Đất Nước Nguyễn Khoa Điềm

- Nhóm 1: Phân tích 9 câu thơ đầu (trả lời cho câu hỏi “Đất Nước có từ bao giờ?”)(Chú ý: những phần không phải màu xanh là ý chính để đưa vào pp, nếu thấy dàihay ngắn có thể thêm bớt tùy ý.
- dòng màu xanh dùng để thuyết trình thêm)* 9 câu thơ đầu: (copy vào slide - thuyết trình đọc lại) “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa.
- Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc Tóc mẹ thì bới sau đầu Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn Cái kèo, cái cột thành tên Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng Đất Nước có từ ngày đó...”Mở đầu khúc ca, nhà thơ đưa người đọc trở về với cội nguồn của đất nước:Đất nước có từ bao giờ.
- “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”: Câu thơ mang đầy sự tự hào pha chútthành kính, biết ơn.
- Bởi đất nước ngày hôm nay là thành quả to lớn mà bao thế hệcha ông phải hi sinh xương máu mới có được .
- Đất nước không đơn thuần là khônggian sinh tồn được xác định bởi ranh giới yêu thương mà hiện hữu ngay trong mỗicon người và gắn với những kỉ niệm khó quên.
- “Ta” vừa là nhân vật trữ tình, vừa là mỗi chúng ta – những người dân đất Việt.Đúng là khi mỗi chúng ta lớn lên, đất nước đã có rồi.
- Dù chưa đủ trí tuệ để hiểu đấtnước với những khái niệm trừu tượng như cương vực, lãnh thổ, chủ quyền, nhưngmỗi chúng ta cũng đã cảm nhận được đất nước là một cái gì đó rất gần gũi, quanhững câu chuyện truyền thuyết, cổ tích mẹ thường kể từ thuở nằm nôi.- “Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa.
- Lời thơ “ngày xửa ngày xưa” mang điệu hồ của những câu chuyện huyền thoại,đưa ta về một thuở rất xa, khi đất nước phôi thai.+ Đó là cách mở đầu quen thuộc trong những câu chuyện cổ tích - những câuchuyện kết tinh từ trí tuệ của nhân dân và chứa đựng trong đó khát vọng ngàn đờivề cuộc sống công bằng, hạnh phúc.
- Bốn từ ấy còn gợi quá khứ xa xăm của dântộc, đồng thời gợi sự gần gũi thân quen trong kí ức tuổi thơ của mỗi người.* Đất Nước đã có từ rất lâu đời, gắn liền với những truyền thuyết, với những câuchuyện cổ tích đã có từ những ngày xửa, ngày xưa.
- “Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc”+ Những từ “bắt đầu, lớn lên” tuy không xác định thời gian cụ thể nhưng lạikhẳng định quá trình hình thành lâu đời của đất nước.+ “Miếng trầu”: gợi nhớ sự tích Trầu cau, khơi gợi lại truyền thống tốt đẹp của dântộc Việt Nam, ấy là tình nghĩa anh em sâu đậm, tình nghĩa vợ chồng son sắt thủychung, gợi lại những cái phong tục đẹp của nhân dân ta ấy là tục ăn trầu nhuộmrăng.+ “Biết trồng tre mà đánh giặc”: gợi nhớ truyền thuyết Thánh Gióng nhổ tre làngđánh giặc Ân thuở xa xưa.
- Từ hìnhnhững ảnh thực tế, cho đến đời sống tinh thần, đó là từng bước đi lên trưởng thànhcủa một dân tộc, của một đất nước con người .
- Ý thức được về đất nước, về sự tồntại của đất nước và ý thức về việc phải có trách nghiệm bảo vệ lãnh thổ, bảo vệ bờcõi đất nước.+ Tác giả cảm nhận đất nước bằng chiều sâu văn hóa - lịch sử và cuộc sống đờithường của mỗi con người qua cụm từ “ngày xửa ngày xưa” gợi những bài học vềđạo lý làm người qua các câu chuyện cổ tích thấm đượm nghĩa tình. Như vậy từ cốt chất liệu văn hóa dân gian, Nguyễn Khoa Điềm đã tạo ra nhữngcâu thơ hiện đại nhưng gần gũi.
- “Tóc mẹ thì bới sau đầu Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”+ Đối với NKĐ , đất nước tồn tại từ những điều bình dị nhất , đời thường nhất.Đất nước hiện lên từ vẻ đẹp gọn gàng, giản dị, duyên dáng của bao người phụ nữVN với thói quen búi tóc từ sau gáy.
- Đất nước có từ rất lâu đời được hình thành cùng với tiến trình phát triển của conngười VN trong cuộc sống đời thường biết làm nhà, biết trồng lúa.
- siêng năng tích góp mỡmàu dồn thành sự sống phát triển đất nước.+ Đất nước tồn tại từ trong thói quen đặt tên con từ những vật dụng quen thuộc như“cái kèo, cái cột” để dễ nhớ, dễ gọi tên.+ Đất nước còn gắn với quá trình lao động cần cù, gian khổ.
- Truyền thống lao độngcần cù từ bao đời của nhân dân cũng là một phần của hồn nước. Phải là người có vốn hiểu biết phong phú về văn hóa con người VN tác giả mớicó thể khắc họa cội nguồn đất nước giản dị, sinh động, độc đáo đến thế.- Cuối cùng, nhà thơ chốt lại bằng lời khẳng định.
- Đất Nước có từ ngày đó.
- Đó là ngày ta có Đất nước của dân tộc Việt Nam.+ Kết cấu ấy hiện ra quá trình trưởng thành của đất nước trong tâm thức, tình cảmcủa bao người VN qua bao thế hệ.* Nghệ thuật:- Nhà thơ viết hoa hai từ Đất Nước (vốn là một danh từ chung) cũng đã giúp ta cảmnhận tình yêu và sự trân trọng, tự hào, thành kính của nhà thơ khi nói về đất nước,quê hương của mình.- Sử dụng hiê ̣u quả chất liê ̣u văn hóa dân gian.
- Thể thơ tự do, nhịp thơ biến hóa.- Điê ̣p từ "Đất Nước" xuất hiê ̣n với mâ ̣t đô ̣ dày, kết hợp với cấu trúc thơ theo lốităng cấp : Đất nước đã có.
- Đất Nước bắt đầu.
- Đất Nước lớn lên.
- Đất Nước có từ…giúp cho người đọc hình dung cả quá trình sinh ra, lớn lên, trưởng thành của đấtnước trong thời gian trường kỳ của con người Việt Nam qua bao thế hệ.* Nội dung:Chín dòng thơ đầu là cảm nhận của nhà thơ về sự hình thành và phát triển lâu đờicủa đất nước.
- Đất nước được cảm nhận cụ thể trong những cái hằng ngàynhư “miếng trầu, hạt gạo”, trong những gương mặt dung dị, đời thường của nhândân, trong mối quan hệ ruột thịt thân thương như “ông – bà”, “cha – mẹ”, ngaytrong mái nhà của mỗi chúng ta cũng hiện diện dáng hình đất nước.
- Ẩn trong đó làtình yêu nước thiết tha, niềm tự hào về đất nước thân thương, gần gũi.
- Có thể nói,tư tưởng “đất nước của nhân dân.
- tư tưởng chủ đạo của trang thơ đã thấmnhuần từ quan điểm đến cảm xúc, từ hình tượng đến chi tiết nghệ thuật của tácphẩm.Đoạn thơ mở đầu trả lời cho câu hỏi về cội nguồn đất nước – một câu hỏi quenthuộc, giản dị bằng cách nói cũng rất giản dị, tự nhiên nhưng cũng rất mới lạ: nhàthơ không tạo ra khoảng cách sử thi để chiêm ngưỡng và ca ngợi đất nước hoặcdùng những hình ảnh mĩ lệ, mang tính biểu tượng để cảm nhận và lý giải, mà dùngcách nói rất đỗi giản dị, tự nhiên với những gì gần gũi, thân thiết, bình dị nhất.
- Quađoạn thơ trên nhà thơ đã mang đến cho người đọc vẻ đẹp của một Đất Nước giàuvăn hóa cổ truyền, Đất Nước của truyền thống, của phong tục tươi đẹp mang đậmdấu ấn của tư tưởng Đất Nước của con người, của nhân dân.

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt