Cc c im ca vng t ngp nc

T ch l nhng nh ngha ny, r rng l vng t ngp nc c t m tr nn bo ha t ma, cc c quan ca cc nc nh: sng v i dng, hoc t nc ngm . Cc bo ha phi c d on n mc no . bo ha c th c tng i n nh cc cnh ca mt con sng hoc c quan thng trc khc ca cc nc nh h. N c th xy ra hng ngy, ni triu cng khu vc v rt. N c th tr thnh bo ha theo ma trong thi gian di do ma hoc tuyt nng cao mc nc ngm.

bo ha ny tc ng t v nhng g cuc sng trong . t kh c ti khng kh trong cung cp oxy cho cc nh my, vi khun , v ng vt cho h hp. Khi khng kh trong t c thay th bng nc, nh trong gleyed t, n thay i cc loi vi khun sng trong t. Cc loi vi khun s tc ng n chua ca t v phn hy. Hydrict c th c k kh vi cc vi khun k kh hoc vi khun k kh chc nng sng trong t ngp nc. Nhng vi khun k kh cho vng t ngp nc v kh m-tan mi lu hunh thng lin kt vi chng. Mt s l trch nhim duy tr cc chu trnh nit. Nhng ngi khc duy tr cc chu trnh lu hunh . Vic gim cc cht v c phn t ca vi khun trong t ngp nc lm tng t hydric.

Bt k kt hp ca cc nh my ph thuc ln nhau v ng vt c hnh thnh bi mi trng vt l ca h, khng kh, t, v nc. Trong vng t ngp nc, b qua v , nc - c bao nhiu, mc thng xuyn v lu bo ha t - vi mn pH hnh dng khc tt c mi th. v v sinh iu kin hnh thnh nh my loi trn. Cy, lm c s cho chui thc n, vi thy vn v v hnh thnh nhng ng vt sng vng t ngp nc.

t ngp nc ven bin l nhng g? Bi Briana Walker-Malloy Mt vng t ngp nc ven bin l vng v xp t m t, v nm trong "Chuyn vng" gia t lin v bin. V d v cc vng t ngp nc ven bin

m ly, m ly, hoc m ly. t ngp nc khng nht thit cn phi c m t quanh nm, chng c th c m t cho t nht l hai tun lin tip v vn c coi l vng t ngp nc. Ven bin vng t ngp nc c th c trong nc ngt, nc mn, hay nhng ni gia mui v mui khng. Vng t ngp nc ven bin c c im ca c vng cao (cao, kh t) v cc khu vc thu sn, nhng h khng phi l t hay nc. t ngp nc l vng t c nc trn hoc xung quanh chng. Nhng c im duy nht c ngha l vng t ngp nc c cha nhiu loi a dng ng vt hoang d v thc vt. Vng t ngp nc ven bin gip chng ti bng c mi trng sng cho c, s c, cua xanh, v tm, n tn mt vi. mi trng sng l mt ni hay mi trng m mt nh my hoc ng vt thng sng hoc pht trin. Tt c cc loi c lit k trn m ly mui cn phi nhn c thc n. Salt m ly tn ti trong vng chuyn tip gia vng t kh v nc mn ca i dng. Mt cch khc vng t ngp nc ven bin gip chng ti l bng cch lm sch nc chng ta s dng. t ngp nc hot ng nh mt b lc t nhin loi b cc ha cht v cc cht nhim t nc bng cch by chng trong thc vt v t. Trong qu kh, h thng lc t nhin c cn bng v cc cht nhim, chng hn nh cht thi ng vt, c g b khi nc v khng gy hi cho ng vt sng trong cc vng t ngp nc. Tht khng may, nng nghip v cc hot ng khc ca con ngi hin nay cho kt qu s lng ln ha cht v cc cht nhim c hi lm theo cch ca h cc vng t ngp nc. iu ny c ngha rng trong khi cc vng t ngp nc tip tc hot ng nh mt ng vt lng c, c, lc v khc cc sinh vt sng c th b tn thng bi cc ha cht c cn li sau khi cc b lc. Mc d chng ti nhn c tt c iu ny gip t ven bin t ngp nc h vn ang c b ph hy vi mt tc ng bo ng. Con ngi ph hy gy nhim t ngp nc ca h, v cng bi

thot nc v lm cho h lm cho cn phng thm i vi nh v trang tri. t ngp nc lm vng m trong trng hp c bo. khu vc rng ln ca h gip lm chm bo trc h n t kh. Khi vng t ngp nc c thot cn hoc b ph hy ly ch cho cc thnh ph, nh v t nng nghip, cc ro cn t nhin b mt. V d, hn mt na ca Florida vng t ngp nc b ph hy trong vi trm nm qua. iu ny khin ngi dn Florida nhiu d b ph hy trong cn bo! Tm hiu thm v bo nhng li ch ca t ngp nc trong "The Sponges ln nht xung quanh.

t ngp nc ng bng sng Cu Long

Khi qut ng bng sng Cu Long thuc lnh th Vit Nam l phn cui cng ca lu vc sng M Kng, ni dng sng M Kng di 4.200 km bt ngun t a phn Trung Quc gp bin ng, c din tch khong 3,9 triu ha, chim khong 12% din tch t nhin c nc, bao gm 13 tnh v thnh ph: Long An, Tin Giang, ng Thp, An Giang, Kin Giang, Hu Giang, C Mau, Bc Liu, Sc Trng, Tr Vinh, Vnh Long, Bn Tre v thnh ph Cn Th. ng bng sng M Cng thuc lnh th Campuchia c din tch khong 1,6 triu ha. ng bng sng Cu Long l mt trong nhng h sinh thi giu c nht ca lu vc, mi quan h tc ng ln nhau gia ng bng ny vi phn thng ngun cn phi c xem xt cc kha cnh khc nhau, c bit l cc kha cnh v thy vn v sinh thi. ng bng sng Cu Long l bi quan trng ca nhiu loi thy sn di c t pha thng ngun sng M Kng. Nhng khu rng ngp nc v ng bng ngp l cng l nhng vng c tim nng sn xut cao, s mang li nhng li ch to ln nu c qun l mt cch thch hp. S phi hp vi Campuchia trong vic qun l tt vng chu th sng M Kng vi nhng bin php bo v v pht trin ti nguyn thin nhin thch hp s mang li li ch to ln cho c hai quc gia, nht l trong vic kim sot l v s dng nc sng M Kng. S pht trin hp l dng chy sng M Kng phc v cc mc tiu pht trin kinh t-x hi vng chu th h lu cng i hi s hp tc cht ch gia hai nc Vit Nam v Campuchia. Dng sng M Kng nhn nc t nhnh sng chnh v c b sung nc vo ma kit t Bin H qua Tonle Sap pha Ty Bc ca Campuchia. Dng chy Tonle Sap i hng vo ma l khi nc l ca sng M Kng chy vo lu vc tr nc t nhin ca Bin H. Sau h lu ng ba Tonle Sap, dng sng M Kng chia thnh hai nhnh l sng M Kng v sng Bassac, vi tn Vit Nam l sng Tin v sng Hu. Hai nhnh sng ny ni vi nhau bi sng Vm Nao v tip tc chy xung h lu chia thnh cc nhnh qua cc ca sng ra bin ng, sng Tin ra 6 ca sng v sng Hu ra 3 ca sng. cao trung bnh ca ng bng sng Cu Long l 0,8 m so vi mc nc bin trung bnh, cao ti vng bin gii pha Bc gip vi Campuchia l 1,5 m. Cc sng M Kng, Tonle Sap v Bassac khi qua Campuchia, chy trong lng sng c bao bi cc t nhin v nhng cnh ng ngp l mnh mng dc theo sng c cc knh nh ni vi dng chnh. Khi l ln cao thng ngun, pha h ngun Kampong Cham n M Thun - Cn Th s b ngp t 0,5 n 4,5 m. S kt hp gia cc hot ng lng ng ph sa v bin lm cho ai b bin cao hn, l bt nguy him. Hin tng xi l b sng xy ra kh

nghim trng trn sng Tin v mt vi ni trn sng Hu. Hin tng xi l b bin xy ra dc b bin pha ng ca ng bng sng Cu Long, cn hin tng bi lng li xy ra b bin pha Nam v pha Ty ca bn o C Mau. Lng ma trung bnh nm ng bng sng Cu Long khong 1.800 mm, cao l 2.400 mm phn pha Ty, thp khong 1.300 mm vng trung tm v khong 1.600 mm phn pha ng. Ma ma phn pha Ty ca ng bng xy ra t thng 4 n thng 11 v nhng vng khc ca ng bng t thng 5 n thng 11. C lng ma v lu lng nc sng u din bin theo ma, th hin cc tr s rt cao v rt thp ca cc thi k xy ra ni tip nhau ko di khong na nm. Thi k nc d tha li ni tip thi k thiu nc. y l iu cn c bit quan tm khi thit lp cc gii php qun l nc ng bng sng Cu Long. Tc ng tch cc ca l l cung cp ph sa cho nhng cnh ng ngp l, gia tng sn lng thy sn, y mn v ra phn. Mt tc ng quan trng na i vi vng ng bng l ch thy triu. Thy triu bin ng thuc ch bn nht triu vi bin triu t 3,0 m n 3,5 m. Thy triu vnh Thi Lan l ch nht triu vi bin triu t 0,8 m n 1,2 m. Thy triu c nh hng rt ng k n mc nc sng v knh trong vng ven bin v c nhng nhnh chnh ca sng M Kng ngc v pha Campuchia. iu ny to thun li cho vic ti tiu mc d din tch c ti bng thy triu rt hn ch, ch khong 10% din tch ca ng bng sng Cu Long. Ngoi ra, s hn ch ny cn do mc nc trong cc nhnh sng v knh chu nh hng ca bin thy triu theo chu k nm chnh nhau nhiu decimt, trong thp nht trong thng 4 v thng 5 v cao nht trong thng 11 v thng 12. Hin tng nc phn trong cc knh vng t chua phn, c bit l thi k u ma ma t thng 5 n thng 7 khi phn t trong t xm nhp vo cc knh cng l mt vn cn quan tm ng bng sng Cu Long. Hin tng ny lm hn ch ngun nc cho ti tiu v sinh hot, nht l ngun nc ngt vn rt thiu trong ma kh, ma c dng chy kit. ng bng sng Cu Long c nhng nhm t chnh l: 1.t ph sa :din tch 1.184.857 ha, phn b phn trung tm ca ng bng v dc hai b sng Tin v sng Hu, l lp ph trm tch nc ngt tr nht ng bng sng Cu Long. Loi t ny c s dng trit cho sn xut nng nghip (la, cy n tri, rau, u ,..v..v..). 2.t phn:din tch 1.600.263 ha, l nhm t chim din tch ln nht v phc tp nht ng bng sng Cu Long. t phn phn b cc vng ng Thp Mi, T gic Long Xuyn v bn o C Mau. vng ng Thp Mi. Phn ln t phn hnh thnh t trm tch st nng c thm cao, khi b oxy ha d dng xut hin khong Jarosite. T gic Long Xuyn t phn tng i ng u v ngun gc hnh thnh v c t, t c nhng bin ng ln trong cng mt khu vc. t phn vng bn o C Mau hnh thnh trn trm tch sng bin hn hp cha Pyrite b ph mt lp trm tch sng mng bn trn, do lng cht c khng cao, t thng b nhim mn vo ma kh bi nc bin trn vo sng rch. 3. Nhm t mn ng bng sng Cu Long c din tch 744.547 ha, gm t mn do ngp nc thy triu mn hoc t mn do nc ngm mn gy nn. t mn b ngp thy triu thng mn quanh nm v bo ha mui. t mn khng b ngp thy triu thng c mn cao nht v ma kh, ma ma nc ma ha tan mui v ra mn nn mn gim nhiu, c th cy la mt v ma ma. ng bng sng Cu Long c rt nhiu cnh quan t nhin, gm nhng ng bng ngp triu, nhng n ct v m ly ngp triu ven bin, nhng ca sng, nhng cnh ng ngp l ven sng, nhng vng nc ni mnh mng, nhng m ly than bn v nhng con bao cnh ng ph sa.

C 3 h sinh thi t nhin chnh ng bng sng Cu Long, l h sinh thi ngp mn ven bin; h sinh thi rng Trm vng ngp nc ni a v h sinh thi ca sng. Mi h sinh thi ny c nhng chc nng v gi tr quan trng thng khng th tnh thnh tin theo ngha kinh t v rt nhy cm v mi trng. Kt qu khoanh nh cc dng t ngp nc trn bn t l 1:250.000 cho thy ng bng sng Cu Long c din tch t ngp nc 4.939.684 ha, bao gm din tch t ngp nc ni a v t ngp nc ven bin ngp thy triu di 6 mt. Trong , t ngp nc mn ven bin c din tch 1.636.069 ha, phn b dc ven bin ng, pha Ty Nam bn o C Mau v vnh Thi Lan. Theo c trng v thy vn c t ngp nc mn ven bin-ngp thng xuyn v t ngp nc mn ven bin-ngp khng thng xuyn. - t ngp nc mn ven bin-ngp thng xuyn c din tch 879.644 ha, phn b vng bin nng c ngp thy triu di 6 mt. - t ngp nc mn ven bin-ngp khng thng xuyn c din tch 756.425 ha, phn b di t lin ven bin. Cc dng t ngp nc chnh trong vng ny l dng t b ngp nc mn thng xuyn, khng c thc vt, dng t b ngp nc mn khng thng xuyn, canh tc nng nghip v dng t b ngp nc mn khng thng xuyn, nui trng thy sn. Rng ngp mn c vai tr rt quan trng trong h sinh thi t ngp nc ven bin. Rng ngp mn phn b dc ven bin, nhng vng bi bn ngp mn, c hnh thnh do qu trnh tc ng ln nhau ca s bi lng ph sa sng v thy triu ca bin. Trc y, ai rng ngp mn tri di sut dc b bin, nhng hin nay din tch rng ngp mn gim i rt nhiu. Rng ngp mn c cc chc nng v gi tr rt quan trng nh: Cung cp cc sn phm g, ci, thy sn v nhiu sn phm khc; L bi , bi n v ng cc loi c, tm, cua v cc loi thy sn c gi tr kinh t khc; Xm chim v c nh cc bi bn ngp triu mi bi, bo v b bin chng li tc ng ca sng bin v bo t ven bin; L ni c tr cho rt nhiu loi ng vt hoang d (chim, th, lng c, b st), gm cc loi a phng v cc loi di c. Din tch rng ngp mn b gim i, h sinh thi rng ngp mn b suy thoi gy nhng nh hng v thit hi khng nh cho vng t ngp nc ven bin v cho cc ngnh kinh t quan trng vng ngp mn. t ngp nc mn ca sng c din tch 1.052.102 ha theo kt qu khoanh nh trn bn t ngp nc vng ng bng sng Cu Long t l 1:250.000, phn b ch yu vng ca sng Cu Long thuc a bn cc tnh Long An, Tin Giang, Bn Tre, Tr Vinh v Sc Trng. Cc dng t ngp nc ch yu l t ngp nc mn khng thng xuyn canh tc nng nghip v t ngp nc mn khng thng xuyn nui trng thy sn. t ngp nc mn m ph c din tch 2.521 ha theo kt qu khoanh nh trn bn t ngp nc vng ng bng sng Cu Long t l 1:250.000, phn b m ng H (H Tin) v m Th Tng (C Mau) vng ven bin vnh Thi Lan. t ngp nc ngt thuc sng c din tch 1.963.240 ha theo kt qu khoanh nh trn bn t ngp nc vng ng bng sng Cu Long t l 1:250.000, bao ph vng ng lt rng ln trung tm ca ng bng. Dng t ngp nc ngt thuc sng ngp thng xuyn l cc nhnh chnh ca sng Tin, sng Hu, cc sng khc v cc dng knh, c din tch 128.139 ha. Dng t ngp nc ngt thuc sng ngp khng thng xuyn l cc cnh ng canh tc la nc, cc vn cy n tri v cc din tch canh tc nng nghip khc, c din tch 1.771.381 ha. t ngp nc ngt thuc h ng bng sng Cu Long c din tch 56.389 ha, phn b vng h rng Trm U Minh H (tnh C Mau), h rng Trm U Minh Thng (tnh Kin Giang) v Vn quc gia Trm Chim (tnh ng Thp). Trc y, rng Trm che ph phn ln vng t chua phn ng bng sng Cu Long. Hin nay rng Trm ch cn phn b t i vng t than bn U Minh, vng t chua phn ng Thp Mi v cnh ng H Tin. Nhng vng t ngp nc di rng Trm c kh nng gi

nc ngt quanh nm cung cp cho sinh hot ca ngi dn v cho ng vt hoang d, hn ch qu trnh phn ha, lm gim tc dng chy trong ma l, l ni khu tr cho rt nhiu loi thy sn nc ngt, cung cp g, ci, c, mt ong v bo tn a dng sinh hc. Tng than bn vng rng Trm U Minh c vai tr rt quan trng i vi h sinh thi. Trong iu kin bo ha, than bn s ngn chn qu trnh hnh thnh phn trong t phn tim tng. Trong iu kin kh nh b thot nc, than bn s b oxy ha rt nhanh lm cho t b phn ha v sinh ra cc c t st v nhm. t ngp nc thuc m c din tch 229.363 ha, dng t ngp nc ch yu l t ngp nc thuc m ngp khng thng xuyn, s dng canh tc nng nghip, phn b vng ng Thp Mi v T gic Long Xuyn.