vế), các vế liên kết với nhau bởi vần điệu (Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống). - Chủ đề chung của những câu tục ngữ này là những kinh nghiệm về thiên nhiên và lao động sản xuất.. - Đọc kĩ các câu tục ngữ và chú thích trong bài để hiểu văn bản và những từ ngữ khó.. - Có thể chia những câu tục ngữ thành hai nhóm:. - Nhóm câu tục ngữ về thiên nhiên: câu . - Nhóm câu tục ngữ về lao động sản xuất: câu . - Phân tích nội dung từng câu tục ngữ:. - Câu tục ngữ giúp con người có ý thức về thời gian làm việc theo mùa vụ.. - Câu tục ngữ nhắc nhở ý thức phòng chống bão lụt.. - Câu tục ngữ được đúc kết từ quan sát thực tế, nó nhắc nhở về ý thức phòng chống bão lụt, loại thiên tai thường gặp ở nước ta.. - Người ta sử dụng câu tục ngữ này để đề cao giá trị của đất, phê phán việc lãng phí đất (bỏ ruộng hoang, sử dụng đất không hiệu quả).. - Áp dụng câu tục ngữ để khai thác tốt điều kiện tự nhiên, làm ra nhiều của cải vật chất.. - Câu tục ngữ nói về vai trò của các yếu tố trong sản xuất nông nghiệp (trồng lúa nước) của nhân dân ta.. - Câu tục ngữ nhắc nhở người làm ruộng phải đầu tư vào tất cả các khâu, nhưng cũng phải chú ý ưu tiên, không tràn lan, nhất là khi khả năng đầu tư có hạn.. - Câu tục ngữ nêu vai trò của thời vụ (kịp thời) là hàng đầu. - Câu tục ngữ nhắc nhở vấn đề thời vụ và việc chuẩn bị đất kĩ trong canh tác.. - Minh hoạ đặc điểm hình thức của tục ngữ:. - Ngắn gọn: Mỗi câu tục ngữ chỉ có một số lượng từ không nhiều. - Hầu như câu tục ngữ nào cũng có vần. - Lời trong tục ngữ cô đọng, mỗi lời như dồn nén, không có từ thừa. - Có thể kể thêm một số câu tục ngữ nói về các hiện tượng thời tiết mưa, nắng, bão, lụt.. - (Tục ngữ Tày, Nùng