- GIÁ TRỊ CỦA CHỤP MẠCH CỘNG HƯỞNG TỪ. - 3D TOF 3.0 TESLA TRONG CHẨN ĐOÁN BỆNH LÝ HẸP TẮC ĐỘNG MẠCH TRONG SỌ. - Mục tiêu: so sánh kỹ thuật dựng mạch cộng hưởng từ thời gian bay dựng hình 3D (3D TOF MRA 3.0T) trong chẩn đoán bệnh lý vữa xơ hẹp tắc động mạch (ĐM) trong sọ so với chụp mạch số hóa xóa nền (DSA). - Đối tượng: 17 bệnh nhân (BN) nhồi máu não (NMN) (14 nam 3 nữ, tuổi trung bình được chẩn đoán và điều trị tại Bệnh viện TWQĐ 108 từ . - Phương pháp: so sánh mức độ hẹp tắc trên 3D TOF MRA 3.0T và trên DSA với hẹp nhẹ <. - Kết quả: trong 153 ĐM được khảo sát, 33 đoạn mạch có hẹp tắc được phát hiện trên DSA và 30 đoạn mạch hẹp tắc phát hiện trên 3D TOF MRA. - Với mức độ hẹp nặng D TOF MRA có độ nhạy 72,7%. - giá trị chẩn đoán dương tính 100%. - giá trị chẩn đoán âm tính 95,62%. - Với mức độ tắc hoàn toàn, 3D MRA TOF có độ nhạy 81,81%. - giá trị chẩn đoán dương tính 64,28%. - giá trị chẩn đoán âm tính 98,56%. - Kết luận: 3D TOF MRA 3.0T là kỹ thuật có thể sử dụng trong thực hành lâm sàng chẩn đoán bệnh lý vữa xơ hẹp tắc ĐM trong sọ.. - Từ khóa: Hẹp tắc động mạch trong sọ. - Objectives: To compare three dimension time-of-flight magnetic resonance angiography (3D TOF MRA 3.0T) technique and digital substraction angiography (DSA) in diagnosing intracranial atheroslerotic steno-occlusive disease. - Methods: Comparing between the degree of stenosis on 3D TOF MRA 3.0T and the degree of stenosis in diagnosis on DSA. - There were 33 steno-occlusive arterial segments on DSA and 30 steno-occlusive arterial segments on TOF MRA 3.0T. - Conclusions: High resolution 3D TOF-MRA with sensitivity encoding at 3T can be used as a reliable diagnostic tool for the detection of intracranial steno-occlusive disease.. - Bệnh lý vữa xơ hẹp ĐM trong sọ là nguyên nhân chủ yếu gây NMN ở người châu Á, da đen và người Hispanics. - Các kỹ thuật chẩn đoán vữa xơ hẹp ĐM trong sọ được sử dụng hiện nay như chụp mạch cắt lớp vi tính, chụp mạch cộng hưởng từ, DSA. - Trong đó DSA được coi là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán bệnh lý mạch máu não nói chung và vữa xơ hẹp ĐM trong sọ nói riêng. - Cộng hưởng từ với kỹ thuật 3D TOF MRA là kỹ thuật không xâm lấn, được áp dụng trong hầu hết các nghiên cứu cũng như trong thực hành lâm sàng hiện nay. - Với sự phát triển của cộng hưởng từ có độ phân giải cao hơn MRI 3.0T, cùng với kỹ thuật mã hóa độ nhạy đã khắc phục các hạn chế và cải thiện chất lượng hình ảnh không gian trong 3D TOF MRA 3.0 T. - Giá trị của 3D TOF MRA 3.0T trong bệnh lý mạch máu não như bệnh lý phình mạch não, bệnh lý vữa xơ hẹp ĐM trong và ngoài sọ đã được các tác giả trên thế giới nghiên cứu.. - Đối với bất kỳ một kỹ thuật chẩn đoán. - nào, giá trị của nó còn phụ thuộc vào kỹ thuật xử lý dựng hình của kỹ thuật viên cũng như kinh nghiệm của người đọc tổn thương. - Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này tại Bệnh viên TWQĐ 108 nhằm mục tiêu: Đánh giá giá trị của 3D TOF MRA 3.0 T trong chẩn đoán bệnh lý vữa xơ hẹp tắc ĐM trong sọ.. - ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. - Đối tượng nghiên cứu.. - 17 BN NMN do vữa xơ hẹp ĐM trong sọ, được chẩn đoán và điều trị tại Trung tâm Đột quỵ não, Bệnh viện TWQĐ 108 từ . - Phương pháp nghiên cứu.. - Tất cả BN được chụp mạch não bằng 3D TOF MRA 3.0T và so sánh với DSA, khoảng cách thời gian chụp giữa MRA 3D TOF 3.0T và DSA dưới 7 ngày.. - Tiến hành chụp 3D TOF MRA trên máy cộng hưởng từ 3.0 Tesla với 8 kênh cuộn (Hãng Achieva. - Hệ thống ĐM trong sọ được tiến hành dựng ở cả 3 bình diện: axial, sagital và dựng hình xoay không gian 3 chiều để xác định vị trí hẹp ĐM. - ĐM trong sọ gồm ĐM cảnh và. - Phân tích hình ảnh: phân tích hệ thống ĐM trong sọ:. - ĐM đố t sống đoạn trong sọ (V4 segment).. - Đánh giá mức độ hẹp: hẹp nhẹ bình thường <. - Phân tích số liệu: sử dụng phần mềm SPSS 16.0 để lưu trữ và phân tích số liệu với giá trị độ nhạy, độ đặc hiệu, giá trị chẩn đoán âm tính, giá trị chẩn đoán dương tính của kỹ thuật 3D TOF MRA 3.0 T so với DSA.. - KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Bảng 1: Đặc điểm BN.. - Đặc điểm vữa xơ Vữa xơ hẹp 1 vị trí 6 (35,29%). - Vữa xơ hẹp nhiều vị trí . - Bảng 2: Vị trí và mức độ hẹp trên DSA.. - Đoạn M1 Đoạn M2 VA trong sọ BA. - Trong 17 BN nghiên cứu, 33 ĐM được xác định có bệnh lý vữa xơ hẹp tắc ĐM trong sọ. - Đoạn ĐM có bệnh lý vữa xơ hẹp tắc nhiều nhất là M1 của MCA (5 hẹp và 6 tắc), sau đó đến đoạn xương đá và xoang bướm của ICA (6 hẹp và 2 tắc).. - Bảng 3: So sánh 3D TOF MRA với DSA về mức độ hẹp tắc ĐM.. - Bình thường (0 - 50%). - Bình thường . - Đối với ICA: đánh giá mức độ hẹp ĐM trên MRA 3D TOF. - Đối với MCA: MCA đánh giá khá chính xác về mức độ hẹp và tắc ĐM trên 3D TOF MRA. - 1 ĐM đánh giá sai ở mức. - Đối với VA trong sọ: MRA 3D TOF không xác định được 3 BN có hẹp tắc ĐM.. - Đối với PCA: MRA 3D TOF chẩn đoán chính xác tất cả các trường hợp khi so sánh với DSA.. - Đối với BA: 3D TOF MRA đánh giá chính xác tất cả các trường hợp được khảo sát.. - Bảng 4: Giá trị của MRA TOF 3D so với DSA ở mức độ hẹp 50 - 99%.. - MRA TOF. - Mức độ hẹp 50 - 99%: độ nhạy 16/(16 + 6. - giá trị chẩn đoán dương tính:. - giá trị chẩn đoán âm tính . - Bảng 5: Giá trị của MRA TOF 3D so với DSA ở mức độ tắc hoàn toàn.. - Mức độ tắc hoàn toàn 100%: độ nhạy 9/(9 + 2. - giá trị chẩn đoán dương tính: 9/(9 + 5. - Qua phân tích khảo sát 153 mạch máu của 17 BN NMN phát hiện 33 đoạn mạch vữa xơ hẹp tắc trên DSA, 30 đoạn mạch vữa xơ hẹp tắc trên 3D TOF MRA 3.0T.. - So sánh giá trị của MRA 3D TOF với DSA trên từng đoạn mạch.. - Đối với ĐM cảnh trong đoạn trong sọ:. - 5 BN được đánh giá quá mức từ mức độ hẹp nghiêm trọng trên DSA, nhưng trên MRA 3D TOF cho kết quả tắc mạch. - Khả năng đánh giá dòng máu chậm sau chỗ hẹp nghiêm trọng của MRA TOF vẫn là một yếu điểm lớn của kỹ thuật này, đặc biệt đối với những trường hợp hẹp ĐM nghiêm trọng dạng tóc chỉ được phát hiện trên DSA. - Đối với mức độ tắc hoàn toàn, MRA TOF cho kết quả chính xác cả 2/2 BN tắc ICA đoạn trong sọ.. - Đối với ĐM não giữa: ở mức độ hẹp nghiêm trọng, kết quả trên MRA TOF xác định chính xác 7/7 BN hẹp mức độ 50 - 99% so với DSA. - Đối với ĐM đốt sống đoạn trong sọ (V4): đây là đoạn ĐM khó xác định nhất trên MRA TOF, cả 3/3 BN không xác định định được mức độ hẹp và mức độ tắc hoàn toàn so với DSA. - ĐM đốt sống đoạn trong sọ là đoạn ĐM ngắn dễ bị lấy thiếu hụt khi dựng hình, đồng thời cũng dễ gây nhầm khi đọc tổn thương.. - Đối với ĐM thân nền: 3 BN khảo sát đều bị hẹp hoặc tắc đoạn thân của ĐM, đây là vị trí dễ xác định nhất, kết quả trên MRA TOF xác định chính xác cả mức độ hẹp và tắc so với DSA. - Tuy nhiên, đoạn ĐM này cũng dễ đánh giá sai tình trạng hẹp hoặc tắc khi có hẹp tắc ĐM đốt sống đoạn đầu, gây đảo ngược dòng chảy do tuần hoàn bàng hệ qua ĐM thông sau.. - Đối với ĐM não sau: cả 2 BN hẹp nghiêm trọng trên PCA đều được đánh giá chính xác trên MRA TOF khi so sánh với DSA.. - Như vậy, kết quả cho thấy đối với vữa xơ hẹp tắc mạch máu lớn đoạn trong sọ, MRA TOF đánh giá khá tốt tình trạng hẹp hoặc tắc ĐM trong sọ có kích thước trung bình như MCA, PCA, đặc biệt đoạn M1, P1 của ĐM, ở các ĐM xa hơn, khó xác định hơn vì bị mất tín hiệu do giảm dòng tốc độ dòng chảy. - Đối với ĐM lớn đoạn trong sọ như ĐM cảnh trong, ĐM đốt sống hay thân nền rất dễ bị đánh giá sai lầm là tắc mạch khi có hẹp nghiêm trọng do giảm tốc tộ dòng máu hoặc không đánh giá được tổn thương do thiếu kỹ thuật dựng hình.. - So sánh giá trị của 3D TOF MRA 3.0T với DSA theo mức độ hẹp tắc ĐM trong sọ.. - Đối với mức độ hẹp từ D TOF MRA 3T có độ nhạy 72,7%. - giá trị chẩn đoán dương tính 100% và giá trị chẩn đoán âm tính 94,81%. - Kết quả này tương tự nghiên cứu của CG. - Lee tại Hàn Quốc khi so sánh 3D TOF MRA 3.0T với DSA cho độ nhạy 85%. - giá trị chẩn đoán dương tính 79% và giá trị chẩn đoán âm tính 97% [4]. - Nghiên cứu SONIA cho biết giá trị chẩn đoán âm tính của 3D TOF MRA là 91% và giá trị chẩn đoán dương tính 59% [5]. - Sở dĩ giá trị chẩn đoán dương tính của MRA TOF trong nghiên cứu SONIA thấp vì sử dụng cộng hưởng từ có độ phân giải thấp 1.5T và SONIA là nghiên cứu tiến hành tại Mỹ, là nơi hẹp ĐM trong sọ có tỷ lệ không cao.. - Đối với mức độ tắc: nghiên cứu của chúng tôi cho độ nhạy 81,81%. - giá trị chẩn đoán dương tính hẹp hoặc tắc ĐM trong sọ 64,28% và. - Kết quả này thấp hơn nghiên cứu tại Hàn Quốc với độ nhạy 100%, độ đặc hiệu 99%, giá trị chẩn đoán dương tính 87% và giá trị chẩn đoán âm tính 100% [4]. - Kết quả của chúng tôi thấp hơn có lẽ do kỹ thuật dựng hình khi lấy hệ thống ĐM, đặc biệt ĐM đốt sống đoạn trong sọ và sai lầm cho rằng tổn thương ở ĐM xa (đoạn M2).. - Nghiên cứu của chúng tôi có kết quả trái ngược về độ nhạy ở mức độ hẹp nghiêm trọng và tắc hoàn toàn khi so sánh với kết quả nghiên cứu của các tác giả trước. - Trong nghiên cứu này, mức độ tắc hoàn toàn có độ nhạy 81,81%. - độ nhạy ở mức độ hẹp 50 - 99% là 72,7%.. - Trong khi đó kết quả nghiên cứu của CG.. - Choi ở mức độ tắc hoàn toàn có độ nhạy 100%, cao hơn độ nhạy ở mức độ hẹp 50 - 99% là 85,0%. - Chúng tôi thấy mức độ tắc giả trên MRA TOF ở BN có hẹp nghiêm trọng ICA đoạn trong sọ dẫn đến dòng chảy sau chỗ hẹp tốc độ chậm và tín hiện trên MRA TOF không nhận biết được liên quan đến hình ảnh tắc mạch giả trên MRA TOF, nhưng thực ra trên DSA vẫn cho thấy dạng dòng máu [6].. - Đồng thời, kỹ thuật lấy hệ ĐM trong sọ lấy không hết cây ĐM, nên có thể không xác định chính xác vị trí hẹp tắc trong MRA TOF.. - 3D TOF MRA là kỹ thuật được sử dụng trong thực hành lâm sàng để chẩn đoán bệnh lý vữa xơ hẹp tắc ĐM trong sọ.. - Đối với mức độ hẹp D TOF MRA có độ nhạy 16/(16 + 6. - giá trị chẩn đoán dương tính . - Đối với mức độ tắc hoàn toàn: 3D TOF MRA có độ nhạy: 9/(9 + 2
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt