- Góp phần nghiên cứu phân loại chi Ráng màng. - (Hymenophyllum Sm.) họ Ráng màng Hymenophyllaceae) ở Việt Nam. - Tóm tắt: Chi Ráng màng (Hymenophyllum Sm.) với khoảng 250 loài trên thế giới là chi có số lượng loài lớn nhất trong họ Ráng màng Hymenophyllaceae [1]. - Ebihara và đồng nghiệp đã đưa ra một cái nhìn mới về phát sinh chủng loại họ Ráng màng Hymenophyllaceae. - Công trình này được thực hiện nhằm mục đích góp phần phân loại một cách có hệ thống và kiểm kê thành phần loài thuộc chi Ráng màng (Hymenophyllum Sm.) ở Việt Nam. - Kết quả phân tích 258 số hiệu mẫu vật các taxon có liên quan, ghi nhận chi Ráng màng (Hymenophyllum Sm.) ở Việt Nam có 10 loài.. - Chi Ráng màng (Hymenophyllum Sm.) lần đầu tiên được mô tả trong công trình Memoires de l'Academie Royale des Sciences năm 1973 [3]. - Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu phân loại học về họ Ráng màng (Hymenophyllaceae) với những hệ thống phân loại khác nhau và được sử dụng bởi các vùng miền khác nhau [2-6]. - Việt Nam, có năm công trình lớn nghiên cứu về phân loại và hệ thống Dương xỉ. - Trong tài liệu này họ Hymeophyllaceae ghi nhận 33 loài thuộc 2 chi Hymenophyllum và Trichomanes, trong đó chi Hymenophyllum có 10 loài. - Năm 1991, Phạm Hoàng Hộ trong công trình “Câycỏ Việtnam- An Illustrated Flora of Vietnam” đã mô tả có hình ảnh đi kèm của 633 loài Dương xỉ, trong đó họ Hymenophyllacae ghi nhận 33 loài thuộc 10 chi, chi Ráng màng (Hymenophyllum) có 5 loài [8]. - Đến năm 1999, công trình này được tái bản và sửa chữa, chi Ráng màng được bổ sung thêm 1 loài thành 6 loài. - lục các loài thực vật Việt Nam tập 1 đã bổ sung và gộp một số loài cho Việt Nam, theo đó họ Ráng màng ghi nhận 34 loài thuộc 5 chi, chi Ráng màng (Hymenophyllum) có 8 loài [9].. - Đến năm 2010, Phan Kế Lộc dựa trên nghiên cứu của A. - Smith và cộng sự, 2006 đã cập nhật lại tất cả các loài Dương xỉ ở Việt Nam từ trước đến nay. - Kết quả ghi nhận Dương xỉ Việt Nam có 724 loài thuộc 134 chi, 28 họ, trong đó họ Ráng màng ghi nhận 7 chi với 36 loài, chi Ráng màng (Hymenophyllum) có 12 loài [10].. - Cho đến nay các dữ liệu nghiên cứu phân loại chi Ráng màng (Hymenophyllum) cũng như họ Ráng màng (Hymenophyllaceae) ở Việt Nam còn hạn chế. - Do nhiều loài trong họ có kích thước nhỏ, hình dạng khá giống rêu, khó tìm kiếm nên họ Ráng màng thường bị bỏ qua trong các chuyến khảo sát thực địa. - Đối tượng, mẫu vật và phương pháp nghiên cứu. - Đối tượng và thời gian nghiên cứu: Tất cả các taxon trong họ Ráng màng (Hymenophy llaceae Mart. - thuộc bộ Hymenophyllales, lớp Polypodiopsida ở Việt Nam. - Thời gian nghiên cứu từ tháng 7/2015 đến tháng 7/2017.. - Mẫu vật nghiên cứu: 150 số hiệu mẫu vật thuộc bảo tàng HNU, HN và 108 số hiệu mẫu vật mới thu thập, tổng cộng 258 số hiệu mẫu vật được nghiên cứu.. - Phương pháp nghiên cứu. - Bước 1: Tập hợp, phân tích các công trình nghiên cứu, hệ thống phân loại, bản mô tả, hình ảnh, hình vẽ chi tiết về các taxon thuộc họ Ráng màng (Hymenophyllaceae) và chi Ráng màng (Hymenophyllum) ở trên thế giới và ở Việt Nam đã được công bố nhằm: lựa chọn hệ thống phân loại phù hợp cho việc xác định vị trí, giới hạn và cách sắp xếp các taxôn nghiên cứu, tổng hợp các đặc điểm chẩn loại, đặc điểm sinh học - sinh thái làm cơ sở cho việc nghiên cứu.. - Bước 2: Tập hợp mẫu nghiên cứu. - Đây là các mẫu vật được thu từ nhiều nơi ở Việt Nam với đầy đủ thông tin về địa điểm lấy mẫu, năm thu, người thu, sinh học và sinh thái học.. - Thu thập mẫu vật ngoài thực địa: Thu thêm 108 số hiệu mẫu vật mới tại một số Vườn Quốc gia, Khu bảo tồn ở Việt Nam (Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Khau Ca (Hà Giang), Rừng phòng hộ Trà Cang (Quảng Nam), Khu bảo tồn thiên nhiên sông Thanh (Quảng Nam), Vùng giáp ranh giữa tỉnh Khánh Hòa và Lâm Đồng, VQG Cát Bà (Hải Phòng), VQG Tam Đảo (Vĩnh Phúc), VQG Cúc Phương (Ninh Bình), VQG Xuân Liên (Thanh Hóa). - Các mẫu vật được thu đều có số hiệu mẫu, ghi chép thông tin nơi sống, sinh học, sinh thái học, ảnh chụp đi kèm và được bảo quản trong cồn 90⁰.. - Bước 3: Nghiên cứu từng mẫu vật tại phòng thí nghiệm gồm việc mô tả hình thái ngoài, chụp ảnh minh họa, thu thập tất cả các dẫn liệu khác có liên quan đến từng mẫu nghiên cứu có trong các bản lý lich kèm theo.. - Bước 4: Tập hợp tất cả các mẫu vật có kết quả nghiên cứu ít nhiều giống nhau thành một taxôn có các đặc điểm từ giống nhau nhiều nhất đến giống nhau ít nhất để xếp chúng vào các taxôn từ bậc dưới lên bậc trên.. - Bước 5: So sánh các đặc điểm của taxôn nghiên cứu với các Bản tên hợp lệ (Protologue) và các tài liệu có liên quan để xác định tên gọi đúng đắn của nó.. - Kết quả nghiên cứu. - Đặc điểm chi Ráng màng (Hymenophyllum Sm.) ở Việt Nam. - Việt Nam ghi nhận 10 loài trên tổng số khoảng 250 loài trên thế giới.. - Khóa xác định các chi thuộc họ Ráng màng (Hymenophyllaceae) ở Việt Nam 1a. - Xử lý danh pháp và một số thông tin về nơi phân bố, mẫu vật các loài thuộc chi Ráng màng (Hymenophyllum Sm.) ghi nhận ở Việt Nam 3.3.1. - et al., Blumea 51(2): 232. - Ghi nhận có ở Hà Giang, Cao Bằng [9], Lào Cai [9, 7], Lạng Sơn [9], Vĩnh Phúc, Hà Nội [7, 9], Hòa Bình, Quảng Trị, Khánh Hòa [7] và Lâm Đồng [9]. - Mẫu vật nghiên cứu: Hà Giang: Minh Sơn, Khau Ca, tháng 8/2016, C. - Harder et al.. - et al., Blumea 51(2): 229. - 1890;– Hymenophyllum fastigiosum H.Christ, Bull. - 1899.- Hymenophyllum poilanei Tardieu &. - Ghi nhận có ở Hà Giang, Cao Bằng [9], Lào Cai [9], Hà Nội, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Quảng Trị, Kon Tum và Lâm Đồng. - Ngoài ra còn gặp ở Ấn Độ [14], Lào [11], Hàn Quốc [14], Nhật Bản [6] và Trung Quốc [14] (kể cả Đài Loan) [15].. - Mẫu vật nghiên cứu: Hà Giang: Vị Xuyên, P. - Lộc et al. - Thế et al.. - Hiệp et al., HLF 5845 (HNU. - et al. - Lộc et al.. - et al., Blumea . - 2006.- Meringium denticulatum (Sw.) Copel, Philipp. - Ghi nhận có ở Lào Cai [7, 9], Yên Bái, Thanh Hóa, Quảng Bình [9], Thừa Thiên-Huế và Khánh Hòa [7, 9]. - Ngoài ra còn gặp ở Ấn Độ [14], Myanma [14], Nhật Bản [14], Trung Quốc [6] (kể cả Đài Loan [15]) và Malaysia [14].. - Mẫu vật nghiên cứu: Yên Bái: N. - Hymenophyllum digitatum (Sw.) Fosberg, Smithsonian Contr. - et al., Blumea 51(2): 230. - Trichomanes digitatum Sw., Syn. - 1939.– Microtrichomanes digitatum (Sw.) Copel., Philipp. - 1938.– Crepidomanes digitatum (Sw.) K.Iwats., J. - Ghi nhận có ở Đà nẵng [20, 24. - Mẫu vật nghiên cứu: Khánh Hòa: Khánh Vĩnh, P. - Ghi nhận có ở Lào Cai, Sơn La [7, 9], Đà Nẵng [9], Kon Tum, Lâm Đồng, Khánh Hòa [7, 9] và Kiên Giang [14]. - Mẫu vật nghiên cứu: Lào Cai: Sa pa, P.. - Lộc et al., VH 548, VH 500, VH 513 (HN. - Mecodium fimbriatum (J.Sm.) Copel., Philipp.. - Ghi nhận có ở Vĩnh Phúc, Đà Nẵng [7, 8], Kon Tum, Đắk Lắk và Khánh Hòa [1, 16].. - Ngoài ra còn gặp ở Trung Quốc [14] và Philippin [14].. - Mẫu vật nghiên cứu: Vĩnh Phúc: Tam Đảo, T. - Ghi nhận có ở Ghi nhận có ở Hòa Bình [19, 24], Khánh Hòa Lâm Đồng.Ngoài ra còn gặp ở Ấn Độ [16], Thái Lan, Trung Quốc [16], Malaysia [16] và Indonesia [16].. - Mẫu vật nghiên cứu: Lâm Đồng: Lạc Dương, Lát, VQG BiDoup-Núi Bà, trạm Cổng. - Ghi nhận có ở Lào Cai (Sapa, Ô Quý Hồ), Quảng Bình (Kẻ Bàng) [8, 9]. - Mẫu vật nghiên cứu: Lào Cai: Sa pa, độ cao 1900 m, tháng 07/1927, bám thân cây, Pételot 3441 (HNU). - Ghi nhận có ở Đắk Lắk và Khánh Hòa (Nha Trang). - Ngoài ra còn gặp ở Ấn Độ [14], Thái Lan, Trung Quốc [14] (kể cả Đài Loan [15]) và Phillippin [14].. - Mẫu vật nghiên cứu: Đắk Lắk: Krông Bông, Aver. - Hymenophyllum polyanthos (Sw.) Sw., J. - 2006.– Trichomanes polyanthos Sw., Prodr. - (Sw.) Copel., Philipp. - Ghi nhận có ở Hà Giang, Lào Cai, Thái Nguyên, Hà Nội, Hòa Bình, Kon Tum, Khánh Hòa và Lâm Đồng. - Ngoài ra còn gặp ở Jamaica [24], Thái Lan, Nhật Bản [6] và Trung Quốc (kể cả Đài Loan) [14].. - Mẫu vật nghiên cứu: Hà Giang: Bắc Mê, C. - Dựa trên hệ thống phân loại mới về họ Ráng màng (Hymenophyllaceae) của các tác giả A. - Ebihara và đồng nghiệp năm 2006 để áp dụng vào việc nghiên cứu chi Ráng màng Hymenophyllum ở Việt Nam, chúng tôi ghi nhận chi Ráng màng Hymenophyllum ở Việt Nam có 10 loài: H. - digitatum (Sw.) Fosberg. - polyanthos (Sw.) Sw.. - Các tập mẫu thực vật khô HNU và HN đã tạo điều kiện cho chúng tôi đến nghiên cứu mẫu. - Tổ chức Idea Wild đã cấp máy ảnh phục vụ nghiên cứu. - Iwatsuki, Đỗ Văn Hài, Phạm Văn Thế, Nguyễn Anh Đức, Phạm Văn Hà và bà Dương Thị Hoàn đã gửi cho chúng tôi một số tài liệu và mẫu vật quý. - et al., “A taxonomic revision of Hymenophyllaceae”, Blumea . - [4] Christ H., “Hymenophyllum fastisianum”, Bulletin de l'Herbier Boissier 7 (1899).. - Hymenophyllaceae Link, 1833 - Ráng màng”, Danh lục các loài thực vật Việt Nam, Tập . - Smith et al. - [22] Linnae C., “Hymenophyllum javanicum”, Systema vegetabilium (edited by Sprengel, C. - Ebihara et al. - Ảnh các loài thuộc chi Hymenophyllum ghi nhận ở Việt Nam.. - polyanthos (Sw.) Sw. - digitatum (Sw.) Fosberg (P 11506);
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt