- ẢNH HƯỞNG HỌC THUYẾT ÂM DƯƠNG, NGŨ HÀNH ĐẾN ĐỜI SỐNG VĂN HÓA TINH THẦN. - Một trong những hình thức biểu hiện sinh động của chủ nghĩa duy vật chất phác và biện chứng ngây thơ ở phương Đông cổ đại là học thuyết Âm dương, Ngũ hành ( Âm dương - Ngũ hành).. - Có thể nói, từ khi hình thành và phát triển đến nay học thuyết Âm dương, Ngũ hành đã thấm sâu vào đời sống văn hóa tinh thần người Việt, nó được thể hiện khá sâu sắc không chỉ trong nhận thức, đánh giá của tư duy logic, mà còn cả trong cả đời sống sinh hoạt thường nhật của các cộng đồng dân cư, trong lĩnh vực đời sống tinh thần và phương thức giao tiếp.. - Nền văn hóa Việt Nam là một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. - Người Việt đã tiếp nhận học thuyết Âm dương, Ngũ hành khá đầy đủ trên cả phương diện nhận thức và những hiệu ứng thực tiễn của nó về đời sống tinh thần. - Vì vậy, Đảng ta chủ trương xây dựng “ nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.. - “Ảnh hưởng học thuyết Âm dương, Ngũ hành đến đời sống văn hóa tinh thần người Việt hiện nay ” làm luận văn thạc sỹ của mình.. - Luận văn tìm hiểu ảnh hưởng của học thuyết Âm dương, Ngũ hành đến đời sống văn hoá tinh thần người Việt. - xây dựng các giải pháp để phát huy giá trị tích cực và hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của học thuyết này nhằm xây dựng đời sống văn hoá Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc.. - Thứ nhất, phân tích những nội dung cơ bản của học thuyết Âm dương, Ngũ hành.. - Thứ hai, chỉ ra những ảnh hưởng học thuyết Âm dương, Ngũ hành đến đời sống văn hoá tinh thần người Việt ở cả hai mặt tích cực và tiêu cực.. - Đối tượng nghiên cứu : Ảnh hưởng học thuyết Âm dương, Ngũ hành đến đời sống văn hóa tinh thần người Việt hiện nay. - Phạm vi nghiên cứu: Đời sống văn hóa tinh thần là một lĩnh vực rất rộng lớn, luận văn chỉ giới hạn nghiên cứu sự ảnh hưởng học thuyết Âm dương, Ngũ hành đến đời sống văn hóa tinh thần người Việt hiện nay trên một số lĩnh vực: phong tục, tín ngưỡng, tập quán, lối sống, văn học, nghệ thuật.... - Chương 1: Khái lược về học thuyết Âm dương, Ngũ hành Chương 2: Tác động của thuyết Âm dương, Ngũ hành đến các mặt đời sống văn hóa tinh thần người Việt. - Chương 3: Các giải pháp cơ bản nhằm phát huy những giá trị tích cực và hạn chế ảnh huởng tiêu cực của thuyết Âm dương, Ngũ hành trong đời sống tinh thần người Việt hiện nay. - Đến nay, vấn đề học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong đời sống văn hoá tinh thần người Việt đã được nhiều người nghiên cứu, nhất là từ khi nước ta tiến hành công cuộc đổi mới (1986). - Ở những công trình trên, các tác giả đã đề cập đến học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong một số lĩnh vực văn hóa dân gian. - Tuy nhiên, do không phải là trọng tâm cần trình bày nên ở những công trình trên, học thuyết Âm dương, Ngũ hành mới được các tác giả đề cập đến một cách khái quát hoặc tản mạn.. - Tiếp nối những công trình trên, từ những năm 60 của thế kỷ XX đến nay đã có nhiều người nghiên cứu về văn hóa Việt Nam, và vì vậy, học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong đời sống văn hóa tinh thần người Việt cũng được nghiên cứu nhiều hơn. - Từ nội dung và phạm vi vấn đề học thuyết Âm dương, Ngũ hành được nghiên cứu,. - có thể chia các công trình thành hai nhóm: 1/ Những công trình nghiên cứu về văn hóa Việt Nam mà trong đó có đề cập đến học thuyết Âm dương. - 2/ Những công trình nghiên cứu học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong văn hóa người Việt.. - Ở nhóm thứ nhất, học thuyết Âm dương, Ngũ hành không phải là đối tượng chính cần tập trung khảo sát, phân tích mà nó được trình bày chỉ như một yếu tố của hiện tượng văn hóa nào đó. - Những công trình ở dạng này khá nhiều, và chúng là nguồn tư liệu phong phú cho việc nghiên cứu về học thuyết Âm dương, Ngũ hành. - Ngoài ra, có một số tác giả khi nghiên cứu một hiện tượng hoặc một lĩnh vực văn hóa cụ thể cũng có đề cập đến học thuyết Âm dương như: Hoàng Đạo Kính, Nguyễn Khắc Tụng trong lĩnh vực kiến trúc;. - Nhóm thứ hai, đó là những công trình hướng tới việc khảo sát học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong văn hóa người Việt. - Ở nhóm này, các tác giả đã đi vào nghiên cứu học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong văn hóa người Việt nói chung, hoặc học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong những hiện tượng hay lĩnh vực văn hóa cụ thể.. - Tiêu biểu cho những công trình nghiên cứu về học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong văn hóa người Việt nói chung gồm có:. - Học thuyết Âm dương và vai trò của nó trong truyền thống văn hóa. - Học thuyết Âm dương ngũ hành (1998) của Lê Văn Sửu. - Tìm hiểu và ứng dụng học thuyết Âm dương (1998) của Nguyễn Đình Phư. - Âm dương ngũ hành với đời sống con người (2002) của Lê Văn Quán… Ở những công trình trên, bên cạnh việc trình bày về nguồn gốc, bản chất của học thuyết Âm dương, vai trò của học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong văn hóa người Việt nói chung, xuất phát từ mục đích nghiên cứu của mình, mỗi tác giả lại hướng vào những “trọng tâm” nhất định.. - Về học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong những lĩnh vực văn hóa cụ thể, hiện đã có các công trình nghiên cứu học thuyết Âm dương trong y dược học, học thuyết Âm dương trong nghệ thuật, học thuyết Âm dương trong ẩm thực.. - Nghiên cứu về học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong lĩnh vực y dược học có: Hoàng Tuấn (Học thuyết Âm dương và phương dược cổ truyền - 1994). - Qua phần trình bày khái quát nêu trên có nhể thấy, học thuyết Âm dương, Ngũ hành đã được nhiều người quan tâm nghiên. - Tuy nhiên, qua đó cũng nhận thấy rằng các tác giả chủ yếu mới chỉ đề cập đến học thuyết Âm dương, Ngũ hành, một cách khái quát (Nguyễn Văn Huyên, Kim Định, Đinh Gia Khánh. - hoặc trình bày học thuyết Âm dương trong văn hóa Việt Nam nói chung ( Trần Ngọc Thêm, Lê Văn Sửu, Nguyễn Đình Phư, Lê Văn Quán), hay là học thuyết Âm dương, Ngũ hành ở các lĩnh vực văn hoá cụ thể (Trần Thị Thu Huyền, Hoàng Tuấn, Mịch Quang, Trần Văn Khê…) nhưng cũng chưa tập trung vào bộ phận văn hóa dân gian. - Có thể nói, hiện vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào đi chuyên sâu vào trình bày ảnh hưởng của học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong đời sống văn hoá tinh thần người Việt ở các thành tố của nó, một cách hệ thống.. - Thực hiện đề tài nêu trên chính là kế thừa thành tựu của những công trình đã nghiên cứu về lĩnh vực này, đồng thời kết hợp với những nghiên cứu thực tế của bản thân người viết, nhằm góp phần đưa ra cái nhìn hệ thống về học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong đời sống văn hoá tinh thần người Việt.. - KHÁI LƢỢC VỀ HỌC THUYẾT ÂM DƢƠNG, NGŨ HÀNH 1.1. - SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN HỌC THUYẾT ÂM DƢƠNG, NGŨ HÀNH. - Bắt nguồn từ nhận thức về xã hội, học thuyết Âm dương, Ngũ hành là sự khái quát về vũ trụ để giải thích những hiện tượng xung quanh của người Á Đông. - sinh của vũ trụ và hình thành học thuyết Âm dương, thì ý tưởng tìm hiểu bản thể thế giới, bản thể các hiện tượng trong vũ trụ đã giúp cho họ hình thành học thuyết Ngũ hành. - Học thuyết Ngũ hành có thể hiểu đó là thuyết biểu thị quy luật vận động của thế giới, của vũ trụ, nó cụ thể hóa và bổ sung cho thuyết Âm dương thêm hoàn bị.. - NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA HỌC THUYẾT ÂM DƢƠNG, NGŨ HÀNH. - Thuyết Âm dƣơng. - Hai hƣớng phát triển của học thuyết Âm dƣơng. - Học thuyết Âm dương là cơ sở để xây dựng nên hai hệ thống học thuyết khác đó là hệ thống "tam tài, ngũ hành". - Thuyết Ngũ hành. - Học thuyết Âm dương đã nói rõ sự vật, hiện tượng tồn tại. - Vì vậy có kết hợp học thuyết Âm dương với học thuyết Ngũ hành mới có thể giải thích mọi hiện tượng tự nhiên và xã hội một cách hợp lý.. - TÁC ĐỘNG CỦA THUYẾT ÂM DƢƠNG, NGŨ HÀNH ĐẾN CÁC MẶT ĐỜI SỐNG VĂN HÓA TINH THẦN NGƢỜI VIỆT. - Khái niệm văn hóa, đời sống văn hóa, văn hóa tinh thần. - Có rất nhiều định nghĩa về văn hóa. - Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa. - Khái niệm đời sống văn hóa. - Văn hóa tinh thần là gì?. - Đời sống văn hóa tinh thần truyền thống của ngƣời Việt Lịch sử hình thành và phát triển dân tộc Việt Nam cũng là lịch sử hình thành và phát triển lối sống người Việt Nam. - Một nét đặc thù của đời sống văn hóa tinh thần của người Việt Nam trước đây mang tư tưởng. - đó chính là nét đẹp, dấu ấn văn hóa dân tộc Việt Nam đến nay còn lưu giữ và phát triển.. - Ảnh hƣởng của Âm dƣơng, Ngũ hành tới đời sống văn hóa thể hiện qua tƣ duy lý luận. - Nhìn chung, trong hôn nhân, các nghi thức, lễ vật đều ẩn chứa các học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong đó.. - Học thuyết Âm dương thể hiện trong. - Nhờ thấm nhuần sâu sắc tư tưởng học thuyết Âm dương mà người Việt Nam nắm rất vững hai qui luật của nó: “Trong âm có dương, trong dương có âm. - Ứng dụng trong đời sống văn hóa tín ngưỡng, tâm linh, phong thủy. - Gieo quẻ Âm dương - văn hóa tín ngưỡng dân gian. - Ứng dụng chọn ngày, giờ tốt theo Âm dương - Ngũ hành Học thuyết Âm dương, Ngũ hành và Kinh Dịch được ứng dụng rộng rãi trên nhiều lĩnh vực. - Sự thịnh hành của học thuyết Âm dương, Ngũ hành khiến cho người ta ràng buộc vinh nhục, phúc họa trong cuộc đời vào ngũ hành sinh khắc. - Ở người Việt Nam, học thuyết Âm dương, Ngũ hành không chỉ thể hiện qua nhận thức, mà còn được sử dụng cụ thể trong đời sống con người. - Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác đã vận dụng rất thành công học thuyết Âm dương, Ngũ hành vào công việc chữa bệnh theo nhiều phương thức khác nhau.. - NHỮNG TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC CỦA HỌC THUYẾT ÂM DƢƠNG, NGŨ HÀNH ĐẾN ĐỜI SỐNG VĂN HÓA TINH THẦN NGƢỜI VIỆT. - Học thuyết Âm dương, Ngũ hành đã ảnh hưởng đến tính cách của người Việt trong mọi mặt của đời sống từ văn hóa giao tiếp, văn hóa ăn ở, lối suy nghĩ, tín ngưỡng cho đến tư duy hình khối.. - Học thuyết Âm dương, Ngũ hành đã tạo cho người Việt một lối sống linh hoạt với khả năng thích nghi cao trong mọi hoàn cảnh. - Đó là một nét đẹp trong đời sống văn hóa tinh thần và tạo nên bản sắc riêng cho dân tộc Việt Nam.. - NHỮNG TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA THUYẾT ÂM DƢƠNG, NGŨ HÀNH TỚI ĐỜI SỐNG VĂN HÓA TINH THẦN Ở NGƢỜI VIỆT. - nhận đó là sự xuất hiện nhiều hiện tượng văn hóa tâm linh lệch lạc trong đời sống văn hóa tinh thần người Việt. - Một bộ phận người Việt Nam đã tiếp thu học thuyết Âm dương, Ngũ hành 1 chiều, phiến diện dẫn đến chỗ đã truyền bá những tư tưởng sai lầm, làm phức tạp, thần bí hóa một học thuyết vốn có nhiều điểm tích cực của nó.. - Nhóm giải pháp phát huy những giá trị tích cực Để xây dựng đời sống văn hóa mới cho người Việt, một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc trên cơ sở phát huy những giá trị tích cực của học thuyết Âm dương, Ngũ hành, theo chúng tôi cần phải có những giải pháp thiết thực và cụ thể.. - Thứ hai, phải bảo tồn, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa của học thuyết Âm dương, Ngũ hành trong đời sống tinh thần người Việt: phong tục, tín ngưỡng, nghệ thuật, lối sống. - tích cực xây dựng chuẩn mực nếp sống đạo đức, đời sống tinh thần mới trên cơ sở đấu tranh việc lợi dụng học thuyết Âm dương, Ngũ hành để truyền bá tệ nạn mê tín dị đoan trong đời sống văn hóa tinh thần nhân dân. - Thứ hai, kế thừa những giá trị tích cực học thuyết Âm dương, Ngũ Hành và văn hóa truyền thống dân tộc, tiếp thu các giá trị tinh hoa văn hóa nhân loại.. - Trong học thuyết Âm dương, Ngũ hành và văn hóa truyền thống có những mặt giá trị và phi giá trị. - Chính vì vậy, phải nhận thức rõ và xác định cho đúng những giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam đích thực. - Các giá trị trong học thuyết Âm dương, Ngũ Hành và văn hóa truyền thống không có nghĩa là bất biến, trái lại, nó liên tục được bổ sung cho phù hợp với cuộc sống đang diễn ra.. - Ba là, kế thừa và phát huy bản sắc dân tộc, các giá trị văn hóa truyền thống gắn với tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.. - Bốn là, kế thừa, bảo tồn các giá trị học thuyết Âm dương, Ngũ hành và văn hóa truyền thống một cách tích cực, chống thái độ bảo thủ. - Kế thừa, bảo tồn các giá trị học thuyết Âm dương, Ngũ Hành và văn hóa truyền thống là việc cần làm nhưng không sa vào bảo thủ khi đề cao quá văn hóa dân tộc truyền thống mà coi nhẹ và không. - chịu tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới. - Thứ tư, giữ gìn thuần phong mỹ tục và xây dựng đời sống văn hóa tâm linh lành mạnh.. - Nhận thức sâu sắc giá trị học thuyết Âm dương , Ngũ hành đến đời sống con người trên tất cả mọi lĩnh vực từ kinh tế, chính trị, văn hoá đến đời sống văn hoá tinh thần, tâm linh, chúng tôi nghiên cứu đề tài này với mong muốn phát huy giá trị của học thuyết trên quan điểm chủ nghĩa duy vật, khoa học.. - Học thuyết Âm dương, Ngũ hành là một phạm trù triết học đã xuất hiện từ rất lâu trong văn hóa của phương Đông. - Âm dương, ngũ hành cũng là hai học thuyết cơ bản và là nền tảng của tất cả các môn dự đoán bao gồm cả phong thủy.. - Học thuyết Âm dương, Ngũ hành đã được nhiều ngành khoa học cũng như trường phái triết học khác nghiên cứu, tìm cách lý giải và ứng dụng. - Việc nghiên cứu và ứng dụng học thuyết Âm dương, Ngũ hành đã tạo nên một bước ngoặt mạnh mẽ trong lịch sử tư duy khoa học phương Đông, đưa con người thoát khỏi tư tưởng mộng mị, mê tín dị đoan về những thứ trừu tượng hay lạc hậu. - Bởi vậy, tìm hiểu và nghiên cứu học thuyết Âm dương, Ngũ hành là một trong những phương thức tốt nhất để lý giải và hiểu được những đặc trưng trong tư tưởng triết học phương Đông.. - Yếu tố đời sống văn hóa tâm linh là một trong những khía cạnh làm nên giá trị ấy. - Trong quá trình tiếp thu học thuyết Âm dương, Ngũ hành, dân tộc ta bằng nhãn quan khoa học và cách mạng đã vận dụng học thuyết Âm dương, Ngũ hành vào đời sống văn hóa tinh thần của mình để từ đó lột tả được những cái tinh hoa, hợp lí đã ăn sâu vào tiềm thức của người Việt.. - Đó là giá trị văn hóa đầy bản sắc có ý nghĩa nhân văn. - Đồng thời thông qua đề tài chúng ta cũng thấy những yếu tố tiêu cực của một bộ phận nhân dân đã tiếp thu học thuyết Âm dương, Ngũ hành phi khoa học đi ngược lại dòng chảy lịch sử văn hóa truyền thống dân tộc. - Để đảm bảo giữ gìn và phát huy giá trị học thuyết Âm dương, Ngũ hành cũng như hạn chế mặt tiêu cực của nó trong đời sống văn hóa tinh thần, tâm linh chúng tôi đã đề cập một số giải pháp theo cách nghĩ chủ quan cá nhân
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt