Hiệu quả sản xuất chè của các hộ nông dân tại Thái Nguyên

Nguyễn Thị Phƣơng Hảo<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 117(03): 103 - 110<br /> <br /> HIỆU QUẢ SẢN XUẤT CHÈ CỦA CÁC HỘ NÔNG DÂN TẠI THÁI NGUYÊN<br /> Nguyễn Thị Phƣơng Hảo*<br /> Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Thái Nguyên nằm ở trung tâm của miền Bắc Việt Nam và là cửa ngõ giao lƣu kinh tế xã hội giữa<br /> các vùng miền núi và các tỉnh khác ở đồng bằng sông Hồng. Thái Nguyên phía Bắc giáp Bắc Kạn,<br /> phía Tây giáp Vĩnh Phúc và Tuyên Quang, phía đông giáp Lạng Sơn và Bắc Giang, phía Nam<br /> giáp thủ đô Hà Nội. Địa hình của Thái Nguyên không phức tạp lắm so với các tỉnh lân cận khác,<br /> khí hậu và đất đai thuận lợi cho các nhà máy nông nghiệp và công nghiệp đặc biệt là cây chè. Với<br /> hơn 18000 ha trồng chè, Thái Nguyên là một tỉnh nổi tiếng với trà xanh đặc biệt, đƣợc sản xuất<br /> chủ yếu dƣới quy mô các hộ gia đình. Ở Thái Nguyên, cây chè phát triển đƣợc coi là một yếu tố để<br /> giảm nghèo và cải thiện điều kiện sống của ngƣời dân. Bài viết này đề cập đến vấn đề hiệu quả<br /> kinh tế và hiệu quả kỹ thuật sản xuất chè của các hộ nông dân trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.<br /> Từ khóa: Hiệu quả kinh tế, hiệu quả kỹ thuật, sản xuất chè, nông hộ, Thái Nguyên.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Hiện nay đang có nhiều quan điểm khác nhau<br /> về hiệu quả kinh tế. Theo quan điểm mới,<br /> hiệu quả kinh tế (EE) đƣợc chia thành hiệu<br /> quả kỹ thuật (TE) và hiệu quả phân bổ (AE).<br /> Hiệu quả kỹ thuật là với một điều kiện chi phí<br /> về kỹ thuật cho phép đạt đƣợc lợi nhuận cao<br /> nhất. Hiệu quả phân bổ (hay hiệu quả về giá)<br /> là với một giá bán tối ƣu đạt đƣợc lợi nhuận<br /> cao nhất. Trong phạm vi bài viết này, hiệu<br /> quả kinh tế đƣợc xem xét dƣới góc độ là một<br /> phạm trù kinh tế phản ánh mặt chất lƣợng của<br /> quá trình sản xuất đƣợc xác định bằng cách so<br /> sánh kết quả đầu ra với các chi phí đầu vào.<br /> Để đánh giá hiệu quả kinh tế của các hộ nông<br /> dân sản xuất chè cần phải thiết lập đƣợc một<br /> hệ thống các tiêu chí để đánh giá. Đối với<br /> chúng tôi, nghiên cứu hiệu quả kinh tế của<br /> các hộ nông dân sản xuất chè trên địa bàn tỉnh<br /> Thái Nguyên hiện nay dựa trên các giả thiết:<br /> lao động nông nghiệp hiện nay là nguồn hiếm<br /> và đều có chi phí cơ hội, thậm chí là cao. Tình<br /> trạng và biến động giá trong thời gian qua gây<br /> ảnh hƣởng không nhỏ đến sản xuất, thu nhập<br /> của các hộ nông dân. Đánh giá một cách khái<br /> quát, hiệu quả kinh tế của các hộ nông dân<br /> trồng chè đang suy giảm. Trên cơ sở này, bài<br /> viết này tập trung đề cập đến vấn đề: hiệu quả<br /> sản xuất chè của các hộ nông dân trên địa bàn<br /> *<br /> <br /> Tel: 0913 079111, Email: haontp@tueba.edu.vn<br /> <br /> tỉnh Thái Nguyên trong bối cảnh biến động<br /> giá nhƣ thế nào? Ảnh hƣởng của sự biến động<br /> giá tới hiệu quả kinh tế trong sản xuất chè của<br /> hộ ra sao? Các yếu tố đầu vào ảnh hƣởng nhƣ<br /> thế nào tới năng suất và hiệu quả kỹ thuật sản<br /> xuất chè của các hộ? Cần có những giải pháp<br /> nào để nâng cao hiệu quả kinh tế cho các hộ<br /> nông dân sản xuất chè trên địa bàn Tỉnh?<br /> PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Các số liệu sơ cấp về diện tích, năng suất, sản<br /> lƣợng chè, chi phí các loại đầu vào đƣợc thu<br /> thập thông qua phỏng vấn trực tiếp 300 hộ ở<br /> tỉnh Thái Nguyên bằng mẫu phiếu điều tra<br /> đƣợc lập sẵn. Số liệu điều tra đƣợc xử lý, tổng<br /> hợp trên phần mềm Excell, Eviews, Frontier.<br /> Số liệu thứ cấp đƣợc thu thập trong các sách,<br /> báo, báo cáo, tạp chí, mạng internet và các tài<br /> liệu văn bản, công trình nghiên cứu khác liên<br /> quan đến vấn đề nghiên cứu.<br /> Nghiên cứu sử dụng một số phƣơng pháp<br /> phân tích truyền thống nhƣ phƣơng pháp<br /> thống kê mô tả, thống kê so sánh, phƣơng<br /> pháp phân tổ để đánh giá hiệu quả kinh tế sản<br /> xuất chè của các hộ nông dân trƣớc và sau<br /> biến động tăng giá đầu vào.<br /> Áp dụng thành công các mô hình toán nhƣ<br /> mô hình hàm sản xuất Cobb-Douglas, mô<br /> hình hàm giới hạn sản xuất Frontier function<br /> để phân tích hiệu quả kinh tế và hiệu quả kỹ<br /> thuật trong sản xuất chè của các hộ nông dân.<br /> 103<br /> <br /> Nguyễn Thị Phƣơng Hảo<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 117(03): 103 - 110<br /> <br /> - Mô hình hàm sản xuất Cobb – Douglas (CD):<br /> <br /> X5: Khối lƣợng thuốc trừ sâu (gói/sào);<br /> <br /> Hàm sản xuất Cobb – Douglas có dạng: Y = f<br /> (Py, Pi, Di, u)<br /> Vận dụng mô hình trên, nghiên cứu sử dụng<br /> hàm sản xuất CD để phân tích ảnh hƣởng của<br /> các yếu tố giá đến hiệu quả kinh tế sản xuất<br /> chè của các hộ nông dân trồng chè trên địa<br /> bàn tỉnh Thái Nguyên. Hàm CD đƣợc viết lại<br /> dƣới dạng:<br /> <br /> X6: Khối lƣợng phân chuồng sử dụng<br /> (kg/sào);<br /> <br /> Yi<br /> <br /> APyαi P1α1P2α2 P3α3P4α4 P5α5e γ1.D1 γ2.D2 γ3.D3<br /> <br /> X7: Khối lƣợng ngày công lao động (ngày<br /> công/sào);A: là hằng số; αi (i = 1, 2, .., 7): các<br /> hệ số.<br /> Y<br /> E<br /> <br /> 4.D4<br /> <br /> Trong mô hình trên: Y: Là thu nhập hỗn hợp<br /> của chè/sào (MI/sào)<br /> Py: Giá bán sản phẩm chè;<br /> bón; P2: Giá thuốc trừ sâu;<br /> <br /> ML<br /> <br /> i<br /> <br /> P1: Giá phân<br /> <br /> OLS<br /> <br /> Y<br /> 1<br /> <br /> Y2<br /> <br /> P3: Giá nhiên liệu;<br /> P4: Giá thuốc<br /> diệt cỏ; P5: Giá công lao động.<br /> D1 (biến giả - loại hình hộ): D1 =1: Hộ<br /> chuyên chè, D1 = 0: hộ kiêm chè.<br /> <br /> X<br /> <br /> 0<br /> <br /> i<br /> <br /> D2 (biến giả - giới tính chủ hộ): D2 =1: Chủ<br /> hộ là Nam, D2 = 0: Chủ hộ Nữ.<br /> <br /> Đồ thị 01. Hàm giới hạn sản xuất (Frontier<br /> Function)<br /> <br /> D3 (biến giả - Tập huấn kỹ thuật): D3 =1:<br /> Chủ hộ đƣợc tập huấn, D3 = 0: Chủ hộ chƣa<br /> đƣợc tập huấn.<br /> <br /> Kết quả hàm giới hạn sản xuất trên đƣợc ƣớc<br /> lƣợng trên phần mềm Frontier 4.1. Sử dụng<br /> hàm giới hạn sản xuất sẽ cho biết hiệu quả sử<br /> dụng các loại yếu tố đầu vào trong sản xuất<br /> chè của các nông hộ trên địa bàn tỉnh Thái<br /> Nguyên. Đồng thời đánh giá đƣợc hiệu quả<br /> kỹ thuật và các yếu tố đầu vào ảnh hƣởng đến<br /> hiệu quả kỹ thuật trong sản xuất chè của từng<br /> hộ nông dân.<br /> <br /> D4 (biến giả - Công nghệ sản xuất): D4 =1:<br /> Hộ sử dụng máy sao cải tiến, D4 = 0: Hộ<br /> sử dụng công nghệ khác (máy vò chè mini,<br /> thủ công).<br /> A: là hằng số; αi (I = 1, 2, .., 7): là hệ số ảnh<br /> hƣởng của các loại yếu tố đầu vào.<br /> - Hàm giới hạn sản xuất (Frontier function):<br /> Hàm sản xuất và hàm giới hạn sản xuất phản<br /> ánh năng suất tối đa mà hộ nông dân sản xuất<br /> chè có thể đạt đƣợc trong điều kiện kỹ thuật<br /> và chi phí xác định. Ứng dụng mô hình hàm<br /> sản xuất Cobb-Douglas dạng:<br /> Y = A X1α1 X2 α2 X3 α3 X4 α4 X5 α5 X6 α6 X7 α7 eui<br /> Trong mô hình trên: Y: Năng suất chè búp<br /> tƣơi (kg/sào);<br /> X1: Khối lƣợng phân Đạm sử dụng (kg/sào);<br /> X2: Khối lƣợng phân Lân sử dụng (kg/sào);<br /> X3: Khối lƣợng phân Kali sử dụng (kg/sào);<br /> X4: Khối lƣợng phân NPK sử dụng (kg/sào);<br /> 104<br /> <br /> Hiệu quả kỹ thuật (TE): TE<br /> <br /> Yi<br /> .100<br /> Y2<br /> <br /> Hiệu suất đầu tƣ biên (MPP) của một đơn vị<br /> đầu vào thứ i đƣợc xác định:<br /> <br /> MPPXi<br /> <br /> i<br /> <br /> Y<br /> Xi<br /> <br /> Sau khi ƣớc lƣợng đƣợc mô hình trên sẽ xác<br /> định đƣợc mức đầu tƣ tối ƣu của hộ để tối đa<br /> hoá lợi nhuận của yếu tố đầu vào thứ i:<br /> <br /> X*<br /> <br /> Py<br /> PXi<br /> <br /> .α i .Y<br /> <br /> Nguyễn Thị Phƣơng Hảo<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Trong đó: X*: Mức đầu tƣ tối ƣu của hộ; Y :<br /> Năng suất chè búp tƣơi bình quân; Py: Giá<br /> đầu ra sản phẩm chè; PXi: Giá yếu tố đầu vào<br /> thứ i.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> Thực trạng hiệu quả sản xuất chè của các hộ<br /> Kết quả sản xuất chè của các hộ điều tra<br /> Theo loại hình hộ<br /> Một điều dễ nhận thấy là hộ có quy mô lớn<br /> thƣờng là những hộ sản xuất chuyên chè, ở<br /> nhóm hộ này cây chè đƣợc đầu tƣ tốt hơn,<br /> đƣợc chú trọng hơn trong sản xuất. Chính vì<br /> lý do đó dẫn đến kết quả là hộ chuyên sản<br /> xuất chè có hiệu quả kinh tế cao hơn những<br /> hộ kiêm.<br /> Bảng 01 cho thấy kết quả sản xuất chè của<br /> các nhóm hộ đều có sự thay đổi theo chiều<br /> hƣớng tăng lên sau biến động giá. Giá trị sản<br /> xuất chè của nhóm hộ chuyên tăng cao hơn so<br /> với nhóm hộ kiêm. Sau biến động hộ chuyên<br /> đạt giá trị sản xuất chè là 47.120 ngđ, hộ kiêm<br /> đạt 26.949 ngđ. Tuy nhiên, về thu nhập hỗn<br /> hợp thì nhóm hộ kiêm lại có tốc độ tăng cao<br /> hơn nhóm hộ chuyên. Sở dĩ nhƣ vậy vì hộ<br /> chuyên chè đầu tƣ các chi phí nhiều hơn<br /> nhóm hộ kiêm nên chịu ảnh hƣởng của biến<br /> động giá đầu vào cao hơn. Điều này đƣợc thể<br /> hiện ở bảng số liệu 1, tốc độ tăng chi phí<br /> trung gian của hộ chuyên sau biến động giá là<br /> 27%, chi phí của hộ kiêm chỉ tăng 22%.<br /> Theo mức thu nhập<br /> Trong quá trình sản xuất, việc đầu tƣ vào sản<br /> xuất chè quyết định rất lớn đến năng suất và<br /> sản lƣợng các loại sản phẩm của các hộ nông<br /> dân. Với điều kiện kinh tế lớn hơn rất nhiều<br /> so với hộ nghèo nên phần lớn các hộ khá<br /> thuộc nhóm hộ chuyên chè kết quả sản xuất<br /> chè của nhóm hộ này lớn hơn rất nhiều so với<br /> hộ nghèo. Trái lại đối với hộ nghèo với thu<br /> nhập chủ yếu từ trồng trọt do mức đầu tƣ về<br /> sản xuất chè tƣơng đối thấp và chủ yếu diện<br /> tích là trồng chè trung du cho năng suất thấp.<br /> Đồng thời các hộ khá thì chủ yếu là sản xuất<br /> các loài chè đã qua chế biến do nhóm hộ này<br /> có điều kiện mua các loại máy hiện đại để sản<br /> <br /> 117(03): 103 - 110<br /> <br /> xuất chè, còn hộ nghèo do điều kiện kinh thế<br /> khó khăn lên lƣợng chè tiêu thụ thƣờng là chè<br /> búp tƣơi cho kết quả sản xuất thấp hơn nhiều.<br /> Giá trị sản xuất của hộ khá cao gấp 2 lần hộ<br /> trung bình và gấp 4,3 lần hộ nghèo. Thu nhập<br /> hỗn hợp của hộ khá cao gấp 2,14 lần hộ khá<br /> và gấp 5,9 lần hộ nghèo. Sau biến động giá,<br /> giá trị sản xuất của các nhóm hộ đều tăng lên.<br /> Hộ khá có giá trị sản xuất tăng từ 52.274<br /> nghìn đồng lên 67.398 nghìn đồng, thu nhập<br /> tăng từ 34.851 nghìn đồng lên 45.132 nghìn<br /> đồng. Các chỉ tiêu của hộ nghèo có tăng<br /> nhƣng tăng ít hơn nhiều so với hộ khá, giá trị<br /> sản xuất tăng từ 15.130 nghìn đồng lên<br /> 15.662 nghìn đồng. Thu nhập hỗn hợp của hộ<br /> nghèo lại giảm đi, trƣớc biến động đạt 9.640<br /> nghìn đồng đến sau biến động chỉ đạt 8.862<br /> nghìn đồng. Hộ trung bình có giá trị sản xuất<br /> và thu nhập hỗn hợp đều tăng lên sau biến<br /> động giá.<br /> Hiệu quả sản xuất chè của các hộ điều tra<br /> Hiệu quả theo loại hình sản xuất:<br /> Cả hai nhóm hộ chuyên chè và kiêm chè đều<br /> chịu tác động của sự tăng giá đầu vào nên sau<br /> biến động giá các chỉ tiêu hiệu quả đều thấp<br /> hơn. Hiệu quả sử dụng vốn của hai nhóm hộ<br /> có sự thay đổi khác nhau. Hiệu quả sử dụng<br /> vốn của hộ chuyên giảm nhƣng hiệu quả sử<br /> dụng vốn của hộ kiêm lại tăng do hộ kiêm đầu<br /> tƣ ít chi phí vào cây chè. Hộ chuyên với<br /> nguồn lực lớn, diện tích đất chè lớn nên đầu<br /> tƣ vào cây chè nhiều, do vậy chi phí tăng mà<br /> tốc độ tăng chi phí lại cao hơn tốc độ tăng thu<br /> nhập nên hiệu quả sử dụng vốn giảm. Trƣớc<br /> biến động, tính bình quân hộ chuyên, cứ đầu<br /> tƣ một nghìn đồng chi phí cho sản xuất chè<br /> thì tạo ra đƣợc 3,3 nghìn đồng giá trị sản xuất<br /> và 2,1 nghìn đồng thu nhập hỗn hợp. Sau biến<br /> động, với mức đầu tƣ một nghìn đồng chi phí<br /> vào sản xuất chè chỉ tạo ra 3,25 nghìn đồng<br /> giá trị sản xuất và 2,06 nghìn đồng thu nhập<br /> hỗn hợp. Điều này chứng tỏ hộ chuyên đầu tƣ<br /> nhiều chi phí cho sản xuất chè nên chịu sự tác<br /> động của tăng giá đầu vào nhiều hơn. Hộ<br /> kiêm chè đầu tƣ một nghìn đồng vào sản xuất<br /> chè trƣớc biến động tạo ra đƣợc 3,14 nghìn<br /> đồng giá trị sản xuất và 1,99 nghìn đồng thu<br /> nhập hỗn hợp. Sau biến động tăng lên 3,19<br /> nghìn đồng giá trị sản xuất và 2,06 nghìn<br /> đồng thu nhập hỗn hợp.<br /> 105<br /> <br /> Nguyễn Thị Phƣơng Hảo<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 117(03): 103 - 110<br /> <br /> Bảng 01. Kết quả sản xuất chè của hộ theo loại hình hộ (tính bình quân/hộ)<br /> ĐVT: ngđ<br /> Loại hình SX<br /> Chỉ tiêu<br /> Trước biến động<br /> 1. Giá trị sản xuất (GO)***<br /> 2. Chi phí trung gian (IC)**<br /> 3. Thu nhập hỗn hợp (MI)**<br /> Sau biến động<br /> 1. Giá trị sản xuất (GO)***<br /> 2. Chi phí trung gian (IC)**<br /> 3. Thu nhập hỗn hợp (MI)**<br /> <br /> Chuyên<br /> <br /> 37.568<br /> 11.389<br /> 23.903<br /> <br /> Kiêm<br /> <br /> 21.601<br /> 6.880<br /> 13.697<br /> <br /> So sánh<br /> Tuyệt<br /> Tương<br /> đối<br /> đối<br /> (ngđ)<br /> (lần)<br /> <br /> Bình<br /> quân<br /> <br /> 30.542<br /> 9.405<br /> 19.412<br /> <br /> 15.967<br /> 4.509<br /> 10.206<br /> <br /> 1,73<br /> 1,65<br /> 1,74<br /> <br /> 47.120<br /> 14.454<br /> 29.862<br /> <br /> 26.949<br /> 38.245 20.171<br /> 1,74<br /> 8.435<br /> 11.805<br /> 6.019<br /> 1,71<br /> 17.389<br /> 24.373 12.473<br /> 1,71<br /> (Nguồn: Tổng hợp số liệu điều tra hộ năm 2012)<br /> Ghi chú: kiểm định t- test sự khác nhau giữa trung bình của hai tổ hộ kiêm và hộ chuyên. Cụ thể**độ tin<br /> cậy đạt 95%, ***độ tin cậy đạt 99%.<br /> Bảng 02. Hiệu quả sản xuất kinh doanh chè của hộ theo thu nhập (tính bình quân/hộ)<br /> Chỉ tiêu<br /> Trƣớc biến động<br /> 1. GO/ diện tích<br /> 2. MI/ diện tích<br /> 3. GO/IC<br /> 4. MI/IC<br /> 5. GO/LĐ<br /> 6. MI/LĐ<br /> Sau biến động<br /> 1. GO/ diện tích<br /> 2. MI/ diện tích<br /> 3. GO/IC<br /> 4. MI/IC<br /> 5. GO/LĐ<br /> 6. MI/LĐ<br /> <br /> ĐVT<br /> <br /> Hộ khá<br /> <br /> Hộ TB<br /> <br /> Hộ nghèo<br /> <br /> Bình<br /> quân<br /> <br /> Ngđ/sào<br /> Ngđ/sào<br /> Lần<br /> Lần<br /> Ngđ/LĐ<br /> Ngđ/LĐ<br /> <br /> 6.343<br /> 4.229<br /> 3,71<br /> 2,47<br /> 24,25<br /> 16,17<br /> <br /> 4.482<br /> 2.703<br /> 2,89<br /> 1,74<br /> 62,21<br /> 37,52<br /> <br /> 4.191<br /> 1.670<br /> 3,07<br /> 1,96<br /> 181<br /> 115<br /> <br /> 4.924<br /> 2.851<br /> 3,16<br /> 2,00<br /> 83,65<br /> 52,46<br /> <br /> Ngđ/sào<br /> Ngđ/sào<br /> Lần<br /> Lần<br /> Ngđ/LĐ<br /> Ngđ/LĐ<br /> <br /> 8.179<br /> 5.743<br /> 4.338<br /> 6.045<br /> 5.477<br /> 3.593<br /> 2.454<br /> 3.813<br /> 3,75<br /> 3,01<br /> 2,53<br /> 3,08<br /> 2,51<br /> 1,88<br /> 1,43<br /> 1,93<br /> 21,54<br /> 64,44<br /> 140<br /> 72,83<br /> 14,42<br /> 40,32<br /> 79,76<br /> 43,72<br /> (Nguồn: Tổng hợp số liệu điều tra hộ năm 2012)<br /> <br /> Hiệu quả theo thu nhập<br /> Đối với các hộ gia đình có thu nhập khá thì<br /> việc đầu tƣ tái sản xuất ở mức độ cao, đầu tƣ<br /> các trang thiết bị sản xuất, và chế biến chè<br /> cho hiệu quả cao hơn so với hộ nghèo. Để rõ<br /> hơn đƣợc điều này xem bảng 02 cho thấy<br /> rằng năng suất và giá trị sản xuất của cây chè<br /> ở nhóm hộ có mức thu nhập khá cao hơn hẳn<br /> so với các hộ thuộc nhóm hộ có mức thu nhập<br /> trung bình và nghèo. Điều này là do hộ khá có<br /> điều kiện đầu tƣ về sản xuất chè ở tất cả các<br /> khâu hiệu quả hơn so với hai loại hình còn lại.<br /> Các chỉ tiêu GO, VA, MI có xu hƣớng biến<br /> 106<br /> <br /> động khác nhau hộ khá cho hiệu quả sản xuất<br /> cao hơn so với hộ nghèo và hộ trung bình.<br /> Xem xét tới ảnh hƣởng của biến động giá cho<br /> thấy, hiệu quả sử dụng đất của các nhóm hộ<br /> đều tăng lên. Nhƣng hiệu quả sử dụng vốn<br /> của các nhóm hộ khác nhau. Đối với nhóm hộ<br /> khá và trung bình hiệu quả tăng, với nhóm hộ<br /> nghèo thì đầu tƣ về chi phí lại giảm. Điều này<br /> chứng tỏ sự biến động giá có ảnh hƣởng rất<br /> lớn đến hộ nghèo. Hộ nghèo đã khó khăn thì<br /> sau biến động giá lại càng lao đao hơn. Hiệu<br /> quả lao động của các hộ nghèo và hộ khá<br /> giảm đi, nhƣng hộ trung bình hiệu quả này lại<br /> tăng lên.<br /> <br /> Nguyễn Thị Phƣơng Hảo<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Phân tích ảnh hƣởng của các yếu tố giá đến<br /> hiệu quả kinh tế của hộ<br /> Sau khi sử dụng phần mền Eviews để ƣớc<br /> lƣợng các hệ số trong mô hình hàm sản xuất<br /> Cobb – Douglas, kết quả uớc lƣợng thu đƣợc<br /> hàm CD:<br /> Y= 5,547.<br /> <br /> Py<br /> <br /> 0.219<br /> <br /> P1<br /> <br /> -0.323<br /> <br /> P2<br /> <br /> -0.095<br /> <br /> P3<br /> <br /> -0.048<br /> <br /> P4<br /> <br /> -0.023<br /> <br /> P5<br /> <br /> 0.195<br /> <br /> e-0.273D1 0.007D2- 0.015D3- 0.189D4<br /> Hệ số αi mang dấu (+) dƣơng, chứng tỏ khi<br /> giá bán sản phẩm chè tăng lên làm cho thu<br /> nhập hỗn hợp chè/sào tăng lên. Cụ thể, khi<br /> các nhân tố khác không đổi, giá bán chè tăng<br /> lên 1% thì thu nhập hỗn hợp/sào của hộ tăng<br /> lên 0,219%, tức là khi giá bán sản phẩm chè<br /> tăng lên 1 nghìn đồng làm cho thu nhập hỗn<br /> hợp trên sào trong sản xuất chè của hộ tăng<br /> lên 0,731 nghìn đồng.<br /> Các hệ số α1, α2, α3, α4, α5 mang dấu (-) âm<br /> chứng tỏ khi giá các yếu tố đầu vào (giá phân<br /> bón, giá thuốc trừ sâu, giá nhiên liệu, giá<br /> thuốc diệt cỏ, giá công lao động thuê ngoài)<br /> tăng lên làm cho thu nhập hỗn hợp/sào của hộ<br /> giảm đi.<br /> Cụ thể, nhân tố quyết định lớn nhất tới hiệu<br /> quả của hộ ở đây là giá của phân bón. Khi giá<br /> phân bón tăng lên 1% thì thu nhập hỗn hợp<br /> của hộ/sào giảm 0,322%. Với điều kiện các<br /> yếu tố khác không đổi, khi giá phân bón tăng<br /> lên một nghìn đồng thu nhập hỗn hợp/sào của<br /> hộ giảm đi 4,404 nghìn đồng. Trong điều kiện<br /> giá đầu vào phân bón tăng cao nhƣ hiện nay,<br /> các hộ đầu tƣ phân bón phải theo đúng hƣớng<br /> dẫn kỹ thuật cũng nhƣ định mức bón phân<br /> cho cây chè để với chi phí thấp nhất mà đạt<br /> hiệu quả cao nhất.<br /> Khi giá thuốc trừ sâu tăng thêm 1% thì thu<br /> nhập hỗn hợp của hộ/sào giảm 0,095%, tức là<br /> khi giá thuốc trừ sâu tăng lên 1 nghìn đồng<br /> làm cho thu nhập hỗn hợp của hộ giảm đi<br /> 1,572 nghìn đồng. Tác dụng của thuốc trừ sâu<br /> là hạn chế sâu bệnh, lại kích thích cho chè<br /> phát triển. Việc phun thuốc trừ sâu đem lại<br /> <br /> 117(03): 103 - 110<br /> <br /> hiệu quả sản xuất chè cao hơn. Tuy nhiên, các<br /> hộ gia đình nên sử dụng thuốc trừ sâu và<br /> thuốc kích thích một cách vừa phải, đúng kỹ<br /> thuật để đảm bảo chất lƣợng của chè, tiết<br /> kiệm chi phí.<br /> Giá công lao động thuê ngoài cũng ảnh hƣởng<br /> lớn tới thu nhập hỗn hợp/sào của hộ. Khi giá<br /> công lao động thuê ngoài tăng lên 1% thì thu<br /> nhập hỗn hợp/sào của hộ giảm 0,195%. Tức<br /> là khi giá công lao động thuê ngoài tăng lên 1<br /> nghìn đồng làm cho thu nhập hỗn hợp của hộ<br /> giảm 0,437 nghìn đồng. Khi giá nhiên liệu<br /> tăng lên 1% thì thu nhập hỗn hợp của hộ/sào<br /> giảm 0,048%, tức khi tăng giá nhiên liệu lên 1<br /> nghìn đồng thu nhập hỗn hợp của hộ giảm<br /> 0,498 nghìn đồng. Khi giá thuốc diệt cỏ tăng<br /> lên 1% thì thu nhập hỗn hợp của hộ/sào giảm<br /> 0,023%, tức khi giá thuốc diệt dỏ tăng lên 1<br /> nghìn đồng thì thu nhập hỗn hợp của hộ giảm<br /> 0,054 nghìn đồng.<br /> Biến giả về loại hình hộ trồng chè cho thấy hộ<br /> chuyên chè có thu nhập hỗn hợp/sào thấp hơn<br /> hộ kiêm là 0,273%. Điều này là do các hộ<br /> chuyên chè đầu tƣ vào sản xuất chè nhiều hơn<br /> hộ kiêm, chịu tác động của biến động giá các<br /> yếu tố đầu vào cao hơn hộ kiêm. Biến giả về<br /> công nghệ sản xuất cho thấy, hộ áp dụng máy<br /> sao cải tiến sẽ có thu nhập hỗn hợp/sào thấp<br /> hộ kiêm là 0,189%. Lý do là hộ áp dụng máy<br /> sao cải tiến phải chi phí nhiều hơn về nhiên<br /> liệu cho sản xuất, giá nhiên liệu tăng làm cho<br /> chi phí của hộ tăng nên thu nhập hỗn hợp/sào<br /> của hộ sử dụng máy sao cải tiến thấp hơn hộ<br /> sử dụng công nghệ khác (máy vò chè mini<br /> hoặc thủ công…). Các yếu tố giới tính và<br /> trình độ tập huấn của chủ hộ không có ý nghĩa<br /> thống kê, tác động không rõ ràng đến thu<br /> nhập/sào của hộ.<br /> Phân tích ảnh hƣởng của các yếu tố đầu<br /> vào tới năng suất và hiệu quả kỹ thuật<br /> trong sản xuất chè của các hộ<br /> Hiệu quả sử dụng chi phí sản xuất và hiệu quả<br /> kỹ thuật của các hộ nông dân sản xuất chè<br /> đƣợc phản ánh trong kết quả ƣớc lƣợng hàm<br /> sản xuất Cobb- Douglas (OLS - average<br /> function và MLE - Frontier function).<br /> 107<br /> <br />