- Các ph−ơng pháp gia công chuẩn bị. - Muốn chế tạo một chi tiết máy đạt yêu cầu kỹ thuật và chỉ tiêu kinh tế, ta phải xác định đ−ợc kích th−ớc của phôi và chọn loại phôi thích hợp. - Vật liệu và cơ tính của vật liệu mà chi tiết cần có theo yêu cầu thiết kế.. - Kích th−ớc, hình dáng và kết cấu của chi tiết.. - số l−ợng chi tiết cần có hoặc dạng sản xuất.. - Chọn phôi hợp lý không những đảm bảo tốt những tính năng kỹ thuật của chi tiết mà còn có ảnh h−ởng tốt đến năng suất và giá thành sản phẩm.. - Chọn phôi tốt sẽ làm cho quá trình công nghệ đơn giản đi nhiều và phí tổn về vật liệu cũng nh− chi phí gia công giảm đi. - Chi phí kim loại khi gia công đ−ợc đánh giá bằng hệ số sử dụng vật liệu K:. - trong đó, G ct : khối l−ợng chi tiết hoàn thiện (kg) G ph : khối l−ợng phôi (kg). - Trong gia công cơ khí, các dạng phôi có thể là: Phôi đúc, phôi rèn, phôi dập, phôi cán và các loại vật liệu phi kim loại nh− gỗ, phíp, nhựa.... - 5.2- các ph−ơng pháp gia công chuẩn bị. - Gia công chuẩn bị phôi là những nguyên công chuẩn bị phôi cho quá trình gia công cơ, bao gồm làm sạch, nắn thẳng phôi, gia công phá, gia công lỗ tâm.. - Nếu ta đ−a phôi sau khi chế tạo xong vào gia công chi tiết ngay thì sai số in dập của phôi lên chi tiết gia công sẽ lớn, phải gia công nhiều lần thì mới đảm bảo yêu cầu của chi tiết. - Nh− vậy sẽ mất thời gian, chi phí gia công lớn, giá thành sản xuất sẽ tăng.. - Đối với các loại phôi thanh cần phải nắn thẳng tr−ớc khi đ−a lên máy gia công;. - phôi thanh thép cán lại phải cắt thành từng đoạn cho phù hợp với chiều dài của chi tiết và dễ gá đặt. - Do vậy, việc gia công chuẩn bị phôi là một việc làm rất cần thiết và không thể thiếu. - Nó là những nguyên công mở đầu cho quá trình công nghệ gia công cơ (sản xuất đơn chiếc, loạt nhỏ). - Thậm chí, đối với sản xuất có sản l−ợng lớn thì gia công. - chuẩn bị phôi đ−ợc tách hẳn ra khỏi quy trình công nghệ gia công cơ, khi đó có một bộ phận riêng đảm nhiệm việc chuẩn bị phôi với đầy đủ thiết bị riêng.. - Tạo nên các bề mặt sạch sẽ để gia công đ−ợc dễ dàng, đảm bảo vệ sinh.. - đạt năng suất thấp.. - Đối với những chi tiết nhỏ có thể cho vào một thùng quay, các chi tiết sẽ va đập vào nhau làm cho vết cát, bẩn, gỉ rơi ra. - Hoặc dùng đá mài, ngọn lửa để loại trừ các vết bẩn, gỉ, chỗ kim loại bị h− hỏng, Ngoài ra, còn có thể làm sạch vật rèn trong hỗn hợp cát và n−ớc hoặc trong dung dịch axit.. - 5.2.2- Nắn thẳng phôi. - Đối với phôi thanh, phôi cán cần phải nắn thẳng tr−ớc khi đ−a vào gia công;. - ngoài ra đối với các phôi dài không những phải nắn tr−ớc khi gia công cơ mà sau khi tiện (tr−ớc khi mài) cần phải nắn thẳng lại. - Đối với các chi tiết trụ ngắn, đ−ờng kính không lớn thì dùng mắt để ngắm, xem xét độ thẳng rồi dùng búa nắn trên đe. - Đối với chi tiết trụ ngắn, đ−ờng kính lớn thì dùng đồ gá trên thân máy tiện cũ hoặc dùng đồ gá trên máy ép. - Hình 5.1- Nắn thẳng trên hai mũi tâm.. - Khi nắn ép, chi tiết và hai mũi tâm đều bị xê dịch xuống, sau khi nắn xong lò xo lại đẩy về vị trí ban đầu.. - Nguồn sinh lực có thể