- Sau khi học xong chương này, sinh viên có thể:. - Cuốn sách nổi tiếng nhất của ông về tư duy sáng tạo là SCAMPER và đã được sử dụng rất rộng rãi.. - SCAMPER là phương pháp tư duy sáng tạo nhằm cải thiện sản phẩm, quy trình, dịch vụ… đã có hay dự tính phát triển, dựa vào kỹ thuật công não để tìm ra nhiều phương. - Kể từ khi ra đời vào đầu những năm 1970, cho đến nay, cùng với một số kỹ thuật khác, SCAMPER đã khẳng định giá trị của mình khi được rất nhiều người và nhiều tổ chức trên thế giới sử dụng như một trong những cách thức phổ biến để tư duy sáng tạo. - Đó là một danh sách kiểm tra hỗ trợ việc làm thay đổi suy nghĩ để có thể tạo ra một sản phẩm mới.Những thay đổi này được sử dụng như là các gợi ý trực tiếp hoặc là các điểm khởi đầu cho các suy nghĩ về sau.. - Bạn sẽ nhận thấy các ý tưởng bắt đầu vô tình bật ra khi đặt những câu hỏi đúng như: Tôi có thể thay thế điều gì đó không? Tôi có thể kết hợp nó với cái gì khác không? Tôi có thể mở rộng hay thêm vào điều gì đó không? Tôi có thể điều chỉnh hay thay đổi nó theo chiều hướng khác không? Tôi có thể đặt nó vào những mục đích khác không?Tôi có thể loại bỏ điều gì từ nó không?Tôi có thể tái sắp xếp nó không? Điều gì xảy ra khi tôi lật ngược vấn đề. - Có thể thay đổi sản phẩm, dịch vụ thế nào: Hình dáng? Phóng to, thu nhỏ? Thay đổi công năng để gia tăng giá trị?. - Có thể ứng dụng trong lĩnh vực mới nào, những đối tượng mới nào có thể quan tâm, còn có công dụng nào khác?. - Làm sao cải thiện hay đơn giản hóa sản phẩm, dịch vụ? Có thể loại bỏ bớt điều gì?. - Cũng như các phương pháp tư duy sáng tạo khác, SCAMPER dựa trên nguyên tắc chung là thúc đẩy đặt sự việc dưới nhiều góc nhìn khác nhau để hình thành các ý tưởng.. - Hãy tưởng tượng bạn là 1 nhà sản xuất về máy tính và máy in, bạn đang cần tìm những sản phẩm mới, SCAMPER có thể cho bạn những hướng đi như sau:. - Put to other uses - nghĩ cách dùng khác cho sản phẩm: có thể tích hợp thành máy photo, máy fax.. - Thay thế là một phương pháp thích hợp để phát triển những ý tưởng khác nhau thành bất kỳ điều gì có thể tồn tại. - Bạn có thể thay thế sự vật, quá trình, địa điểm, con người, ý tưởng và thậm chí cảm xúc. - Những câu hỏi sau đây có thể giúp bạn làm điều này:. - Có thể thay thế hay hoán đổi bộ phận nào trong hệ thống?. - Có thể thay thế nhân sự nào?. - Qui tắc nào có thể được thay đổi?. - Có thể dùng nguyên liệu, vật liệu nào khác?. - Có thể dùng qui trình / thủ tục nào khác?. - Có thể thay tên khác?. - Có thể dùng ý tưởng này tại địa điểm khác?.... - Ý tưởng / thành phần nào có thể kết hợp được?. - Tôi có thể kết hợp / tái kết hợp mục đích của các đối tượng?. - Tôi có thể kết hợp hoặc hòa trộn yếu tố này với các yếu tố khác?. - Cái gì có thể kết hợp để gia tăng tính hữu dụng?. - Những vật liệu nào có thể kết hợp với nhau?. - Tôi có thể kết hợp những năng lực khác nhau để cải thiện vấn đề?.... - Ý tưởng nào khác có thể đề xuất?. - Cái gì tôi có thể copy, mượn hay đánh cắp?. - Tôi có thể tương tác với ai?. - Ý tưởng nào tôi có thể hợp nhất?. - Quá trình nào có thể được thích ứng?. - Ý tưởng nào ngoài lĩnh vực của tôi có thể hợp nhất?.... - Kỹ sư người Nhật Yuma Shirashi đã đưa VCR gia đình trở thành điều có thể thực. - Yếu tố nào có thể điều chỉnh lớn hơn?. - Yếu tố nào có thể cường điệu hoặc cực đoan?. - Yếu tố nào có thể cao hơn, to hơn hay mạnh hơn?. - Tôi có thể gia tăng tần số của hệ thống?. - Yếu tố nào có thể lặp lại? Tôi có thể tạo ra nhiều bản sao?. - Tôi có thể bổ sung thêm những đặc trưng mới hoặc giá trị mới?. - Nếu suy nghĩ sáng tạo, có thể thấy, bất cứ khía cạnh nào của bất kì vấn đề gì cũng có thể được điều chỉnh. - Vấn đề này có thể được thay đổi như thế nào để tốt hơn? Điều gì có thể được điều chỉnh? Có khuynh hướng nào mới không?. - Những thay đổi nào có thể tiến hành trong kế hoạch? Trong quá trình? Trong khâu marketing? Những biến đổi khác?. - Vấn đề này có thể có dạng, khối nào khác? Có thể kết hợp dạng với khối không?.... - Đối tượng đang xem xét có thể dùng vào mục đích khác?. - Đối tượng đang xem xét có thể dùng bởi người khác với mục đích khác?. - Có thể sử dụng ý tưởng này trong lĩnh vực khác, thị trường khác?. - Tôi có thể đơn giản hóa đối tượng như thế nào?. - Bộ phận nào có thể loại bỏ mà không làm thay đổi tính năng hệ thống?. - Qui tắc nào có thể hạn chế hoặc loại bỏ?. - Tính chất nào của hệ thống tôi có thể giảm thiểu hoặc loại bỏ?. - Tôi có thể chia tách hệ thống thành các bộ phận khác nhau?. - Tôi có thể làm cho đối tượng tinh gọn hơn?. - Tái cấu trúc thành điều gì đó khác? Có thể nói sự sáng tạo bao gồm rất nhiều lần tái sắp xếp những gì chúng ta đã biết để tìm ra những gì chúng ta không biết. - Ngoài ra, chúng ta có thể lật ngược vấn đề để xem điều gì xảy ra? Lật ngược cách nhìn nhận sẽ mở rộng suy nghĩ của bạn. - Có thể hoán đổi bộ phận này với bộ phận khác trong hệ thống?. - Có thể bố trí theo lớp hay theo chuỗi?. - Có thể hoán đổi giữa tác nhân và hệ quả?. - Có thể thay đổi nhịp điệu hay lịch trình của kế hoạch?. - Có thể hoán đổi giữa yếu tố tích cực và yếu tố tiêu cực?. - Có thể tác động ngoại vi thay vì chính diện? Tác động bên trên thay vì bên dưới?. - CHƯƠNG 4: SÁU CHIẾC MŨ TƯ DUY. - Nhận thức được ý nghĩa của phương pháp 6 chiếc mũ tư duy trong việc nhìn nhận, xem xét, đánh giá vấn đề và tìm kiếm những giải pháp sáng tạo.. - Trình bày cách thức tiến hành phương pháp 6 chiếc mũ tư duy.. - Vận dụng được phương pháp tư duy theo 6 chiếc mũ trong việc tư duy độc lập, trong hoạt động nhóm và ra quyết định cho công việc của bản thân.. - Khái quát về kỹ thuật “6 chiếc mũ tư duy”. - Năm 1980, phương pháp 6 chiếc mũ tư duy được gắn liền với cái tên của Tiến sĩ Edward De Bono. - Sáu chiếc mũ tư duy là một kỹ thuật được thiết kế nhằm giúp các cá thể có được nhiều cái nhìn về một đối tượng mà những cái nhìn này sẽ khác nhiều so với một người thông thường có thể thấy được. - Đây là một khuôn mẫu cho sự suy nghĩ và nó có thể kết hợp thành lối suy nghĩ định hướng (lateral thinking). - Phát triển tư duy phân tích, và ra quyết định 4.2. - Một số câu hỏi có thể sử dụng:. - Chúng ta có những thông tin gì về vấn đề này?. - Những rắc rối, nguy hiểm nào có thể xảy ra?. - Những khó khăn nào có thể phát sinh khi tiến hành làm điều này?. - Chúng ta có thể làm gì khác trong trường hợp này?. - Mũ xanh dương: Chiếc mũ xanh dương sẽ có chức năng giống như nhạc trưởng, nó sẽ tổ chức các chiếc mũ khác - tổ chức tư duy: Điều khiển, chi phối quá trình, các bước, tổ chức lãnh đạo.. - Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt, nếu cần bất kỳ thành viên nào cũng có thể đề nghị góp thêm ý vào cho một mũ màu nào đó (tuy vậy phải giữ đủ thời lượng cho mỗi mũ màu).. - Ở đây cũng có thể dùng về các kết quả của các hành động được đề xuất hay các đề án. - Nó sẽ không nhìn đến đối tượng mà là nghĩ về đối tượng (thí dụ như ý kiến “đội cho tôi cái mũ lục, tôi cảm giác rằng có thể làm được nhiều hơn về cái mũ xanh này”).. - Hãy xem xét các ví dụ sau để hiểu rõ hơn về cách thức tiến hành phương pháp 6 chiếc mũ tư duy nhằm giải quyết vấn đề:. - Có thể dùng sáu phấn màu khác nhau để ra hiệu (thay cho mũ). - Có thể vui thú.. - Sử dụng phương pháp 6 chiếc mũ tư duy để giúp Giám đốc Công ty hoàn thiện quyết định: "Đầu tư 2 tỷ để mở chi nhánh Công ty tại Đà Nẵng phục vụ cho việc phát triển thị trường Miền Trung của Công ty trong năm nay".. - Có thể hỗ trợ nhà phân phối để tự họ phát triển mạng lưới đại lý và sản phẩm sẽ thâm nhập sâu hơn, rộng hơn tại miền Trung.. - Giai đoạn 1 - 6 tháng - hỗ trợ chiết khấu cao để phát triển các nhà phân phối độc quyền tại các tỉnh thành lớn ở khu vực miền Trung, nếu cần có thể hỗ trợ thêm quảng cáo và khuyến mãi.. - Và như vậy, một quyết định của Giám đốc đã được hoàn thiện hơn dưới góc nhìn hợp lý hơn, sáng tạo hơn và khả thi hơn nhở phương pháp 6 chiếc mũ tư duy.. - Edward De Bono, Tư duy là tồn tại (6 sắc thái tư duy – 6 chiếc mũ tư duy), NXB Văn hóa thông tin, 2005.. - Cho biết ý nghĩa của phương pháp 6 chiếc mũ tư duy trong việc nhìn nhận, xem xét, đánh giá vấn đề và tìm kiếm những giải pháp sáng tạo?. - Sử dụng phương pháp 6 chiếc mũ tư duy để đề xuất các giải pháp sáng tạo hơn cho các quyết định sau đây:. - Sử dụng kỹ thuật 6 chiếc mũ tư duy để phân tích các ý kiến sau:. - Những khảo sát cho thấy: độ tuổi càng cao thì trình độ tư duy và kỹ năng quản lý càng tốt. - Dennis Berg, Kỹ năng tư duy phê phán, Trung tâm SEAMEO – Việt Nam 4. - Phan Dũng, Phương pháp luận tư duy sáng tạo, NXB TP HCM, 1998. - Daniel Pink, A Whole New Mind, Bản dịch tiếng Việt: Một tư duy hoàn toàn mới, NXB Lao động - Xã hội, 2012. - Đỗ Trung Kiên, “Về vai trò của tư duy phản biện và những yêu cầu cho việc giảng dạy ở Việt Nam”, Tạp chí PHÁT TRIỂN &. - Huỳnh Văn Sơn và nhiều tác giả, Phương pháp tổ chức giáo dục - Tư duy sáng tạo, Trường Đoàn Lý Tự Trọng, 2004. - Tony Buzan, 10 cách đánh thức tư duy sáng tạo, NXB Từ điển Bách khoa, 2007.. - Edward De Bono, Tư duy là tồn tại (6 sắc thái tư duy – 6 chiếc mũ tư duy), NXB Văn. - Nadler, Tư duy đột phá, NXB Trẻ, 2013.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt