- CáC QUốC GIA ASEAN Và VIệC GIảI QUYếT VấN đề MôI TR-ờNG VăN HóA BIểN. - Vài nột về văn húa biển Đụng Nam Á. - 1.1 Trừ Cộng hũa Dõn chủ Nhõn dõn Lào, cỏc quốc gia ASEAN cũn lại đều cú biển. - Từ xa xưa, văn húa biển đó trở thành một thành tố đặc trưng của văn húa Đụng Nam Á. - Cỏc nhà khoa học đó khẳng định văn húa biển là một trong ba yếu tố nền tảng của văn húa bản địa Đụng Nam Á: nỳi, đồng bằng và biển.. - Cư dõn Đụng Nam Á đó đối mặt với biển ngay từ thời kỡ văn hoỏ Hoà Bỡnh -Bắc Sơn. - Những kết quả nghiờn cứu khảo cổ học cho thấy, những sọ cổ của người thời Hũa Bỡnh – Bắc Sơn ở cỏc quốc gia lục địa rất giống với những sọ cổ cựng thời được phỏt hiện ở cỏc quốc gia hải đảo. - Điều này cho phộp chỳng ta nghĩ rằng, vào lỳc đú, đó cú mối quan hệ giữa Đụng Nam Á lục địa và hải đảo, nghĩa là đó xuất hiện giao thụng biển. - Gúp phần khẳng định cho nhận xột trờn cũn cú thể dẫn ra kĩ nghệ tương đồng về mảnh tước giữa Đụng Nam Á lục địa và Đụng Nam Á hải đảo.. - Nhờ kĩ thuật đi biển phỏt triển, việc đi lại, tiếp xỳc, trao đổi giữa cỏc cư dõn Đụng Nam Á đó trở nờn thường xuyờn hơn vào nửa sau của thiờn niờn kỉ thứ nhất trước cụng nguyờn. - Từ đú trở đi, biển Đụng thực sự trở thành chiếc cầu nối giữa Đụng Nam Á lục địa và Đụng Nam Á hải đảo. - Cơ sở cho nhận xột này là những phỏt hiện khảo cổ học về gốm Sa Huỳnh (Việt Nam) và gốm Kalanay (Philippines) được tỡm thấy ở rất nhiều nơi trờn lónh thổ cỏc quốc gia Đụng Nam Á như Indonesia, Việt Nam, Malaysia, Philippines. - Người ta đó cú thể khẳng định rằng văn hoỏ biển đó trở thành một trong ba yếu tố nền tảng của văn hoỏ bản địa Đụng Nam Á từ thời văn hoỏ Đụng Sơn.. - 1.2 Trong lịch sử phỏt triển của mỡnh, văn hoỏ biển cú vai trũ rất to lớn đối với sự phỏt triển kinh tế – xó hội cỏc quốc gia Đụng Nam Á.. - Biển Đụng Nam Á cú vị trớ đặc biệt trờn đường giao lưu quốc tế: nú nối liền Thỏi Bỡnh Dương với Ấn Độ Dương. - Eo Melaka cú vai trũ như kờnh đào Sue, nối biển Đụng với biển Andaman thuộc Ấn Độ Dương, trở thành cửa ngừ trờn tuyến đường hàng hải quốc tế, nối liền Đụng Á với Tõy Âu và chõu Phi. - Do vị trớ quan trọng như vậy nờn biển Đụng Nam Á được nhiều quốc gia tận dụng.. - Trước hết, ở cỏc quốc gia Đụng Nam Á, biển là con đường truyền giỏo hiệu quả nhất. - Cỏc tụn giỏo lớn đang hiện hữu ở Đụng Nam Á ngày nay đều được truyền vào Đụng Nam Á qua đường biển: Đầu tiờn là Phật giỏo (trước cụng nguyờn), rồi Bàlamụn giỏo, Hồi giỏo (khoảng thế kỉ XIII), Kito giỏo (thế kỉ XVI), Tin lành (thế kỉ XVII). - Đỏng kể hơn cả cú lẽ là những hoạt động truyền bỏ Hồi giỏo ở Vương quốc biển Melaka thế kỉ XV, để từ đú tạo cho Đụng Nam Á sau này trở thành khu vực đạo Hồi thuộc loại lớn nhất thế giới.. - Cỏc hoạt động buụn bỏn ở Đụng Nam Á