Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:121

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất biện pháp để tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên nhằm nâng cao hiệu quả công tác đoàn trong nhà trường. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ THỊ CẨM BÍCH TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHO CÁN BỘ ĐOÀN CẤP CƠ SỞ Ở ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN TẤT THẮNG THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Thái Nguyên, tháng 4 năm 2019 Tác giả luận văn Hà Thị Cẩm Bích Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Với tất cả sự kính trọng và tình cảm chân thành của mình, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Ban Giám hiệu, Phòng sau đại học thuộc trường Đại học Sư phạm - ĐHTN, toàn thể các thầy giáo, cô giáo Khoa Tâm lý Giáo dục, các thầy cô giáo đã trực tiếp giảng dạy và tham gia quản lý tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Tất Thắng đã tận tình và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo tỉnh đoàn, cán bộ Văn phòng, Các Ban chuyên môn tỉnh đoàn; Cán bộ quản lý Đại học Thái Nguyên; Cán bộ quản lý các trường Đại học; Giảng viên các trường Đại học; Cán bộ Đoàn các trường Đại học trên địa bàn thành phố Thái Nguyên đã nhiệt tình giúp đỡ, cung cấp cho tôi những thông tin, số liệu, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình nghiên cứu. Cảm ơn gia đình, bạn bè đồng nghiệp đã động viên, cổ vũ tinh thần giúp đỡ để tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn khó tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự góp ý và giúp đỡ của Hội đồng khoa học và Quý thầy cô, anh chị em đồng nghiệp và bạn bè. Xin trân trọng cảm ơn./. Thái Nguyên, tháng 4 năm 2019 Tác giả luận văn Hà Thị Cẩm Bích Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC Lời cam đoan ........................................................................................................ i Lời cảm ơn ........................................................................................................... ii Mục lục ............................................................................................................... iii Danh mục các chữ viết tắt .................................................................................. iv Danh mục các bảng.............................................................................................. v Danh mục các biểu đồ ........................................................................................ vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................ 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 4 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 6 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHO CÁN BỘ ĐOÀN TRƯỜNG ĐẠI HỌC........................................ 7 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ở Việt Nam ....................................... 7 1.2. Khái niệm công cụ ........................................................................................ 9 1.2.1. Bồi dưỡng .................................................................................................. 9 1.2.2. Năng lực................................................................................................... 11 1.2.3. Cán bộ đoàn ............................................................................................. 13 1.2.4. Bồi dưỡng năng lực cán bộ Đoàn ............................................................ 14 1.2.5. Năng lực cán bộ đoàn cấp cơ sở .............................................................. 14 1.2.6. Tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cơ sở đại học .................. 15 1.3. Giới thiệu chung về trường Đại học ........................................................... 17 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.3.1 Mục tiêu của giáo dục Đại học ................................................................. 17 1.3.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của trường Đại học ........................................... 17 1.4. Một số vấn đề lý luận về bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các trường Đại học ........................................................................................ 18 1.4.1. Giới thiệu chung về cán bộ Đoàn trường tại các trường Đại học ........... 18 1.4.2. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các trường Đại học .................................................................................................. 23 1.4.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các trường Đại học .................................................................................................. 24 1.4.4. Phương pháp bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các trường Đại học ................................................................................................... 25 1.4.5. Hình thức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các trường Đại học .................................................................................................. 27 1.5. Nội dung tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các trường Đại học ................................................................................................... 28 1.5.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng .......................................................................... 28 1.5.2. Tổ chức bồi dưỡng ................................................................................... 28 1.5.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động bồi dưỡng .................................................. 29 1.5.4. Kiểm tra đánh giá các kết quả bồi dưỡng ................................................ 31 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các trường Đại học .................................................................. 32 1.6.1. Các yếu tố khách quan ............................................................................. 32 1.6.2. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 34 Kết luận chương 1.............................................................................................. 35 Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHO CÁN BỘ ĐOÀN CẤP CƠ SỞ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN .............. 37 2.1. Khát quát về Đại học Thái Nguyên và tổ chức đoàn trong Đại học Thái Nguyên ...................................................................................................... 37 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.2. Khái quát khảo sát về thực trạng ................................................................ 40 2.2.1. Mục tiêu khảo sát ..................................................................................... 40 2.2.2. Phạm vi và đối tượng khảo sát ................................................................ 40 2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................... 41 2.2.4. Phương pháp khảo sát .............................................................................. 41 2.3. Thực trạng bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở Đại học Thái Nguyên ...................................................................................................... 41 2.3.1. Thực trạng năng lực của cán bộ Đoàn cấp cơ sở ..................................... 41 2.3.2. Nhận thức của CBQL và cán bộ đoàn về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ....................................... 44 2.3.3. Nhận thức về vai trò của giảng viên đối với hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở .................................................................. 46 2.3.4. Thực trạng về nội dung, phương pháp, cách thức tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở .................................................................. 48 2.4. Thực trạng tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở Đại học Thái Nguyên ............................................................................... 53 2.4.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở................................................................................................... 53 2.4.2. Thực trạng về việc tổ chức kế hoạch bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở................................................................................................... 55 2.4.3. Thực trạng công tác chỉ đạo thực hiện các hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở .......................................................................... 58 2.4.4. Thực trạng công tác quản lý học viên và báo cáo viên ........................... 61 2.4.5. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ....................................................................................... 63 2.4.6. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ................................................................................ 65 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở Đại học Thái Nguyên .............................. 68 2.6. Đánh giá chung về khảo sát thực trạng ...................................................... 69 2.6.1. Những ưu điểm ........................................................................................ 69 2.6.2. Những hạn chế ......................................................................................... 70 2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế ........................................................................ 71 Kết luận chương 2.............................................................................................. 72 Chương 3: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHO CÁN BỘ ĐOÀN CẤP CƠ SỞ Ở ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN .................... 73 3.1. Nguyên tắc chỉ đạo đề xuất biện pháp ........................................................ 73 3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu............................................................................. 73 3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 73 3.1.3. Đảm bảo tính hiệu quả ............................................................................. 73 3.1.4. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................... 74 3.1.5. Đảm bảo tính đồng bộ của các biện pháp ................................................ 74 3.2. Một số biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở Đại học Thái Nguyên .................................................................................... 74 3.2.1. Nâng cao nhận thức về vai trò của đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở và năng lực của đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở..................................................................... 74 3.2.2. Tăng cường chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ...................................................... 77 3.2.3. Nâng cao chất lượng quản lý nội dung chương trình bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ............................................................... 79 3.2.4. Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ............................................................................................. 81 3.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở .................................................... 85 3.3. Mối liên hệ giữa các biện pháp đề xuất ...................................................... 88 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3.4. Khảo sát kiểm chứng tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ...... 89 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 89 3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm ........................................................................... 89 3.4.3. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 89 3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm ...................................................................... 89 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 89 Kết luận chương 3.............................................................................................. 92 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 94 1. Kết luận .......................................................................................................... 94 2. Khuyến nghị................................................................................................... 95 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 98 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BTV : Ban Thường vụ CBQL : Cán bộ quản lý CSVC : Cơ sở vật chất ĐHTN : Đại học Thái Nguyên ĐTNCSHCM : Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh HSSV : Học sinh sinh viên NXB : Nhà xuất bản SL : Số lượng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thực trạng năng lực của cán bộ Đoàn cấp cơ sở .............................. 42 Bảng 2.2. Nhận thức của CBQL và cán bộ đoàn về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ..................... 45 Bảng 2.3. Thực trạng nhận thức về vai trò của giảng viên đối với hoạt động bồi dưỡng dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở ................... 47 Bảng 2.4. Thực trạng về nội dung bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở ................................................................................................. 49 Bảng 2.5. Thực trạng về phương pháp bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở .......................................................................................... 50 Bảng 2.6. Thực trạng về hình thức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở ................................................................................................. 52 Bảng 2.7. Thực trạng công tác lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở................................................................................. 54 Bảng 2.8. Thực trạng công tác tổ chức kế hoạch bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ..................................................................... 56 Bảng 2.9. Thực trạng công tác chỉ đạo thực hiện các hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ............................................... 59 Bảng 2.10. Thực trạng công tác quản lý học viên và báo cáo viên ................... 62 Bảng 2.11. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ........................................................ 64 Bảng 2.12. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ........................................................ 66 Bảng 2.13. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở ............................... 68 Bảng 3.1. Đánh giá về mức độ cấp thiết của các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở .................................... 90 Bảng 3.2. Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ............................................... 91 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1: Đánh giá về mức độ cấp thiết của các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở .................................... 90 Biểu đồ 3.2: Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ............................................... 92 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục đại học bao gồm giảng dạy, nghiên cứu và chuyển giao ứng dụng. Giáo dục đại học đóng vai trò là “hệ thống nuôi dưỡng” của mọi lĩnh vực trong đời sống, là nguồn cung cấp nhân lực tối cần thiết để phục vụ các công tác quản lý, quy hoạch, thiết kế, giảng dạy và nghiên cứu. Một quốc gia muốn phát triển về khoa học công nghệ và tăng trưởng về kinh tế thì nhất thiết phải có cả hai yếu tố: một hệ thống giáo dục đại học và một lực lượng lao động. Việc phát triển những ngành công nghệ bản địa cũng như năng lực trong lĩnh vực nông nghiệp, an toàn thực phẩm và các ngành công nghiệp khác của chúng ta chính là nhờ có một hạ tầng giáo dục đại học đẳng cấp quốc tế. Giáo dục đại học còn tạo ra các cơ hội cho học tập suốt đời, cho phép con người cập nhật các kiến thức và kỹ năng thường xuyên theo nhu cầu của xã hội. Trên cơ sở nhiệm vụ chung đó, tổ chức Đoàn trong trường Đại học phải phát huy được vai trò to lớn của tổ chức chính trị - xã hội, cánh tay đắc lực của Đảng trong việc thu hút, tập hợp đoàn viên, sinh viên; tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị, giáo dục truyền thống, giáo dục đạo đức, lối sống,… nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm, tính năng động, sáng tạo của đoàn viên, sinh viên đối với đất nước, với cộng đồng, nhà trường và bản thân. Mặt khác, tổ chức Đoàn trong trường Đại học cần bám sát các chỉ đạo của Đảng ủy, đoàn cấp trên nhằm nắm bắt tâm tư, tình cảm của đoàn viên,thiết kế, định hướng và tổ chức hoạt động thiết thực, chăm lo đời sống tinh thần, vật chất và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên thanh niên nhằm tạo các cơ hội cho đoàn viên sinh viên hoàn thành tốt các nhiệm vụ học tập, rèn luyện trong nhà trường cũng như có vị trí việc làm thích hợp, phù hợp với năng lực, sở trường và thu nhập tốt sau khi ra trường. Đoàn Đại học Thái Nguyên là tổ chức Đoàn cấp huyện, trực thuộc Tỉnh đoàn Thái Nguyên. Hiện nay Đoàn Đại học Thái Nguyên quản lý và chỉ đạo 13 cơ sở Đoàn trực thuộc, bao gồm : 07 Đoàn trường Đại học, 01 Đoàn trường Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Cao đẳng, 02 Liên Chi đoàn khoa (gồm : Liên Chi đoàn Khoa Ngoại ngữ và Khoa Quốc tế), 02 Đoàn Trung tâm (gồm : Đoàn Trung tâm học liệu Đại học Thái Nguyên và Đoàn Trung tâm Giáo dục - Quốc phòng) với tổng số 33.481 đoàn viên. Hiện nay, các trường Đại học trực thuộc Đại học Thái Nguyên đều đã chuyển hình thức đào tạo niên chế sang hình thức đào tạo theo hệ thống tín chỉ. Phương thức đào tạo theo hệ thống tín chỉ có độ mềm dẻo và linh hoạt về môn học. Chương trình được thiết kế theo phương thức đào tạo tín chỉ bao gồm một hệ thống những môn học thuộc khối kiến thức chung, những môn học thuộc khối kiến thức chuyên ngành, những môn học thuộc khối kiến thức cận chuyên ngành. Mỗi khối kiến thức đều có số lượng những môn học lớn hơn số lượng các môn học hay số lượng tín chỉ được yêu cầu; sinh viên có thể tự do lựa chọn môn học, thời gian học, giáo viên...Vì vậy dẫn đến việc sự gắn kết giữa các sinh viên yếu, sinh viên chỉ chơi với một nhóm bạn, không mặn mà với các hoạt động do tổ chức Đoàn phát động. Chính điều này đòi hỏi cán bộ Đoàn cơ sở thuộc Đoàn Đại học Thái Nguyên có vai trò là “mắt xích” quan trọng, vừa thúc đẩy, nâng cao chất lượng công tác Đoàn, vừa góp phần bảo đảm kết quả học tập tốt của sinh viên. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng hoạt động của tổ chức Đoàn, trong đó năng lực của cán bộ Đoàn là một yếu tố quan trọng. Để tổ chức Đoàn trong trường Đại học thực sự phát huy được vai trò là tổ chức giáo dục đoàn viên, sinh viên góp phần thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của nhà trường thì người cán bộ Đoàn phải có phẩm chất chính trị tốt, năng lực của người cán bộ Đoàn cần có bao gồm những tri thức chuyên môn, kỹ năng và thái độ thực hiện nhiệm vụ của bản thân trong công tác triển khai tổ chức các hoạt động Đoàn, thu hút, tập hợp, đoàn kết đoàn viên, sinh viên nhà trường. Trong thực tiễn, đội ngũ cán bộ Đoàn ở trường Đại học, Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên phần lớn đều là các đồng chí cán bộ giảng viên trẻ, những đoàn viên, sinh viên được lựa chọn trong thực tiễn hoạt động tại trường. Nhiều đồng chí có kiến Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
thức chuyên môn vững, có nhiều thành tích trong giảng dạy, các bạn sinh viên có kết quả học tập tốt, vừa nhiệt tình, năng động trong công tác Đoàn. Nhiều đồng chí cán bộ Đoàn có năng lực tổ chức hoạt động và đề xuất nhiều giải pháp, tạo ra các sân chơi có ý nghĩa cho đoàn viên sinh viên. Bên cạnh đó, do các cán bộ Đoàn cấp trường chủ yếu là giảng viên kiêm nhiệm, thời gian làm công tác chuyên môn bị chi phối, áp lực phải học tập, nâng cao trình độ chuyên môn,… nên thời gian dành cho công tác Đoàn hạn hẹp, khó có đủ thời gian, ít cơ hội tìm hiểu, trau dồi các kiến thức liên quan tới công tác Đoàn, công tác tổ chức, đổi mới phương thức tập hợp đoàn viên, sinh viên nên cần phải được định kỳ bồi dưỡng. Đoàn Đại học Thái Nguyên cũng đã chủ động tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng năng lực cho các cán bộ Đoàn cơ sở, Ủy viên Ban Chấp hành Đoàn các trường Đại học, Cao đẳng trực thuộc đơn vị, đồng thời có nhiều giải pháp khuyến khích, tạo điều kiện, cơ hội cho các đồng chí cán bộ Đoàn tham gia các buổi tập huấn do Tỉnh đoàn và Trung ương Đoàn tổ chức. Tuy nhiên, trong thực tiễn công tác, tôi thấy nội dung bồi dưỡng cho cán bộ đoàn còn chưa đa dạng, phong phú. Hình thức bồi dưỡng chưa phù hợp. Mặt khác việc tổ chức tập huấn, bồi dưỡng còn chưa được thường xuyên, đặc biệt việc tạo điều kiện cho cán bộ Đoàn trường tham gia bồi dưỡng tại các Trường Đại học, Cao đẳng trực thuộc Đại học Thái Nguyên còn chưa đồng đều, việc tổ chức tập huấn tại các trường Đại học, Cao đẳng còn có sự chênh lệch về số lượng. Là một cán bộ Đoàn chuyên trách cấp tỉnh, nhận thấy sự cấp thiết của vấn đề bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn tại các trường Đại học, Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên hiện nay, tôi chọn vấn đề: “Tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên” để nghiên cứu. 2. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất biện pháp để tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên nhằm nâng cao hiệu quả công tác đoàn trong nhà trường. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên. 4. Giả thuyết khoa học Tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đoàn ở trường đại học. Mặc dù tỉnh đoàn Thái Nguyên đã chú trọng đến hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở, tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế nhất định do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan. Công tác tổ chức và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở chưa phù hợp với thực tiễn. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn nếu đề xuất được các biện pháp hợp lý và khả thi nhằm nâng cao chất lượng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện được mục đích trên, nhiệm vụ của đề tài là: 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở tại các trường Đại học, Cao đẳng. 5.2. Nghiên cứu thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên. 5.3. Đề xuất biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên. 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu Đề tài đi sâu phân tích và nghiên cứu thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên, từ đó đề xuất, khảo nghiệm tính cần thiết cũng như tính khả thi của các biện pháp đó. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
6.2. Giới hạn về địa bàn khảo sát Đề tài được triển khai nghiên cứu trong phạm vi 05 trường Đại học trực thuộc Đại học Thái Nguyên bao gồm: Trường Đại học Sư phạm, trường Đại học Y - Dược, trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp, trường Đại học Nông Lâm, và trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông. 6.3. Giới hạn về khách thể điều tra Tác giả tiến hành khảo sát người, bao gồm: - Cán bộ Đoàn cấp tỉnh (gồm: lãnh đạo tỉnh đoàn, cán bộ Văn phòng, các Ban chuyên môn Tỉnh đoàn): 15 đồng chí. - Cán bộ quản lý của Đại học Thái Nguyên (Đảng ủy Đại học Thái Nguyên): 03 người. - Cán bộ quản lý các trường Đại học (Đảng ủy các trường): 15 người (mỗi trường 3 người). - Giảng viên các trường Đại học: 50 giảng viên (mỗi trường 10 giảng viên). - Cán bộ Đoàn các trường Đại học (các đồng chí trong Ban Chấp hành Đoàn trường): 105 đồng chí (mỗi trường 21 đồng chí). 7. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ của đề tài, tác giả sử dụng các nhóm phương pháp sau: 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng phương pháp thu thập, tổng hợp tài liệu lý luận về Đoàn Thanh niên và tổ chức cơ sở Đoàn, các văn kiện, Nghị quyết của Đảng và các tài liệu khoa học về quản lý giáo dục để nghiên cứu, phân tích, xây dựng cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Thông qua việc sử dụng hệ thống các câu hỏi và phiếu điều tra theo mẫu nhằm thu thập số liệu về thực trạng công tác tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên, từ đó tìm ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
- Phương pháp phỏng vấn: (đối tượng phỏng vấn là giảng viên, cán bộ quản lý và các ủy viên BCH Đoàn các trường thuộc Đại học Thái Nguyên). - Phương pháp quan sát: Quan sát thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên. 7.3. Phương pháp xử lý số liệu Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý các số liệu thu thập được trong quá trình điều tra thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên dưới dạng: Bảng số liệu, biểu đồ, phân tích thực nghiệm,... giúp cho các kết quả nghiên cứu trở nên chính xác, có ý nghĩa và đảm bảo độ tin cậy. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục. luận văn gồm có 3 chương. Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường Đại học. Chương 2: Thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở Đại học Thái Nguyên. Chương 3: Biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở Đại học Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHO CÁN BỘ ĐOÀN TRƯỜNG ĐẠI HỌC 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ở Việt Nam Một trong những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng và hiệu quả của hoạt động Đoàn và phong trào thanh niên chính là đội ngũ cán bộ đoàn. Cán bộ đoàn sẽ là người tập hợp, đoàn kết thanh niên, tham gia trực tiếp vào quá trình giáo dục, bồi dưỡng thanh niên, nhằm giúp thanh niên có khả năng thích ứng các yêu cầu của xã hội hiện đại (bên cạnh công tác chuyên môn do nhà trường đào tạo). Để có được đội ngũ cán bộ đoàn đủ mạnh, đáp ứng được yêu cầu hiện nay, công tác bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn là rất cần thiết. Bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn nhằm góp phần đổi mới nội dung, hình thức tập hợp thanh niên, nâng cao hiệu quả các hoạt động của Đoàn nhằm góp phần thực hiện nhiệm vụ của tổ chức mình đồng thời mang lại lợi ích thiết thực cho đoàn viên, thanh niên. Trong thư gửi thanh niên (17/8/1947), Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Người ta thường nói: Thanh niên là người chủ tương lai của đất nước. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên" [10, tr.166]. Người đã nêu một luận điểm nổi tiếng: "Muốn hồi sinh một dân tộc trước hết hãy hồi sinh thanh niên". "Thanh niên là người xung phong trong công cuộc phát triển kinh tế, văn hoá" [10, tr.61]. Chủ tịch Hồ Chí Minh thường nói: “Cán bộ là gốc của mọi công việc’’ “Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [10]. Để thu hút, tập hợp thanh niên tham gia vào tổ chức Đoàn, cán bộ Đoàn - người đứng đầu tổ chức Đoàn phải là người vừa có tài, vừa có đức, phải được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực công tác Đoàn. Do đó, Người yêu cầu ''phải biết rõ cán bộ” để có kế hoạch bồi dưỡng, huấn luyện, sử dụng phù hợp, ''Huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng''. Vì Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
vậy, phải biết cách lựa chọn, sử dụng và không ngừng bồi dưỡng năng lực cán bộ để cái vốn quý đó ngày càng to lớn lên theo yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng. Xác định được vai trò quan trọng về nâng cao năng lực cho cán bộ đoàn trước đòi hỏi của xã hội, Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã chỉ rõ cần: “Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, xây dựng Đoàn thực sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, thu hẹp nhanh các cơ sở đoàn yếu kém. Nâng cao sức hấp dẫn các phong trào thanh niên do Đoàn tổ chức, qua đó tạo môi trường giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện, khơi dậy và phát huy tính xung kích của tuổi trẻ”. “Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ đoàn các cấp thực sự có trình độ năng lực, nhiệt tình, có khả năng vận động quần chúng, độ tuổi sát với tuổi thanh niên, thực sự tiêu biểu trong thanh niên” [3]. Đây là hướng đi đúng đắn sát thực với nhu cầu của thanh niên và của xã hội và sẽ đem lại hiệu quả cao trong giáo dục thanh niên và uy tín của Đoàn. Để nâng cao năng lực cho cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh giai đoạn 2015 - 2020, với mục tiêu “nhằm nâng cao năng lực tham mưu, tổ chức thực hiện nhiệm vụ của cán bộ Đoàn; xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ vững vàng, có năng lực lãnh đạo, quản lý đáp ứng vị trí, nhiệm vụ công tác, đạt tiêu chuẩn chức danh ở các cấp, góp phần chuẩn bị tốt nguồn cán bộ kế cận cho nhiệm kỳ Đại hội Đoàn 2017 - 2022, bổ sung nguồn cán bộ cho Đảng và hệ thống chính trị” [13]. Trong những năm qua, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn năng lực, kỹ năng, nghiệp vụ công tác Đoàn, Hội cho đội ngũ cán bộ Đoàn, Hội, Đội chuyên trách cấp tỉnh, cấp huyện và cấp cơ sở. Nhà xuất bản Thanh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
niên, nhà xuất bản Tuổi trẻ đã biên soạn các cuốn tài liệu về bồi dưỡng nghiệp vụ công tác Đoàn, Hội, Đội như: Tài liệu Bồi dưỡng Bí thư Tỉnh, thành Đoàn (năm 2013); Tài liệu bồi dưỡng cán bộ Đoàn cấp cơ sở, cán bộ Đoàn trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp (năm 2013); Sổ tay cán bộ Đoàn trường học (năm 2012, năm 2014)... Ngoài ra, Ban Trường học Trung ương Đoàn cũng ban hành một số hướng dẫn về nghiệp vụ công tác Đoàn trường học năm 2013. Bên cạnh các tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ công tác Đoàn cho cán bộ Đoàn, trong thực tiễn đã có một số công trình nghiên cứu đề cập đến vấn đề bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn, một số hình thức bồi dưỡng, kỹ năng cần thiết cho cán bộ Đoàn cơ sở hay cán bộ Đoàn trường học. Điển hình là công trình “Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Đoàn chuyên trách tỉnh nam Định” của tác giả Dương Thị Thanh Huệ; đề tài “Thực trạng quản lý hoạt động đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Đoàn tại Trường Đoàn Lý Tự Trọng - Thành phố Hồ Chí Minh”. Tuy nhiên, chưa có tài liệu hay đề tài nào nghiên cứu về “Tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên”. Do vậy, tôi chọn nội dung này làm đề tài nghiên cứu với mong muốn sẽ góp phần tham mưu, đề xuất những biện pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn ở Đại học Thái Nguyên, góp phần nâng cao chất lượng cán bộ Đoàn cấp cơ sở, xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh. 1.2. Khái niệm công cụ 1.2.1. Bồi dưỡng Theo từ điển Tiếng Việt: "Bồi dưỡng là làm cho tăng thêm năng lực hoặc phẩm chất" [17, tr.248]. Tác giả Nguyễn Lộc cho rằng: "Bồi dưỡng là quá trình liên tục bổ sung, nâng cao trình độ chuyên môn, kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ, nâng cao năng lực hoặc phẩm chất nói chung trên cơ sở của những kiến thức, kỹ năng đã được đào tạo trước đó" [dẫn theo 1, tr.20]. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn