CC TC GIA VN HC VIT NAM

NAM CAO(1915-1951)

1. S nghip vn hc (30 dng) a. Nam Cao (1915-1951) tn tht l Trn Hu Tri, sinh ra trong 1 gia nh nng dn lng i Hong, tnh H Nam. ng l nh vn c v tr hng u trong nn vn hc Vit Nam th k XX, l mt trong nhng i din xut sc nht ca tro lu vn hc hin thc ph phn trc 1945. Nam Cao cng l cy bt tiu biu ca chng u nn vn hc mi sau cch mng. b. S nghip Vhc ca Nam Cao tri di trn 2 thi k, trc v sau CMT 8. - Trc CMT8: sng tc ca N.Cao tp trung vo 2 ti chnh: cuc sng ngi tr thc tiu t sn ngho v cuc sng ngi nng dn qu hng. + ti ngi tr thc tiu t sn ngho, ng ch l cc truyn ngn:"Nhng truyn khng mun vit"; "Trng sng", "i tha", "Mua nh", "Nc mt", "Ci"...v tiu thuyt "Sng mn"(1944). Trong khi m t ht sc chn thc tnh cnh ngho kh, b tc ca nhng nh vn ngho, nhng "Gio kh trng t", hc sinh tht nghip...Nam Cao lm ni bt tn bi kch tinh thn ca h, t ra nhng vn c ngha XH to ln. l tn bi kch dai dng ca ngi tr thc, nhng ngi c thc su sc v gi tr i sng v nhn phm, mun sng c hoi bo, nhng li b gnh nng cm o v hon cnh XH lm cho "cht mn", phi sng" i tha" + ti v ngi nng dn, ng ch nht l cc truyn:"Ch Pho", "Tr con khng c n tht ch"," Mt ba no"," Lo Hc"," Mt m ci", "Lang Rn"... ti ny, Nam Cao thng nhc n nhng hng c cng, nhng s phn hm hiu b c hip, b lu manh ho ...Nh vn kt n su sc ci X hi tn bo lm hu dit c nhn tnh ca nhng con ngi lng thin. mt s TP, Nam Cao th hin nim xc ng trc bn cht p , cao qu trong tm hn h (L.Hc) - Sau CMT8, Nam Cao sng tc phc v cng cuc khng chin, truyn ngn "i mt" (1948) "Nht k rng" (1948) v tp bt k "Chuyn bin gii" (1950) ca ng thuc vo nhng sng tc c sc nht ca nn vn hc mi sau CM cn rt non tr khi .

- Ngi bt Nam Cao va tnh to, sc lnh, va nng tru suy t v m thm yu thng. Nam Cao l cy bt bc thy, ng xng ng c coi l mt nh vn ln giu sc sng to ca vn hc VN. 2. Tuyn ngn ngh thut ca NCao +Truyn ngn "Trng sng" (1943): "Chao i! Ngh thut khng cn phi l nh trng la di, khng nn l nh trng la di, ngh thut ch c th l ting au kh kia, thot ra t nhng kip lm than" +Truyn ngn"i tha (1943) + Mt tc phm" tht gi tr" th phi c ni dung nhn o su sc: " N phi cha ng c mt ci g ln lao, mnh m, va au n li va phn khi. N ca tng tnh thng, tnh bc i, s cng bnh...N lm cho ngi gn ngi hn". + Nh vn i hi cao s tm ti sng to v lng tm ngi cm bt "Vn chng khng cn n nhng ngi th kho tay, lm theo mt vi kiu mu a cho. Vn chng ch dung np nhng ngi bit o su, bit tm ti, khi nhng ngun cha ai khi v sng to nhng ci g cha c" - Vn chng i hi phi c lng tm ca ngi cm bt: "S cu th trong bt c ngh g cng l bt lng ri. Nhng cu th trong vn chng th tht l tin. - Trong tc phm "i mt" (1948) NC nu 1 quan im ca mnh: "Vn gi i mt y nhn i th cng i nhiu, cng quan st lm, ngi ta ch cng thm chua cht v chn nn". 3. Phong cch ngh thut: NC c phong cch NT c o. - c bit quan tm n i sng tinh thn - con ngi bn trong ca con ngi. - Bit ti pht hin, miu t, phn tch tm l nhn vt. - Rt thnh cng trong ngn ng c thoi v c thoi ni tm. - Kt cu truyn cht ch. - Ct truyn n gin, rt i thng nhng li t ra nhng vn quan trng, su xa, c ngha trit l su sc. - Ging iu li vn: lnh lng m y thng cm, m thm, yu thng. - Ngn ng t nhin, sinh ng, gn vi li n ting ni ca qun chng.

 1-Con ngi:

NGUYN TUN

NgTun (1910-1987) sinh ra trong 1 gia nh nh Nho khi Hn hc tn, NTun cm bt t khong u nhng nm30, nhng n 1938 mi ni ting vi cc tc phm "Mt chuyn i", "Vang bng mt thi". Nguyn Tun l mt tr thc giu lng yu nc, tinh thn dtc. NT, thc c nhn pht trin rt cao. ng vit vn trc ht l khng nh c tnh c o ca mnh. NT cn l con ngi rt mc ti hoa. Tuy ch vit vn nhng ng cn am hiu nhng mn ngh thut khc: hi ho, iu khc, sn khu, in nh... Nguyn Tun l mt nh vn thc s bit qu trng ngh nghip ca mnh. 2- Phong cch nthut ca NT - NT c mt phong cch ngh thut rt c o v su sc. ng quan nim l vn th trc ht phi c mt phong cch c o, vit khng ging ai, t ch , nhn vt, kt cu,n cch t cu dng t.... - Trong phong cch ngh thut ca NT c cht ti hoa, ti t. Cht ti hoa ny c th hin rt r khi ng cao nhng con ngi ti hoa, nhng ngi bit trn trng ci ti, ci p. NT lun tip cn cnh vt, s vic v con ngi phng din thm m. - Tnh uyn bc th hin trong vn ca NT: c vn ca NT, ngi c lun c cung cp nhng tri thc phong ph v vn ho trn nhng lnh vc: Vn hc, ngh thut, lch s, a l, hi ho, iu khc, in nh... -NT hc theo"Ch ngha x dch", ng lun thm kht nhng iu mi l. ng khng thch nhng g bng phng, nht nht, yn n. ng l nh vn ca nhng tnh cch phi thng, ca nhng tnh cm, cm gic mnh lit. NT c phong cch t do, "ngng", phng tng v thc su sc v ci ti c nhn. iu ny khin NT tm n th tu bt nh mt iu tt yu. -Phong cch ca NT c s thay i trc v sau CMT8. 3- Nhng nt chnh v s nghip vhc ca NT

Trong hn na th k cm bt, NT li mt s nghip vhc ln. -Trc CMT8 cc tc phm ca ng ch yu xoay quanh 3 ti: + Mt l v "Ch ngha x dch" : ngha l ghi li nhng cnh thnhin, xhi, nhng cm ngh ti hoa c o ca nh vn trn ng"x dch" khp t nc mnh"mt chuyn i"," thiu qu hng" + Hai l ti "Vang bng mt thi", y l thi phkin qua, nhng d m cn vng li. ng vit v nhng phong tc p, nhng th chi tinh t, tao nh ca ngi xa (tphm tiu biu "Vang bng mt thi") + Ba l ti "i sng tru lc": Vit v tnh trng khng hong tinh thn ca mt nhvt "ti" hoang mang b tc, tm cch thot ly trong n ht, trong ru v thuc phin (tphm" Chic l ng mt cua") Gi tr ca tphm vit v ba ti trn l nhng trang vit y ti hoa v thm nhun lng yu nc, vit v phong cch thin nhin v nhng vng t khc nhau trn qu hng mnh, vit v nhng th chi tao nh th hin mt kha cnh ca nn vho c truyn ca dtc v v nhng con ngi ti hoa, ngha s v ti nng nhn cch kt hp vi nhau. - Sau CMT8, NT hng hi dng ngi bt ca mnh phc v hai cuc khchin chng Php v chng M v cng cuc xdng t nc. ng stc hng lot tphm, bt k, tu bt c gitr ngh thut (tc phm tiu biu: "Sng "," H Ni ta nh M gii") gi tr ca nhng tc phm ny l nhng trang vit y t ho, ca ngi nhn dn trong chin u v lao ng. Qua nhng trang vit y, ngi ta thy dn tc Vit Nam khng ch cn c, dng cm, c chnh ngha m cn rt mc ti hoa. - NT c ng gp rt ln i vi lch s vn hc dn tc. Th bt k, tu bt, tu bt vn hc t trnh ngh thut cao, gp phn lm phong ph ngn ng vn hc dn tc, em n cho vn xui VN mt phong cch vit c bit ti hoa v c o.

1.

NGUYN I QUC - H CH MINH(1890-1969) Con ngi:

NAQ-HCM l v lnh t v i ca dn tc, l ngi anh hng gii phng dn tc VN, ng thi ngi cng l mt nh vn ho ln.

HCM tn gi thi nin thiu l Nguyn Sinh Cung, trong thi k u hng CM mang tn NAQ, sinh ngy 19.5.1890 ti Kim Lin, Nam n, Ngh An. Nm1911, HCM ra i tm ng cu nc t bn cng Nh Rng. Thng 1.1919, Ngi a bn Yu sch ca nhn dn An Nam v quyn bnh ng, t do n Hi ngh Vc xai (Php). Nm 1920, Ngi d i hi Tua v l mt trong nhng thnh vin u tin tham gia sng lp CS Php. HCM tham gia thnh lp nhiu t chc CM nh: VNTNCMCH (1925), Hi lin hip cc dn tc b p bc ng (1925) v ch to hi ngh thng nht cc t chc Cng Sn trong nc ti Hng Cng, thnh lp CS VN (3.2.1930). Thng 2.1941, Ngi v nc hot ng v thnh lp Mt trn Vit Minh, trc tip lnh o phong tro CM trong nc ginh thng li trong cuc Tng khi ngha thng Tm.1945. Sau hn 30 nm, tri qua nhiu nm thng hot ng cch mng, ngy 2/9/1945 HCM c bn "TNL" ti Qung trng Ba nh lch s, khai sinh ra nc VNDCCH. Sau cuc tng tuyn c u tin 6.1.1946, Ngi c bu lm Ch tch nc VNDCCH. T Ngi lun m nhim nhng chc v cao nht ca ng v Nh nc, lnh o ton dn ginh thng li trong 2 cuc khng chin chng thc dn Php v quc M xm lc. Ngi qua i ngy 2.9.1969, li nim tic thng v hn cho dn tc VN v nhn dn th gii. Nm 1990, nhn dp k nim 100 nm ngy sinh ca CTHCM, t chc gio dc, khoa hc v vn ho Lin hp quc (UNESCO) ghi nhn v suy tn ngi l "Anh hng gii phng dn tc VN, nh vn ho ln". HCM l v lnh t v i ca dn tc. Trong s nghip CM to ln , Ngi li 1 di sn c bit cho dn tc, l mt s nghip vn chng s. 2. Nhng nt ln v s nghip vn hc ca HCM. Trong s nghip ln lao ca HCM c mt di sn bit li cho dtc, l s nghip vhc. Ngi li cho nhdn ta mt s nghip vn chng ln lao v tm vc, phong ph, a dng v th loi v c sc v phcch sng tc. Do kin hng cmng nhng nm nc ngoi nn cc tphm ca NAQ-HCM c vit bng ting php, hn vn v ting Vit, c th tm hiu s nghip vhc ca Ngi ch yu trn 3 lnh vc. a. Vn chnh lun. - Nhng tc phm vn chnh lun ca HCM c vit ra ch yu vi mc ch u tranh chnh tr nhm tin cng trc din k th hoc th hin nhng nhim v CM qua nhng chng ng lch s. - T nhng nm 20 ca th k XX, cc bi vn chnh lun vi bt danh NAQ ng trn cc bo"Ngi cng kh" (leparia), nhn o(Lhumanit), "i sng th thuyn" (la vie ouvriere) tc ng v nh hng ln n qun chng Php v nhn dn nhng nc thuc a, ku gi thc tnh nhng ngi n l b p bc lin hip li trong mt trn u tranh chung. Mt trong nhng tc phm ln kt tinh v hi t li tinh thn trn l "Bn n ch thc dn Php".

- Nm 1945 "Tuyn ngn c lp" l mt vn kin chnh tr c gi tr lch s ln lao, phn nh kht vng c lp, t do v cuc u tranh kin cng bn b ca dn tc ginh c thng li. y l ng vn chnh lun hng hn tuyn b quyn c lp ca dn tc VN trc nhn dn trong nc v th gii. "TNL" l tc phm chnh lun c gi tr php l, gi tr lch s, gi tr nhn bn v gi tr ngh thut cao. - "Li ku gi ton quc khng chin"(1946) v " khng c g qu hn c lp t do"(1966) l nhng ng vn chnh lun ho hng, tha thit lm rung ng hng triu tri tim yu nc. Nhng tc phm y ni ln cc vn thi s cp bch ca dn tc, th hin su sc ting gi ca non sng, t nc trong nhng gi pht th thch c bit. - Trong nhng nm thng cui i, Ng vit bn"Di chc" thing ling v chan cha tnh cm. Bn "Di chc" l li cn dn thit tha, chn tnh vi ng bo, ng ch, va mang tnh chin lc trong hng pht trin ca t nc, va thm m tnh yu thng con ngi. b.Truyn v k. Khong t nm 1922-1925 NAQ c vit mt s truyn ngn v k bng ting Php c sc, sng to v hin i. Cc truyn ngn thng da trn mt s kin, mt cu truyn c tht , t Ngi bit vn dng, h cu thc hin dng ngh thut ca mnh . - Mt s tphm tiu biu l: Pari(1922), Con ngi bit mi hun khi (1922), ng tm nht tr(1922); "Vi hnh"(1923); "Nhng tr l hay l Va ren Phan Bi Chu "(1925) - Truyn ngn ca NAQ c ng, ct truyn sng to, kt cu c o. Mi truyn u c t tng ring hp dn, sng t, tng thm thu, kn o cht tr tu to trong hnh tng v phong cch giu tnh hin i. c. Th ca: - y l lnh vc ni bt trong gi tr sng to vn chng ca HCM. Vi gn 250 bi th c gi tr c tuyn chn v in trong cc tp"NKTT"(134 bi), "ThHCM"(86 bi-1967) v"Th ch Hn HCM" (86 bi,1990), HCM c nhng ng gp quan trng cho nn th ca VN hin i . - Tiu biu nht l "NKTT"c vit trong thgian Ngi b giam cm nh t Quc dn ng ti Qung Ty-Trung Quc t 29.8.1942 n10.9.1943. Tp th "NKTT" trc ht l cun nht k bng th phn nh tm hn v nhn cch cao p ca nhng chin s cch mng, ng thi t co b mt en ti v nhem nhuc ca ch nh t cng nh ca XH Trung Quc thi Tng gii Thch tp th chan cha tnh cm nhn o, lun hng v nhng ngi lao ng, nhng bth trong "NKTT" biu hin lng yu nc thit tha ca nhng chs csn, cha ng nhng bc ho nhn

sinh, o l, th hin ch vt ln gian kh vn ti t do. Cc bth trong "NKTT" va m mu sc c in, va th hin c tinh thn thi i. - Ngoi tp "NKTT" HCM cn vit nhng bi th ch tnh c o v nhng bi th mc mc, gin d, tuyn truyn ng li CM (Pc b hng v, Tc cnh Pc b, bi ca du kch, ca si ch...). i vo cuc khchin chng thdn Php, Ngi biu l nhng ni lo lng v vn mnh ca non sng, tcm thit tha, gn b vi cnh sc thnhin t nc (cnh khuya, i thuyn trn sng y, cnh rng Vit Bc) nhng ca ngi sc mnh ca qun v dn ta trong cuc khchin v nim vui thng li (rm thng ging, ln ni,tin thng trn, m thu...) - Tp "th ch Hn HCM" tp hp 36 bi th ch Hn vit trong nhng thi im vi nhng ti (thu d, Nguyn tiu, Tng bi cng, Nh vt, tht cu...) 3. Phong cch ngh thut HCM: Phong cch ngh thut ca NAQ-HCM l mt phong cch va nht qun, va a dng. Tnh nht qun th hin r nht nguyn tc sng tc, li vit gin d ngn gn m linh hot, bin ho, kh nng kt hp nhun nh yu t c in vi yu t hin i, khuynh hng vn ng lun hng v nh sng, s sng v tng lai ca t tng v hnh tng ngh thut. Tnh a dng phong ph c th hin bt php, ni dung, kt cu, ngn t, th php ngh thut...Ngay trong cng mt ti, thm ch cng mt tc phm, tnh a dng v phong ph cng c th hin r nt. Nhng tc phm ca NAQuc-HCM c phong cch a dng v thng nht kt hp su sc v nhun nh mi quan h gia chnh tr v vn chng, gia t tng v ngh thut, gia truyn thng v hin i. D sng tc bng th loi no, tc phm ca Ngi cng u c phong cch ring, c o, hp dn v c gi tr bn vng. - Vn chnh lun ca NAQ-HCM biu l t duy sc so giu tr thc vn ho, gn l lun vi thc tin, vn dng hiu qu nhng phng thc biu hin. - Trong truyn v k, ngi bt NAQ rt ch ng v sng to khi l li k chn thc to khng kh gn gi, c khi l ging iu chm bin sc so thm thu v tinh t. Cht tr tu v tnh hin i l nhng nt c sc trong truyn ngn ca NAQ. - Th ca HCM cng c phong cch a dng. Nhng bi c thi hm sc uyn thm, t chun mc cao v ngh thut, nhng bi th hin i c Ngi vn dng qua nhng th loi, phc v c hiu qu cho nhim v cch mng. Nhn chung, ni dung v hnh thc ngh thut trong sng tc ca NAQ-HCM lun vn ng linh hot theo mc ch sng tc, i tng tc ng v hon cnh giao tip c th... 4. Quan im sng tc HCM:

- Sinh thi Ch Tch HCM khng nhn mnh l nh vn nh th v ch l ngi bn ca vn ngh, ngi yu vn ngh, nhng ri chnh hon cnh thi thc, nhim v cch mng yu cu, mi trng XH v thin nhin gi cnh, cng vi ti nng ngh thut v tm hn nhy cm, Ngi vit c rt nhiu ng vn chnh lun ho hng, nhng truyn ngn c sc v hng trm bi th rt hay. Ngi c thc v am hiu su sc qui lut v c trng ca hot ng vn ngh, t phng din t tng chnh tr n ngh thut biu hin iu trc ht c biu hin trc tip trong quan im sng tc vn chng ca ngi. + L nh CM v i li rt yu vn ngh, HCM xem vn ngh l mt hng tinh thn phph v phv c hiu qu cho s nghip CM, nh vn l chs trn mt trn vho t tng tinh thn c Ngi ni ln trong bi th" cm tng c"Thin gia thi" "Th xa thng chung thin nhin p-My, gi, trng, hoa, tuyt, ni,sng-Nay trong th nn c thp-Nh th cng phi bit xung phong" Cht" thp " y chnh l xu hng cch mng v tin b v t tng, l cm hng u tranh XH tch cc. Quan im ca HCM l s tip thu k tha quan im dng vn chng lm v kh chin u trong truyn thng dn tc v c nng cao trong thi i cch mng v sn. + HCM c bit ch n i tng thng thc v tip nhn vn chng: trong thi i cch mng phi coi qung i qun chng l i tng phc v Ngi nu kinh nghim chung cho hot ng bo tr v vn chng. Trc khi cm bt ngi xc nh r. vit cho ai?( i tng). Vit lm g (mc ch) vit ci g ( ni dung) v vit nh th no?( hnh thc). Ngi ch n quan h gia ph cp v nng cao trong vn ngh cc kha cnh trn lin quan n nhau trong thc v trch nhim ca ngi cm bt. + HCM lun quan nim tc phm vn chng phi c tnh chn thc, pht biu trong bui khai mc phng trin lm hi ho trong nm u sau cch mng. Ngi un nn mt hng i" cht m mng nhiu qu, v ci cht tht ca s sinh hot rt t" ngi yu cu vn ngh s phi miu t cho hay, cho chn tht , hng hn" nhng ti phong ph ca hin thc cch mng, phi ch nu gng" ngi tt vic tt" un nn v ph bnh ci xu bi tnh chn thc chnh l ci gc ca vn chng xa v nay. - Nh vn cng phi ch n hnh thc biu hin, trnh li vit cu k, xa l, nng n. Hnh thc ca tc phm trong sng hp dn, ngn ng phi chn lc, bo m s trong sng ca ting Vit. Theo Ngi tc phm vn chng phi th hin c tinh thn ca dn tc ca nhn dn v c nhn dn a thch.

 1. Nhng nt chnh v cuc i ca T Hu:

T HU

+ T Hu tn khai sinh l Nguyn Kim Thnh sinh 4/10/1920 qu Ph Lai, x Qung Th huyn Qung in tnh Tha thin Hu ng sinh ra trong mt ginh nh nho ngho. T nh T Hu hc v tp lm th. - THu gic ng CM trong thi k mt trn dn ch, tr thnh ngi lo on thanh nin dch Hu. 8/1945, THu l ch tch u ban khngha Hu. - Sau CMT8 cho n 1986, T Hu lin tc gi nhng cng v trng yu trong cc c quan lo ca ng, Nh nc. - T Hu, con ngi chnh tr v con ngi nh th thng nht cht ch, s nghip th gn lin vi s nghip cch mng, tr thnh mt b phn ca s nghip CM. ng c Nh nc phong tng gii thng HCM v vn hc ngh thut ( t mt 1996) 2. Con ng th ca T Hu gn lin vi chng ng CM dtc +T Hu t c nhng thnh tu trong chng ng sng tc. ng nhn c gii thng vn hc ln: Gii nht gii thng vn hc hi vn ngh VN 1954-1955 ( Tp Vit Bc); Gii thng vn hc ASEAN (1996); Gii thng HCM v vn hc-ngh thut ( t mt 1996); + Th T Hu gn b cht ch vi cuc u tranh cch mng, nn cc chng ng th cng song hnh vi cc giai on ca cuc u tranh y. a. Tp th "t y"(1937-1946) l chng ng u mi nm th T Hu cng l mi nm hot ng si ni, say m t gic ng qua th thch n trng thnh ca ngi thanh nin cch mng trong mt giai on lch s si ng. Tp th gm ba phn( tng ng vi ba chng ng trong mi nm hot ng ca T Hu) -"Mu la": ca ngi l tng v ku gi qun chng b p bc ng ln tranh. - "Xing xch": ghi li nhng cuc tranh gay go ca nhng ngi chin s cch mng trong nh t thdn. Th hin s trng thnh vng vng ca ngi thanh nin cch mng qua th thch bc l mt tm hn yu i tha thit. -"Gii phng" : Th hin nim vui chin thng, ca ngi cch mng thnh cng. b. Tp th" Vit bc" (1947-1954): l chng ng th T Hu trong nhng nm khng chin chng thc dn Php xm lc. Tp th ca ngi cuc khng chin,

con ngi khng chin, ng thi phn nh nhng gian lao ca qun v dn, lng anh dng . S trng thnh ca nhn dn di s lnh o b. Tp th" Vit bc" (1947-1954): l chng ng th T Hu trong nhng nm khng chin chng thc dn Php xm lc. Tp th ca ngi cuc khng chin, con ngi khng chin, ng thi phn nh nhng gian lao ca qun v dn, lng anh dng . S trng thnh ca nhn dn di s lnh o ca ng v Bc H d a cuc khng chin n ngy thng li (c nc, ln Ty bc, Vit bc, Bm i, Lm...) c. Tp th "gi lng"( 1955-1961): L ting ht ca ngi cuc sng mi XHCN min bcv bc l tnh cm tha thit vi min nam, ng thi th hin ch thng nht t nc, tnh cm qut v sn vi cc dn tc anh em trong nim vui, THu khng qun nh v qu kh thm tha nhng kh au ca ng cha ( ma thu ti, ba mi nm i ta c ng, qu m...). d. Tp th " Ra trn"(1962-1971) v " Mu v hoa"( 1972-1977). L hai tp th ra i trong thi k c nc chin u kin cng, gii phng min nam, thng nht t nc. C hai tp th khng nh phm cht con ngi Vit nam , ng thi l khc ca khi hon kt thc cuc chin u, Bc Nam mt nh, non sng lin mt di. (Cn tip)