Nghệ thuật và vật lý

- Nghệ thuật và vật lý.
- Nghệ thuật và vật lý của Leonard Shlain là một cuốn sách hay trên cả tuyệt vời bàn về mối tương quan giữa nghệ thuật và vật lý..
- Đặc điểm đáng lưu ý nhất là cuốn sách nhấn mạnh đến vật lý học chứ không phải khoa học nói chung và trình bày một cách thuyết phục mối tương quan giữa hai phạm trù nghệ thuật và vật lý thông qua rất nhiều vấn đề thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau trong nghệ thuật và vật lý.
- Nhiều vấn đề đề cập đến trong cuốn sách đã vượt khỏi nghệ thuật và vật lý như triết học, phân tâm học, thần kinh học..
- Chắc chắn cuốn sách sẽ đem lại nhiều gợi ý cho sáng tác không chỉ đối với các độc giả hoạt động trong nghệ thuật và vật lý mà còn đối với nhiều độc giả hoạt động trong các lĩnh vực khác.
- tác giả đã nêu lên một luận thuyết độc đáo rất hấp dẫn: Những cảm nhận cách mạng trong nghệ thuật tiên.
- đoán được các trào lưu ý tưởng mới mẻ trong vật lý.
- Khi những cảm nhận của người nghệ sĩ vốn hình thành trong bán cầu phải của não bộ được tích hợp với những linh cảm tiên đoán (precognition) thì nghệ thuật có khả năng báo trước được những nhận thức tương lai về thế giới khách quan.
- Trước tiên người nghệ sĩ đưa ra một cách nhìn mới về thế giới, sau đó các nhà vật lý sẽ định dạng từ đó một cách suy nghĩ về thế giới.
- Như vậy Leonard Shlain đã đặc biệt đề cao vai trò trước nhất là của các nghệ sĩ và sau đó là của các nhà vật lý trong văn minh loài người..
- Trào lưu futurism [3] và thời gian.
- Trào lưu siêu thực [4] và các biến dạng trong lý thuyết tương đối.
- Không thời gian và khối lượng-năng lượng.
- Các dạng thức không trọng lượng và lý thuyết hấp dẫn.
- Leonard Shlain là một tác giả nổi tiếng được nhiều nhà khoa học, nghệ sĩ , triết học, nhân văn học, giáo dục học ngưỡng mộ.
- Leonard Shlain vốn là một nhà phẫu thuật tài hoa và nhân hậu người Mỹ..
- Chúng ta đã biết đến một nhận định của hai nhà thần kinh học Marshall Gladstone và Catherine T.Best: bán cầu phải của não bộ phụ tải các cảm nhận nghệ thuật trong lúc đó bán cầu trái phụ tải các hoạt động khoa học.
- Như thế sự hiểu biết thế giới khách quan được hình thành trong quá trình dịch chuyển thông tin từ bán cầu phải sang bán cầu trái của não bộ.
- Dường như có sự tương tự của hai bán cầu não bộ với không gian và thời gian, với Dionysus và Apollo, hai vị thần trong thần thoại Hy lạp..
- Leonard de Vinci là một người đặc biệt.
- Hình như hai bán cầu não bộ được nối liền với nhau.
- Leonard de Vinci có khả năng điều khiển hai quá trình tư duy, một gắn với không gian, một gắn với thời gian.
- Hãy nói đến bức tranh Mona Lisa, một tuyệt tác hội họa..
- Bức tranh A Bar at the Folies-Bergere (1882)(Quầy rượu ở Folies-Bergere) (hình 1) của danh họa Edouard Manet nói lên một cách sâu sắc và độc đáo về tính bổ sung (complementary) của không thời gian.
- Bức tranh này là một trong những bức tranh cuối đời của danh họa và được hoàn thành khi Manet đang lâm bệnh.
- Và tính kỳ lạ của bức tranh được gán cho một tâm trạng bi thương của Edouard Manet..
- Song bức tranh này lại tiên đoán được những phát hiện lớn trong vật lý học.
- Manet là một họa sĩ báo hiệu hội họa hiện đại, ông đã đưa vào bức tranh này những yếu tố cơ sở cho lý thuyết tương đối 44 năm trước Einstein và lý thuyết bổ sung 55 năm truớc Bohr..
- Tuy rằng được thực hiện trong không gian hai chiều nhưng bức tranh gây một ấn tượng mạnh mẽ về chiều sâu.
- Phản chiếu trong bức tranh là một đám đông xa xa mà bóng dáng mờ dần theo chiều sâu.
- Sau cô gái là một viễn cảnh vũ trụ..
- Nghiên cứu kỹ bức tranh chúng ta có thể phát hiện một cấu trúc khác lạ mới..
- Song chú ý một điều: cô gái phản chiếu hơi nghiêng về phía trước lúc trò chuyện cùng ông chủ quán trong khi ở bình diện thứ nhất của bức tranh thì cô gái lại đứng thẳng.
- Chúng ta thấy mất hẳn cái kiến trúc của bức tranh với một người (chủ quán) đứng trước mặt cô gái trong cảm nhận ban đầu..
- Bức tranh này là một bức tranh ẩn dụ song ngẫu:.
- Phương thức nghệ thuật của Manet đã báo trước quan điểm của Einstein và Bohr: phải tích hợp hai khía cạnh bổ sung của thế giới khách quan mới hiểu được thực tại khách quan..
- Việc tách não bộ thành hai bán cầu có nhiều hệ quả.
- Thứ nhất sự phân chia đó cho phép chúng ta tiếp cận được với hai phạm trù sinh đôi là không gian và thời gian.
- Điều này gần ba triệu năm sau dẫn Einstein đến với nhận thức không thời gian chỉ là một.
- Để hiểu được điều này chúng ta cần thống nhất hai nửa bán cầu của não bộ thành một cũng như phải nối liền hai phạm trù nghệ thuật và vật lý.
- Nghệ thuật và vật lý là hai khía cạnh bổ sung để mô tả thế giới khách quan.
- Theo thần thoại thì Thần Janus là một vị thần có hai mặt.
- Janus có khả năng ghi nhận được nhũng điều đã xảy ra và tiên kiến những điều sắp xảy đến, Janus quét (scan) được hai góc nhìn trong không gian và thời gian và nếu liên tưởng đến hai phương diện nghệ thuật và vật lý thì người nghệ sĩ và nhà vật lý tuy là hai nhân vật nhưng sự tích hợp cả hai nhân vật này mới cho chúng ta một cái nhìn toàn diện về thế giới khách quan..
- B/ Hội họa và các biến dạng trong lý thuyết tương đối.
- Hãy nhìn bức tranh The persistence of memory (Tính bền của ký ức) (hình 2) của danh họa Salvador Dali thuộc phái siêu thực vốn chịu nhiều ảnh hưởng từ các công trình về phân tâm học (psychoanalysis) của Sigmund Freud (Đức .
- Trong bức tranh này họa sĩ gắn liền hai biểu tượng của thời gian: đồng hồ và cát.
- Trong cách nhìn của họa sĩ các đồng hồ như tan chảy trên một bãi biển rộng và hoang vắng làm liên tưởng đến cát của thời gian.
- cát và những đồng hồ tan chảy làm người xem bất giác suy nghĩ về bản chất và ý nghĩa của thời gian.
- Tính dẻo mềm (plasticity) của các chi tiết gợi nên khả năng có thể làm chậm dòng chảy con sông thời gian cho đến mức đặc quánh..
- Einstein như chúng ta biết đã chứng minh rằng thời gian có thể co giãn vì vận tốc trong lý thuyết tương đối nối liền không thời gian.
- Nếu có người nào thử hỏi Einstein xin ngài hãy nêu lên một ẩn dụ hình tượng về tính giãn nở của thời gian thì chắc chắn Einstein sẽ chỉ đến bức tranh Tính bền của ký ức của danh họa Salvador Dali! Bức tranh siêu thực này đã diễn tả được một tính chất của thời gian mà e rằng nhiều lời nói khó lòng làm được..
- Xin hãy chiêm ngưỡng bức tranh Lâu đài (hình 3) của Rene Magritte..
- Chúng ta đồng thuận rằng lý thuyết hấp dẫn của Newton là hữu hiệu.
- Nhưng bức tranh Lâu đài của Rene Magritte dường như muốn đặt lại cơ sở hấp dẫn đó.
- Trong tâm trí của chúng ta ít điều gì gây nên ấn tượng đồ sộ với trọng lượng lớn như một quả núi, một lâu đài.
- Rene Magritte đã kết hợp hai đối tượng: một quả núi đội vương miện là một lâu đài cổ và treo chúng lơ lửng trong không gian thách thức định luật hấp dẫn của Newton..
- Phải chăng bức tranh tiên đoán sự tồn tại của năng lượng tối (dark energy) gây lực đẩy ứng với hằng số vũ trụ của Einstein? Như chúng ta biết để giải thích hiện tượng vũ trụ giãn nở có gia tốc mà thiên văn quan trắc được trong thời gian gần đây thì các nhà vật lý lý thuyết phải đưa hằng số vũ trụ vào phương trình của Einstein!.
- Ba minh họa trên chỉ mang ý nghĩa giới thiệu các ý tưởng chính của Leonard Shlain trong việc chứng minh chủ thuyết của tác giả mà không thể nào lột hết nội dung phong phú bao trùm nhiều vấn đề liên quan đến văn học, triết học, phân tâm học, thần kinh học, lịch sử, thần thoại kể cả những chương trình bày một cách nghệ thuật những vấn đề khó hiểu về vật lý như lý thuyết tương đối, lý thuyết hấp dẫn v.v....
- Bạn đọc sẽ tìm được trong quyển sách này tất cả những điều cần thiết về mối tương quan giữa nghệ thuật và vật lý xét từ mọi phương diện trong suốt lịch sử văn minh của loài người..
- [1] Cuốn sách của Leonard Shlain có tên tiếng Anh là: Art &.
- [2] Fauvism, trào lưu nghệ thuật và hội họa đầu thế kỷ 20 ở Pháp.
- [3] Futurism, trào lưu nghệ thuật phát sinh từ Italy vào năm 1909, ca tụng kỷ nguyên máy móc, động học con người cùng với các sản phẩm nhân tạo..
- [4] Siêu thực, trào lưu nghệ thuật có chịu nhiều ảnh hưởng từ các công trình phân tâm học của Sigmund Freud (German

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt