QUAN HỆ KINH TẾ QUỐC TẾ

GV: VŨ HOÀNG VIỆT

BỘ MÔN THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ

VIỆN KT & KD QT

SĐT: 0916757886

EMAIL: VIETVH@FTU.EDU.VN
 QUAN HỆ KINH TẾ QUỐC TẾ

• GIÁO TRÌNH BẮT BUỘC: “GIÁO TRÌNH QUAN HỆ KINH TẾ QUỐC TẾ”, 2009, NXB GD – HN

• TÔ XUÂN DÂN VÀ VŨ CHÍ LỘC, 1997. QUAN HỆ KINH TẾ QUỐC TẾ: LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN.
NXB HÀ NỘI.

• SLIDE BÀI GIẢNG

• TÀI LIỆU THAM KHẢO:

GIÁO TRÌNH KINH TẾ NGOẠI THƯƠNG, 2009, NXB THÔNG TIN & TRUYỀN THÔNG - HN

GIÁO TRÌNH ĐẦU TƯ QUỐC TẾ, 2012, NXB ĐH QG HN – HN

TÀI LIỆU ĐỌC THÊM: ĐƯỢC UPLOAD TRONG GG CLASSROOM Ở TỪNG CHỦ ĐỀ, INTERNET
 NỘI DUNG

• CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ QHKTQT

• CHƯƠNG II: THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
• CHƯƠNG III: CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
• CHƯƠNG IV: THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ QUỐC TẾ
• CHƯƠNG V: ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
• CHƯƠNG VI: HỢP TÁC QUỐC TẾ VỀ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ (THAM KHẢO)
• CHƯƠNG VII: DỊCH CHUYỂN QUỐC TẾ VỀ SLĐ (THAM KHẢO)
• CHƯƠNG VIII: LIÊN KẾT KINH TẾ QT VÀ HỘI NHẬP KINH TẾ QT
 YÊU CẦU

• NẮM VỮNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA QHKTQT

• NẮM BẮT ĐƯỢC CÁC LIÊN KẾT KINH TẾ TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM
• HIỂU RÕ CÁC HÌNH THỨC QHKTDN
• CÁC HOẠT ĐỘNG KTDN CỦA VIỆT NAM
• 75% CHUYÊN CẦN + > = 4 ĐIỂM GIỮA KỲ
 ĐÁNH GIÁ

• ĐIỂM TỔNG KẾT = ĐIỂM CHUYÊN CẦN*10% + ĐIỂM ĐÁNH GIÁ GIỮA KÌ*30% +
ĐIỂM THI KẾT THÚC HỌC PHẦN*60%
• CHUYÊN CẦN: ĐIỂM DANH, THIẾU 1 BUỔI TRỪ 1 ĐIỂM
• ĐIỂM ĐÁNH GIÁ GIỮA KÌ: BÀI TẬP CÁ NHÂN (BÀI LUẬN CÁ NHÂN 5000 TỪ ~ 10
TRANG BÀI VIẾT)
• ĐIỂM THI KẾT THÚC HỌC PHẦN: TỰ LUẬN
• ĐIỂM +/-: +/- VÀO ĐIỂM CHUYÊN CẦN VÀ ĐÁNH GIÁ GIỮA KÌ
 BÀI LUẬN CÁ NHÂN – CHỦ ĐỀ
CHỦ ĐỀ
• CHỦ NGHĨA DÂN TỘC KINH TẾ TRÊN THẾ GIỚI HIỆN NAY
• TOÀN CẦU HÓA V/S KHU VỰC HÓA (THƯƠNG MẠI VÀ ĐẦU TƯ)
• TỰ DO V/S BẢO HỘ
• FDI & ODA: NHỮNG MẶT TRÁI CỦA ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
• PHÁT TRIỂN KH-CN: VẤN ĐỀ THÁCH THỨC TOÀN CẦU
• DỊCH CHUYỂN LAO ĐỘNG QUỐC TẾ.
• CÁC LIÊN KẾT KINH TẾ QUỐC TẾ & CÁC TỔ CHỨC QUỐC TẾ
YÊU CẦU:
• BÀI LUẬN: ~ 5000 TỪ (10 TRANG TÁC GIẢ); TRÌNH BÀY CHUẨN THEO YÊU CẦU ĐỐI VỚI 1 BÀI BÁO, TẠP CHÍ (CÓ TÓM TẮT,
KEYWORD, LỜI MỞ ĐẦU, PHẦN PHÂN TÍCH, KẾT LUẬN, TÀI LIỆU THAM KHẢO, TRÍCH DẪN THEO ĐÚNG QUY ĐỊNH)
• CHỌN BỐI CẢNH PHỦ HỢP, PHẠM VI PHÙ HỢP VỚI CHỦ ĐỀ
• THỂ HIỆN CÁC QUẢN ĐIỂM KHÁC NHAU (ĐỐI NGHỊCH NHAU) VỀ CHỦ ĐỀ, PHÂN TÍCH CÁC QUAN ĐIỂM KHÁC NHAU.
• THỂ HIỆN ĐƯỢC QUAN ĐIỂM, GÓC NHÌN VÀ Ý KIẾN CỦA BẢN THÂN VỀ CHỦ ĐỀ LỰA CHỌN.
• PHẢI THỂ HIỆN ĐƯỢC KIẾN THỨC THỰC TIỄN VỀ CHỦ ĐỀ LỰA CHỌN
 BÀI TẬP NHÓM – HÌNH THỨC & ĐÁNH GIÁ

• HÌNH THỨC
• LÀM VIỆC THEO NHÓM 5-6 THÀNH VIÊN
• TIỂU LUẬN + THUYẾT TRÌNH (SLIDES THUYẾT TRÌNH) (ĐỐI VỚI NHÓM ĐƯỢC LỰA CHỌN)
• ĐÁNH GIÁ
• ĐIỂM GIỮA KÌ CỦA NHÓM = ĐIỂM TIỂU LUẬN + ĐIỂM THUYẾT TRÌNH (NẾU CÓ)
• ĐIỂM GIỮA KÌ CỦA TỪNG THÀNH VIÊN = ĐIỂM GIỮA KÌ CỦA NHÓM* % MỨC ĐỘ HOÀN THÀNH NHIỆM
VỤ CỦA TỪNG THÀNH VIÊN DO NHÓM TRƯỞNG NHẬN XÉT.
• THỜI HẠN:
• ĐĂNG KÝ ĐỀ TÀI: BUỔI THỨ 3
• NỘP TIỂU LUẬN BUỔI THỨ 12
• THUYẾT TRÌNH BUỔI THỨ 14-15
 CHƯƠNG I:
TỔNG QUAN VỀ KTTG &
QHKTQT
CÁC VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QHKTQT & MÔN HỌC QHKTQT
 NỘI DUNG CHƯƠNG I

• K/N VÀ CÁC NỘI DUNG CỦA NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI

• CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ

• BỐI CẢNH KINH TẾ THẾ GIỚI

• ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ THẾ GIỚI

 NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI

HỆ THỐNG TỔNG HÒA:

• CHỦ THỂ CỦA NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI

• CÁC QUAN HỆ KINH TẾ QUA LẠI, GẮN BÓ CHẶT CHẼ GIỮA CÁC CHỦ THỂ

• HOẠT ĐỘNG KINH TẾ TRÊN PHẠM VI TOÀN CẦU

 CHỦ THỂ

• CÁC QUỐC GIA, CÁC VÙNG LÃNH THỔ, CÁC NỀN KINH TẾ: > 200, CHIA THEO
TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN, KHU VỰC, CÁC HÌNH THỨC KHÁC

• CÁC TỔ CHỨC QUỐC TẾ, LIÊN KẾT KINH TẾ QUỐC TẾ: QUÁ TRÌNH TOÀN CẦU
HÓA, QUỐC TẾ HÓA, NGÀY CÀNG NHIỀU

• CÁC TẬP ĐOÀN, CÁC HÃNG, CÁC CÔNG TY ĐA QUỐC GIA, XUYÊN QUỐC GIA
(MNES, TNCS) (OEMS, ODMS 🡪 BRAND LEADERS)
 QUAN HỆ KT GIỮA CÁC CHỦ THỂ

• QH KT QT & QH KT ĐN

• QH VỀ HÀNG HÓA, DỊCH VỤ, VỐN, SỨC LAO ĐỘNG, KH – CN, VT – BH, TC – NH
 QHKTQT

• KN1: TỔNG THỂ CÁC MỐI QUAN HỆ VỀ KT GIỮA CÁC CHỦ THỂ CỦA NỀN KT THẾ
GIỚI TRÊN PHẠM VI QUỐC TẾ

• KN2: TỔNG THỂ CÁC MỐI QHKTĐN

• CÁC MỐI QUAN HỆ VỀ KT: TRAO ĐỔI MUA BÁN HÀNG HÓA DỊCH VỤ (TMQT), VỐN
(ĐTQT), SLĐ, KHCN, VTBH, TÀI CHÍNH – TIỀN TỆ…..
 QHKTĐN

• TỔNG THỂ CÁC MỐI QUAN HỆ VỀ KT CỦA MỘT QUỐC GIA VỚI PHẦN CÒN LẠI
CỦA TG

• TẤT YẾU KHÁCH QUAN

• KÊNH ĐỂ 1 QG THAM GIA VÀO PCLĐQT

• QHKTQT V/S QHKTĐN

 TÍNH TẤT YẾU KHÁCH QUAN CỦA MỞ RỘNG
QHKTQT
• TỒN TẠI QUAN HỆ HÀNG HÓA TIỀN TỆ

• TỒN TẠI CÁC QUỐC GIA ĐỘC LẬP

• MANG TÍNH TẤT YẾU KHÁCH QUAN LỊCH SỬ

• MANG LẠI LỢI ÍCH CHO CÁC QUỐC GIA

 HÌNH THỨC CỦA QHKTQT

• TMQT 🡪 NGOẠI THƯƠNG (XNK)

• ĐẦU TƯ QT 🡪 ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI (INFLOW, OUTFLOW)

• DI CHUYỂN QT VỀ SLĐ 🡪 XK LĐ, NK LĐ, HỢP TÁC CHUYÊN GIA…

• QHQT VỀ KHCN 🡪 MUA BÁN BẢN QUYỀN CÔNG NGHỆ, CHUYỂN GIAO CÔNG
NGHỆ, HỢP TÁC PHÁT TRIỂN, HỢP TÁC NGHIÊN CỨU….

• QHQT VỀ TIỀN TỆ 🡪 ….
 TMQT

• DỊCH CHUYỂN QT VỀ HÀNG HÓA, DỊCH VỤ HOẶC CÁC TÀI SẢN TRÍ TUỆ

• RA ĐỜI SỚM NHẤT & LÀ TIỀN ĐỀ RA ĐỜI PHÁT TRIỂN CỦA CÁC HÌNH THỨC
QHKTĐN KHÁC
 ĐẦU TƯ QT

• DỊCH CHUYỂN QT VỀ CÁC PHƯƠNG TIỆN ĐẦU TƯ

• PHƯƠNG TIỆN ĐẦU TƯ: VỐN, TIỀN, CHỨNG TỪ CÓ GIÁ…..

• MỤC ĐÍCH: LỢI NHUẬN & CÁC MỤC TIÊU KT-XH KHÁC
 QUAN HỆ QT VỀ KHCN

• TRAO ĐỔI, HỢP TÁC GIỮA CÁC CHỦ THỂ VỀ NHỮNG TIẾN BỘ, THÀNH TỰU CỦA
KHCN

• CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ & CÁC HÌNH THỨC HỢP TÁC KHÔNG MANG TÍNH
CHẤT TM: TRAO ĐỔI KINH NGHIỆM, CHUYÊN GIA, CÁN BỘ KH, PHỐI HỢP CÁC CS
KHCN GIỮA CÁC QG…..
 DI CHUYỂN QT VỀ SLĐ

• TRAO ĐỔI, MUA BÁN GIỮA CÁC CHỦ THỂ VỀ MỘT LOẠI HÀNG HÓA ĐẶC BIỆT –
SLĐ

• XK SLĐ CHÍNH THỨC, PHI CHÍNH THỨC; XK SỨC LAO ĐỘNG DI BIÊN, GIÁP RANH,
TẠI CHỖ….

• CHƯƠNG 7 GIÁO TRÌNH QHKTQT PGS.,TS BÙI THỊ LÝ; CHƯƠNG 6 GIÁO TRÌNH
QHKTQT LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN- GS.,TS TÔ XUÂN DÂN, TS. VŨ CHÍ LỘC
 QUAN HỆ QT VỀ TIỀN TỆ

• DI CHUYỂN TIỀN TỆ VÀ CÁC CHỨNG TỪ CÓ GIÁ GIỮA CÁC CHỦ THỂ

• NGOẠI TỆ, TRÁI PHIẾU, HỐI PHIẾU…HỢP TÁC GIỮA CÁC QG VỀ CS TIỀN TỆ,
NGOẠI HỐI ….

• CHƯƠNG 7 GIÁO TRÌNH QHKTQT LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN – GS.,TS. TÔ XUÂN

DÂN & TS. VŨ CHÍ LỘC
 CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KT

• CHIẾN LƯỢC MỞ CỬA NỀN KT

• CHIẾN LƯỢC ĐÓNG CỬA NỀN KT

 CHIẾN LƯỢC ĐÓNG CỬA NỀN KT - ND

• HẠN CHẾ MỞ RỘNG QHKT VỚI BÊN NGOÀI

• PT = NỘI LỰC, TỰ CUNG TỰ CẤP

• BẢO HỘ MẬU DỊCH

• PHÁT TRIỂN CN NẶNG ĐÁP ỨNG NHU CẦU NỘI ĐỊA

• SX THAY THẾ NK
 CHIẾN LƯỢC ĐÓNG CỬA NỀN KT – ƯU ĐIỂM

• HẠN CHẾ PHỤ THUỘC VÀO BÊN NGOÀI

• XÂY DỰNG ĐƯỢC MỘT SỐ CƠ SỞ SX CN NẶNG

• KT PHÁT TRIỂN THEO CHIỀU RỘNG, CÂN ĐỐI

• TỰ CHỦ VỀ CHÍNH TRỊ

CHIẾN LƯỢC ĐÓNG CỬA NỀN KT – HẠN CHẾ

• KT TĂNG TRƯỞNG CHẬM, TRÌ TRỆ, KHÔNG HIỆU QUẢ

• NGOẠI THƯƠNG & CÁC QHKTĐN KHÁC KHÔNG ĐƯỢC CHÚ TRỌNG

• TĂNG NGUY CƠ TỤT HẬU

• CÁN CÂN THANH TOÁN MẤT CÂN ĐỐI

 CHIẾN LƯỢC MỞ CỬA NỀN KT - ND

• MỞ RỘNG QHKTĐN VỚI BÊN NGOÀI

• XÓA BỎ CÁC RÀO CẢN MẬU DỊCH

• CHÚ TRỌNG PHÁT TRIỂN NT, ƯU TIÊN XK

• THU HÚT ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI VỀ VỐN & CN VÀO NHỮNG NGÀNH HƯỚNG XK
 CHIẾN LƯỢC MỞ CỬA NỀN KT – ƯU ĐIỂM

• TẬN DỤNG ĐƯỢC NGUỒN LỰC TỪ BÊN NGOÀI 🡪 PT KT

• KT TĂNG TRƯỞNG NHANH, HIỆU QUẢ

• NT & CÁC QHKTĐN ĐƯỢC CHÚ TRỌNG PHÁT TRIỂN

 CHIẾN LƯỢC MỞ CỬA NỀN KT – HẠN CHẾ

• PHÁT TRIỂN KT MẤT CÂN ĐỐI, KHÔNG BỀN VỮNG

• GIA TĂNG TÍNH LỆ THUỘC VÀO BÊN NGOÀI

 BỐI CẢNH KINH TẾ THẾ GIỚI

• NGUY CƠ CHIẾN TRANH & XUNG ĐỘT QT

• CÁCH MẠNG KHCN QT

• TOÀN CẦU HÓA

• SỰ NỔI LÊN CỦA KHU VỰC KT CHÂU Á – TBD

• CÁC VẤN ĐỀ KT-XH TOÀN CẦU

 TOÀN CẦU HÓA - KN

• QUÁ TRÌNH GIẢM THIỂU NHỮNG RÀO CẢN GIỮA CÁC NƯỚC VÀ KHUYẾN KHÍCH
SỰ TÁC ĐỘNG QUA LẠI CHẶT CHẼ HƠN VỀ KINH TẾ, CHÍNH TRỊ VÀ XÃ HỘI

• “SỰ TĂNG CƯỜNG CÁC MỐI QUAN HỆ XÃ HỘI TRÊN TOÀN TG LIÊN KẾT NHỮNG
ĐỊA ĐIỂM XA XÔI THEO MỘT CÁCH MÀ NHỮNG SỰ KIỆN XẢY RA Ở NƠI NÀY
ĐƯỢC ĐỊNH HÌNH BỞI NHỮNG SỰ KIỆN ĐANG XẢY RA Ở NƠI KHÁC CÁCH ĐÓ
NHIỀU DẶM VÀ NGƯỢC LẠI” – ANTHONY GIDDENS.
 TOÀN CẦU HÓA – BIỂU HIỆN

• LIÊN KẾT CHẶT CHẼ

• PHÂN CÔNG LĐ & HỢP TÁC KINH TẾ TOÀN CẦU

• LƯU THÔNG TƯ DO CÁC YẾU TỐ SX

• CHỊU SỰ ĐIỀU TIẾT CỦA NGUYÊN TẮC TOÀN CẦU

 TOÀN CẦU HÓA – YẾU TỐ THÚC ĐẨY

• TIẾN BỘ KHCN

• TỰ DO HÓA TM – ĐT

• CÁC VẤN ĐỀ KT – CT – XH TRÊN PHẠM VI TOÀN CẦU

• LỢI ÍCH ĐEM ĐẾN CHO CÁC QG

 TOÀN CẦU HÓA – LỊCH SỬ

• LÀN SÓNG TOÀN CẦU HÓA LẦN I (1870 – 1914)

GIẢM RÀO CẢN THUẾ QUAN

GIẢM CP VẬN TẢI NHỜ TIẾN BỘ KHCN

MỸ & CHÂU ÂU

SUY GIẢM 1914 - 1945

 TOÀN CẦU HÓA – LỊCH SỬ

• LÀN SÓNG TOÀN CẦU HÓA LẦN II (1945 - 1980)

CP VẬN TẢI TIẾP TỤC GIẢM

RÀO CẢN TM GIẢM

CHUYÊN MÔN HÓA 🡪 PHÂN CHIA CÁC QG

TMDV TĂNG NHANH Ở CÁC QG PHÁT TRIỂN

CÁC NƯỚC ĐANG & CHẬM PT XK NÔNG SẢN & NGUYÊN LIỆU THÔ
 TOÀN CẦU HÓA – LỊCH SỬ

• LÀN SÓNG TOÀN CẦU HÓA LẦN III (1980 - NAY)

CƠ CẤU HÀNG XK NHIỀU NƯỚC ĐANG PT THAY ĐỔI

GIẢM THU NHẬP, TĂNG NGHÈO ĐÓI

DI CHUYỂN VỐN QT 🡪 QUAN TRỌNG

KỶ NGUYÊN THÔNG TIN

 TOÀN CẦU HÓA – VAI TRÒ

• TĂNG SẢN LƯỢNG TOÀN CẦU

• NÂNG CAO MỨC SỐNG

• THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI VÀ SX HIỆU QUẢ

• HẠN CHẾ ĐỘC QUYỀN

• THÚC ĐẨY TĂNG TRƯỞNG KT

 ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ THẾ GIỚI

• XU HƯỚNG “MỞ CỬA” KINH TẾ & PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG.

• TOÀN CẦU HÓA VỀ KINH TẾ: THỊ TRƯỜNG TOÀN CẦU, HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TOÀN CẦU, MẠNG
LƯỚI SX TOÀN CẦU, CUNG ỨNG TOÀN CẦU…

• CẠNH TRANH GAY GẮT

• QUAN HỆ KINH TẾ BẮC – NAM; ĐÔNG -TÂY: HỢP TÁC & ĐỐI THOẠI NHƯNG VẪN ĐỐI LẬP

• HOẠT ĐỘNG MUA BÁN & SÁT NHẬP CÔNG TY (M&A)

• CHÍNH PHỦ CAN THIỆP SÂU VÀO ĐIỀU TIẾT KINH TẾ THƯƠNG MẠI

• HÌNH THÀNH CÁC LIÊN KẾT KINH TẾ KHU VỰC VÀ LIÊN KHU VỰC.