- Đàn tính tẩu: Nhạc cụ phổ biến của đồng bào Thái – Tây Bắc. - Ðàn tính là nhạc cụ phổ biến của đồng bào Thái ở Tây Bắc. - Người Tày, Nùng và một số người Mông cũng chơi đàn tính tẩu.. - Người Thái thường dùng tiếng đàn để tỏ tình, giao duyên, đệm cho hát múa dân gian, đặc biệt là các làn điệu hát then, hát thơ (tiếng Thái là "khắp then, khắp sư") cùng với "pí pặp". - Người hát là thầy mo, thầy cúng, nên trong quan niệm của người Thái, tiếng đàn trở thành linh thiêng trong cúng lễ, nó là "vật thiêng". - Anh Lò Văn Ơn ở bản Ten, xã Thanh Nưa (Ðiện Biên) năm 1975 tập đánh đàn tính tẩu.. - Tiếng đàn của anh êm ái, gần gũi, hòa quyện cùng lời ca. - Anh đã trở thành một nhạc công của bản, đệm cho nghệ nhân hát múa trong những buổi giao lưu văn nghệ và chế tác một số nhạc cụ khác của các dân tộc anh em.. - Trong nhà, anh treo nhiều loại nhạc cụ mới sản xuất, đàn tính tẩu đến các loại "pí", sáo Mông, khèn Mông, "hưn mạy". - Ðáng chú ý là những cây đàn tính tẩu các cỡ to, nhỏ khác nhau, gần 20 đàn mới được chế tác còn thơm mùi dầu bóng, anh treo cẩn thận trên sợi dây buộc giữa hai cột nhà. - Anh cho biết: "Tiếng đàn tính đã xe duyên cho tôi một cô gái xinh đẹp nhất bản và bây giờ là mẹ của bốn đứa con".. - Ðàn được làm bằng "mák tẩu". - (quả bầu) già, nên có tên gọi là "tính tẩu". - gồm sáu phần chính, là: "tẩu tính". - "căm tính". - cần đàn. - "sai tính". - dây đàn. - "xe tính". - khóa đàn. - "kho tính". - "tép tính". - mặt đàn.. - Mặt đàn làm bằng gỗ may mằn Cần đàn làm bằng cây may lẹ Khóa đàn làm bằng sừng trâu Dây đàn làm bằng tơ màu vàng Gẩy ít mà hay nhiều, em ơi!. - Ðầu đàn được trang trí hình mặt trăng khuyết, hoặc hình con gà trống, cần đàn trơn không có phím để tiện việc vuốt nốt lên hoặc xuống, cho tiếng đàn mượt mà, quyến rũ.. - Trong những đêm trăng sáng, thanh niên trong bản "pay púc sạo". - Chàng trai đứng ngoài sân, vừa đàn, vừa hát:. - Dậy đi em, dậy đi em ơi!. - Ra đầu sàn để ngắm trăng sao Ra đầu sàn để ngắm sao nhấp nháy Ði uyển chuyển cầm ghế ngồi chung.. - Dù đang nằm trong chăn ấm, đệm êm, cô gái cũng "xiêu lòng". - ra mở cửa để chàng trai vào tâm sự. - Nghe nhiều thành quen, các lần sau, chàng trai gẩy đàn từ xa, cô gái đã mở cửa chờ chàng trai đến. - Những đêm vui chơi "hạn khuống", các cô gái Thái ngồi quay xe, dệt vải, hát đối đáp giao duyên với những làn điệu "tói then. - tói sai pánh...".. - Người con gái Thái, lần đầu tiên được nghe tiếng đàn như tâm sự của chàng trai đến làm quen, tiếng đàn như sợi dây tình quyến rũ, họ yêu nhau. - Nhiều cặp đã nên vợ chồng qua tiếng đàn tính tẩu.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt