- Hồ Chí Minh A. - Thấy được tình trạng thối nát phổ biến của bọn quan lại Trung Quốc thời Tưởng Giới Thạch.. - Hiểu được nghệ thuật châm biếm độc đáo của bài thơ.. - Về thái độ. - Vị trí, hoàn cảnh ra đời bài thơ.. - Sưu tầm các ý kiến của các nhà nghiên cứu xoay quanh câu thơ thứ 3 của bài.. - Em hãy cho biết đó là những nội dung nào?. - Hãy phân tích rõ hơn về nội dung thứ nhất (Bức tranh nhà tù và một phần xã hội Trung Hoa). - Sau khi HS trả lời, GV dẫn dắt: Bài hôm nay, chúng ta sẽ đến với một bài thơ tiêu biểu cho nội dung đó - nội dung thể hiện tính hướng ngoại với bút. - pháp châm biếm đã đạt đến trình độ điêu luyện. - Đó chính là bài thơ “Lai tân”. - hiểu chung về bài thơ. - GV hỏi: Qua phần tiểu dẫn và phần tìm hiểu thêm tư liệu ngoài SGK, em hãy cho biết bài thơ này nằm ở vị trí nào trong cả tập thơ và nó được ra đời trong hoàn cảnh nào?. - Tìm hiểu chung về bài thơ 1. - Là bài thơ 97 trong 134 bài thuộc". - Lai Tân là địa danh, nơi mà Người đã trải qua trên con đường từ Thiên Giang đến Liễu Châu bằng xe lửa. - Bài thơ ghi chép về những điều tai nghe, mắt thấy ở Lai Tân, đồng thời là tiếng cười châm biếm thâm thuý, nhẹ nhàng của nhà thơ về bọn quan lại sâu mọt dưới thời Tưởng Giới Thạch.. - Bố cục bài thơ. - Bài thơ có 1 bố cục hết sức đặc biệt: 3 câu đầu và 1 câu cuối. - 3 câu đầu: Thực trạng thối nát của. - Nhưng bài thơ này, theo em về bố cục có gì đặc biệt (có thuộc 1 trong 2 dạng trên không? Chú ý: những câu có chức năng diễn đạt tương đương và câu tác biệt, độc lập về chức năng, mối quan hệ giữa. - Bố cục này có tác dụng như thế nào đối với việc thể hiện nôi dụng châm biếm của tác phẩm?. - chính quyền ở Lai Tân. - Câu cuối: Thái độ châm biếm của tác giả. - Một kết luận đầy tính châm biếm về hiện thực đến phút chót mới hiện ra.. - Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết bài thơ. - GV hỏi: Em hãy cho biết ba câu thơ đầu tác giả đã sử dụng loại câu gì? Nhận xét về giọng điệu của người viết? (gợi ý, tác giả có để lộ thái độ chủ quan nào không. - Sử dụng kiểu câu tự sự, với giọng kể khách quan, không hề có sự bình luận hay bộc lộ thái độ của tác giả.. - Ba câu thơ, tác giả nói đến 3 đối tượng. - được nhắc đến trong các câu thơ?. - Lần lượt phân tích hành động của họ, đối chiếu với chức năng thực tế mà họ phải đảm nhiệm. - Câu thứ nhất nói về ai? Hành động của người đó là gì? Hành động đó diễn ra với tần suất như thế nào?. - khác nhau trong hệ thống quan lại Trung Quốc, cụ thể trong bối cảnh nhà giam Lai Tân thời điểm bấy giờ.. - (ngày ngày) cho thấy đây sự việc, hành động diễn ra một cách thường xuyên, ngày này qua ngày khác, đều đặn như một thói quen, như một lẽ hiển nhiên.. - Cảnh tượng này đã được Bác phản ánh trong nhiều bài thơ khác:. - Câu thứ hai: Câu thơ này tiếp tục nói đến tệ nạn nào trong nhà tù? Nó xuất hiện ở đối tượng nào? Thái độ của em trước hành động đó? Thái độ của tác giả khi nói về nó như thế nào? (kín đáo, bóng gió hay dứt khoát, thẳng thắn, trực diện?) HS trả lời lần lượt các ý trong câu hỏi.. - Hành động của cảnh trưởng là hành động của một tên ăn cướp, hành động của một tên trấn lột, ăn chặn bẩn thỉu và tàn nhẫn. - Cái nực cười mỉa mai nhất là hành động này lại diễn ra ở chốn ngục tù, giữa cảnh trưởng và tù nhân. - Thái độ của tác giả khi phản ánh thực trạng này là rất thẳng thắn, dứt khoát, trực diện. - GV giảng: Đây là câu thơ gây nhiều tranh cãi về cách hiểu. - Từ cách hiểu ấy em có nhận xét gì về nghệ thuật châm biếm trong câu thơ này của tác giả?. - Hành động của cảnh trưởng đã nói hết sự. - Không những thế đó không phải là những công việc đột suất mà là chuyện thường ngày ở huyện Lai Tân và nói rộng ra là ở khắp nơi trên đất nước Trung Hoa thối nát này.. - Nếu 2 câu trên tác giả vạch trần bộ mặt bọn quan lại một cách trực diện thì ở câu này, Người lại sử dụng nghệ thuật châm biếm sắc sảo, sâu cay.. - Tóm lại, chỉ qua ba câu thơ Hồ Chí Minh đã khái quát được sự thối nát của bộ máy chính quyền nơi đây. - GV chuyển ý và hỏi: Nếu như 3 cầu đâu là 3 câu tự sự thì câu cuối bài thơ lại là câu bày tỏ thái độ, suy nghĩ, cảm tưởng của nhà thơ.. - Từ đó, em hiểu sự “thái bình” mà tác giả nói tới ở đây là như thế nào?. - Câu cuối có thể hiểu: "trời đất Lai Tân vẫn thái bình như cũ". - Thoạt nhìn tưởng như câu thơ thể hiện một sự hài lòng một lời ca ngợi. - Nhưng rõ ràng 3 câu thơ trên cho chúng ta khẳng định:. - trời đất Lai Tân không thể thái bình theo nghĩa đúng của nó như vậy. - Đây thực chất là sự mỉa mai, châm biếm của tác giả. - Thái bình mà tác giả muốn ám chỉ ở đây là:. - Thái bình đối với bọn quan lại thối nát, đê tiện, nhiễu nhương, bởi bọn chúng vẫn ngày ngày được đánh bạc, được ăn hối lộ và hút thuốc phiện, không cần quan tâm dân tình ra sao. - Điều đó càng khắc sâu thêm tình trạng thối nát đã trở thành một “nền nếp” diễn ra thường xuyên, bình ổn trong bộ máy chính quyền Lai Tân. - Bài thơ được viết cuối năm 1942 là lúc cuộc chiến tranh thế giới thứ hai đang ở thời kỳ ác liệt, phát xít Nhật xâm. - GV giảng thêm về hai chữ “thái bình” được coi là nhãn tự của bài thơ. - lược Trung Quốc, biết bao biến động, biết bao tang thương, vậy mà bọn người này vẫn bình chân, vẫn cứ thấy Lai Tân thái bình. - Hai chữ “thái bình” được xem là nhãn tự của bài thơ, Hoàng Trung Thông nhận xét: “Hai chữ thái bình mà xâu tóm lại bao nhiêu việc làm trên là muôn thuở của XHTQ, của giai cấp bóc lột thống trị.. - Chỉ hai chữ ấy mà xé toang tất cả mọi thái bình trá nhưng thực chất là đại loạn ở bên trong”.. - kết nội dung bài học. - GV yêu cầu HS rút ra kết luận về nội dung và nghệ thuật của bài thơ. - Nội dung:. - của bài thơ nhẹ nhàng mà quyết liệt.. - Nghệ thuật:. - Bài thơ in đậm bút pháp châm biếm thơ HCM: Lời thơ ngắn gọn, súc tích, nhưng đạt hiệu quả nghệ thuật cao.. - Học thuộc lòng bài thơ