Hiệu quả hoạt động của nhân viên công tác xã hội tại Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh Đồng Tháp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung bài viết “ Hiệu quả hoạt động của nhân viên công tác xã hội tại Trung tâm Bảo trợ xã hội Tỉnh Đồng Tháp” làm rõ hơn nữa tính hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ của nhân viên xã hội tại đây, từ đó đưa ra các giải pháp góp phần cải thiện chất lượng chăm sóc trẻ em tại các cơ sở này. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hiệu quả hoạt động của nhân viên công tác xã hội tại Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh Đồng Tháp

HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA NHÂN VIÊN CÔNG TÁC XÃ HỘI TẠI TRUNG TÂM BẢO TRỢ XÃ HỘI TỈNH ĐỒNG THÁP SV.Lê Hoài Nam SV.Nguyễn Thị Ý Nhi – SV.Nguyễn Thanh Nhã Lớp: CTXH14A GVHD: ThS. Trần Văn Luận Tóm tắt: Bài báo này khái quát kết quả nghiên cứu tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh Đồng Tháp. Qua các khảo sát thực tế từ hoạt động chăm sóc và bảo vệ trẻ em tại đây, nhóm nghiên cứu cho rằng nhân viên công tác xã hội tại Trung tâm đã hoàn tốt nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ trẻ em, tuy nhiên xét ở nhiều khía cạnh chuyên môn của Công tác xã hội, nhân viên tại đây chủ yếu thể hiện vai trò chăm sóc là chính, nhiều vai trò khác vẫn còn chưa rõ hoặc còn những hạn chế nhất định Từ khóa: Nhân viên công tác xã hội, Trung tâm Bảo trợ xã hội, vai trò 1. Đặt vấn đề Hiện nay, ngành Công tác xã hội đã có nhiều đóng góp quan trọng trong công tác với trẻ em, thanh thiếu niên, đặc biệt là nhóm trẻ em mồ côi và trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Bên cạnh những trợ giúp của xã hội và cộng đồng về mặt kinh tế, tài chính thì những đóng góp về mặt chức năng xã hội, tâm lý, tình cảm, các kỹ năng đối phó với thách thức của công tác xã hội đối với trẻ em là không thể phủ nhận. Vì vậy, Đảng và nhà nƣớc ta đã tăng cƣờng sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt tới nhóm trẻ em mồ côi thông qua các chƣơng trình, chính sách có liên quan. Các đề án có nội dung về chăm sóc và bảo vệ trẻ em đƣợc phê duyệt tạo điều kiện hình thành những mô hình chăm sóc thiết thực cho các em, giúp các em đƣợc sống trong gia đình thay thế nhƣ: các trung tâm bảo trợ xã hội, các trại trẻ mồ côi, nhà tình thƣơng, mái ấm… Tại đây, các em không chỉ đƣợc sống một cuộc sống đầy đủ vật chất mà còn ấm áp về tinh thần, các em luôn đƣợc tạo mọi điều kiện để có thể đến trƣờng nhƣ các bạn đồng trang lứa. Tuy nhiên, theo sự quan sát thì nhân viên tại Trung tâm chỉ làm nhiệm vụ chăm sóc và nuôi dƣỡng các em ở đây theo cái tâm và thực hiện theo chuyên ngành của bản thân chứ chƣa thật sự làm đúng với chuyên ngành công tác xã hội. Nhận thức đƣợc vai trò quan trọng của nhân viên xã hội trong chăm sóc bảo vệ trẻ em tại các cơ sở chăm sóc tập trung nên nhóm tác giả chọn đề tài 105
nghiên cứu “ Hiệu quả hoạt động của nhân viên công tác xã hội tại Trung tâm Bảo trợ xã hội Tỉnh Đồng Tháp” để làm rõ hơn nữa tính hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ của nhân viên xã hội tại đây, từ đó đƣa ra các giải pháp góp phần cải thiện chất lƣợng chăm sóc trẻ em tại các cơ sở này. 2. Nội dung chính 2.1. Phương pháp nghiên cứu Phƣơng pháp thu thập số liệu: nhóm nghiên cứu đã tiến hành thu thập thông tin bằng cách thăm dò ý kiến của 14 trẻ có độ tuổi từ 8 tuổi trở lên trong đó có 8 trẻ em nam và 6 trẻ em nữ hiện tại đang đƣợc nuôi dƣỡng và sinh sống tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh Đồng Tháp. Bên cạnh đó nhóm nghiên cứu tiến hành phỏng vấn sâu đối với 1 cán bộ quản lý và 2 nhân viên chăm sóc của Trung tâm. Phƣơng pháp phân tích và xử lý số liệu: Thống kê mô tả và so sánh dữ liệu thu thập đƣợc. 2.2. Kết quả nghiên cứu 2.2.1. Vai trò người chăm sóc, cung cấp các điều kiện sống cơ bản 2.2.1.1. Về dinh dƣỡng Song song với việc chăm sóc thì chế độ dinh dƣỡng của các em cũng phải đƣơc đảm bảo đủ chất lƣợng và an toàn. Vì các em đang trong giai đoạn của sự phát triển, cả về thể chất lẫn trí tuệ. Bên cạnh đó, chế độ dinh dƣỡng của các em không những phải đƣợc đáp ứng bình thƣờng mà cần phải quan tâm nhiều hơn. Cũng giống nhƣ câu “ Ăn không chỉ để no mà ăn còn để lo cho sức khỏe”. Vì vậy, dinh dƣỡng đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với đời sống mỗi con ngƣời mà đặc biệt hơn đó là đối với trẻ em. Do đó biểu đồ sau để thể hiện cho việc chăm sóc dinh dƣỡng cho các em tại Trung tâm. Trên thực tế khảo sát thì buổi ăn trong ngày của các em đƣợc chia thành ba buổi chính với tổng số 14 lƣợt trả lời cho câu hỏi này chiếm 100% đáp ứng đầy đủ các buổi ăn trong ngày của một trẻ. Bên cạnh đó thì việc đáp ứng chế độ dinh dƣỡng cũng rất quan trọng, không phải cứ mỗi một ngày ăn ba buổi ăn là có thể đáp ứng đƣợc đầy đủ dinh dƣỡng nên có bảng số liệu sao khảo sát về điều này. 106
Biểu đồ 1: Thể hiện buổi ăn sáng và buổi ăn tối của trẻ em Từ biểu đồ trên ta thấy đƣợc sự đáp ứng nhu cầu dinh dƣỡng cho trẻ đảm bảo đƣợc mức độ ăn uống hàng ngày của một đứa trẻ. Có thể nói mỗi con ngƣời điều có nhu cầu và mong muốn về món ăn khác nhau nên cần phải thay đổi món ăn thƣờng xuyên để đáp ứng đƣợc nhu cầu của đứa trẻ đồng thời việc thay đổi bữa ăn nhƣ vậy sẽ đảm bảo đƣợc chế độ dinh dƣỡng. Phỏng vấn cán bộ nữ 32 tuổi, nhân viên chăm sóc cho biết “hàng ngày sẽ thay đổi khẩu phần ăn, thức ăn gồm những loại rau, cá và thịt, mỗi bữa ăn thì có hai món”. Số liệu cho thấy vào buổi ăn trƣa thì có 3 lƣợt trả lời không ngon lắm chiếm 21%, có 11 ngƣời trả lời là ngon chiếm 78%. Đối với buổi ăn tối trong ngày thì có 12 lƣợt trả lời ăn ngon chiếm 85,7%, có 2 lƣợt không có ý kiến chiếm 14.3%. Từ số liệu trên ta nhận thấy chế độ dinh dƣỡng để đáp ứng nhu cầu của các trẻ đã đảm bảo cho sự phát triển của trẻ. 2.1.1.2. Chăm sóc sức khỏe Chăm sóc sức khỏe cho trẻ em là vấn đề đƣợc ƣu tiên hàng đầu ở mỗi gia đình và cộng đồng. Với Trung tâm bảo trợ xã hội, vấn đề chăm sóc trẻ lại càng phải đƣợc quan tâm hơn bởi tính chất sống tập trung, phòng ở đông đúc, chật chội dễ phát sinh và lây lan các bệnh truyền nhiễm. Liên quan vấn đề này chúng tôi tiến hành khảo sát và cho ra kết quả theo biểu đồ sau: 107
Biểu đồ 2: Thể hiện việc khám chữa bệnh định kì của các em Khảo sát mỗi năm các em đƣợc khám định kì, chữa bệnh. Tổng số có 12 lƣợt trả lời có tổ chức khám định kì, chữa bệnh cho các em chiếm 85.7%, có 5 lƣợt trả lời đi khám định kì, chữa bệnh 1 lần mỗi năm chiếm 35.7%, 6 lƣợt trả lời đi khám định kì, chữa bệnh 2 lần mỗi năm chiếm 42.9%, có 1 lƣợt trả lời đi khám định kì, chữa bệnh 4 lần mỗi năm chiếm 7.1%. và có 2 lƣợt không trả lời đi khám định kì, chữa bệnh mỗi năm chiếm 14.3%. Vậy qua bảng số liệu cho thấy có tổng 14 lƣợt các em trả lời cho việc đi khám định kì, chữa bệnh mỗi năm chiếm 100%. Nhìn chung số liệu qua bảng cho thấy số lƣợt khám định kì, chữa bệnh cho các em cũng đƣợc sự quan tâm lo lắng của các nhân viên quản lí tại Trung tâm, nhƣng bên cạnh đó bản thân của các em chƣa hiểu đƣợc về việc chăm sóc sức khỏe cho mình nên các em vẫn cần đƣợc hỗ trợ và tƣ vấn thêm vấn đề sức khỏe cho các em đƣợc tốt hơn, theo lời của nữ cán bộ 32 tuổi là nhân viên chăm sóc tại Trung tâm “ việc khám chữa bệnh cho các em tại Trung tâm chỉ có một trung cấp y sĩ do đó việc chăm sóc và hỗ trợ tư vấn sức khỏe cho các em vẫn còn gặp khó khăn”. 2.1.1.3. Việc đáp ứng các chế độ sinh hoạt, vui chơi, giải trí Các em đƣợc cấp phát toàn bộ sinh hoạt phí và đồ dùng cá nhân nhƣ: xà phòng, kem đánh răng, thau, chậu rửa mặt, khăn mặt, dầu gội đầu… Những đồ dùng sinh hoạt này đƣợc Trung tâm cấp phát theo nhu cầu sử dụng chứ không theo định kỳ. 108
Hàng tuần các em đƣợc ra ngoài Trung tâm để đi học, sinh hoạt với các bạn trong lớp, sinh hoạt cá nhân, tham gia các hoạt động xã hội do nhà trƣờng tổ chức dƣới sự cho phép của nhân viên tại Trung tâm, quá trình phỏng vấn sâu nữ cán bộ, 32 tuổi, là nhân viên chăm sóc các trẻ em tại Trung tâm “trước khi ra ngoài để làm việc gì, các em đều phải xin phép cô, chú quản lí tại Trung tâm, được sự cho phép các em mới được đi”. Hàng năm đối với các em có gia đình thì trung tâm sẽ tạo điều kiện cho các em về chơi với gia đình, không chỉ vào các ngày lễ, dịp tết mà ngay cả trong tuần, trong tháng nếu các em có nhu cầu mong muốn đƣợc về thăm gia đình, Trung tâm sắp xếp hỗ trợ cho các em đƣợc về thăm gia đình. Ngoài việc tổ chức cho các em học văn hóa, nâng cao kiến thức, nhân viên xã hội ở Trung tâm còn kết hợp với một số công ty, doanh nghiệp, thanh niên tình nguyện để tổ chức các buổi giao lƣu văn nghệ, thể dục thể thao, các trò chơi mang tính giáo dục giúp các em rèn luyện về thể lực, đạo đức, hòa nhập với cộng đồng. Do nhu cầu sinh hoạt vui chơi giải trí là điều cần thiết để đảm bảo cho sự phát triển và tồn tại của mỗi cá nhân đặc biệt là các trẻ em đang sống trong một môi trƣờng tập thể, nếu nhƣ nhu cầu đƣợc thỏa mãn tạo cảm giác thoải mái và an toàn cho sự phát triển toàn diện, nhân viên xã hội cần là ngƣời đáp ứng những nhu cầu cần thiết đó, ngƣợc lại nếu không đáp ứng đƣợc những nhu cầu mong muốn vui chơi giải trí, thể dục thể thao, văn nghệ sẽ gây sự căng thẳng và sẽ dẫn đến hậu quả không theo mong muốn. Vì thế nhu cầu mong muốn đƣợc đáp ứng sẽ là động lực kích thích cá nhân hoạt động một cách tích cực hơn “nhu là cần thiết, cầu là đòi hỏi, mong muốn, nhu cầu là một yếu tố cần thiết, tất yếu để đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của cá nhân”. 2.1.1.4. Về sự quan tâm, chia sẻ tình yêu thương Trẻ em mồ côi không nơi nƣơng tựa, trẻ em bị bỏ rơi, nguy cơ bị rối nhiễu tâm lý còn cao hơn rất nhiều so với trẻ em khác do ảnh hƣởng từ những biến cố gia đình, bản thân. Các nguy cơ có thể dẫn đến rối nhiễu tâm lý ở trẻ nhƣ thay đổi hoàn cảnh sống, sự miệt thị, chê bai từ những ngƣời xung quanh, mối liên kết gia đình lỏng lẻo, lây nhiễm các luồng tƣ tƣởng không lành mạnh. 109
Qua nghiên cứu, tìm hiểu tại Trung tâm, chúng tôi nhận thấy phần lớn các em có hoàn cảnh gia đình hết sức thiệt thòi: bố, mẹ mất sớm, ly hôn, bỏ nhà đi không trở về, mắc các chứng bệnh liên quan đến thần kinh, đang trong thời gian thi hành án lâu năm... Trƣớc khi vào sống tại Trung tâm, các em không những ăn uống không đảm bảo dinh dƣỡng, nơi ở tạm bợ mà còn thiếu thốn tình yêu thƣơng của các thành viên trong gia đình, sự bảo vệ, che chở trƣớc những biến cố, rủi ro. Hoàn cảnh gia đình thiệt thòi ngay từ nhỏ là nguyên nhân khiến cho các em luôn cảm thấy tự ti, mặc cảm về số phận, e ngại tiếp xúc, chia sẻ thậm chí xa lánh mọi ngƣời. Ðể đảm bảo các em không gặp phải sự chêu trọc, đùa giỡn, miệt thị từ phía bạn bè, nhân viên xã hội thƣờng xuyên trao đổi với cô giáo chủ nhiệm cùng chỉ bảo, uốn nắn các em từng lời ăn tiếng nói, cách cƣ xử đúng mực và thái độ tôn trọng những ngƣời xung quanh. Với mỗi hành vi nói bậy, chửi thề bị phát hiện, trung tâm đều đƣa ra hình thức xử lý thích đáng tùy theo mức độ và số lần tái phạm. Ở mức độ nhẹ, các em phải xin lỗi bà hoặc mẹ và viết bản kiểm điểm nộp lên cho bà. Nếu mức độ vi phạm cao, để lại ảnh hƣởng xấu đến Trung tâm và các bạn trong Trung tâm, các em phải viết cam kết không tái phạm, thậm chí bị buộc trở về địa phƣơng. Cho đến nay, chƣa có bất kỳ trƣờng hợp nào tái phạm mức độ nặng tới mức Trung tâm phải trả các em về địa phƣơng. 2.2.2. Vai trò người bảo vệ, phòng ngừa nguy cơ thương tích Trẻ em sinh sống tại các Trung tâm và cơ sở bảo trợ xã hội có nguy cơ cao bị thƣơng tích do tính chất sống và sinh hoạt tập trung cũng nhƣ mức độ quan tâm, theo dõi không cao từ ngƣời lớn. Trong nghiên cứu của chúng tôi tại Trung tâm, có một ý kiến cho rằng mình bị bắt nạt trong vòng 06 tháng qua, khi các em bị bắt nạt thì nhân viên chăm sóc là ngƣời đứng ra bảo vệ các em. Qua tìm hiểu, đƣợc biết tại Trung tâm và nhà tình thƣơng hiện nay vẫn không có bảo vệ, tức là không có ngƣời trông coi và quản lí những ngƣời ra vào Trung tâm, vì vậy sẽ dễ dẫn đến những mối đe dọa cho các em mà các nhân viên tại Trung tâm khó lƣờng trƣớc đƣợc vấn đề nguy hiểm đến sức khỏe và tinh thần của các em. Nhƣ chia sẽ của cán bộ nam trong Trung tâm, 47 tuổi, nhân viên văn phòng thì vấn đề giám sát sự an toàn của trẻ em do những nhân viên làm việc tại Trung tâm đảm nhận, “vừa làm việc tại Trung tâm vừa phải quan sát các đối tượng ra vào 110
Trung tâm”. Mức độ an toàn của trẻ em chƣa đƣợc đáp ứng có thể do điều kiện về kinh phí mà Trung tâm nên chƣa có thuê ngƣời bảo vệ để đảm bảo sự an toàn này. 2.2.3. Vai trò người biện hộ Trong lĩnh vực luật pháp, biện hộ có nghĩa là bênh vực, bào chữa cho đƣơng sự ở trƣớc toà án. Trong Công tác xã hội, ngƣời biện hộ là ngƣời bảo vệ quyền lợi cho thân chủ để họ đƣợc hƣởng những dịch vụ xã hội, chính sách xã hội, ƣu đãi theo pháp luật. Đối với trẻ em mồ côi không nơi nƣơng tựa, trẻ em bị bỏ rơi tại Trung tâm bảo trợ xã hội, bên cạnh sự thiếu thốn về tình yêu thƣơng trong gia đình các em còn thiệt thòi về cơ hội đƣợc tiếp cận và thụ hƣởng các dịch vụ xã hội, chính sách xã hội của các cơ quan, tổ chức và cộng đồng dành cho các em. Nguyên nhân cơ bản là do các em thiếu nguồn thông tin về các dịch vụ, chính sách đó cũng nhƣ thiếu ngƣời chỉ bảo, hƣớng dẫn cho các em. Đây là một thực trạng khá phổ biến đang diễn ra trên nhiều địa bàn, nhất là những khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Xem xét với tƣ cách là ngƣời biện hộ, chúng tôi nhận thấy cán bộ, nhân viên tại Trung tâm đã thực hiện khá tốt vai trò ngƣời biện hộ. Điều đó thể hiện qua các chỉ báo: 100% các em có chứng nhận khai sinh, đƣợc miễn học phí, đƣợc cấp thẻ khám chữa bệnh miễn phí, đƣợc hỗ trợ tham gia các câu lạc bộ thiếu nhi của Thành Sa Đéc. Tuy vậy, ở khía cạnh chăm sóc sức khỏe tinh thần, chúng tôi thấy cần phát huy hơn nữa vai trò ngƣời biện hộ quyền trẻ em đƣợc tiếp cận và thụ hƣởng các dịch vụ về tƣ vấn, tham vấn và trị liệu tâm lý. Thách thức đặt ra đối với cán bộ, nhân viên tại Trung tâm với tƣ cách ngƣời biện hộ phải là những ngƣời am hiểu và có năng lực vận dụng luật pháp, chính sách xã hội, các dịch vụ xã hội dành cho trẻ em có hoàn cảnh mồ côi không nơi nƣơng tựa, bị bỏ rơi tại Trung tâm bảo trợ xã hội. Với đội ngũ nhân lực của Trung tâm còn thiếu và yếu nhƣ hiện nay thì đây là vấn đề không dễ giải quyết trong tƣơng lai gần. Điều đó đòi hỏi đội ngũ cán bộ, nhân viên phải không ngừng học hỏi, trao dồi kiến thức về luật pháp, chính sách dành cho trẻ em. Bên cạnh đó, kết hợp với các tổ chức, cá nhân có năng lực, điều kiện cùng tham gia biện hộ, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho các em. 111
2.3.4. Vai trò người tổ chức, quản lý Tổ chức, quản lý đời sống sinh hoạt tập thể cho các em tại Trung tâm bảo trợ xã hội là một công việc hết sức khó khăn đòi hỏi nhân viên xã hội tính kiên trì, bền bỉ trong khoảng thời gian dài. Bên cạnh các điều kiện thiếu thốn từ phía Trung tâm bảo trợ còn có các yếu tố liên quan đến gia đình và bản thân các em. Thứ nhất, nền tảng giáo dục truyền thống gia đình ở các em cũng rất đa dạng. Thứ hai, các em về đây sinh sống từ nhiều địa bàn với những thói quen, nếp sống đặc trƣng. Thứ ba, hầu hết các em đều mang nặng tâm lý mặc cảm, tự ti, bất cần. Đối với cán bộ lãnh đạo, vai trò quản lý, điều phối các hoạt động của Trung tâm đƣợc đảm bảo. Các hoạt động nuôi dƣỡng, chăm sóc, bảo vệ trẻ em diễn ra thƣờng xuyên, đều đặn; chƣa từng xảy ra các tình trạng thiếu lƣơng thực, thực phẩm, mất điện, mất nƣớc, ngộ độc thực phẩm, cháy nổ nghiêm trọng. Tuy vậy, vai trò tổ chức, bố trí nhân sự của cán bộ lãnh đạo còn tồn tại một số hạn chế nhất định nhƣ: chƣa đảm bảo số lƣợng cán bộ, nhân viên một cơ sở bảo trợ xã hội trẻ em, chƣa có những quy định về tuyển dụng bằng văn bản cụ thể, hình thức tuyển dụng chủ yếu thông qua giới thiệu từ những ngƣời thân quen với cán bộ, nhân viên trong Trung tâm. Đối với nhân viên xã hội, vai trò tổ chức, quản lý thể hiện ở hoạt động tổ chức cuộc sống các em hàng ngày theo nội quy, quy chế của Trung tâm. Ở vai trò này, nhân viên xã hội tại Trung tâm đã làm khá tốt vai trò của mình. Đời sống sinh hoạt, học tập, vui chơi của các em đƣợc tổ chức khá nề nếp, khuôn mẫu. Các chế độ sinh hoạt trong ngày đƣợc diễn ra theo những khung thời gian nhất định, không xảy ra các hiện tƣợng xáo trộn thời gian sinh hoạt của các em trừ những trƣờng hợp đặc biệt nhƣ bão lụt, ốm đau… Tóm lại, công tác nhân sự của Trung tâm hiện chƣa đáp ứng đƣợc một số tiêu chuẩn theo quy định về một trung tâm bảo trợ xã hội trẻ em. Mặc dù với sự nỗ lực, cố gắng và tâm huyết của đội ngũ cán bộ, nhân viên tại đây, Trung tâm đã đạt đƣợc những kết quả rất đáng ghi nhận trong công tác bảo vệ trẻ em nhƣng với đội ngũ nhân lực nhƣ vậy Trung tâm rất khó ứng phó tốt trƣớc các biến cố nhƣ hỏa hoạn, trộm cƣớp, HIV/AIDS… đang diễn biến hết sức phức tạp bên ngoài Trung tâm. 112
2.3.5. Vai trò người kết nối nguồn lực Trong điều kiện các chế độ, chính sách hỗ trợ, ƣu đãi chƣa thể đảm bảo cho các em có một cuộc sống chất lƣợng cao, môi trƣờng sống an toàn lành mạnh, các cơ hội đƣợc phát triển thì sự hỗ trợ từ phía các cá nhân, tổ chức, cộng đồng là nhân tố quan trọng phù hợp với xu hƣớng phát triển và tinh thần nhân văn sâu sắc. Tuy vậy, không phải bất cứ nơi nào, thời điểm nào có nhu cầu cần hỗ trợ là có thể tìm thấy những nguồn lực tƣơng ứng, nhất là trong bối cảnh lòng tin đang dần mai một bởi một số đối tƣợng vụ lợi cá nhân. Do đó, công tác kết nối nhằm huy động các nguồn lực hỗ trợ cho trẻ em, Trung tâm bảo trợ xã hội dành cho trẻ em hết sức quan trọng và cần thiết. Vai trò kết nối còn gọi là vai trò môi giới, vai trò trung gian bắc cầu là một trong những vai trò điển hình của nhân viên xã hội tại Trung tâm bảo trợ xã hội trẻ em. Vai trò kết nối thể hiện qua các hoạt động tuyên truyền, giới thiệu, vận động, tạo điểu kiện để các em có thể tiếp cận đƣợc với các nguồn lực cần thiết, đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ và Trung tâm bảo trợ xã hội. Ở chiều ngƣợc lại, công tác kết nối góp phần cung cấp thông tin thiết yếu cho những tổ chức, cá nhân có điều kiện tìm đến đúng đối tƣợng trợ giúp. Nhân viên xã hội tại Trung tâm đã thực hiện tốt vai trò kết nối góp phần giúp các em tiếp cận các nguồn lực cần thiết. Điều đó thể hiện qua các chỉ báo: Về học tập – có các anh chị tình nguyện đến từ đoàn thanh niên dạy phụ đạo cho các em các độ tuổi, nhất là những em đang trong giai đoạn thi chuyển cấp học; nhận đƣợc một số học bổng từ các doanh nghiệp dành tặng các em có thành tích học tập tốt; nhận đƣợc các đồ dùng học tập, sách, truyện vào các dịp khai giảng hoặc ngày Quốc tế Thiếu nhi; Về chăm sóc sức khỏe: có các đoàn y bác sĩ đến khám chữa bệnh cho các em tại Trung tâm, hƣớng dẫn phòng tránh dịch bệnh vào mùa hè; cấp phát thuốc miễn phí; Về vui chơi, giải trí: đƣợc tặng các dụng cụ vui chơi ngoài trời nhƣ cầu trƣợt, bập bênh, đu quay; Về cơ sở vật chất – nhận đƣợc sự hỗ trợ sửa mái nhà, làm lại sân chơi và chiếu che nắng; Về hỗ trợ việc làm: liên hệ với một số cơ sở dạy nghề, các doanh nghiệp để giúp cho các em tốt nghiệp các trƣờng đại học, cao đẳng, trung cấp và học nghề... 113
Mặc dù công tác kết nối đã mang lại những nguồn lực rất hữu ích đối với các em và Trung tâm nhƣng chủ yếu dựa trên mối quan hệ cá nhân của cán bộ lãnh đạo và sự quan tâm, tìm đến từ phía cá nhân, tổ chức, cộng đồng. Vai trò kết nối của các nhân viên tại Trung tâm chƣa đƣợc thể hiện rõ nét mà chỉ nằm ở các hoạt động tạo điều kiện thuận lợi khi các đoàn thể ghé thăm dƣới sự chỉ đạo của cán bộ quản lý. Đây là thách thức đối với các nhân viên trong vai trò kết nối. 3. Khuyến nghị và kết luận 3.1. Khuyến nghị Trên cơ sở lý luận và khảo sát thực tiễn thực trạng hiệu quả hoạt động của nhân viên công tác xã hội nhóm chúng tôi xin đƣa ra một số khuyến nghị sau: - Cần nghiên cứu, đánh giá một cách đầy đủ, có hệ thống về các cơ sở bảo trợ xã hội dành cho trẻ em. Trên cơ sở đó, xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ, ƣu đãi một cách linh hoạt đối với mỗi loại hình chăm sóc, bảo vệ trẻ em, trong đó đặc biệt chú trọng đến cơ chế tài chính và chính sách thu hút nguồn nhân lực có kiến thức, năng lực và tâm huyết với hoạt động bảo vệ trẻ em. - Tiếp tục đào tạo, tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng về bảo vệ trẻ em, rèn luyện phẩm chất, đạo đức cho đội ngũ cán bộ, nhân viên làm việc tại cơ sơ bảo trợ xã hội để kịp thời đáp ứng yêu cầu nhân sự đối với cơ sở bảo trợ xã hội. - Đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động bảo vệ trẻ em hƣớng đến bảo vệ trẻ em tại cộng đồng. - Thiết lập mạng lƣới bảo vệ trẻ em sau khi các em rời khỏi Trung tâm bảo trợ, hòa nhập vào xã hôi. 3.2. Kết luận Ngành công tác xã hội ở Việt Nam đang ngày càng phát triển và đang phát huy đƣợc những thế mạnh của mình. Để hoạt động công tác xã hội tại Trung tâm Bảo trợ xã hội Đồng Tháp đạt đƣợc hiệu quả tốt bên cạnh những kiến thức nghề nghiệp chuyên môn, nhân viên công tác xã hội cần phải đặc biệt quan tâm đến nhu cầu của từng trẻ em cụ thể và để làm đƣợc điều này nhân viên xã hội cần phải biết lắng nghe ý kiến, mong muốn của mỗi nhóm trẻ em. Ngoài ra nhân viên công tác xã hội cần phải biết tạo mọi điều kiện thuận lợi để cho các trẻ em phát triển một cách 114
toàn diện cả thể chất và tinh thần. Nhân viên công tác xã hội cần nắm rõ các chính hỗ trợ cho từng đối tƣợng nói chung và trẻ em nói riêng, các văn bản pháp luật quy định quyền lợi của các trẻ em, từ đó có thể chia sẽ thông tin hỗ trợ giúp đỡ cho trẻ em giải quyết khó khăn mà các em đang gặp phải. Nhân viên công tác xã hội cần biết đƣợc những cơ quan có thể giúp đỡ và hỗ trợ các em từ đó đóng vai trò là cầu nối để các em tiếp cận với các nguồn lực một cách dễ dàng hơn. Vì vậy vai trò của nhân viên công tác xã hội là hết sức quan trọng nhằm hỗ trợ các vấn đề mà các em đã và đang gặp phải, hỗ trợ về thể chất và tinh thần, đem lại tình yêu thƣơng đối với các em một cách vô điều kiện, để các em thấy rằng mình chƣa bao giờ thiếu sự yêu thƣơng từ tất cả mọi ngƣời. Tài liệu tham khảo [1]. Nguyễn Thị Kim Dung (2016), Công tác xã hội nhóm đối với trẻ em mồ côi từ thực tiễn làng trẻ em BIRLA Hà Nội, Luận văn thạc sĩ, Học viện khoa học xã hội Việt Nam. [2]. Nguyễn Thị Huỳnh (2014), Nghiên cứu mô hình công tác xã hội tại trung tâm nuôi dƣỡng trẻ mồ côi, Luận văn thạc sĩ, Đại học Quốc gia Hà Nội. [3]. Nguyễn Phƣơng Lan (2010), “Nuôi con nuôi thực tế - thực trạng và giải pháp”. Tạp chí khoa học, Trƣờng Đại học Luật Hà Nội. [4]. Võ Thị Diệu Quế (2014), Công tác xã hội đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt từ thực tiễn các Trung tâm bảo trợ xã hội trên địa bàn tỉnh Bình Định, Luận văn thạc sĩ, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. [5]. http://text.123doc.org/document/3919575-cong-tac-xa-hoi-nhom-doi-voi-tre- em-mo-coi-tu-thuc-tien-lang-tre-em-birla-ha-noi.htm [6]. http://123doc.org/doc_search_title/2877865-nghien-cuu-mo-hinh-cong-tac-xa- hoi-doi-voi-tre-em-mo-coi-tai-trung-tam-nuoi-duong-tre-em-mo-coi-ha-cau-ha- dong-ha-noi.htm [7]. https://thongtinphapluatdansu.edu.vn/2010/01/03/4280/ [8]. http://text.123doc.org/document/2284251-cong-tac-xa-hoi-doi-voi-tre-em-co- hoan-canh-dac-biet-tu-thuc-tien-cac-trung-tam-bao-tro-xa-hoi-tren-dia-ban- tinh-binh-dinh.htm 115