trở nờn sụi động chủ yếu là nhờ vào đường biển. - Ngay từ xa xưa, cư dõn Đụng Nam Á đó đúng được những con thuyền vượt đại dương, đi lại buụn bỏn với nhiều nước trờn thế giới. - Bản thõn vựng biển Đụng Nam Á với những hải cảng lớn đó trở thành nơi. - Trong lịch sử, biển Đụng Nam Á trở nờn nổi tiếng với con đường tơ lụa trờn biển và con đường buụn bỏn gia vị. - Cũn ngày nay, từ gúc nhỡn thương mại, thế giới biết đến Đụng Nam Á một phần là nhờ ở vị thế của eo biển Melaka và cảng biển Singapore.. - Biển là nơi quyết chiến của cỏc quốc gia Đụng Nam Á. - Do vị trớ địa lớ quy định, kẻ thự bờn ngoài thường tấn cụng cỏc quốc gia Đụng Nam Á bằng đường biển.. - Tuy nhiờn cũng chớnh biển đó trở thành một “vũ khớ” đầy sức mạnh của cỏc cư dõn Đụng Nam Á trong việc chặn bàn tay xõm lược, bảo vệ bờ cừi biờn cương của tổ quốc. - Cỏc nhà sử học cho biết, chớnh bóo biển Đụng Nam Á đó cắt đứt đường cứu viện cho Toa Đụ trong cuộc chiến xõm lược Chiờm Thành. - Đõy cũng là một trong những nguyờn nhõn tạo ra thắng lợi. - Cũn đối với Việt Nam của chỳng ta trong thời hiện đại thỡ con đường Hồ Chớ Minh trờn biển cũng là một kỡ tớch của cỏc chiến sĩ đặc cụng trong những thỏng năm đỏnh Mỹ.. - Biển Đụng Nam Á, cũng như nhiều vựng biển trờn thế giới, là một “kho bỏu”. - Những vấn đề đang được đặt ra và chiến lược văn húa biển của cỏc quốc gia ASEAN. - 2.1 Cú những vấn đề thuộc về thiờn nhiờn, cú những vấn đề thuộc về con người.. - 2.1.1 Biển Đụng Nam Á thường cú những biến đổi bất thường về khớ hậu và thiờn tai.. - Đõy là hiện tượng đỏng bỏo động.. - Con số người thiệt mạng trong đợt súng thần xảy ra vào ngày 26 thỏng 12 năm 2004 là một minh chứng cho thảm hoạ này ở cỏc quốc gia Nam Á.. - cũng là một hiện tượng cần được chỳ ý. - 2.1.2 Thuộc về con người cũng cú nhiều vấn đề đỏng được quan tõm.. - Đú là những vấn đề như ụ nhiễm mụi trường biển, trong đú cú nạn tràn dầu chưa rừ nguyờn nhõn xảy ra thường xuyờn hàng năm. - Một trong những vấn đề “hot” (núng) nhất, khụng chỉ liờn quan đến khối ASEAN mà đến toàn thế giới, đú là nạn cướp biển. - Cư dõn Đụng Nam Á, ngay từ thế kỉ thứ II đó đúng được những con thuyền vượt đại dương. - “tạo ra” một đội quõn cướp biển “lành nghề” làm cho ngay cả những thủy thủ dày dạn kinh nghiệm khi đi qua eo biển Melaka cũng cú phần e ngại. - Như vậy là cú rất nhiều vấn đề thuộc lĩnh vực văn húa biển đang được đặt ra đối với cỏc quốc gia ASEAN.. - 2.2 Đặt vấn đề xem xột lại vị trớ, tầm quan trọng của biển cũng như những vấn đề đang được đặt ra đối với biển Đụng Nam Á, từ đú đưa ra chiến lược cho mụi trường biển là việc làm rất cú ý nghĩa và cấp thiết hiện nay đối với cỏc quốc gia Đụng Nam Á và tổ chức ASEAN. - Ở đõy chỳng tụi chỉ nờu lờn một số vấn đề mang tớnh khỏi quỏt.. - Khai thỏc tài nguyờn biển là việc làm tất yếu của những con người lấy biển làm mụi trường sống của mỡnh. - Tuy nhiờn điều chỳng tụi muốn nhấn mạnh ở đõy là vai trũ của cỏc nhà nước, cỏc tập thể trong việc tổ chức khai thỏc tài nguyờn biển một cỏch. - Nguyờn tắc được đặt ra ở đõy là vừa khai thỏc một. - Xõy dựng cỏc đụ thị ven biển phự hợp với mụi trường biển. - Do nhu cầu phỏt triển kinh tế – xó hội, quỏ trỡnh đụ thị hoỏ đang diễn ra khỏ nhanh ở tất cả cỏc quốc gia. - Đõy là một vấn đề cần cú lời giải đỏp nghiờm tỳc từ chớnh phủ cỏc quốc gia và chớnh quyền cỏc địa phương.. - Cựng với phỏt triển đụ thị là phỏt triển giao thụng bộ ven biển, giao thụng thuỷ và hệ thống cảng biển. - Đõy là nhu cầu tất yếu nảy sinh trong quỏ trỡnh hội nhập quốc tế và phỏt triển kinh tế thị trường. - Tuy nhiờn bài toỏn đặt ra ở đõy cũng vẫn là phải phỏt triển một cỏch cú kế hoạch và quy hoạch tổng thể. - Hơn nữa, gắn liền với sự phỏt triển cơ sở hạ tầng ven biển là việc xõy dựng hệ thống đờ biển và phỏt triển mạng lưới cảnh bỏo súng thần.. - Phỏt triển du lịch biển tương xứng với tiềm năng sẵn cú. - Đụng Nam Á cú nhiều bói biển đẹp, thậm chớ được xếp vào loại “top ten” của thế giới. - Ngoài hải sản, biển Đụng Nam Á cũn cú những thứ, những sản phẩm nổi tiếng khu vực và thế giới. - Đú là những điều kiện lớ tưởng cho phỏt triển du lịch.. - Với một tiềm năng như vậy thỡ phỏt triển du lịch là một chiến lược cần được ưu tiờn trong chớnh sỏch phỏt triển kinh tế – xó hội của cỏc quốc gia Đụng Nam Á. - Phỏt triển du lịch là cỏch tốt nhất để cú thể lấy được tiền từ tỳi của những người giàu. - Về vấn đề này thỡ Malaysia và Singapore là những quốc gia đó đạt được những thành tựu rực rỡ hơn cả.. - Đõy là một việc làm khụng dễ nếu khụng cú sự phối hợp chặt chẽ của cỏc chớnh phủ. - Thờm nữa, theo chỳng tụi, cần coi đõy là một trong những nhiệm vụ cấp thiết của tổ chức ASEAN. - Vấn đề đặt ra ở đõy là phải làm thế nào để trỏnh rủi ro cho cỏc tàu thuyền qua lại khu vực này.. - Túm lại, biển là một kho bỏu mà thiờn nhiờn đó ban cho chỳng ta. - Khai thỏc thế mạnh của biển đồng thời khắc phục những yếu tố bất lợi của nú là nhiệm vụ của chớnh phủ cỏc quốc gia Đụng Nam Á, của tổ chức ASEAN và của tất cả mọi người. - Yờu cầu được đặt ra ở đõy là phải đối xử với biển một cỏch cú văn hoỏ và theo phương chõm hóy làm tất cả để bảo vệ mụi trường.. - Cao Xuõn Phổ, Văn hoỏ biển Đụng Nam Á, trong “Nghiờn cứu Đụng Nam Á”, số 4, 1994.. - D.G.E Hall, Lịch sử Đụng Nam Á, NXB Chớnh trị Quốc gia, 1998.. - Mai Ngọc Chừ, Văn hoỏ Đụng Nam Á, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội, 1999.. - Sakurai Yumio, Thử phỏc dựng cấu trỳc lịch sử khu vực Đụng Nam Á, trong “Nghiờn cứu Đụng Nam Á”, số 4, 1996.