dùng cơ cấu vít me-đai ốc, cơ cấu dầu ép hay khí nén.. - e Nắn thẳng trên máy chuyên dùng. - Đối với chi tiết trụ dài, đ−ờng kính lớn (25 ữ 150mm) thì việc nắn thẳng sẽ. - đ−ợc thực hiện trên máy nắn thẳng chuyên dùng.. - Hình 5.2- Máy nắn thẳng chuyên dùng.. - Khoảng cách giữa hai con lăn có thể điều chỉnh đ−ợc để phù hợp với các loại đ−ờng kính khác nhau.. - f Nắn thẳng trên máy cán ren. - Đối với phôi có kích th−ớc ngắn thì có thể nắn thẳng trên máy cán ren phẳng nếu thay bàn cán ren bằng bàn phẳng.. - Ph−ơng pháp này có thể nắn đ−ợc. - Ph−ơng pháp này có năng suất rất cao.. - 5.2.3- Gia công phá. - Mục đích của gia công phá là bóc đi lớp vỏ ngoài của các loại phôi có bề mặt quá xấu (rỗ, dính cát, biến cứng. - Máy dùng để gia công phá cần có công suất lớn, độ cứng vững cao để đạt năng suất cao, còn độ chính xác thì không cần cao lắm.. - Khi sản l−ợng nhỏ, việc gia công phá có thể tách riêng để gia công trên một vài máy cũ trong phân x−ởng cơ khí.. - Khi sản l−ợng lớn, việc gia công phá đ−ợc thực hiện trên các máy chuyên dùng. - đặt ở phân x−ởng gia công chuẩn bị phôi.. - 5.2.4- Cắt đứt phôi. - Cắt đứt phôi th−ờng dùng với các loại phôi thanh, phôi cán cần cắt đứt thành từng đoạn t−ơng ứng theo chiều dài trục hoặc cắt các đậu ngót, đậu rót của các phôi. - Khi chọn ph−ơng pháp cắt đứt phôi phải xét đến một số yếu tố sau đây:. - Độ chính xác cắt đứt nh− độ chính xác chiều dài phôi, độ phẳng và độ thẳng góc của mặt cắt với đ−ờng tâm của phôi.. - Năng suất cắt.. - c Cắt đứt bằng c−a tay. - Cắt đứt phôi bằng c−a tay có năng suất thấp, tốn nhiều công sức, miệng c−a khó thẳng, nh−ng có thể tiết kiệm đ−ợc vật liệu vì miệng c−a hẹp, thiết bị đơn giản.. - Có thể cắt đ−ợc các loại phôi thép cán, đặc ống, thép hình nhỏ.... - d Cắt đứt trên máy c−a cần. - Có thể cắt đ−ợc các loại phôi thép cán, đặc ống, thép hình nhỏ. - e Cắt đứt bằng c−a đĩa. - Khi cắt đứt bằng dao c−a đĩa có thể có năng suất cao, chất l−ợng mặt cắt tốt song miệng cắt rộng.. - Loại c−a đĩa này có thể cắt đứt đ−ợc phôi thép tròn, phôi định hình. - Đối với phôi có kích th−ớc nhỏ có thể gá để cắt một lần nhiều phôi.. - f Cắt đứt bằng bánh mài. - Cắt đứt bằng ph−ơng pháp này có thể đạt độ chính xác cao, chất l−ợng mặt cắt cao, sau khi cắt không cần gia công lại. - Ph−ơng pháp này có thể cắt đ−ợc phôi tròn nhỏ, định hình nhỏ, đặc biệt là các thép cứng, thép đã tôi.... - g Cắt đứt bằng bánh ma sát. - Mặt tròn của đĩa có khía, khi quay nó tiếp xúc với phôi, phát ra nhiệt l−ợng lớn làm cho kim loại bị nóng chảy và bị cắt đứt, trong khi đó đĩa đ−ợc làm nguội bằng cách ngâm trong n−ớc hoặc t−ới dung dịch làm nguội liên tục (nh−ng không t−ới vào vị trí cắt), do vậy, có thể cắt đ−ợc phôi cứng hơn dụng cụ cắt.. - Ph−ơng pháp này có năng suất khá cao, không cần l−ỡi c−a đắt tiền nên giá. - h Cắt đứt trên máy tiện. - Việc cắt đứt trên máy tiện có thuận lợi là có thể thực hiện chung trên một lần gá với các b−ớc công nghệ khác nh− gia công lỗ tâm, tiện ngoài.... - Cắt đứt trên máy tiện cắt đ−ợc phôi tròn, đ−ờng kính có thể cắt lên đến 3200 mm (đối với máy tiện rơvônve lớn).. - i Cắt đứt trên máy chuyên dùng. - Các loại phôi thanh, phôi tấm có thể đ−ợc cắt đứt trên máy cắt chuyên dùng nh− máy cắt tấm, máy cắt đột.... - Ph−ơng pháp này có năng suất rất cao, nh−ng miệng cắt không chính xác.. - j Cắt đứt bằng ngọn lửa O 2 - C 2 H 2. - Ph−ơng pháp này có thể cắt đ−ợc nhiều phôi có hình dáng khác nhau nh− tròn, thanh, tấm, định hình, tạo đ−ợc chi tiết định hình từ việc cắt thép tấm.... - k Cắt đứt bằng điện cực. - l Cắt đứt bằng tia Laser. - Ph−ơng pháp này là một thành tựu mới của thế giới, nó có thể cắt các phôi có chiều dày nhỏ, đặc biệt là vật liệu cứng và dòn nh− kim c−ơng, thuỷ tinh, sứ.... - Ph−ơng pháp này có độ chính xác cao, rãnh cắt nhỏ, đẹp, năng suất rất cao.... - 5.2.5- Gia công lỗ tâm. - Lỗ tâm là loại chuẩn tinh phụ thống nhất, dùng để định vị chi tiết dạng trục trong nhiều lần gá hoặc nhiều nguyên công khác nhau. - Nó không những làm chuẩn trong quá trình gia công mà còn dùng cả trong quá trình kiểm tra và sửa chữa sau này.. - Lỗ tâm có nhiều loại, nh−ng th−ờng dùng các loại sau đây:. - Hình 5.3- Các loại lỗ tâm.. - Kiểu (a) là kiểu đơn giản nhất, góc côn của mặt tỳ th−ờng là 60 0 , chỉ trong tr−ờng hợp chi tiết lớn mới dùng loại có góc côn lớn hơn (75 0 hoặc 90 0. - Kiểu (b) có thêm phần côn vát 120 0 để bảo vệ lỗ tâm khỏi bị sứt ở mép ngoài,. - đồng thời còn có thể cho phép gia công suốt cả mặt đầu của trục.. - Kiểu (c) còn có thêm phần ren ở lỗ tâm để khi sử dụng xong lỗ tâm, dùng một nút có ren vặn vào đó nhằm bảo vệ lỗ tâm không bị h− hỏng.. - Hai loại (b) và (c) áp dụng trong những tr−ờng hợp mà lỗ tâm đ−ợc dùng trong thời gian dài.. - Lỗ tâm có yêu cầu kỹ thuật khi gia công khá cao:. - Lỗ tâm phải là mặt tựa vững chắc của chi tiết, diện tích tiếp xúc phải đủ, góc côn phải chính xác, độ sâu lỗ tâm phải đảm bảo.. - Lỗ tâm phải nhẵn bóng (phần côn 60 0 ) để giảm ma sát, chống mòn và giảm bớt biến dạng tiếp xúc, tăng c−ờng độ cứng vững.. - Hai lỗ tâm phải nằm trên một đ−ờng tâm để tránh tình trạng mũi tâm tiếp xúc không đều nên chóng mòn và làm cho mặt trụ sẽ gia công không thẳng góc với mặt đầu.. - Trong sản xuất nhỏ, ng−ời ta có thể gia công lỗ tâm trên các máy vạn năng nh−. - Trong sản xuất hàng loạt và hàng khối, việc gia công lỗ tâm đ−ợc thực hiện trên máy chuyên dùng, chi tiết đ−ợc gá đặt trên hai khối V tự định tâm, khi gia công tiến hành theo hai b−ớc: thứ nhất phay hai mặt đầu trục đồng thời bằng hai dao phay mặt đầu. - b−ớc thứ hai tiến hành gia công cùng lúc hai lỗ tâm bằng mũi khoan tâm chuyên dùng.. - Hình 5.5- Gia công lỗ tâm trên máy chuyên dùng.. - Trong quá trình công nghệ, nếu chi tiết đã gia công nhiệt luyện thì chắc chắn lỗ tâm sẽ có sai số dù cho lỗ tâm có đ−ợc gia công bằng cách nào đi nữa. - Lúc đó, nếu muốn sử dụng tiếp lỗ tâm thì phải sửa lại lỗ tâm để đảm bảo đúng hình dạng và các yêu cầu khác. - Muốn sửa lại lỗ tâm phải dùng đá mài hình côn có góc côn bằng 60 0 hoặc nghiền bằng bột mài.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt