Vận Dụng Phương Pháp Dạy Học Tích Cựctrong Quá Trình Dạy Học Môn Giáo Dục Học

I HC THI NGUYN
TRNG I HC S PHM

NGUYN VN VIT

VN DNG "PHNG PHP DY HC TCH CC"
TRONG QU TRNH DY HC MN GIO DC HC
TRNG CSP NG GIA T - BC GIANG

Chuyn ngnh: L lun v Lch s gio dc
M s: 60.14.01

LUN VN THC S KHOA HC GIO DC

Ngi hng dn khoa hc:
PGS. TS. H TH C

THI NGUYN, 2009
I HC THI NGUYN
TRNG I HC S PHM

NGUYN VN VIT


LUN VN THC S KHOA HC GIO DC

THI NGUYN, 2009
I HC THI NGUYN
TRNG I HC S PHM

NGUYN VN VIT


TM TT LUN VN THC S KHOA HC GIO DC

THI NGUYN, 2009
Cng trnh c hon thnh ti:
Trng i hc S phm - i hc Thi Nguyn

Ngi hng dn khoa hc:
PGS.TS. H TH C

Phnbin 1:

Phn bin 2:
.

Lun vn s c bo v trc Hi ng chm lun vn
Hp ti: Trng i hc S phm - i hc Thi Nguyn
Ngy thng nm 2009

C th tm hiu lun vn ti:
Th vin trng i hc S phm - i hc Thi Nguyn
S ha bi Trung tm Hc liu i hc Thi Nguyn http://www.Lrc-tnu.edu.vn
LI CM N

hon thnh lun vn ny, ngoi s n lc c gng ca bn
thn, ti nhn c s gip ca nhiu tp th, c nhn trong v
ngoi trng.
Ti xin by t lng knh trng v bit n su sc ti c
gio PGS.TS H Th c, Khoa Tm l - Gio dc, Trng HSP
H Ni, ngi lun tn tnh hng dn, ng vin v gip ti
hon thnh lun vn ny.
Qua y, ti xin gi li cm n ti cc thy c khoa Tm l -
Gio dc - HSP Thi Nguyn, t Tm l - Gio dc - trng CSP
Ng Gia T Bc Giang to iu kin thun li nht cho ti trong
qu trnh hc tp, nghin cu.
Cui cng, ti xin by t lng bit n su sc ti nhng ngi
thn trong gia nh, bn b v ng nghip nhng ngi thn yu
lun bn ti, ng vin v gip ti trong sut qu trnh hon
thnh kho hc!

Thi Nguyn, ngy 30 thng 11 nm 2009

Tc Gi

Nguyn Vn Vit
DANH MC CH GII CC CH VIT TT

Ch vit tt Ch vit y

CSP : Cao ng s phm
C: i chng
GV: Ging vin
GD: Gio dc
GDH: Gio dc hc
LLDH: L lun dy hc
LLGD: L lun gio dc
NCGD: Nghin cu gio dc
NVSP: Nghip v s phm
NXBGD: Nh xut bn gio dc
PP: Phng php
PPDH: Phng php dy hc
PPGD: Phng php gio dc
QTGD: Qu trnh gio dc
SV: Sinh vin
TB: Trung bnh
TLGD: Tm l gio dc
THCS: Trung hc c s
TN: Thc nghim
Mc lc

M u .......................................................................................................... 1
1. L do chn ti ........................................................ .1
2 Mc ch nghin cu. .... .2
3. Khch th? nghin c?u.. .... .2
4. i tng nghin cu.. .... .2
5. Gi thuyt khoa hc.. ... .3
6. Nhim v nghin cu. ..... ..3
7. Phng php nghin cu. ...... ....3
8. Phm vi nghin cu. ..........4
Ni dung ...5
1.1. L?ch s? c?a v?n d? nghin c?u. . 5
1.1.1 T tng dy hc tch cc trong lch s gio dc v nh trng 5
1.1.2 kin ca cc tc gi Vit Nam bn v PPDH tch cc ... 7
1. 2. C s l lun ca vic vn dng phng php dy hc tch cc...... 9
1.3. Khi qut v phng php dy hc v phng php dy hc tch cc.. .10
1.3.1 Khi nim phng php dy hc. . .10
1.3.2. Phng php dy hc tch cc . .16
1.3.3 Cc PPDH tch cc trong qu trnh dy hc mn gio dc hc v khi
qut mt s phng php c th . 23
1.3.3.1 Phng php ng no . ..24
1.3.3.2 Phng php tho lun.. . 31
1.4 Cc nguyn tc ch o vic vn dng PPDH tch cc trong ging dy
mn gio dc hc v cc iu kin vn dng PPDH tch cc.. . 37
1.4.1 Nguyn tc chung trong vic vn dng PPDH tch cc... . 37
1.4.2 iu kin vn dng PPDH tch cc.... . .39
Kt lun chng I.. . 43
Chng II: Thc trng vn dng PPDH ni chung, PPDH tch cc ni ring
trong qu trnh dy hc mn Gio dc hc trng CSP Ng Gia T Bc
Giang. ..44
2.1 Vi nt v nh trng CSP Ng Gia T Bc Giang v c im ca mn
gio dc hc.......... ..44
2.1.1. Vi nt v nh trng v sinh vin CSP Ng Gia T Bc Giang. 44
2.1.2 c im ca mn gio dc hc. ...46
2.2 Thc trng hc tp mn gio dc hc ca sinh vin (SV) trng CSP
Ng Gia T Bc Giang.. . 47
2.3 Thc trng nhn thc v PPDH tch cc trong qu trnh dy hc mn
GHD trng CSP Bc Giang. ...51
2.4 Cc nguyn nhn ch quan, khch quan ca thc trng . ..63
Kt lun chng II... .. ..65
Chng III: Thit k bi hc mn gio dc hc theo PPDH tch cc 66
3.1 Khi qut v quy trnh vn dng PPDH tch cc trong dy hc mn gio
dc hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang (kt hp 2 phng php tch
cc) . 66
3.2 Thc nghim s phm. . 67
3.2.1 Kho st u vo v phn tch kt qu hai nhm thc nghim v i
chng . .69
3.2.2 Tin trnh thc nghim . .72
3.2.3 Kim tra, nh gi thc nghim ln 1 . ..75
3.2.4 X l kt qu thc nghim. . ..76
3.2.5 Phn tch cc ch tiu h tr. .. 85
Kt lun chng III. .. ..88
Kt lun ... ...89
1. Kt lun ... ...89
2. Khuyn ngh ... .90
2.1 i vi trng CSP Ng Gia T Bc Giang ..90
2.2 . i vi ging vin ging dy mn GDH ... .90
Ti liu tham kho .... ...92

1
M U
1. L do chn ti
Lch s nhn loi bc sang mt k nguyn mi, k nguyn ca
thng tin, tri thc. Thng tin v tri thc c coi l ti sn v gi, l quyn
lc ti u ca mi quc gia. S pht trin nh v bo ca khoa hc k thut
v cng ngh dn n s gia tng nhanh chng khi lng tri thc ca
nhn loi cng nh tc ng dng vo i sng x hi to nn s a dng
ca th gii. Tnh hnh lm thay i nhng quan nim v gio dc.
Ngy nay, gio dc c xem l cha kha vng mi ngi, mi quc gia
tin bc vo tng lai, l ngnh sn xut m li nhun ca n kh c th
ong m c. Gio dc khng ch c chc nng chuyn ti nhng kinh
nghim lch s x hi ca th h trc cho th h sau, m quan trng l trang
b cho mi ngi phng php (PP) hc tp, tm cch pht trin nng lc ni
sinh, pht trin t duy ni ti, thch ng c vi mt x hi hc tp thng
xuyn, hc tp sut i. gip ngi hc p ng c nhng yu cu ,
vic ci cch, i mi gio dc (GD) l mt vic lm ht sc cn thit v cp
bch, trong , i mi phng php gio dc (PPGD) l khu then cht nht
trong qu trnh t n mc tiu i mi GD
Nhn thc c vic i mi PP ging dy v hc tp l mt trong
nhng vn bc thit hin nay nc ta, ng v Nh nc cng nh B
GD & T a ra nhiu ngh quyt, ch th nhm thc y vic i mi PP
dy hc tt c cc cp hc, bc hc. i mi phng php dy v hc,
pht huy t duy sng to v nng lc o to ca ngi hc, coi trng thc
hnh, thc nghim, ngoi kho, lm ch kin thc, trnh nhi nht. hc vt,
hc chay [47; 203 - 204]. Lut gio dc nc CHXHCNVN nm 2005 (iu
5 khon 2) ghi: PPGD phi pht huy tnh tch cc, t gic, ch ng, t
duy sng to ca ngi hc; bi dng cho ngi hc nng lc t hc, kh
2
nng thc hnh, lng say m hc tp v ch vn ln [35;9] v B GD v
T cng c ch th s 15/1999/CT-BGDT yu cu cc trng S phm phi
i mi phng php ging dy v hc tp trong trng s phm nhm tch
cc ho hot ng hc tp, pht huy tnh tch cc ch ng sng to v nng
lc t hc, t nghin cu ca ngi hc, sinh vin. Nh gio gi vai tr ch
o trong vic t chc, iu khin, nh hng qu trnh dy hc, cn ngi
hc gi vai tr ch ng trong qu trnh hc tp v tham gia nghin cu khoa
hc. [1]
Trong nhng nm qua vic ging dy mn gio dc hc cc trng
i hc v cao ng t c nhng kt qu nht nh, song vn cha p
ng c yu cu ngy cng cao vic nng cao cht lng dy hc mn gio
dc hc theo ng tnh cht ca mt mn hc ngh.
Mn Gio dc hc l mn hc mang tnh nghip v, c tnh cht c
th cc trng s phm. Vic i mi phng php dy hc (PPDH) theo
hng pht huy tnh tch cc nhm nng cao cht lng dy v hc l mi
quan tm ca mi cn b qun l, ging vin ging dy cc b mn ni
chung, gio dc hc (GDH) ni ring trong cc trng s phm. Xut pht
t c s l lun v thc tin trn chng ti chn ti nghin cu: Vn
dng phng php dy hc tch cc trong qu trnh dy hc mn gio
dc hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang.
2. Mc ch nghin cu
Vn dng phng php dy hc tch cc trong dy hc mn GDH
nhm pht huy tnh tch cc, sng to trong hc tp v nng cao cht lng
dy v hc ca sinh vin trng CSP.
3. Khch th nghin cu
Qa trnh dy hc mn gio dc hc trng CSP
3
4. i tng nghin cu
Phng php dy hc tch cc trong dy hc GDH cho sinh vin
trng CSP Bc Giang
5. Gi thuyt khoa hc
Cht lng v hiu qu ca qu trnh dy hc ph thuc vo tnh t
gic, tch cc ca ngi hc. Nu vn dng phng php dy hc tch cc
trong dy hc b mn gio dc hc s pht huy c tnh tch cc, tnh t lc
nhn thc, tnh t gic ca sinh vin trong hc tp, hnh thnh h nng lc
c lp gii quyt vn gp phn nng cao c cht lng v hiu qu ca
qu trnh gio dc, o to.
6. Nhim v nghin cu
Vi ti ny chng ti thc hin cc nhim v sau:
6.1 Nghin cu c s l lun ca phng php dy hc ni chung,
phng php dy hc tch cc ni ring
6.2 Nghin cu thc trng vic s dng cc phng php dy hc v
phng php tch cc ni ring trong trng CSP Ng Gia T Bc Giang
6.3 Vn dng phng php dy hc tch cc trong qu trnh dy hc
mn gio dc hc cho sinh vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang
7. Phng php nghin cu
nghin cu ti ny chng ti tin hnh s dng cc phng php
nghin cu sau y:
7.1 Nhm phng php nghin cu l lun: c v phn tch, h thng
ho, khi qut ho nhng ti liu lin quan n ti.
7.2 Nhm phng php nghin cu thc tin
4
7.2.1 Phng php quan st: chng ti d gi, ch ng quan st vic dy
v hc mn gio dc hc ca sinh vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang
7.2.2 Phng php iu tra: Chng ti tin hnh iu tra bng ankt
vi h thng cu hi, thm d kin ca sinh vin v dy v hc theo
phng php mi.
7.2.3 Phng php m thoi, phng vn, tr chuyn: chng ti m
thoi, trao i cng vi sinh vin, nhm tm hiu thc trng dy v hc
trng CSP Ng Gia T Bc Giang.
7.2.4 Phng php tng kt kinh nghim: trao i kinh nghim vi cc
thy, c gio, cc bn ng nghip v ca bn thn.
7.2.5 Phng php thc nghim (TN): c tin hnh theo mt quy
trnh xc nh nhm so snh 2 phng php: truyn thng v phng phng
php dy hc ng no v dy hc theo nhm nh.
7.2.6 Phng php ly kin chuyn gia: Tham kho kin ca cc
Gio s, tin s gio dc hc v phng php dy hc tch cc, cc nh
qun l gio dc..
7.2.7 Phng php thng k ton hc: nhm x l v phn tch kt qu
iu tra thc nghim s phm.
8. Phm vi nghin cu
V thi gian c hn nn chng ti ch tp trung lm ni bt c s l
lun v phng php dy hc tch cc, vn dng phng php dy hc
tch cc vo hot ng dy hc mn gio dc hc trng CSP Ng
Gia T Bc Giang (phng php ng no (tn cng tr no, cng no),
phng php tho lun nhm).
5
Chng 1
C S L LUN CA VN NGHIN CU
1.1. Lch s ca vn nghin cu
1.1.1 T tng dy hc tch cc trong lch s gio dc v nh trng
Phng php dy hc tch cc l h thng phng php dy hc nhm
pht huy cao tnh tch cc hot ng ca sinh vin trong qu trnh hc tp,
vn ny c nhiu tc gi nghin cu nhiu gc khc nhau. Trong
lch s pht trin ca gio dc v nh trng, t tng v dy hc tch cc
c cc nh gio dc bn n t lu:
T thi c i, cc nh s phm tin bi tng ni n tm quan
trng to ln ca vic pht huy tnh tch cc, ch ng ca hc sinh v ni
nhiu n phng php v bin php pht huy tnh tch cc nhn thc.
Socrat (469 339 TCN) nh trit hc, ngi thy v i ca Hy Lp c i
tng dy cc hc tr ca mnh bng cch lun t ra cc cu hi gi m
nhm gip ngi hc dn dn pht hin ra chn l. Phng chm sng ca
ng l: .. s t nhn thc, nhn thc chnh mnh[53;29]. Khng T (551
479 TCN) nh trit hc, nh gio dc v i ca Trung Hoa c i i hi
ngi ta phi hc v tm ti, suy ngh, o su trong qa trnh hc. ng ni:
Khng tc gin v mun bit, th khng gi m cho, khng bc tc v
khng r c th khng by v cho. Vt c bn gc, bo cho bit mt gc
m khng suy ra ba gc kia th khng dy na [33;15]
Montaigne (1533 - 1592) nh qu tc Php, ngi chuyn nghin cu
l lun, c bit l v gio dc, ng ra phng php gio dc hc qua
hnh ng cho rng: Mun t c mc tiu ny, tt nht, kin hiu nht
l bt tr lin tc hnh hc, hc qua hnh. Vy vn khng phi l ging
dy mt cch gio iu, thy ni lin tc, thao thao bt tuyt. Tri li, ch yu
l bt tr hot ng, vn dng kh nng xt on ca mnh [44;152-153]
6
Komensky (1592 - 1670) l mt nh t tng Clovakia, nh l lun
gio dc, a ra b quyt v phng php ging dy: B quyt ca gio
dc l rn luyn cho cc em mt tm hn d dng, tch cc, t do, ngn cn
c cc iu m cc em mun lm, ngc li y c cc em lm nhng
iu m chng khng mun [44;265] ng nu r: Ch yu dy cc em qua
vic lm ch khng phi qua li ging [44;266]
J.J.Rousseau (1712 - 1778), thin ti l lun ca Php thi k khai
sng, kch lit ph phn nh trng ng thi lm dng li ni, ng coi
trng s pht trin t nhin, t do, coi trng t gio dc ca tr , phn i vic
chn p c tnh ca tr. ng cho rng mun gio dc con ngi tt phi bng
hot ng tip cn i tng vi hot ng, vi thc t. ng nhn xt, cch
ging dy ba hoa s to nn nhng con ngi ba hoa, ng cho tr em khoa
hc m phi n t tm ti ra khoa hc. ng vit: khng dy cc em mn
khoa hc m ch khu gi tinh thn yu chung khoa hc v cp cho cc em
phng php hc khoa hc, khi no tinh thn yu chung khoa hc pht trin
hn na. l nguyn tc cn bn ca mi nn gio dc tt.
Trong th k XX, cc nh gio dc ng, Ty u tm n con
ng pht huy tnh tch cc hc tp, ch ng, sng to ca ngi hc c
th nh: Kharlamp, nh gio dc X Vit, trong cun Pht huy tnh tch
cc hc tp ca hc sinh nh th no vit trong phn li ni u: Mt
trong nhng vn cn bn m nh trng X Vit hin ang lo lng v
gii quyt l vic pht huy tnh tch cc trong hot ng nhn thc ca hc
sinh trong qu trnh dy hc [57;5]
Trong cun Dy hc nu vn ca tc gi I.Ia Lecne nh gio dc
X Vit ni: Mc ch ca tp sch mng ny l lm sng t bn cht ca
PPDH gi l dy hc nu vn , vch r c s ca phng php , tc dng
ca n v phm vi p dng n [55;5]
7
V.kn, nh gio dc Ba Lan ni ting c kt ra nhng kt qa tch
cc ca cng trnh thc nghim hng chc nm v dy hc pht huy tnh tch
cc. ng nu ln tnh quy lut chung ca dy hc nu vn , cch p
dng phng php vo mt s ngnh khoa hc v iu c th hin c
th cun sch Nhng c s ca vic dy hc nu vn .
Cn c vo cc tc gi nu trn, chng ti thy vic nghin cu phng
php dy hc tch cc trn th gii i trc chng ta t rt lu. Ngi ta
thy r vai tr to ln ca phng php dy hc tch cc i vi s nghip
gio dc v s pht trin x hi.
1.1.2 kin ca cc tc gi Vit Nam bn v PPDH tch cc
nc ta, ngay t nhng nm 60 ca th k 20, dy hc tch cc
bt u c cp mt cch trc tip hoc gin tip trong gio trnh Gio
dc hc, Tm l hc, phng php ging dy b mn.. Trong cc trng s
phm xut hin t tng Phng php gio dc tch cc, khu hiu
Bin qu trnh o to thnh qu trnh t o to.
Nm 1979, tp th cn b trung tm thc nghim gio dc ph thng
Ging V H Ni (Trung tm cng ngh gio dc) tin hnh nghin cu
thc nghim ti cp Nh nc vi tn gi: M hnh nh trng mi theo
kh nng pht trin ti u ca tr em Vit Nam hin i. ti do GS.TSKH
H Ngc i, gim c trung tm lm ch nhim ti. Nhn vt trung tm
ca m hnh nh trng ny l tr em. Ton b hot ng gio dc l xut
pht t tr em. Bng hot ng ca mnh, theo quy trnh cng ngh, mi tr
em t lm ra sn phm gio dc tc l t sinh thnh ra mnh vi s gip
ca thy gio.
Cng trnh nghin cu khoa hc c Hi ng khoa hc nghim thu
v nh gi kt qu tt. Nh vy, bng qu trnh t chc dy hc theo quan im
ly ngi hc lm trung tm, d c thc hin trong nh trng thc nghim.
8
Ti ngh quyt IV ca ban chp hnh TW kho VII ch r: i mi
phng php ging dy tt c cc cp hc, bc hc.. p dng nhng phng
php gio dc hin i bi dng cho hc sinh nng lc t duy, sng to,
nng lc gii quyt vn .
Phm Vn ng trong bi : Mt phng php cc k qu bu ng
trn bo nhn dn ngy 18/11/1994 vit: PP dy hc m cc ng ch nu ra,
ni gn li l ly ngi hc lm trung tm. Ngi ta phi t ra nhng cu
hi, a ra cu chuyn c tnh hp dn, khu gi, i hi ngi nghe, ngi
c, du l ngi suy ngh km ci cng phi chu kh suy ngh, tm ti
PPDH tch cc ny c kh nng pht trin c nhng nng lc ang ng
yn mi con ngi
Trn Hng Qun (nguyn B trng B GD &T) trong bi: Cch
mng v PP s em li b mt mi, sc sng mi cho gio dc thi i
mi ng trn tp ch nghin cu GD s 1/1995 vit: mun o to c
con ngi khi bc vo i l con ngi t ch, nng ng v sng to th
phng php gio dc cng phi hng vo vic khi dy, rn luyn v pht
trin kh nng ngh v lm mt cch t ch, nng ng v sng to. Ngi
hc tch cc hc bng hnh ng ca mnh. Ngi hc t tm hiu, phn tch,
x l tnh hung v gii quyt vn , khm ph ra ci cha bit. Nhim v
ca ngi thy l chun b cho hc sinh tht nhiu tnh hung ch khng phi
l nhi nht tht nhiu kin thc vo u c hc sinh [51;5].
Nguyn K trong bi Bin qu trnh dy hc thnh qu trnh t hc
a ra nhng c s l lun v PPDH tch cc. Tc gi cng ch r qu trnh
t hc l qu trnh t nghin cu, t th hin, t kim tra, t iu chnh di
s hng dn, t chc, trng ti ca thy. Trong bi: PP gio dc tch cc
ng trn tp ch NCGD s 7/1993, Nguyn K ch r: Tr em l ch th hc
tch cc bng hnh ng ca chnh mnh. Lp hc l cng ng cc ch th.
9
Thy gio t nguyn b vai tr ch th, tr thnh ngi thit k, t chc,
trng ti, c vn.
Nguyn K vi cun sch thit k bi hc theo phng php tch
cc. Tc gi thc nghim thnh cng v c hiu qu PP ny trng tiu
hc L Vn Tm (HN). Trong cun sch ny tc gi ch ra mi quan h gia
thy v tr trong nh trng. l mi quan h thy lp tr.
Trn B Honh vi cc bi: Dy hc ly hc sinh lm trung tm,
ng trn tp ch NCGD s 1/1994, bi: PP tch cc ng trn tp ch
NCGD s 3/1996, bi: pht trin tr sng to ca hc sinh v vai tr ca gio
vin ng trn tp ch NCGD s 9/1999 nu r: Th no l dy hc ly hc
sinh lm trung tm, th no l PP tch cc, th no l PP hp tc. Tc gi ch
r nhng c trng ca PP tch cc.
PGS-TS Nguyn Ngc Bo vi cun sch: Pht trin tnh tch cc,
tnh t lc ca hc sinh trong qu trnh dy hc tc gi a ra quan nim
hc l hot ng tch cc, t lc v l trung tm ca qu trnh dy hc v
nu ln cc phng php nhm tch cc ho hot ng ca hc sinh.
1.2. C s l lun ca vic vn dng phng php dy hc tch cc
* C s Trit hc
Xut pht t quan im ca duy vt bin chng: mi s vt tn ti
trong th gii khch quan lun vn ng pht trin khng ngng. Trong
QTDH cng vy mi thnh t cu trc ca QTDH lun vn ng, c mi
quan h, tc ng qua li, bin chng vi nhau, s i mi trong gio dc ni
chung, trong dy hc mn Gio dc hc ni ring thng c bt u v
c biu hin r nt trong lnh vc i mi c NDDH v PPDH.
* C s Tm l hc
Dy hc pht huy tnh tch cc hc tp ca sinh vin da trn c s tm
l hc cho rng nhn cch ca con ngi c hnh thnh thng qua cc hot
10
ng ch o v sng to, thng qua cc hot ng c thc. Theo X.L
Rubinstin (1902-1960) con ngi ch thc s nm vng ci m chnh bn
thn dnh c bng lao ng ca mnh, sinh vin s thng hiu v ghi nh
nhng g tri qua trong qu trnh hot ng nhn thc ca bn thn bng
cch ny hay cch khc, con ngi ch bt u t duy tch cc khi ng trc
mt kh khn v nhn thc cn phi khc phc, mt tnh hung gi vn .
* C s Gio dc hc
Dy hc, pht huy tnh tch cc ca sinh vin ph hp vi nguyn tc
pht huy tnh tch cc v t gic trong gio dc, v n gi c ng c hc
tp ca ch th, pht huy ni lc bn trong, gip ngi hc c nng lc pht
hin v gii quyt vn , lm cho vic gii quyt vn khng ch nm trong
phm tr ca phng php dy hc m cn mang sc thi phm tr mc tiu,
gp phn pht trin nhn lc, bi dng nhn ti.
1.3. Khi qut v phng php dy hc v phng php dy hc
tch cc
1.3.1 Khi nim phng php dy hc
- Phng php
Phng php l mt phm tr ht sc quan trng, n tn ti gn b vi
mi mt hot ng ca con ngi. A.N Krlp nhn mnh tm quan trng
ca phng php: i vi con tu khoa hc. Phng php va l chic la bn,
li va l bnh li, n ch phng hng v cch thc hot ng [76;20]. V
phng din trit hc, phng php c hiu l cch thc, con ng, phng
tin t ti mc ch nht nh, gii quyt nhng nhim nht nh.
Phng php theo Hegel l thc v hnh thc ca s t vn ng
bn trong ca ni dung [76;21].
Theo GS. H Th Ng - GS. ng V Hot PGS. H Th c: thut
ng phng php bt ngun t ting Hy Lp Metodos c ngha l con
ng, cch thc t ti mc ch nht nh.
11
Theo GS.TSKH Nguyn Vn H: phng php l cch thc; con
ng, phng tin t ti mt mc ch nht nh, gii quyt nhng
nhim v nht nh.
Theo PGS.TS Lu Xun Mi: phng php l cch thc t ti mc ch
v bng mt hnh nh nht nh, nghi l mt hnh ng c iu chnh.
Theo Nguyn Nh An: phng php l cch t ti mc ch, tc l
tng hp nhng th thut v thao tc dng t mc ch.
- Phng php dy hc?
Trn c s phng php chung, ngi ta xy dng khi nim PPDH.
Theo cc nh gio dc hc trn th gii v cc nh gio dc hc Vit Nam, cho
n nay vn cn nhiu kin, quan im khc nhau v phng php dy hc.
Theo Iu. Babanxki PPDH l cch thc tng tc gia thy v tr
nhm gii quyt cc nhim gio dng, gio dc v pht trin trong qu trnh
dy hc [96;46], [115].
I.Ia Lecne cho rng: PPDH l mt h thng nhng hnh ng c mc
ch ca gio vin nhm t chc hot ng nhn thc, thc hnh ca hc sinh,
m bo cho cc em lnh hi ni dung hc vn [96; 46].
Theo GS ng V Hot - PGS. H Th c: PPDH l tng hp cch
thc hot ng ca gio vin v sinh vin nhm thc hin tt cc nhim v
dy hc ra.
Theo GS Nguyn Vn H: PPDH l tng hp cc cch thc lm vic
phi hp thng nht ca thy v tr (trong thy ng vai tr ch o, tr
ng vai tr tch cc, ch ng) nhm thc hin cc nhim v dy hc.
Theo tc gi Nguyn Ngc Quang: PPDH l cch thc lm vic ca
thy v tr trong s phi hp thng nht di s ch o ca thy, nhm lm
cho tr t gic, tch cc, t lc t ti mc ch dy hc [76;23].
12
Theo Nguyn Nh An: PPDH l tng hp tt c cc cch thc hot
ng phi hp thng nht ca ging vin v gio sinh nhm thc hin cc
nhim v dy hc.
Theo PGS. TS ng Thnh Hng [16]; ch trong ting Nga, Bungary,
Ba Lan.. mi c cm t ng ngha vi t PPDH trong ting Vit, cn cc
nc dng ting Anh khng dng thut ng PPDH m trnh by phm tr ny
trong hai hnh thc: PP ging dy hoc PP hc.
Nh vy, hin nay ang tn ti hai trng phi quan nim v PPDH.
Trng phi nht nguyn (xem xt PPDH l tng hp cc cch thc lm vic
ca thy v tr trong qu trnh dy hc) ch yu cc nc trong khi x hi
ch ngha v Vit Nam; cn trng phi nh nguyn (xem xt PPDH l
phng thc trnh by ni dung dy hc ca ngi dy, khng bao hm trong
qu trnh hc ca ngi hc) ch yu cc nc t bn ch ngha phng
Ty (v mt s nc x hi ch ngha khc). Tuy hai trng phi ny tn ti
c lp v c nhng phng hng nghin cu qu trnh dy hc khc nhau
nhng khng h mu thun nhau, m ngc li, b sung cho nhau. Thc ra,
trng phi nh nguyn phn chia qu trnh dy hc thnh hai hot ng ring
l ch mang tnh cht nghin cu.. Xt cho cng, ngi ta vn quan nim dy
v hc l hai hot ng b sung cho nhau, quan h mt thit vi nhau. Trong
phm vi ti ny, chng ti i su nghin cu nhng quan im ca trng
phi nh nguyn nhm gp phn vo cng tc nghin cu l lun dy hc
nc ta. Do iu kin hn ch, chng ti khng i su nghin cu c s l
thuyt ca cc trng phi ny m ch tng hp li cch hiu ca chng ti v
PPDH theo quan im nh nguyn. V vy, trong lun vn ny chng ti s
dng thut ng PPDH hm ch PP ging dy ca thy theo trng phi
nh nguyn.
Nh vy chng ta c th nhn thy rng tt c cc tc gi u tha nhn
rng phng php dy hc c nhng du hiu sau:
13
+ Phn nh s vn ng ca qa trnh nhn thc ca hc sinh nhm t
c mc ch ra.
+ Phn nh s vn ng ca ni dung hc vn c nh trng quy nh
+ Phn nh cch thc trao i thng tin gia thy v tr
+ Phn nh cch thc iu khin hot ng nhn thc, kch thch v
xy dng ng c, t chc hot ng nhn thc v kim tra, nh gi kt qu
hot ng.
- Dy v hc tch cc
Theo quan im ly ngi dy v thng tin lm trung tm, ngi
thy l nhn t quyt nh n kt qu ca qu trnh hc ca ngi hc. Thy
l ngun thng tin ch yu ca ngi hc, l chuyn gia, cn tr nh l mt
t giy trng, thy mun vit, mun v g l do thy quyt nh. Ngi
hc ch hc khi c qu trnh dy ca thy. Ngi hc mun nng cao kin
thc, m rng tm nhn ca mnh th phi tm s hc o. Thy l tuyt
i, l mu mc, l trung tm. Chnh v vy, quan nim ny t ngi
thy vo v tr trung tm ca qu trnh dy hc.
Ngc li, quan im ly ngi hc lm trung tm, ngi hc lc
ny l nhn t ng vai tr quyt nh kt qu ca qu trnh dy hc, nhn
mnh n hot ng hc ca tr trong qu trnh dy hc. Theo quan im lch
s, y chnh l s tr li v tr vn c t thu ban u ca ngi hc. Trong
qu trnh dy hc, ngi hc va l i tng ca hot ng dy, va l ch
th tch cc, nng ng ca qa trnh hc. Thng qua hot ng hc, di s
hng dn, ch o ca thy, tr tch cc, ch ng v sng to ci bin v
kin thc, k nng v thi ca chnh bn thn mnh v qua hon thin
nhn cch. iu ny khng ai lm thay cho ngi hc c. Nu ngi hc
khng t gic, ch ng, thc hin hot ng hc, khng c PP hc tt th
hiu qu ca vic dy s rt hn ch. Thm ch, nu bn thn ngi hc khng
14
tch cc, ch ng, t gic ci bin bn thn mnh th s khng c qu trnh
hc din ra cho d qu trnh dy c c thit k tt n mc no.
Dy hc ly ngi hc l trung tm khng phi l mt PPDH c th.
l mt t tng, mt quan im, mt cch tip cn hin i (theo quan
im dy hc nu trn) v qu trnh dy hc. Quan im ny tri phi tt c cc
thnh t ca qu trnh hc (t mc ch, ni dung, n phng php, phng
tin, hnh thc t chc, cch nh gi..) ch khng ch lin quan n PP dy
v hc. coi trng v tr hot ng hc v vai tr ca ngi hc th ng
nhin phi pht huy vai tr tch cc, ch ng v sng to ca ngi hc
trong qu trnh dy hc. iu ny ch c thc hin thng qua hng lot cc
yu t trong qu trnh dy hc nhng biu hin r nht v hiu qu nht l
thng qua phng php, cch thc tng tc gia ngi dy v ngi hc,
c bit l phng php hc tp ca ngi hc.
Mc ch cui cng ca PPDH tch cc l pht huy cao tnh tch cc,
ch ng v sng to ca ngi hc ngi hc t gic ci bin chnh bn
thn mnh. Do , dy v hc tch cc, thc cht l s tng tc gia hot
ng dy v hot ng hc nhm hng ti vic hc tp tch cc, t gic, ch
ng, sng to, chng li thi quen hc tp th ng ca ngi hc. Hay ni
mt cch ngn gn, dy hc l qu trnh t chc hot hot ng hc ca ngi
hc trong qu trnh hc tp ca mnh. Dy v hc tch cc l mt trong nhng
mc tiu v cng l mt tiu chun v hiu qu GD. nh hng cho vic i
mi PPDH trong nh trng ph thng. Bn cht ca dy v hc tch cc
nm trong khi nim v hc tp nh l mt qu trnh tch cc v xy dng
[32]. Trong , ngi hc phi to ra c mi lin h gia thng tin mi cn
phi hc v nhng kin thc v k nng c sn. iu ny c th c thc
hin thng qua mt lot cc PP dy hay hot ng hc a dng khc nhau.
Vic la chn mt PP hay mt hot ng dy hc no cn ph thuc vo
15
mc tiu c th v nhng kt qu m ngi dy mong i mt ni dung
nht nh.
Thc hin dy v hc tch cc s mang li hiu qu cao trong GD.
Nhim v ch yu ca ngi dy trong dy hc tch cc l tr thnh ngi
thit k cc hot ng hc a dng trong bi cnh c th. Nhim v truyn
thng ca ngi dy trc y l chuyn giao thng tin, nay c iu chnh
v m rng thnh nhim v to ra cc iu kin hc tp v h tr cho qu
trnh hc tp. V vy, trong dy hc tch cc, trnh chuyn mn ca ngi
dy khng cn thng tr v tr c tn nh trc y na. Thay vo ,
ngi dy cng mt lc thc hin nhiu vai tr hn: nh GD, ngi to iu
kin thun li cho qu trnh hc tp, c vn, trng ti.. Ni nh th khng c
ngha vai tr nh l mt nh chuyn mn ca ngi dy b coi nh. Ngc
li, v mt chuyn mn ngi dy cn phi xem xt li cc quan im nhn
thc v vai tr ca mnh. L mt ngi dy, ti phi tr thnh ngi nh
th no?, Quan im ca ti v mi quan h vi ngi hc ra sao?,
Nhn nh ca ti v nhim v chnh ca ngi dy l g? V mt pht
trin kin thc v k nng chuyn mn, ngi dy phi khng ngng tham
gia vo qu trnh hc tp chuyn mn nhn thc v pht trin cc k
nng, kin thc cn thit cho vic thc hin dy v hc tch cc c hiu qu.
ng thi, ngi dy phi c trch nhim bin cc nguyn tc dy hc tch
cc thnh nhng hnh ng dy hc c th v quyt tm thc hin c
chng. V vy, ngi dy phi c kin thc chuyn mn su rng, c trnh
s phm lnh ngh, bit ng x tinh t, bit s dng cc phng tin
cng ngh thng tin vo qu trnh dy hc, bit nh hng s pht trin ca
ngi hc theo mc tiu GD nhng cng m bo s t do ca ngi hc
trong hot ng nhn thc.
Trong dy hc tch cc, ngi hc c c hi c th thch tham
gia mt cch tch cc vo qu trnh nhn thc v t khm ph. Mun vy,
16
ngi hc cn phi c nhng phm cht v nng lc thch ng vi dy hc
tch cc nh gic ng mc ch hc tp, t gic trong hc tp, c thc trch
nhim v kt qu hc tp ca mnh, v kt qu chung ca lp. Ngi hc phi
tham gia mt cch tch cc vo cc hot ng o su v m rng kin thc,
k nng tham gia qu trnh thu nhn, x l v tng hp thng tin.
1.3.2. Phng php dy hc tch cc
* Khi nim phng php dy hc tch cc
Theo cc nh gio dc hc Vit Nam: PPDH tch cc l cc phng
php c s dng trong qu trnh dy hc nhm pht huy cao nht tnh tch
cc, ch ng, c lp, sng to trong hc tp ca ngi hc di vai tr t
chc, iu khin ca gio vin.
V thut ng Phng php dy hc tch cc, chng ti ng vi
quan im ca tc gi Trn B Honh. Tht ra y l thut ng trong ting
Vit dng ch nhng PPDH theo hng pht huy tnh tch cc, ch ng,
sng to ca ngi hc [9]. Trong ting Anh, ngi ta khng dng thut ng
PP dy tch cc (active teaching methods) m ch dng thut ng dy v hc
tch cc (active teaching and learning) hay hc tp tch cc (active
learning). T dy v hc y hm ngha l cc hot ng hay cc qu
trnh thc hin bi ngi dy hay ngi hc.
Phng php dy hc tch cc l mt thut ng rt gn, c dng
nhiu nc, ch o nhng phng php ging dy, dy hc, theo hng pht
huy tnh tch cc, ch ng, sng to ca ngi hc.
Tch cc trong PPDH tch cc c dng vi ngha hot ng, ch
ng, tri ngha vi khng hot ng, th ng ch khng theo ngha tri vi
tiu cc.
PPDH tch cc hng ti vic hot ng ho, tch cc ho hot
ng nhn thc ca ngi hc ngha l tp trung vo pht huy tnh tch
17
cc ca ngi hc ch khng phi l tp trung vo pht huy tnh tch cc
ca ngi dy.
Nh vy mun i mi cch hc phi i mi cch dy. R rng chng
ta thy, cch dy ch o cch hc, nhng ngc li thi quen hc tp ca tr
nh hng ti cch dy ca thy. C trng hp sinh vin i hi cch dy
tch cc hot ng nhng gio vin cha p ng c, cng c trng hp
gio vin hng hi p dng PPDH tch cc nhng tht bi v sinh vin cha
thch ng c, v th vn c thi quen hc tp th ng. V vy gio vin
phi kin tr dng cch dy hot ng dn xy dng cho sinh vin phng
php hc tp ch ng mt cch va sc, t thp ti cao. Trong i mi
phng php phi c s hp tc gia thy v tr, s phi hp gia hot ng
dy v hc th mi thnh cng. V th m ngi ta dng thut ng Dy hc
tch cc, phn bit vi Dy hc th ng. Thut ng rt gn PPDH tch
cc hm cha phng php dy v phng php hc.
* c im ca phng php dy hc tch cc
- PPDH tch cc l h thng phng php trong phng php t hc
l trung tm ch o, c tc dng gn b cc phng php khc thnh mt h
thng ton vn.
- PPDH tch cc c tc dng tch cc ho hot ng nhn thc ca
ngi hc. Ngi hc c t vo tnh hung c vn trong c mu
thun nhn thc gia ci bit v ci phi tm, tc l trong trng thi c nhu
cu bc thit mun gii quyt bng c mu thun . Qua vic gii quyt
vn , ngi hc lnh hi kin thc mt cch t gic v tch cc, trong c
nim vui ca s nhn thc sng to.
- PPDH tch cc c nhng nt c bn ca s tm ti khoa hc m trong
t duy c lp sng to va l phng tin va l mc ch ca qu trnh
dy hc.
- PPDH tch cc c yu cu cao i vi ngi dy v ngi hc
18
- PPDH tch cc gip hc sinh nm chc kin thc, nh lu, m bo
s c th ho, tp trung vo ngi hc.
- PPDH tch cc c th p dng rng ri cho nhiu mn hc, nhiu
dng bi hc nhng mc khc nhau.
* Bn cht ca PPDH tch cc
Bn cht ca PPDH tch cc l bin qu trnh o to thnh qu trnh t
o to, qu trnh truyn th kin thc ca thy thnh qu trnh t hc ca
sinh vin. Gio vin to nn nhng tnh hung c vn sinh vin chp
nhn cc tnh hung l cn thit i vi h, sinh vin t tm ti, nghin
cu, ch ng hp tc di s t chc, iu khin, c vn ca thy tm ra
kin thc mi.
* Nhng du hiu c trng ca cc PPDH tch cc
C th nu ra 4 du hiu c trng c bn sau y, phn bit vi
cc PP th ng.
- Dy v hc thng qua t chc cc hot ng hc tp ca hc sinh:
Trong PP tch cc, ngi hc - i tng ca hot ng dy, ng
thi l ch th ca hot ng hc c cun ht vo cc hot ng hc tp
do gio vin t chc, ch o, thng qua t lc khm ph nhng iu
mnh cha r ch khng phi th ng tip thu tri thc c gio vin
sp t. c t vo nhng tnh hung ca i sng thc t, ngi hc trc
tip quan st, tho lun v lm th nghim, gii quyt vn t ra theo cch
suy ngh ca mnh, t va nm c kin thc mi, va nm c PP
lm ra kin thc, k nng , khng rp theo nhng khun mu c sn,
c bc l v pht huy tim nng sng to.
Dy theo cch ny th gio vin khng ch n gin truyn t tri
thc m cn hng dn hnh ng, chng trnh hnh ng phi gip cho
tng hc sinh bit hnh ng v tch cc tham gia cc chng trnh hnh
ng ca cng ng.
19
- Dy v hc ch trng phng php rn luyn t hc
PP tch cc xem vic rn luyn phng php hc tp cho sinh vin
khng ch l mt bin php nng cao hiu qu dy hc m cn l mt mc
tiu dy hc.
Trong x hi hin i ang bin i nhanh vi s bng n thng tin,
khoa hc, k thut, cng ngh pht trin nh v bo th khng th nhi nht
vo u c tr khi lng kin thc ngy cng nhiu. Phi quan tm dy cho
tr PP hc ngay t bc tiu hc v cng ln bc cao cng phi c ch trng.
Trong cc phng php th ct li l phng php t hc. Nu rn
luyn cho ngi hc c c phng php, k nng, thi quen, ch t
hc th s to cho h lng ham hc, khi dy ni lc vn c trong mi
ngi, kt qu hc tp s c nhn ln gp bi. V vy ngy nay ngi ta
nhn mnh mt hot ng trong qu trnh dy hc, n lc to ra s chuyn
bin t hc tp th ng, sang hc tp ch ng, t vn pht trin t
hc ngay trong trng ph thng, khng ch t hc nh sau bi ln lp
m t hc c trong tit hc c s hng dn ca gio vin.
- Tng cng hc tp c th, phi hp vi hc tp hp tc.
Trong mt lp hc m trnh kin thc, t duy ca hc sinh khng
ng u tuyt i th khi p dng PP tch cc buc phi chp nhn s phn
ho v cng , tin hon thnh nhim v hc tp, nht l khi bi hc
c thit k thnh mt chui cng tc c lp.
p dng PP tch cc trnh cng cao th s phn ho ny cng ln.
Vic s dng cc phng tin cng ngh thng tin trong nh trng s p
ng yu cu c th ho hot ng hc tp theo nhu cu v kh nng ca mi
hc sinh.
20
Tuy nhin, trong hc tp, khng phi mi tri thc, k nng, thi u
c hnh thnh bng nhng hot ng c lp c nhn. Lp hc l mi
trng giao tip thy tr, tr tr, to nn mi quan h hp tc gia cc c
nhn trn con ng chim lnh ni dung hc tp. Thng qua tho lun, hc
tp, tranh lun trong tp th, kin ca mi c nhn c bc l, khng nh
hay bc b, qua ngi hc nng mnh ln mt trnh mi. Bi hc vn
dng c vn hiu bit v kinh nghim sng ca thy gio.
Trong nh trng hin i, phng php dy hc tch cc s dng ph
bin, lin tc lm tng hiu qu hc tp nht l gii quyt c vn gay
cn, n xut hin nhu cu phi hp gia cc c nhn hon thnh nhim v
chung. Trong hot ng theo nhm nh s khng th c hin tng li, tnh
cch nng lc ca mi thnh vin c bc l, un nn, pht trin tnh bn,
thc t chc, tinh thn tng tr. M hnh hp tc trong x hi a vo i
sng hc ng s lm cho cc thnh vin quen dn vi s phn cng hp tc
trong lao ng x hi.
Trong nn kinh t th trng xut hin nhu cu hp tc xuyn quc
gia, lin quc gia, nng lc hp tc phi tr thnh mc tiu gio dc m nh
trng phi chun b cho hc sinh.
- Kt hp nh gi ca thy v nh gio ca tr:
Trong dy hc vic nh gi hc sinh khng ch nhm mc ch nhn
nh thc trng v iu chnh hot ng dy hc ca tr m cn ng thi to
iu kin nhn nh thc trng v iu chnh hot ng dy hc ca thy.
Trc y, gio vin gi vai tr c quyn, nh gi hc sinh. Trong PP
tch cc, gio vin phi hng dn hc sinh pht trin k nng t nh gi
t iu chnh cch hc. Lin quan n iu ny, gio vin cn to iu kin
thun li hc sinh tham gia nh gi ln nhau. T nh gi ng v iu
21
chnh hot ng kp thi l nng lc rt cn thit cho s thnh t trong cuc
sng m nh trng phi trang b cho hc sinh.
Trong hng pht trin cc PPDH tch cc o to nhng con ngi
tch cc, nng ng, thch nghi nhanh vi i sng x hi, lm c iu
ny th vic kim tra nh gi khng dng li cc yu cu ti hin cc kin
thc, lp li cc k nng hc m phi khuyn khch tr thng minh, c t
duy, sng to trong vic gi quyt nhng tnh hung thc t.
T vic dy hc th ng sang dy hc tch cc, gio vin khng cn
ng vai tr n thun l truyn t kin thc m lc ny gio vin tr
thnh ngi thit k, t chc, hng dn hot ng hc tp theo nhm nh
bn thn sinh vin t lc chim lnh ni dung tri thc, ch ng t cc
mc tiu kin thc, k nng, thi theo yu cu ca chng trnh. Trn
lp, hc sinh hot ng l chnh, gio vin ch ng vai tr t chc, nh
hng, iu khin.. Tuy nhin trc , gio vin cn u t cng sc, thi
gian rt nhiu so vi kiu dy th ng th mi c th thc hin bi ln lp
vi vai tr l ngi gi m, xc tc, ng vin, c vn, trng ti trong cc
hot ng tm ti, ho hng, tranh lun si ni ca sinh vin, bn thn gio
vin phi c trnh chuyn mn su rng, c trnh s phm lnh ngh
mi c th t chc, hng dn cc hot ng ca sinh vin m nhiu khi c
din bin ngoi tm d kin ca gio vin.
22
* So snh PPDH truyn thng v PPDH tch cc
PPDH truyn thng PPDH tch cc
Quan
nim
Hc l qu trnh tip thu v
lnh hi, qua hnh thnh
kin thc, k nng, t tng,
tnh cm
Hc l qa trnh kin to, hc sinh tm
ti, khm ph, pht hin, luyn tp,
khai thc v x l thng tin, ..t hnh
thnh hiu bit, nng lc v phm cht
Bn
cht
Truyn th tri thc, truyn
th v chng minh chn l
ca gio vin
T chc hot ng nhn thc cho hc
sinh. Dy hc sinh cch tm ra chn l
Mc
tiu
Ch trng vic cung cp tri
thc, k nng, k xo, hc
i ph vi thi c. Sau khi thi
xong, nhng iu hc
thng b b qun hc t
dng n
Ch trng hnh thnh nng lc (sng
to, hp tc, c lp.) dy phng
php v k thut lao ng khoa hc,
dy cch hc. Hc p ng nhng
yu cu ca cuc sng hin ti v
tng lai. Nhng iu hc cn thit,
b ch cho bn thn hc sinh v cho s
pht trin x hi
Ni
dung
T sch gio khoa v gio vin T nhiu ngun khc nhau: SGK, GV,
cc ngun ti liu khoa hc ph hp,
th nghim, bo tng, thc t,
- Vn hiu bit, kinh nghim v nhu
cu ca hc sinh
- Tnh hung thc t, bi cnh v mi
trng a phng
- Nhng vn hc sinh quan tm
Phng
php
Cc phng php din ging,
truyn th kin thc mt chiu
Cc phng php tm ti, iu tra, gii
quyt vn , dy hc tng tc, tnh hung.
Hnh
thc t
chc
C nh: gii hn trong 4 bc
tng ca lp hc, gio vin
i din vi c lp
C ng, linh hot. Hc lp, phng
th nghim, hin trng, trong thc
t, hc c nhn, hc i bn, hc theo
c nhm, c lp i din vi gio vin
- Hc sinh t nh gio theo chun
23
1.3.3 Cc PPDH tch cc trong qu trnh dy hc mn gio dc hc
v khi qut mt s phng php c th
Vi cch tip cn dy hc hng vo ngi hc, ngi hc l trung
tm ca qu trnh dy hc, PPDH tch cc l cch thc tng tc gia ngi
dy v ngi hc nhm tch cc ho hot ng ca ngi hc, to ra s thay
i trong nhn thc, thi , k nng v cch nh gi ca ngi hc, c
nhiu cch tip cn v phng php dy hc. Sau y l nhng hng tip
cn ch yu v cc loi hnh ca PP dy hc tch cc.
* Cc PPDH tch cc c s dng trong cc loi hnh trng:
- Dy hc nu v gii quyt vn
- Dy hc tho lun nhm
- Dy hc khm ph
- Dy hc t pht hin
- Phng php ng no
- Dy hc hin trng
- Dy hc ng i
- Dy hc vi m
- Dy hc chng trnh ho
- Dy hc nghin cu in hnh
- Dy hc d n
- Dy hc Graph.
- PPDH Algrit
Trong phm vi ti ny, chng ti ch i su nghin cu c s l lun
v vn dng cc phng php dy hc tch cc sau y:
24
1.3.3.1 Phng php ng no
* Lch s nghin cu
Ngi khai sinh ra PP ny l Alex Osborn, mt chuyn gia qung co.
Thut ng u tin m Osborn s dng l think -up( ngh ra). Do yu cu
ca cng vic m ng lun sng to ra nhng tng mi, Osborn nhn thy
nhng cuc hp thnh vin nhm tm kim nhng tng mi, nh thng l
lm hn ch kh nng sng to ca mi ngi. ng c a ra nhng
nguyn tc mi gip cc thnh vin t do suy ngh v hnh ng nhm to ra
nhiu tng mi hn. Sau khi tun th nhng quy tc ng a ra, hiu qu
ca cng ty c nng ln r dt. Sau , PP ny c ph bin rng ri
trn khp th gii v c cc nh qun l kinh doanh s dng. Nhng rt
tic, n thng c ng dng mt cch khng hiu qu v thiu qu trnh
hun luyn mt cch bi bn v thiu cc ti liu hun luyn c cht lng.
Tuy nhin, ngi ta thng k rng PP ny c s dng hu ht cc lnh
vc t thit k qung co, xy dng chin lc tip th n xy dng chnh
sch nh nc, cc quyt nh u t.. v d nhin trong dy hc, c bit l
trong dy hc cho ngi ln. Thng k cho thy PP ny c s dng trong
cc cng ty ln, cc tp on kinh doanh a quc gia.. Trong cun sch
tng tng ng dng, Osborn m t cc nguyn tc cn phi tun th
mt cch cht ch cng nh trnh t tin hnh hot ng ng no.
Nhng nm tip sau , ln sng i mi GD ni ln mnh m cc
nc pht trin trn nhiu lnh vc t mc ch, ni dung n phng php.
Nhiu tc gi, nhiu nh nghin cu gio dc c gng i su nghin cu, tm
kim nhng PPDH mi nhm p ng vic i mi mc ch, ni dung dy
hc. C rt nhiu PPDH mi c cp thi ny nh PP chuyn gia, PP
trc quan c h tr cng ngh, PP phn loi gi tr, bo co phn hi, ng
no.. Nhng PP mi ny sm th hin r hiu qu ca n i vi qa trnh
25
dy hc nhm pht huy tnh tch cc hot ng nhn thc ca ngi hc, c
bit l i vi lnh vc GDH.
Vit Nam, PP ng no c du nhp trong nhng thp nin cui th
k XX, khi nh nc Vit Nam m ca ku gi u t nc ngoi. Nhiu
chuyn gia nc ngoi n Vit Nam s dng phng php ng no
trong cc hi tho quc t. T nhng hi tho ny, cc chuyn gia GD ca
Vit Nam hc tp c phng php ng no v vn dng li trong cc
hi tho trong nc cng nh quc t. Tuy nhin, cho n nhng nm u
ca th k XXI, nhiu tc gi Vit Nam mi bt u n PP ny trn mt s
tp ch chuyn ngnh.
Trn Tp ch Pht trin GD s 1 (thng 1-2/2001), tc gi Nguyn Th
Tuyt Mai c bi vit s dng kinh nghim ca hc vin trong dy hc
TLHQL [24] nu ln cc bc thc hin mt gi dy theo hng pht huy
tnh tch cc ca hc vin c s dng PP ng no nhm khai thc kinh
nghim thc tin ca ngi hc. Tc gi s dng thnh cng PP ng no
trong qu trnh ln lp, to ra c nhng gi hc pht huy c kinh nghim
thc tin ca ngi hc. Tuy nhin tc gi cng lu , PP ny ch t c
hiu qu khi ngi ging vin i vi hc vin nh ngi ln tui c lp,
tn trng v to iu kin h th hin kin ca mnh, duy tr bn vng s
hp tc vi hc vin trong hot ng ging dy [24].
Trong cc hot ng trin khai sau hi tho v PPDH tch cc
Th?c si Nguyn Th Thu Hin gii thiu mt s PPDH tch cc trong
c PP ng no. Tc gi trnh by mt cch khi qut v PP ng no, cc
bc thc hin mt hot ng ng no, cc yu cu trong qu trnh ng
no.. [32].
Tuy nhin, PP ny cha c nghin cu mt cch h thng v ton
din, mc d vi nht nhiu c gng, chng ti vn cha tm thy mt cng
26
trnh nghin cu, thc nghim no v PP ny. Chnh v th, mc v phm
vi s dng ch hn ch cc hi tho ni m hu ht nhng ngi d l
ngi ln v vic s dng ch mang tnh cht phng theo cch s dng ca
ngi trc. Do , hiu qu ca vic s dng phng php ny cha c
nghin cu v nh gi mt cch chnh thc.
* Khi nim
ng no l mt PP m mt nhm ngi c gng tm ra gii php
cho m?t vn c th bng cch tp hp mi tng ca cc thnh vin
trong nhm.
Mc ch ca ng no l nhm khuyn khch cc thnh vin to ra
cc tng mi, m cc tng ny s khng c c trong nhng iu
kin, mi trng bnh thng; pht huy ti a kh nng t duy sng to con
ngi nhm gii quyt mt vn c th. Bng cch s dng nhng nguyn
tc gip con ngi khc phc c sc tm l, cm gic s ph bnh.. t
do suy ngh tm ra gii php sng to. cng ng c hiu qu, mi thnh
vin cn thc r v tun th mt cch cht ch cc nguyn tc trong qu
trnh ng no cng nh s dng cc phng tin, ti liu hp l. T tng
ch o ca cng no nm quy lut lng i cht i. V vy, ng
no khuyn khch cc thnh vin a ra cng nhiu tng cng tt trong
mt khong thi gian nht nh.
* u v nhc im
- u im:
+ ng no khng ch vn dng c hiu qu trong dy hc TC m c
th vn dng trong bt c lnh vc no nhm tm kim nhng tng mi
cho vic ci thin quy trnh, phn tch, nh gi cc quy trnh hin ti..
27
+ ng no c th gip rn luyn v pht huy kh nng sng to, nng
ng trong t duy; khc phc tnh trong tm l con ngi.
+ Cng no c dng trong cc trng hp cn nhng tng mi
nhng hn ch v thi gian. Thu thp c nhiu tng trong thi gian ngn.
+ To ra c hi tt cc thnh vin th hin tng, quan im ca mnh.
+ Cc xut, nhn xt, tng c a ra t nhiu quan im,
cch tip
cn khc nhau.
+ Pht trin, rn luyn cho hc vin tnh bn b, kin tr.
+ Pht trin nng lc v kh nng gii quyt vn phc hp, v kh
nng t nh gi..
- Nhc im:
+ Mc tham gia tch cc ca cc thnh vin ph thuc vo trng
thi tm l.
+ Ngi hc nht nht s lm vic km hiu qu nu khng c
khuyn khch.
+ Vic la chn, nh gi cc tng mang tnh cht tng i v nhng
tng mi cha c kim chng trong thc tin.
+ PP ny ch thch chp cho i tng ngi hc l ngi ln, sinh vin i
hc. Vic p dng cho ngi hc cp nh s khng mang li hiu qu cao.
+ Khng phi bt c ch g, vn g cng c th s dng phng php
ng no.
+ PP ny i hi nhiu thi gian, khng thch hp trong vic ngi hc
phi lnh hi mt khi lng tri thc mi, c h thng. Mt khc PP ny cn
i hi phi u t ngun ti chnh ph hp.
28
* Cc bc tin hnh PP ng no
Bc 1: chun b
tin hnh hot ng ng no c hiu qu, khu chun b c ngha
rt ln i vi kt qu. Cng vic chun b khng ch ca ngi dy m cc
thnh vin tham gia hot ng ng no cng cn phi tham gia.
- Nghin cu ni dung chuyn , xc nh vn cn ng no
l phn kin thc trong mt tit hc hay bi hc. Ni dung vn
cn cng no phi m bo l mt vn m. Ngha l, cc gii php cho vn
cn c th tm ra c na, ngoi nhng gii php c, Ngi dy cn
lu vn ny khi xc nh ni dung vn cn ng no, trnh la chn
nhng vn c sn, nhng gii php chun mc. V th, khng phi bt
c vn no cng c th s dng PP ny. Cn c vo nhng yu cu ,
chng ti xc nh ni dung ng no trong chuyn L lun gio dc
Ni dung gio dc trng THCS.
- Chun b trang thit b dy hc:
Vic la chn phng h?c, hin nhin, l ph thuc vo c s vt cht
hin c. Tuy nhin, iu ng lu l vic chia nhm v b tr cc nhm
trong mt phng cn phi hp l. Mt nhm khng c t hn 3 ngi
nhng cng khng nn hn 12 ngi, l tng l mt nhm khong 6 7
ngi. Mi thnh vin nn b tr theo vng trn cc thnh vin c th nhn
thy nhau, khng nn b tr nhng hin vt c th lm nh hng n suy
ngh ca ngi khc (chng hn nh tranh nh, m thanh..) v lp c s lng
sinh vin ln nn chng ti chn lp c sc cha 100 ngi. Chng ti d
nh chia lp thnh 8 nhm, bn gh c b tr theo s v c t s th t
thay cho tn nhm nh sau:
29
Hnh 1: S b tr bn gh v v tr cc nhm (cng c s dng cho
PP Tho lun)

Phng tin ghi chp: Mi thnh vin cn c mt mu giy nh, bt
ghi chp. Th k cn c phng tin ghi chp tt c cc tng ca ngi
khc v c t sn bn cnh. Trong qu trnh ng no, cc thnh vin
khng c tham kho ti liu, mi hot ng trong giai on cng no ch
tp trung vo suy ngh pht biu hoc ghi chp, khng c lm vic ring.
Vi hot ng ng no ny, chng ti d kin cc phng tin dy
hc gm: giy kh Ao, bt, giy ghi chp cho c nhn (post-it), bng keo
giy, phim trong, my chiu qua u
Bc 2: Chia nhm v phn cng trch nhim
Vic chia nhm tu thuc vo s lng ngi hc, c 2 lp (mt lp
K27A c 43 sv, K27B c 41sv) lng sinh vin mi lp chng ti chia thnh
7 nhm.
ng no hiu qu cc thnh vin trong nhm cn hiu r vai tr
ca mnh trong nhm. Ngi dy hoc t cc thnh vin trong nhm la chn
ra nhng ngi c trch nhim nh sau:
1
2
5 3
7
4
6
30
Trng nhm: l ngi iu hnh chung cc hot ng trong nhm, c
nhim v theo di, khuyn khch cc thnh vin trong nhm than gia tch cc
vo hot ng. Trng nhm l ngi c nhim v to iu kin cho cc
thnh vin trong nhm pht huy tnh sng to, nng ng v kp thi iu
chnh mi hnh vi chi phi tin trnh ng no ca cc thnh vin khc, nh
cc thnh vin thiu tp trung, cc thnh vin a ra li ph bnh khi ang
ng no; kt thc phin ng no khi ht gi
Th k: l ngi c nhim v ghi chp y mi tng ca cc
thnh vin khc. Vic ghi chp cn r rng, chnh xc vi ngn t ca ngi
a ra tng. Nu tng no c din t qu di, th k c th tm tt
li nhng phi m bo tnh trung thc v chnh xc vi ca ngi a ra
tng. Nu cn thit th k c th thng qua ngi a ra tng m
bo rng, vic tm tt tng l hon ton trung thc v khch quan.
Cc tng cn c vit ra vi phng tin hc tp m mi thnh vin
trong nhm c th quan st c. V d: kh giy ln, bng, my tnh c
my phng, phim trong chiu ln mn hnh ln,,, Th k c nhim v tng
hp, phn loi cc tng sau mi ln cng no.
Bc 3: Khi ng ng no.
Hot ng ny nhm to ra bu khng kh thoi mi, th gin chun
b bc vo giai on chnh. Thi gian dnh cho phn ny t 3 n 5 pht.
Ni dung v mt vn th v no (do cc nhm t a ra hoc gio vin
gi ) khng lin quan g n vn chnh s c ng no nhng c tc
dng kch thch t duy sng to. Trng nhm c nhim v to ra v kt thc
vn khi ng bt c lc no m c nhm cm thy hng phn trong t
duy v chuyn sang vn chnh.
Bc 4: Tin hnh ng no
y l phn chnh ca hot ng ng no. Thi gian dnh cho phn
ny tu thuc vo mc kh ca vn , t 20 n 25 pht. Trng nhm
31
c nhim v kt thc giai on khi ng, gii thiu ni dung ng no v
iu khin hot ng ng no. Trng nhm cn to ra cho mi thnh vin
c quyn bnh ng cng nh c hi ngang bng nhau trong vic a ra
tng. Hot ng kt thc khi ht thi gian.
Bc 5: X l tng.
Th k c nhim v tng kt cc tng phn loi. Cc tng c
ni dung gn nhau c th kt hp vi nhau to thnh tng hon chnh,
nhng tng no khng cn thit c th lc b. Cc tng cn li s l
kt qa ca qu trnh ng no.
Bc 6: Trnh by kt qa v tng kt.
Sau khi x l kt qu xong, i din cc nhm trnh by kt qu lm
vic ca mnh, cc nhm khc lng nghe, gp n lt cc nhm khc
trnh by nu c nhng tng trng nhau, c th khng cp n, ch b
sung nhng tng khc vi nhm trc. Gio vin lng nghe, ghi nhn, sau
, tng kt li kt qu lm vic ca cc nhm.
1.3.3.2 Phng php tho lun
* Lch s nghin cu
C th ni y l PP c s dng rt sm di nhiu hnh thc khc
nhau, c nghin cu v ng dng nhiu bc hc. c bit khuynh hng
chim u th trong vic i mi PPDH hin nay trong nh trng ph thng
cng nh i hc l s dng PP tho lun. Vit Nam trong nhng nm qua,
gp phn cho cng tc i mi GD, nhiu lun vn thc s, lun n tin s
gp nhiu cng sc trong vic nghin cu v thc nghim PP ny nhiu
i tng khc nhau v c nhiu kt qa khi sc. trnh s trng lp
khng cn thit, ti khng i su nghin cu lch s ca PP Tho lun, m
ch i su nghin cu v PP ng no, bi l y l nhng PP kh mi, cha
c nhiu ti liu.
32
Trong thc tin dy hc, PP ny ch c s dng rng ri v c hiu
qu Chu u v Bc M trong nhng thp nin cui ca th k XX.
Asakial, mt trong nhng nh gio dc Ba Lan li lc nht gia hai cuc i
chin vit cun sch Hc tp theo nhm trng hc [35]. Trong cun
sch ny, tc gi gii thiu k thut dy hc mi mang li hiu qu cao
trong qu trnh dy hc - l hc tp theo nhm. Mc d PP ny c s
dng trc trong thc tin nhng c l y l mt n phm c thit k
c h thng v c lu hnh rng ri.
Ngi c cng ph bin PP tho lun vo trong trng hc mt cch h
thng l S.V Xandcn hiu trng trng Audly. ng vn l mt gio
vin ging dy khoa hc t nhin. ng nhn thy rng, thng qua lm vic
trong nhm, hc sinh s pht trin c cc k nng x hi nh k nng hp
tc vi ngi khc, k nng lng nghe, k nng din t tng. V c
bit l k nng t hc, t nghin cu. V vy, chnh bn thn ng s dng
v khuyn khch, ku gi cc gio vin hy vn dng PP ny trong qu trnh
ln lp.
Vit Nam, PP ny c nghin cu v vn dng kh nhiu trong
nhng nm va qua, c bit l vic trin khai i tr chng trnh sch gio
khoa mi. Nhiu lun n tin s, thc s cc c s gio dc o to sau i
hc la chn ti nghin cu PP ny. Chng hn trong ti ca TS. L
Trng nh (HSPHN) Dy son gio n GD hc bng PP tho lun nhm,
tc gi khng nh: trong vic dy hc GD hc, tho lun s c hiu qu hn
khi ngi gio vin bit kt hp vic s dng n vi PPDH khc, c bit l
hot ng thc hnh ca sinh vin. Thnh cng ca bui tho lun ch c
c khi gio vin bit chun b chng mt cch chu o. Tc gi cng nu
ln nhng kinh nghim ca mnh khi t chc dy son gio n bng PP tho
lun. Theo , thnh cng, ngi gio vin phi bit la chn ch , xc
33
nh mc tiu ph hp, xc nh v chun b cho sinh vin nhng ni dung
ca vn m h s tham gia tho lun Cn sng kin kinh nghim ca cc
tc gi Bi Yn Trng Tiu hc Ct Linh (H Ni) cp n vn
Vn dng PP tho lun nhm vo vic dy hc mn o c lp 5. Trong
ti ny, tc gi nghin cu c s l lun ca dy v hc TC; vic phi
hp PP tho lun vi cc PP khc, TN vic phi hp ny trong qu trnh dy
hc mn o c lp 5. Trong thc tin dy hc trng CSP Ng Gia
T Bc Giang, hu ht cc ging vin ca trng u s dng cc PPDH tch
cc, trong , PP tho lun c cho l PP dy c hiu qu v thng xuyn
c s dng.
* Khi nim
Tho lun l mt PP dng trao i kin vi ngi khc v mt vn
no nhm pht hin ra mi kha cnh ca vn vi mc ch cui
cng l c nhm t c mt cch hiu thng nht v vn .
Trong dy hc tch cc, c th ni y l PP c la chn u tin,
c s dng nhiu nht v cng t c hiu qu cao. Cc nghin cu v
TLH nhn thc pht hin ra rng, mc lu tr thng tin trong tr nh b
tc ng bi mc chng ta x l kin thc mi. Nu ch n gin l nghe,
nhn v nhc li mt iu g th chng ta c th nh lu v ti hin li
thng tin khi cn thit so vi vic chng ta hc tp bng cch tham gia vo
vic phn tch, gii thch, tm tt hay t cu hi v vn ang hc. V vy,
PP tho lun c tc dng rt ln trong dy hc v c th p dng cho mi i
tng ngi hc.
C hai loi tho lun: Tho lun nhm nh v tho lun ton lp. Tho
lun ton lp l tho lun m khng cn chia nhm. Ngi dy nu vn
v c lp ngi ti ch cng trao i kin. Lc ny, ngi dy s l ngi
iu khin cuc tho lun. Tho lun nhm nh l tho lun m , c lp
34
c chia thnh nhiu nhm nh t 4 n 12 ngi hc, tu theo s lng
ngi hc trong lp v tu theo s b tr bn gh. Mi nhm s c ra mt
nhm trng v th k. Nhm trng c nhim v thc y cc thnh vin
trong nhm tham gia tho lun v iu khin cuc tho lun. Th k l ngi
ghi chp, tng hp cc kin ca cc thnh vin trong nhm. Cc thnh vin
trong nhm s l ngi trnh by li kt qu tho lun ca nhm mnh. D
nhin, khng phi mi thnh vin phi trnh by nhng h phi sn sng tm
th nu c yu cu trnh by hay b sung kin cho ngi trnh by.
Trong ti ny, PP tho lun m chng ti cp n l PP tho lun
nhm nh.
* u v nhc im
- u im
+ Gip ngi hc m rng, o su thm nhng vn hc tp trn c
s nhn nhn vn mt cch c suy ngh, phn tch chng c l l, c d?n
chng minh ho, pht trin c c t duy khoa hc
+ Gip ngi hc pht trin cc k nng giao tip, din t tng,
ph bnh, nh gi tng, thuyt phc ngi khc.
+ Thng qua tho lun c th lm thay i quan im, thi ca c
nhn nh cch lp lun logc trn c s cc s kin, thng tin ca ngi hc
khc trong nhm, lp.
+ Qu trnh tho lun di s hng dn ca ngi dy s to ra
mi quan h a phng, gip ngi dy thu nhn thng tin, phn hi
thng tin kp thi, ng lc v qu trnh hc tp c?a ngi hc, gip
ngi dy nhanh chng nm c hiu qu GD v cc mt nhn thc, thi
, quan im, xu hng hnh vi ca ngi hc c bin php di?u
chnh, GD kp thi.
35
+ Khng yu cu phi s dng cc thit b phng tin dy hc hin i.
+ Pht huy tnh TC hot ng ca ngi hc
- Nhc im
+ Mt nhiu thi gian chun b v tin hnh cuc tho lun. V vy,
ngi dy cn phi cn nhc gia vic m bo mc tiu bi hc vi thi gian
quy nh.
+ Nu lp ng v c chia thnh nhiu nhm nh th ngi dy s
vt v trong vic bao qut ton b lp hc. Trong trng hp ny, ngi tr
ging l rt cn thit.
+ S c nhiu yu t gy nhiu v lm mt thi gian trong qu trnh
tho lun. Chng hn ting n ca cc nhm s nh hng n cc nhm
xung quanh, cc thnh vin qu tp trung vo mt vi vn th v.
+ S c mt vi thnh vin qu tch cc hoc qu th ng trong vic
tham gia tho lun.
* Quy trnh tho lun
Bc 1: Chun b
Trc ht, ngi dy cn la chn ti, chn vn thch hp tho
lun. Nhng vn m cch gi quyt r khng nn dng PP tho lun. PP
tho lun dng tho lun nhng vn c th c nhn nhn nhiu
phng din khc nhau, c th hoc khng nht thit phi i n mt kt lun
cui cng cho vn . Vn tho lun cn c cung cp trc mt
khong thi gian nht nh. Ngoi ra ngi dy cn chun b h thng cu hi
gi m vn nu nhm no tho lun khng ng trng tm hay c nhn
no khng tp trung tho lun th ngi dy dn dt h i ng vn cn
tho lun.
36
Chn v phn phi ti liu hc tp cho ngi hc trc khi tho lun
din ra nu thy cn thit. iu ny s gip cho ngi hc nh hng trc
vn s tho lun, c thi gian nghin cu vn k hn.
B tr bn gh cho tng nhm theo d nh, s? lu?ng thnh vin gia
cc nhm phi tng i ng u v s lng v trnh , khong t 6 7
ngi mt nhm l tt nht. Cc phng tin hc tp cn phi cung cp y
cho cc nhm ( cc nhm tp hp kin, v d nh cc m?u giy nh,
cc kh giy ln, phn vit bng, bt nt ln).
Bc 2: Chia nhm v phn cng trch nhim
Trc khi tho lun, gio vin chia nhm. Vic chia nhm c th dng
cc PP chia nhm ngu nhin hoc c ch nh, mi nhm cn ch nh ngi
lm trng nhm, ngi th k v cc thnh vin cn li sn sng l ngi c
kh nng trnh by kt qu tho lun ca nhm mnh.
Bc 3: Tin hnh tho lun
Nhm trng ca cc nhm s nhn ti tho lun t ngi dy v
trin khai tho lun trong nhm ca mnh. Trong qa trnh tho lun, ngi
dy cn ch cc im sau:
- Ngi dy l ngi bao qut hot ng ca tt c cc nhm, khng
tham gia tho lun nhng sn sng c mt nu nhm no cn s tr gip.
Trnh trng hp ngi dy khon trng vic tho lun cho cc nhm.
- Mt s ngi hc th ng s c khuynh hng khng tham gia tho
lun, ngi dy cn khuyn khch li cun h vo cuc tho lun bng cch,
thnh thong t ra nhng cu hi gi m v yu cu ch danh ngi hc
tr li.
- Ngi dy s dng h thng cu hi c chun b trc nh
hng cho cc nhm nu h khng i theo ng k hoch hay ca mnh.
37
- Khuyn khch s tham gia ca mi c nhn bng cch biu th s hi
lng hay thch th vi nhng cu hoc bnh lun chnh xc, tp trung vo
nhng ng gp tch cc ca ngi hc.
- Khi tho lun, ngi dy phi ch lng nghe nhng kin m ngi
hc ang tho lun. Nn ghi chp li nhng chnh xc hay nhng cha
tht ph hp cui bui tho lun tng kt, rt kinh nghim.
Bc 4: Trnh by kt qu tho lun ca cc nhm.
Sau khi cc nhm tho lun xong, ngi dy yu cu cc nhm ln
trnh by kt qu lm vic ca nhm mnh trong khong thi gian xc nh,
tu theo vn . Cc nhm khc lng nghe v tranh lun lm sng t thm
vn c a ra. Vi cc nhm tip theo, trnh lng ph thi gian,
ngi dy yu cu trnh by nhng kin cha c nu ra, khng trnh by
li nhng kin c cc nhm trc a ra.
Trong qu trnh cc nhm trnh by v tranh lun, nu cn thit, ngi
dy nn tham gia kin v nhng iu cha thng nht v b sung thm
nhng cn thit. Nhng cha thng nht c th sp xp tho lun vo bui
sau, trnh p t kin ch quan ca ngi dy.
Bc 5: Tng kt tho lun
Sau khi cc nhm trnh by v tranh lun xong, ngi dy nh gi cc
kin pht biu, nhn xt v tinh thn, thi lm vic chung ca c nhn,
ca nhm, ca c lp.
1.4 Cc nguyn tc ch o vic vn dng PPDH tch cc trong
ging dy mn gio dc hc v cc iu kin vn dng PPDH tch cc
1.4.1 Nguyn tc chung trong vic vn dng PPDH tch cc
- Huy ng ti a cc gic quan trong qu trnh hc tp.
PPDHTC thc cht l PPDH c ngi dy la chn nhm pht huy
ti a tnh tch cc nhn thc ca ngi hc nhm to ra hiu qu cao nht
ca qu trnh dy hc.
38
Cc cng trnh nghin cu ca cc nh khoa hc cho thyC: hiu qu
hc tp ca con ngi ph thuc vo s lng cc gic quan m ngi hc s
dng trong qu trnh nhn thc. Khi ngi hc hot ng tch cc trong qu
trnh nhn thc, ngha l, h phi huy ng ti a cc gic quan ca h (nghe,
nhn, vn ng..), v phi hp chng vi nhau tip thu vn ang c
hc th hiu qu ca vic hc khng ch gip h nh lu, hiu su vn m
cn gip h c th vn dng chng vo trong nhiu tnh hung thc tin khc
nhau. V th, trong dy hc tch cc, ngi dy phi lm sao khuyn khch,
vn ng, to ra nhiu c hi thun li ngi hc tch cc hot ng. Khi
, ngi dy ng vai tr l mt ngi hng dn, iu khin, iu chnh
qu trnh hc ca ngi hc sao cho ph hp vi mc tiu bi hc c
xc nh t trc.
- Qu trnh dy hc tch cc l mt qu trnh thc hnh nhiu ln.
ngi hc c th nh lu, hiu su v c k nng vn dng chng
vo cc tnh hung thc tin th qu trnh dy hc tch cc cn to ra cho
ngi hc nhiu c hi thc hnh, lp i, lp li nhng g ang c hc.
Vic thc hnh nhiu ln khng ch gii hn trong mt vi tit hc ring l
hay vo cui mi bi hc, mi chng, mi kho hc m n l mt qu
trnh thng xuyn, lin tc trong dy hc tch cc.
- Ti liu dy hc tch cc cn phi phong ph v a dng.
Ct li ca qu trnh dy hc tch cc chnh l rn luyn PP t hc
ngi hc. Mun vy, ti liu cung cp cho ngi hc phi phong ph v a
dng, khng ch v mt ni dung m c v hnh thc, phng thc trnh by.
Ti liu dy hc tch cc khng ch l sch gio khoa, gio trnh, ti liu tham
kho chnh thc m c th l thng tin t bo ch, t bn b, t internet..
- Qu trnh dy hc tch cc c s phn hi a dng.
39
Trong dy hc tch cc, phn hi l mt yu t quan trng gip ngi
dy v ngi hc nh hng ng mc tiu bi hc, chng trnh hc. Phn
hi y bao gm phn hi xui (ngi dy phn hi cho ngi hc), phn
hi ngc (ngi hc phn hi cho ngi dy) v c bit l phn hi ln
nhau gia ngi hc v ngi hc. iu gip cho ngi dy v ngi hc
d dng iu chnh qu trnh dy v hc ca mnh cho ph hp vi mc tiu
bi hc.
- Dy v hc tch cc cn c s khen thng, ng vin, khch l kp thi.
Vic khen thng bao gi cng c tc dng ng vin, khch l, gip
cho ngi hc tch cc hn trong qu trnh hc tp. Tuy nhin, tu iu kin
v hon cnh m hnh thc khen c th khen thng bng vt cht, hin vt
c th hay khen thng bng tinh thn. Vic hoan nghnh, tn thng nhng
kt qu hc tp tt s to cho ngi hc c cm gic t tin hn, c bit l
ngi hc c c tnh nht nht, rt r, cha quen vi nhng hot ng tp th
c tnh hp tc ln nhau.
- Nguyn tc n tng u tin v cui cng.
Nhng nh nghin cu tm l cho bit: n tng u tin v n tng
cui cng bao gi cng khc su trong tr nh ca mi ngi. V vy phn m
u ca mi bi hc c tc dng rt tt trong vic kch thch qu trnh t duy
ca mi ngi hc. Nu lm tt iu ny th vic tip thu cc ni dung sau
ca ngi hc s din ra mt cch thun li hn. Vic cng c sau mi bi
hc, sau mi chng s gip ngi hc khc su hn nhng g c hc.
1.4.2 iu kin vn dng PPDH tch cc
vn dng c hiu qu cc PPDH tch cc (ng no, tho lun
nhm) vo hot ng dy hc mn gio dc hc cn m bo mt s iu
kin sau y:
- Ngi dy phi c hun luyn mt cch chu o.
40
y l iu kin tin quyt, quyt nh n tnh hiu qa ca qu
trnh i mi PP. Ngi dy phi c o to, hun luyn chu o
thch ng vi thay i trong vai tr; vi nhng nhim v a dng, phc tp
ca mnh.. Ngi dy khng ch c trang b v kin thc l thuyt, k
nng thc hnh v PP, bit ng x tinh t, linh hot, bit x dng trang
thit b dy hc hin i, bit nh hng s pht trin ca ngi hc theo
mc tiu gio dc nhng cng m bo s t do ca ngi hc trong hot
ng nhn thc. y chng ti la chn nhng gio vin tng s dng
PPDH tch cc, yu ngh, vng chuyn mn.. ng thi, chng ti cung
cp thm ti liu, trao i, mn m v cc k nng vn dng, m bo
ngi dy nm vng v PP ny.
- Ngi hc phi c mt s k nng cn thit m bo thch ng vi
PPDH tch cc.
Nhng k nng bao gm vic gic ng mc ch hc tp, t gic
trong cc hot ng hc tp, c thc trch nhim trong cc kt qu hc tp
ca mnh, c k nng din t tng ca mnh v lng nghe tng ca
ngi khc, bit t hc v tranh th hc mi noi mi lc, bng mi cch,
pht trin cc loi t duy bin chng, logc, hnh tng, t duy k thut, t
duy kinh t.
- Xy dng chng trnh, sch gio khoa.
Cc chng trnh hc tp phi gim bt khi lng kin thc nhi
nht, to iu kin cho ngi dy v ngi hc t chc nhng hot ng
tch cc, gim bt cc thng tin buc ngi hc phi ghi nh my mc,
tng cng cc bi ton nhn thc ngi hc t duy, gim bt cu hi
ti hin, tng cng cu hi m nhm pht trin t duy bin chng, logc,
gim bt nhng kt lun p t, tng cng nhng gi ngi hc t
nghin cu pht trin bi hc.
41
- Phng tin dy hc phi c trang b y .
ngi hc tin hnh hot ng c hiu qu, vic trang b y cc
phng tin dy hc cn tit gip ngi hc c th thc hin tt cc cng tc
c lp hoc cc hot ng nhm. Phng tin dy hc trong dy hc tch cc
khng nht thit phi l cc phng tin dy hc hin i, t tin m tu theo
tng ni dung hot ng, ngi dy c th la chn nhng phng tin dy
hc c sn, t lm, hay mua mi.. Hnh thc t chc lp hc cng phi linh
hot d dng chuyn i gia cc hot ng ph hp vi dy hc hp tc,
hc tp c th, tho lun.. y chng ti s dng tt c nhng trang thit b
dy hc hin i ca nh trng v hnh thc ln lp ch yu l nhm hc
tp, hc tp c th.
- Thay i cc hnh thc kim tra, nh gi.
Vic kim tra, nh gi cn c s dng di nhiu hnh thc khc
nhau v ni dung kim tra, nh gi cng phi m rng hn na. Bn cnh
kim tra, nh gi kin thc, k nng v thi , ngi hc cn phi c
kim tra, nh gi v s pht trin tr thng minh, k nng vn dng sng to
nhng kin thc c hc vo cc tnh hung thc t, thi ng mc trong
hc tp v trong cuc sng.. Ngoi vic kim tra nh gi nh k, ngi dy
cn phi kim tra, nh gi thng xuyn nhng n lc hc tp ca ngi
hc; kim tra, nh gi phi chnh thc thng qua vic quan st, tr chuyn..;
khuyn khch ngi hc t nh g, nh gi ln nhau. Mun vy, ngi dy
phi cung cp cc tiu ch nh gi cng khai cho ngi hc, vo trc cc
bui hc, bi hc hay kho hc..
Tuy nhin, vic xy dng cc tiu ch nh gi phi chnh thc (informal
evaluation) cho mi n v kin thc cn phi u t nhiu thi gian, cng
sc. Trong qu trnh vn dng, m bo tnh khch quan, cng bng trong
42
nghin cu khoa hc, chng ti cha p dng vic nh gi phi chnh thc
vo nh gi kt qa hc tp ca ngi hc.
- Phi c s ng h t pha lnh o trng
Hiu trng l ngi chu trch nhim v c nh hng trc tip n
hiu qu ca vin vn dng PPDH tch cc n v mnh. Nu lnh o thiu
s quan tm ng mc n n lc vn dng ca ngi dy th vic vn dng
PPDH tch cc trong thc tin s khng cao. Vic ng h ca lnh o trng
khng ch l nhng li ng vin, khch l m phi bng nhng hnh ng c
th nh trang b y dng hc tp, thng xuyn kim tra, khch l vic
vn dng PPDH tch cc ca gio vin.
Trong thi gian qua lnh o trng CSP Ng Gia T Bc Giang
c s ch o ht sc c th, quan tm, u th tho ng vo cc hot ng
dy v hc ni chung, n cc PPDH tch cc ni ring. Lnh o trng
khng ch to iu kin v mt thi gian, kinh ph ging vin c iu kin
nghin cu, hc hi vic vn dng PPDH tch cc trong v ngoi nc m
nh trng cn u t, mua sm trang thit b dy hc y , p ng yu
cu ca vic vn dng PPDH tch cc vo thc tin hot ng ca nh trng.
Chnh v vy, vic vn dng cc PPDH tch cc ni chung, PP ng no, PP
tho lun ni ring trng CSP Ng Gia T Bc Giang c nhiu tin
b r rt.

43
KT LUN CHNG I

Ni n PPDH l ni n mt b phn quan trng trong cu trc ca
qu trnh dy hc. Tuy khng phi l ln u tin xut hin trong l lun dy
hc nhng thut ng PPDH tch cc v ang l vn nng c cc nh
nghin cu gio dc quan tm, bn lun. Trong phm vi ti ny, chng ti
cp n mt s phng php c lin quan n ti nh sau:
- Phng php l con ng, l cch thc t mc ch nht nh.
- Phng php dy hc l t hp cch thc hot ng ca thy v tr
trong qu trnh dy hc, c tin hnh di vai tr ch o ca thy, nhm
thc hin tt cc nhim v dy hc.
- Dy v hc tch cc l s tng tc gia hot ng dy v hot ng
hc nhm hng ti vic hc tp tch cc, t gic, ch ng, sng to chng
li thi quen hc tp th ng ca ngi hc.
- PPDH tch cc l thut ng rt gn ch cc phng php, nhm
pht huy tnh t gic, tch cc, ch ng c lp ca ngi hc, di vai tr
t chc, iu khin ca gio vin.
Thc tin dy hc cho thy i mi PPDH nhm pht huy tnh tch
cc l mt vn v cng quan trng trong cng tc gio dc. N nh hng
trc tip n cht lng gio dc, nhn cch ngi hc, n lm cho ngi hc
nng ng trong hc tp, sng to, c lp trong nhn thc, trong t suy, Vi
ging vin cn phi nhn thc ng nh hng v i mi PPDH, trong thc
tin mun i mi PPDH c hiu qu th c ngi dy v ngi hc phi tch
cc, ch ng trong mi hot ng dy v hc. Bn cnh , c s vt cht,
phng tin dy hc cn phi ph hp, s ng h ca cc cp qun l.. cng
l nhn t gp phn quan trng mang li hiu qu trong qa trnh i mi
PPDH hin nay.
44
Chng 2
THC TRNG VN DNG PPDH NI CHUNG, PPDH TCH CC
NI RING TRONG QU TRNH DY HC MN GIO DC HC
TRNG CSP NG GIA T BC GIANG

2.1 Vi nt v nh trng CSP Ng Gia T Bc Giang v c
im ca mn gio dc hc
2.1.1. Vi nt v nh trng v sinh vin CSP Ng Gia T Bc Giang
Trng CSP Ng Gia T Bc Giang tin thn l trng trung cp s
phm lin tnh, c thnh lp vo ngy 01- 01 1960, mang tn l trng
trung cp S phm Bc Giang, a im ca trng o Ngn, Vit Yn,
Bc Giang. Nhim v chnh ca nh trng l o to gio vin cp II c
trnh 7+2, 7+3 cho 6 tnh trung du v min ni pha Bc.
Thng 8-1971, trng c nng ln h 10+3 mang tn trng s phm
10+3 H Bc. Nhim v ca trng l o to gio vin cp II c trnh
10+3 p ng yu cu pht trin ca gio dc H Bc. Trong nhng nm
1973, 1974, 1975 trng cn c giao m rng quy m o to gio vin chi
vin cho cc tnh Ty Ninh, Sc Trng, ng Thp v mt s tnh pha Nam.
Cng vi vic pht trin h o to gio vin cp II, ngy 24 09
1967 UBND tnh H Bc ra quyt nh thnh lp trng S phm Mu gio
H Bc. Thng 08 1998 UBND tnh H Bc ra quyt nh st nhp trng
o to C nui dy tr vo trng S phm Mu gio C nui dy tr H
Bc. Nhim v o to gio vin Mu gio v C nui dy tr p ng yu
cu pht trin gio dc Mm non tnh H Bc.
Thng 06 1972, UBND tnh H Bc quyt nh thnh lp trng S
phm 10+2 H Bc, nhim v ca trng l o to gio vin cp I, c trnh
10+2 p ng yu cu pht trin gio dc Tiu hc tnh H Bc. Cng
45
trong thng 06 1972 UBND tnh H Bc cn ra quyt nh thnh lp trng
S phm min ni. Nhim v ca trng l o to gio vin cp I, II p ng
yu cu cho s pht trin gio dc ca cc huyn min ni H Bc.
Ngy 14 05 1981, trng S phm 10+3 H Bc c th tng
chnh ph ra quyt nh cng nhn l trng Cao ng s phm, thuc h
thng cc trng i hc. a im ti x Dnh Tr, huyn Lng Giang.
Nhim v ca trng o to gio vin cp II c trnh i hc, bi dng
gio vin cp II tt nghip cc h o to trc ln trnh i hc, tham
gia nghin cu khoa hc, ch yu l khoa hc gio dc nhm phc v s
nghip ci cch gio dc.
Thng 08 1990, UBND tnh H Bc quyt nh st nhp 3 trng: S
phm Mu gio C nui dy tr, S phm min ni, S phm 10+2 H Bc
thnh trng Trung cp S phm H Bc. Nhim v l tuyn sinh hc sinh
tt nghip cp III, o to thnh gio vin mu gio, gio vin cp I, p ng
yu cu pht trin cho s nghip gio dc ca tnh H Bc.
Ngy 01 09 1996, UBND tnh H Bc quyt nh st nhp 2 trng:
Trung cp S phm H Bc v trng Cao ng S phm Ng Gia T H
Bc thnh trng Cao ng S phm Ng Gia T H Bc. Nhim v l o
to gio vin c trnh THCS, gio vin tiu hc c trnh Cao ng S
phm, o to gio vin Mm non c trnh trung hc S phm, bi dng
cn b qun l gio dc v bi dng chun ho i ng gio vin Tiu hc
v THCS.
Sau ti lp 2 tnh: Bc Giang, Bc Ninh (tch tnh H Bc), thng 02
1997, trng Cao ng S phm Ng Gia T H Bc c UBND tnh Bc
Giang ra quyt nh i tn trng thnh trng Cao ng S phm Ng Gia
T Bc Giang v tch mt b phn v Bc Ninh gi l phn hiu Cao ng S
phm Bc Ninh (trc thuc tnh Bc Giang).
46
Ngy 24 06 1998, sau mt nm, Th tng Chnh ph ra quyt
nh thnh lp trng CSP Bc Ninh trn c s hp nht phn hiu Cao
ng S phm Bc Ninh v Trng Bi dng Cn b Bc Ninh. T y
Cao ng S phm Bc Ninh chnh thc tch khi trng Cao ng S
phm Ng Gia T Bc Giang.
Trng Cao ng S phm c nhim v l:
o to bi dng gio vin Mm non, Tiu hc, THCS c trnh
chuyn mn vng vng, c phm cht o c tt, c tinh thn trch
nhim, giu lng yu ngh, c kh nng dy ch, dy ngi gp phn
gio dc th h tr thnh nhng ngi cng dn c trnh vn ho, c
lng yu qu hng t nc.
Trng CSP Ng Gia T Bc Giang c coi l chic my ci ca
ngnh Gio dc tnh Bc Giang. Sinh vin hc tp trong trng 100% l
sinh vin s phm, c t tng o c tt, c li sng gin d, trong sng,
c tinh thn trch nhim cao trong hc tp v vi cng ng. Khi bc chn
vo trng mi sinh vin thc c v ngnh ngh, v con ngi, v
phong cch ng x s phm, v vic rn luyn chuyn mn nghip v sau
khi ra trng c th p ng c yu cu ca cuc sng, cng tc gio dc
v s tin b x hi, c bit l p ng c mc tiu m x hi t ra cho
gio dc.
2.1.2 c im ca mn gio dc hc
Mn gio dc hc va l b mn khoa hc x hi va l b mn khoa
hc nghip v. Vi t cch l b mn khoa hc x hi, gio dc hc chuyn
nghin cu v qa trnh gio dc (QTGD) con ngi, c bit l nghin cu
v bn cht, cu trc, quy lut.. ca qu trnh . GDH c coi l mt ngnh
khoa hc cn non tr nn h thng khi nim vi nhiu quan im da trn c
s l thuyt ca nhiu khoa hc khc nhau nh trit hc, sinh hc, tm l
hc Vi t cch l khoa hc nghip v, cng vi cc mn nh: Tm l hc,
47
phng php dy hc b mn.. to c s bc u rt quan trng v mt
nghip v cho vic o to ngi gio vin; GDH trang b cho ngi hc kin
thc v phng php dy, phng php gio dc trong nh trng, tuy nhin
mn hc ny cng i hi ngi hc cn c c mt trnh k nng c
bn, hnh thnh c nhng nng lc s phm cn thit, th hin s vng
vng v chuyn mn (trnh chuyn mn v ging dy, gio dc v cc
cng tc khc c lin quan) v nng lc nghip v s phm (kin thc v cc
k nng s phm) gip gio vin lm tt cng tc dy hc v gio dc hc
sinh trong nh trng ph thng.
i vi cc trng s phm, khoa hc gio dc thc s khng nh
c vai tr v v th ca mnh trong cng tc gio dc nghip v v y l
tnh cht chuyn mn nghip v c trng ni bt ca trng s phm.
2.2 Thc trng hc tp mn gio dc hc ca sinh vin (SV) trng
CSP Ng Gia T Bc Giang
Trong nhng nm gn y, cht lng hc tp ni chung v mn gio
dc hc ni ring ca sinh vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang c
nhiu nt khi sc. c c iu ny l phi ni n s n lc ca ging
vin trong cng tc dy v sinh vin trong cng tc hc tp. c bit ging
vin c nhng thay i v PPDH tch cc trong t duy v hnh ng, sinh
vin c c nhng phng php hc tp tch cc hn, si ni hn. iu
c th hin c th nhn thc trong hc tp:
nm c sinh vin c tch cc trong hc tp mn gio dc hc hay
khng? Hng th hc tp mn gio dc hc nh th no, chng ti s dng
h thng cc Ankt ng v Ankt m tm hiu, chng ti t cu hi:
Bn hc mn gio dc hc vi nhng mc ch no di y? kt qu
thu c l: (c tng s l 84 sv c hi v thu v 84 phiu)
48
Bng 1: Mc ch hc mn gio dc hc.
Mc ch
Mc
Rt
nhiu
Nhiu
Tng i
nhiu
t Khng
1. Hon thnh chng trnh 18 57 25 0 0
2.Vn dng vo rn luyn nhn
cch ca bn thn
19 46.5 34.5 0 0
3. Gii thch cc hin tng gio
dc trong cuc sng
0 27 45 28 0
4. Phc v dy hc, gio dc hc
sinh sau ny
38.2 40.4 21.4 0 0
5. Phc v cc nhim v khi i thc
t, TTSP
27.3 48.8 23.9 0 0
6. Lm ti NCKH 0 0 32.2 47.6 20.2
7. Hc mn PPDH b mn tt hn 7.1 21.4 40.5 40 0
Nhn xt: nh gi bng 1 chng ta thy, khi c hi v mc ch
hc mn gio dc hc c 57% s SV t mc ch l hc hon thnh
chng trnh, trong s tp trung hc tp tng i l 25% v s rt tch
cc hon thnh chng trnh ch c 18%. Theo cc bn sinh vin mc ch
hc rn luyn nhn cch c ti 46.4% s bn thc s quan tm n iu
ny, gii thch cc hin tng gio dc chim 45% nhm tng i
nhiu, tuy nhin c 47.6% chn t vi cng tc lm ti. Tuy nhin khi hi
v mc hng th khi hc tp mn ny chng ti thu c:
Bng 2B: Mc hng th trong gi hc mn gio dc hc
Mc Rt hng th Hng th Bnh thng Khng hng th
Gi tr % 5 71 24 0
49
71% s sv hng th vi mn gio dc hc, trong c 5% th hin s
rt tch cc, tuy nhin vn cn 24% th cm nhn thy mn hc bnh thng
(khng gy c hng th hc tp). Khi c hi v tnh tch cc hc tp ca
sinh vin v mn gio dc hc chng ti thu c;
Bng 3: Tnh tch cc hc tp ca sinh vin trong gi hc mn gio dc hc
Mc Rt tch cc Tch cc Bnh thng Khng tch cc
Gi tr % 0 38.1 59.5 2.3
C 59.5% SV cho bit, gi hc mn gio dc hc cm nhn thy bnh
thng trong qa trnh hc, s cm nhn thy bn thn hng th tch cc vi
mn hc ch chim 31.8%, tuy nhin vn cn 2.3% l bung lng vi mn
hc ny. iu ny xut pht t u? V lm th no th no pht huy c
tnh tch cc hc tp ca sinh vin trong hc tp mn gio dc hc. Chng ti
c hi sinh vin l tnh tch cc hc tp c biu hin nh th no? v thu
c kt qa nh sau:
Bng 4: Biu hin ca tch tch cc hc tp trong mn gio dc hc l
STT Biu hin tnh TC T l % Th hng
1 Gi tay pht biu mi khi gio vin t cu hi 59.5 1
2 Tho lun si ni vi bn mi khi gio vin nu
cu hi
54.8 2
3 Nhn xt b sung kin cho bn 54.8 2
4 Trao i vi thy c v nhng vn cha hiu 48.8 3
5
Hng hi pht biu kin
39.3 4
6
t cu hi trc lp v vn c lin quan ca
bi hc
28.6 5
50
S liu trong bng cho thy, tnh tch cc ca ngi hc c biu hin
rt r trong qu trnh hc tp mn hc, sinh vin gi tay pht biu trong hc
tp, hng hi trao i kin, ch ng, sng to trong hc tp. Si ni trong
tho lun, iu ny ph hp vi PPDH tch cc mi l PP tho lun, c nhn
xt, b sung kin, c trao i nhng vn cn thiu. Tuy nhin vic m
sinh vin t ra cc cu hi c lin quan n vn m rng bi, vn ln
quan cn t, iu ny cho thy, trong hc tp sinh vin cha thc s lin h
vi thc tin hot ng nhm nng cao hn na tnh tch cc ca mnh.
Theo cc em mn gio dc hc thu ht v hp dn, sinh vin hng th
hn na trong hc tp mn ny th qua iu tra chng ti thu c kt qu
nh sau:
Bng 5B: iu kin sinh vin tch cc tham gia hc tp mn gio dc hc
STT
iu kin sinh vin tch cc
tham gia gi hc GDH
T l % Th hng
1
i mi phng php dy hc, hnh thc t chc
dy hc
76.2 1
2 iu kin, phng tin dy hc 53.6 2
3 Thi giao tip ng x ca gio vin 48.8 3
4 i mi chng trnh mn hc 36.9 4
5 i mi hnh thc kim tra nh gi mn hc 31 5
Qua bng s liu ny chng ta thy sinh vin tch cc hn trong gi
hc mn GDH th iu u tin m cc em quan tm l i mi PPDH,
HTTCDH, iu ny cng ph hp vi mc tiu ca ti, i mi v vn
dng phng tin dy hc vo qu trnh hc tp, thi ng x ca gio vin
cng l nhn t nh hng n tnh tch cc hc tp (xp th 3), i mi
chng trnh v cch nh gi cng c quan tm nhng th hng thp.
Do vy, bn thn gio vin lun phi vn dng PPDH tch cc nhm tch cc
ho hot ng nhn thc ca sinh vin trong hc tp.
51
2.3 Thc trng nhn thc v PPDH tch cc trong qu trnh dy
hc mn GHD trng CSP Ng Gia T Bc Giang
C th ni, PPDH tch cc l mt thut ng c s dng rt
nhiu trong l lun dy hc nc ta. Thut ng ny c s dng trong cc
tp ch chuyn ngnh, tuy nhin ni hm ca n vn tip tc c bn lun,
nghin cu. Ni v thut ng PPDH tch cc ging vin chuyn ngnh TLGD
trng CSP Ng Gia T Bc Giang vn c nhiu cch hiu khc nhau v
vn ny. iu tra v iu ny, chng ti t ra cu hi m: quan nim
ca thy (c) PPDH tch cc? kt qu thu thp c nh sau:
Bng 6: Quan nim ca cn b ging dy v PPDH tch cc
PPDHTC l: Nam N Tng
T l
%
H thng cc PP nhm pht huy ngi hc cc
yu t tch cc, ch ng, sng to, ng lc hc
tp, tim nng hc tp.
2 3 5 41.7
Thng qua cc hot ng t chc, hng dn, ch
o, iu khin.. ca ngi dy ngi hc t
chim lnh tri thc
1 2 3 25
PP ly ngi hc lm trung tm, hng vo ngi hc 0 1 1 8.3
Nhng PP ly ngi hc lm trung tm, trong ,
ngi dy ng vai tr ch o, iu khin qu
trnh hc tp
0 1 1 8.3
H thng PP nhm pht huy ngi hc tnh tch cc,
ch ng, sng to thng qua cc hot ng do ngi
dy t chc, hng dn, ch ao, iu khin.
0 2 2 16.7
Tng 3 9 12 100
Nhn vo bng chng ta thy: c 41,7% nu mt cch khi qut v
PPDHTC: l nhng PP nhm pht huy ngi hc cc yu t tch cc, ch
52
ng, sng to. Cch hiu ny c tc gi Trn B Honh cp trong ti
liu d n Vit B. Tuy nhin trong c 25% nhn mnh n vai tr thit
k v t chc qu trnh hc ca ngi dy l gip ngi hc t chim lnh tri
thc thng qua s hng dn, ch o iu khin ca ngi dy ch khng
phi ngi dy l ngun thng tin ch yu rt vo u ngi hc. Mc
d cch hiu ny khng cp n tnh TC, ch ng, sng to ca ngi hc
nhng qu trnh t chim lnh tri thc hm cha cc c tnh trong
PPDH tch cc. Mt iu ng lu trong bng s liu nu trn l ch c 16.7
ging vin hiu mt cch khi qut: PPDHTC l l h thng PP nhm pht
huy ngi hc tnh tch cc, ch ng, sng to.thng qua cc hot ng
do ngi dy t chc, hng dn, ch o, iu khin iu ny hon ton
ph hp vi cch tip cn v qu trnh dy v hc nh trnh by phn c
s l lun ca ti.
Bn cnh 16,6% ging vin cha phn bit c gia PPDH tch
cc v quan im, cch tip cn dy hc ly ngi hc lm trung tm. H
ch hiu mt cch n gin: dy hc tch cc chnh l ly ngi hc lm
trung tm hoc vai tr ca ngi dy chuyn t truyn th tri thc (trong
dy hc truyn thng) sang ch o, iu khin (trong dy hc tch cc).
Qua trao i c bit s ging vin ny ch yu l ging vin mi vo
ngh, cha c nhiu diu kin tip xc vi PPDH tch cc mi, cng nh
t c iu kin c d hi tho v i mi PPDH.
Lin quan n ngun thng tin v PPDH tch cc m ging vin c
c, chng ti a ra cu hi? Thy (c) bit c cc PPDH tch cc t
ngun no? kt qu thu c cho thy
53
Bng 7: Ngun thng tin v PPDH tch cc ni chung
Ngun thng tin
N
(s tr li)
Sum
(tng im)
Mean
(trung bnh)
Th
hng
Hi tho cc d n 12 96 8.0 1
T tm hiu 12 68 5.70 2
Do B tp hun v
PPDHTC
12 54 4.50 3
T bn b, ng nghip 12 47 3.92 4
Cc ngun khc 12 10 0.83 5

Ngun thng tin c ging vin tip nhn nhiu nht t cc hi tho
ca mt s d n (xp th nht), tip theo l do bn thn ging vin t tm
hiu ly p ng yu cu i mi PPDH. Nhu phn trc chng ti
cp s cp thit ca vic i mi PPDH, tuy nhin, vic tp hun s dng
cng nh cung cp thng tin v cc PPDH mi t B GD &T cho ging
vin trng CSP Ng Gia T Bc Giang cha c quan tm ng mc.
Bng chng l thng tin do B tp hun c ging vin la chn thc
hng 3 (mc trung bnh trong bn xp hng). Cc ngun thng tin tip theo l
t bn b, ng nghip (xp th 4) v t ngun khc (xp th 5). iu
ny th hin i mi PPDH ni chung, bc H, C ni ring, khng ch xut
pht t cc ngh quyt, cc vn bn hnh chnh m xut pht t thc tin hot
ng dy v hc, t nhu cu nhn thc chnh ng ca ngi hc, t nhu cu
nng cao trnh tay ngh ca ging vin.. M rng hn na xu th pht trin
ca thc tin hot ng dy v hc hin nay.
54
Bn cnh nhng PPDH truyn thng, cc ging vin c cp nht,
t tm hiu ni dung, cch thc vn dng nhng PPDH mi nhm p ng
vi nhu cu hc ca sinh vin v pht huy tnh tch cc ca ngi hc. Sau
y l nhng PP c ging vin cp n.
Bng 8: Mt s PPDH m ging vin bit v s dng.
STT Tn PP Tn s T l Th hng
1 Tho lun 12 100 1
2 Dy hc tnh hung 12 100 1
3 DH nu v gii quyt vn 10 83 2
4 ng no 8 67 3
5 Dy hc d n 5 42 4
6 Tr chi 4 34 5
7 ng vai 1 9 6
S liu trong bng cho thy: 2 PP u tin c tt c ging vin nu ra
l Tho lun, DH tnh hung vi th hng cao nht, iu ny cng c l
gii l 2 PP ny c cp nht trong phiu hi. a s ging vin tng s
dng PP ny theo kt qu ca cc cu hi 6. PPDH nu v gii quyt vn
(xp th hng 2) cng c ging vin s dng, PPDH ng no (xp
hng th 3) tuy nhin tn sut s dng t, l do c th l do mt s ging vin
cha nm r v PP ny, l l do m chng ti vn dng nghin cu
nhiu v PP ny., ngoi ra cc PP khc cng c cc ging vin s dng
nhng s xut hi? n khng cao (D n, tr chi, ng vai) nhng chng th
55
hin ging vin, bc u c s quan tm, tm hiu v cc PPDH pht huy
tnh tch cc ca ngi hc.
i su nghin cu v ngun thng tin i vi tng PPDH c th m
ging vin c c, chng ti thu c kt qu nh sau:
Bng 9: Ngun thng tin t PPDHTC c th
Ngun thng tin
PP
Cng no Tho lun
Th hng
c la chn
Hi tho cc d n 2 1
T tm hiu ly 1 1
T bn b ng nghip 2 2
Do B GD &T tp hun 3 3
Khc 4 4
Qua bng trnh by chng ta thy PP Tho lun m ging vin ca
trng CSP Ng Gia T Bc Giang c c l t Hi tho ca cc d n
v t cc ngun thng tin i chng (xp th hng cao nht), ch khng
phi l t cc t tp hun ca v PP ca B GD & T. Trong khi , thng
tin v PP ng no ch yu l do ging vin nghin cu, tm ti v t cc trao
i vi bn b ng nghip, ch cha thc s cp nht chnh thc t pha cc
c quan hu quan (nh trng hoc B).
Bng s liu cng cho thy, ngun thng tin t PP do B GD & T tp
hun hai PP ny c xp hng th 3 mt th hng trung bnh. Ngoi
cc ngun thng tin nu trn, cc ngun thng tin khc c la chn th
hng thp. Tuy nhin, s liu khng cho thy cc ngun khc l nhng ngun
no (khng c ging vin nu ra).
Nhn chung, vn i mi PPDH ( kha cnh nhn thc), ch yu l do
t thn mi tp th, c nhn t vn ng tm hiu nhm p ng nhng yu
56
cu thc tin t ra. Mun i mi PPDH c hiu qu, chng ta cn xy c
mt h thng l lun ng n, cn c nhng bin php c th t cc cp qun l
v m tc ng n nh? n thc ca ngi dy, rn luyn k nng s dng..
T nhng s li? u thu c, chng ti mnh dn khi qut: Vic i
mi PPDH theo hng pht huy tnh tch cc ca ngi hc trng
CSP Ng Gia T Bc Giang c nhng chuyn bin tch cc. C c
nhng kt qu , ch yu l do t thn nh trng v mi ging vin n
lc t tm kim, hc hi. a s ging vin trng CSP Ng Gia T Bc
Giang nhn thc ng nh hng, quan nim v th no l PPDH tch
cc. Theo , PPDHTC l nhng PP nhm pht huy ngi hc tnh ch
ng, tch cc v nng ng sng to trong qu trnh hc tp di s t
chc, ch o, iu khin ca ngi dy ngi hc t chim lnh tri
thc. Hay ni cch khc, l h thng nhng PP do ngi dy t la chn
nhm pht huy cao nht (trong thi gian hu hn) cc hot ng ngi
hc t gic chim lnh tri thc cho bn thn di s hng dn, gip
ca ngi dy nhm t c mc tiu bi hc. Chnh v vy qa trnh dy
hc tch cc bao gi cng l mt qu trnh tng tc a phng, thng nht
bin chng gia hot ng dy, hot ng hc v trong bn thn hot ng
hc. PPDH tch cc khng ch nhn mnh n vai tr ca ngi dy
(chuyn t truyn th tri thc sang to iu kin, hng dn, gip .. qu
trnh hc) m cn cao tnh tch cc hot ng ca ngi hc - mt phm
cht vn c ca mi ngi hc. Hiu qu tch cc ca qu trnh dy hc ni
ring, qu trnh GD ni chung phn ln c quyt nh bi tnh tch cc,
t gic ca mi ngi hc. Trong dy hc tch cc, nhng g c dy
khng hon ton thng nht vi nhng g c hc m ph thuc nhiu
tnh tch cc, ch ng tham gia vo qu trnh lnh hi, kim nghim tri
thc ca ngi hc. M hnh sau y c th khi qut nn iu :
57
Hnh 2.1: Mi quan h gia kin thc c dy vi kin thc c hc

Theo s trn, lng kin thc m ngi dy cung cp cho ngi hc
th s c mt phn khng c ngi hc tip nhn nhng g c dy
nhng khng c hc. y l mt phn lng ph v n lc ca ngi dy.
Nhng may mn thay, iu ny ch din ra trong qu trnh hc ca mt c
nhn. Trong mt tp th lp, qu trnh hc din ra nhiu kha cnh khc
nhau. Do , tt c nhng g ngi dy cung cp u c ngi hc (vi t
cch l mt tp th) tip nhn tu mc tip nhn ca mi c nhn.
Cng s trn, phn vng trn tng trng cho nhng kin thc do
ngi dy cung cp bao gi cng nh hn nhng g ngi hc hc c. C
hai l do gii thch iu ny: th nht, nhu cu v kin thc ca ngi hc l
v tn v rt a dng trong khi chng trnh hc l hu hn. Th hai, tho
mn nhu cu hc a dng v phong ph , ngi hc khng ch hc trn
lp, hc t ngi dy m cn t hc, hc t nhiu ngun thng tin khc nhau.
V vy, trong dy hc tch cc, mc ch cui cng ca qu trnh dy hc l
pht huy cao vai tr tch cc, ch ng ngi hc gip h t gic to
ra nhng thay i tch cc v pht trin hp quy lut bn trong chnh bn thn
Nhng g - c dy
nhng khng - c hc
Nhng g - c dy v
- c hc
Nhng g khng - c
dy nhng - c hc
58
ngi hc ch ngi hc khng phi l mt ci thng rng cha kin thc
ngi dy rt y kin thc vo .
Phn vng trn tng trng cho nhng g c hc nhng khng
c dy s tc ng n nhng g c dy v c hc. C hai
trng hp s xy ra: mt, nu nhng g c hc nhng khng c
dy l nhng kt qu hu ch, s gp phn rt ln b sung cho nhng g
c dy v c hc ni ring, n s hnh thnh v pht trin nhn
cch ca ngi hc ni chung. Ngc li, nhng g c hc nhng
khng c dy s lm cn tr, hn ch vic vn dng nhng g c
dy v c hc vo thc tin cuc sng ca ngi hc. Do , PPDH
tch cc phi lm sao tc ng n nhng g c hc nhng khng c
dy hn ch nhng tc ng tiu cc c th xy ra i vi ngi hc.
Hay ni cch khc, PPDH tch cc phi gip cho ngi hc hnh thnh
nng lc t hc, t hon thin nhn cch, pht huy ni lc trong chnh bn
thn ngi hc t , ngi hc thch nghi vi cuc sng hin i.
Qua thc tin vic vn dng PPDH tch cc ca ging vin trng
CSP Ng Gia T Bc Giang hu ht ging vin nhn thc ng nh
hng v PPDH hin i v qua vic thu thp iu tra chng ti nhn
c s liu nh sau:

59
Bng 10: Mc s dng PPDH tch cc
Tn sut
Phn
trm
Phm trm
c gi tr
Phn trm
tch lu
C gi tr:
Rt thng xuyn
Thng xuyn
Thnh thong
Hu nh khng
Tng

3
8
1
0
12

25
66.7
8.3
0
100

25
66.7
8.3
0
100

25
91.7
100

Bng 11: Vic s dng PPDH c th:
PP C % Khng %
Cng no 35.5 64.5
Tho lun 95 5
Nh vy c n 95% ging vin c s dng PP tho lun trong qu
trnh ln lp ca mnh. Trong khi c 64.5% ging vin cha tng s dng
PP ng no, ch c 35.5% c s dng nhng hiu qu cha cao. Trong s
nhng ging vin c s dng PPDH tch cc, mc s dng ca h nh sau:
Bng 12: Mc s dng tng PPDH tch cc c th:

PP
Mc
Rt thng
xuyn
Thng
xuyn
Thnh
thong
Rt t khi Hu nh
khng
Khng
tr li
ng no 0 0 35 65 0 0
Tho lun 57.9 36.8 0 0 5.3 0
60
Vi PP ng no tn s s dng ca ging vin tp trung ch yu
mc thnh thong v rt t khi, trong khi vi PP tho lun c n 94.7%
ging vin s d? ng thng xuyn cho n rt thng xuyn, iu ny d?
dng l gii bi PP tho lun khng phi l PP mi. N c s dng t
rt lu nh cp phn lch s ca PP tho lun. Tuy nhin nhng nm
trc y chng ta quen vic s dng nhng PP truyn thng: thuyt trnh,
din ging nn t quan tm n nhng PP ny. Nhng PP truyn thng c
u im l kin thc c truyn t mt cch c h thng, logc cao. Song
do qu cao ngi dy nn nhc im ca chng lm cho ngi hc th
ng, gi dy n iu, bun t. nh hng i mi PPDH hin nay ca
chng ta l pht huy cao tnh tch cc, t gic, c lp, sng to ngi
hc nn PP tho lun c hu ht ngi dy la chn u tin l v n nhng
u im ca n. Cn i vi PP ng no cn l PP tng i mi nc ta.
Chng ta cha c nhiu ti liu cp n PP ny. Do ging vin trng
CSP Ng Gia T Bc Giang ch mi thnh thong s dng. c bit h cn
cha c thng tin v tnh hiu qu ca n. Nhn chung h cha dm mnh dn
s dng mt cch thng xuyn.
Khi c hi v nhng thun li v kh khn trong qu trnh vn dng
PPDH tch cc, nhng ging vin tng s dung cho bit nhng thun li.
Bng 13: Nhng thun li trong vic vn dng PPDH tch cc:
STT Nhng thun li T l Th hng
1 c lnh o ng h 95 1
2 C y phng tin dy hc 80 2
3 Ngi hc mnh dn tranh lun, th hin quan
im ca mnh
75 3
4 Sinh vin hng th, nhit tnh trong hc tp 75 3
5 Sinh vin c tinh thn trch nhim trong hc tp 66 4
6 C s vt cht, bn gh ph hp 60 5
61
i chiu vi nhng nhn nh v u im ca PPDH tch cc phn
c s l lun, mt ln na, thc tin chng minh c nhng u im
l hon ton ng. iu chng t vic vn dng PPDH tch cc l hon
ton hp l vi c s l lun v thc tin. Hu ht ging vin ca trng
CSP Ng Gia T Bc Giang nghim chnh thc hin ch trng i mi
PP cc cp qun l v m. Tuy nhin qua qa trinh kho st chng ti cng
nhn c nhng thng tin phn hi rn nhng thun li nh: c lnh o
ng h, phng tin dy hc y , ngi dy c tp hun tt.. Tu
thuc vo tng c s T, tng a phng. Chng hn, nhng thun li nu
trn, trng CSP Ng Gia T Bc Giang l thun li nhng c th, c
s khc, a phng khc l khng hon ton nh th. i vi cc lp m
a phng, c bit l cc vng kh khn, th c s vt cht l mt tr ngi
ln n vic vn dng c hiu qu PPDH tch cc trong thc tin. V th
mun i mi PPDH c hiu qu, ngoi vic trang b thng tin, tp hun k
nng vn dng cho ngi dy th iu cn thit chng ta phi trang b c s
vt cht ph hp vi yu cu ti thiu trong hot ng dy hc.
Mc d trong PPDH tch cc, ging vin cho rng u im ca n l d
dng nh gi ng v khch quan kt qu hc tp ca sinh vin nhng h
cng cho bit thc tin kim tra, nh gi ca chng ta hin nay vn cn cha
hp l v tnh hnh thc, vic kim tra nh gi dy v hc tch cc khng ch
thng qua bi kim tra hay tiu lun cui kho m l mt qu trnh nh
gi thng xuyn, lin tc, nh gi chnh thc (formal test) v phi chnh thc
(quan st thi tch cc hc tp, nh gi nhng n lc hc tp ca ngi
hc.), c bit l t nh gi, nh gi ln nhau trong qu trnh hc tp ca
ngi hc.
Ngoi ra, vic i mi PPDH cng cn c s ng h t pha lnh o
cc cp bng nhng hnh ng c th ch khng ch bng nhng li ng
62
vin, khuyn khch. Nhng hnh ng l: to iu kin thun li v c s
vt cht, phng tin dy hc, mua sm dng dy hc, thay th bn gh
cho ph hp vi tnh a dng trong cc hot ng ca PPDH tch cc, nu c
iu kin hn th trang b cc phng tin k thut dy hc hin i l mt xu
th ng trong dy hc tch cc. Thc tin dy hc trng CSP Ng Gia
T cho thy lnh o trng to mi iu kin thun li v s s vt cht,
phng tin dy hc. Do nu chng ta c y cc trang thit b dy hc
cn thit th vic i mi PPDH tr nn hiu qu hn.
Bn cnh nhng thun li nu trn, vic vn dng PPDH tch cc ca
ging vin cn gp mt s nhng kh khn sau:
Bng 14: Kh khn trong vic vn dng PPDH tch cc
STT Nhng kh khn T l
Th
hng
1 Mt nhiu thi gian 93 1
2 Sinh vin cha thch nghi vi cc hot ng nhm 90 2
3 Ni dung chng trnh cn cng nhc 81 3
4 Sinh vin thiu tp trung, ngi dy kh kim sot 79 4

Nhn xt: C 93% ging vin cho rng vic thc hin PPDH tch cc
nh tho lun s mt rt nhiu thi gian, son cu hi, chun b ni dung,
chun b phng h? c, chun b bn gh? theo nhm.. Ngoi ra ni dung chng
trnh dy hc yu cu cn kh cao v mt kin thc v t ch trng n vic
to ra s linh hot trong vic la chn ni dung cho ngi dy. iu ny lm
cho ngi dy lng tng trong vic la chn PPDH thch hp.
63
V pha ngi hc, h cha thch nghi c vi vic hc thng qua cc
hot ng lm vic nhm, tng tc vi ngi khc. Hiu qu ca vic hp
tc gia ngi hc vi nhau, gia ngi dy vi ngi hc cha cao. Qua d
gi quan st, chng ti nhn thy khi ngi dy nu vn tho lun th
ngi hc cha tht s tch cc hp tc, iu ny to ra s lng ph v thi
gian vn l nhc im ca PDH tch cc.
2.4 Cc nguyn nhn ch quan, khch quan ca thc trng
Trong qu trnh s dng PPDH tch cc, c nhiu nguyn nhn dn n
yu t thnh cng hay cha thnh cng trong cng tc vn dng ca ging
vin trong nhng nguyn nhn ch quan c k ti l:
- Mt s ging vin cha thc s c nhn thc ng v PPDH tch cc,
cha thc s nm r, cha thc s hiu v cc bc trong vic thc hin cc
PPDH tch cc, cc PPDH c th (ng no, tho lun).
- Ging vin cn lng tng khi vn dng PPDH tch cc vo trong mi
bi ging
- Sinh vin cha c k nng hc tp trong khi ging vin s dng cc
PPDH tch cc
- Ngi hc cha thch nghi tt vi cc hot ng nhm, cha tht s
hp tc trong qu trnh hc.
- Thi gian chun b cho cc tit dy hc tch cc nhiu, nh thi gian
chun b, son cu hi, chun b phng h? c l iu lm nh hng n vic
s dng PPDH tch cc.
Ngoi nhng nguyn nhn ch quan trn th cn tn ti nhng nguyn
nhn khch quan trong thc trng vn dung PPDH tch cc ca ging vin.
- Ni dung chng trnh mn hc lun thay i
64
- Do cch tin hnh kim tra nh gi ca ging vin v mn hc vn
mang tnh nh v ti hin ti liu, cch nh gi cha st vi thc tin v? n
dng. nh gi cha thng xuyn, thiu khch quan
- Khi lng kin thc mn hc ln, nhng qu thi gian dnh cho th
t v th nn bn thn ging vin, cha thc s dm vn dng PPDH tch cc
vo ging dy, mt s cha dm a PPDH tch cc vo thc nghim.
- Mt s PPDH tch cc cn mi v t ti liu nn mt s ging vin
vn cha hiu r v n, v th cha dm mnh p dng trong khi ln lp.
- Ni dung chng trnh dy hc cn yu cu kh cao v mt kin thc m
t ch trong n vic to ra tnh linh hot mm do trong vic la chn ni dung.
- Cc phng tin tin phc v cho qu trnh dy hc tch cc cha
ng b, cn thiu.
- Khu nh gi dy v hc cn yu v thiu, cha thc s nh gi
khch quan trong dy v hc, c bit l s t nh gi v nh gi ln nhau.
65
KT LUN CHNG 2

Nhu cu hc tp v m rng hiu bit ca mi c nhn l nhu cu thc
t, c bit l sinh vin s phm, nm c iu ny ging vin khng
ngng t tm ti nghin cu v vn dng PPDH tch cc vo bi ging ca
mnh. iu ny c th hin rt r trong kt qu kho st thc t v nh gi
trn. Thc tin dy hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang cho thy,
ging vin nhn thc ng nh hng v i mi PPDH, hu ht ging
vin t nhiu vn dng PPDH tch cc vo qu trnh dy hc ca mnh v
rt ra c nhiu nhn xt b ch lin quan n PPDH tch cc. Theo h
mun i mi PPDH tch cc mt cch c hiu qu th c ngi d? y v
ngi hc phi tch cc ch ng trong mi hot ng dy v hc. Bn cnh
c s vt cht, phng tin dy hc phi ph hp, c?ng thm s ng h
ca cc cp qun l.. Cng l yu t gp phn quan tr? ng mang li hi? u qu
trong qu trnh i mi PPDH hin nay.

66
Chng 3
THIT K BI HC MN GIO DC HC THEO PPDH TCH CC

3.1 Khi qut v quy trnh vn dng PPDH tch cc trong dy hc
mn gio dc hc trng CSP Ng Gia T Bc Giang (kt hp 2
phng php tch cc)
vn dng c hiu qu PPDH tch cc vo qu trnh ging dy mn
gio dc hc th cn phi xy dng quy trnh dy hc theo phng php tch
cc sau:
Bc 1: Xy dng k hoch bi ln lp
- Xy dng mc tiu bi dy, mc tiu v tri thc, v k nng, th .
Khi kt thc mn hc.
- Chun b h thng cc cu hi nhm kch thch hot ng tn cng tr
no ca sinh vin, ua ra cc cu hi tnh hung, lp dn cho bi dy, t
chc phn cng nhm, phn cng trng nhm v thu k .
- Gii thiu cc ti liu lin quan n chuyn hc, t chc hng
dn sinh vin lm cng tho lun.
Bc 2: Thu thp thng tin
- Tm kim thng tin qua cc knh khc nhau phc v cho vic m
rng vn , c th l qua cc knh nhu sch bo, gio trnh, ti liu tham
kho, qua chuyn kho, chuyn , qua cc lun vn, lun n.
- Tng hp v h thng ho cc thng tin thu nhn c, xc nh
nhng vn c bn nhu khi nim, cc quan im, cc c trung.. nhm
gip ngi hc nm khi qut tri thc v nm cc tri thc lin quan.
- Xem xt v iu chnh li k hoch ln lp cho ph hp (nu cn)
67
Bc 3: Tin hnh bi ln lp
- Nu cc vn cn ng no v tho lun cho cc nhm sinh vin,
gi gip cc em bit la chn thng tin, tng hp thng tin tr li.
- Gip sinh vin lu gi v phn chia h thng thng tin theo cc mng
cho ph hp
- Cc nhm thng nht tri thc v k nng tm hiu c thng qua
vic ng no hoc tho lun v kim tra li iu mt ln na.
Bc 4: Chia s ni dung
- T chc cho cc nhm t rt ra kt lun, tri thc v l lun v thc
tin v yu cu tng nhm trnh by trc lp, kt qu m c nhm thu
c qua ng no v tho lun.
- Sau trnh by ca sinh vin, ging vin khng nh li h thng tri
thc v h thng ho h thng kin thc .
Bc 5: nh gi hot ng
- sinh vin t nh gi hot ng ca bn thn.
- Cc c nhn trong lp t nh gi cho nhau.
- Ging vin nh gi sinh vin trong hot ng hc tp. (kt qu tm
ti, pht h n v gii quyt vn ?c lp ca mi c nhn).
3.2 Thc nghim s phm
* Mc ch thc nghim
Thc nghim c tin hnh nhm kim tra tnh ng n ca gi
thuyt khoa hc c xy dng, qua khng nh tnh kh thi ca quy
trnh xy dng v s dng cc PPDH tch cc (ng no, tho lun) trong qu
trnh dy hc mn gio dc hc
68
* i tng thc nghim
Chng ti chn i tng TN l sinh vin khoa Tiu hc K27 tng s
c 84 sinh vin c chia thnh:
Lp Vn - S A: 43 sinh vin
Lp Vn - S B: 41 sinh vin
* Nhim v thc nghim
- Nghin cu ni dung gio dc trng THCS v tin hnh lp k
hoch dy hc.
- Tin hnh bi dng v PPDH tch cc cho sinh vin v ging vin
ging dy lp thc nghim.
- Tin hnh vn dng PPDH tch cc (tho lun, ng no) ging
dy chng 2 ca mn: Hot ng gio dc trng THCS
- Kim tra, nh gi kt qu hc tp ca lp thc nghim v i chng
(C)
- X l s liu, phn tch kt qu TN v rt ra kt lun v tnh hiu qu
ca cc PP c vn dng.
* Ni dung thc nghim
Vn dng 2 PPDH tch cc (tho lun v ng no) trong dy hc
chng 2 & 3 chuyn : Hot ng gio dc trng THCS ti trng
CSP Ng Gia T Bc Giang.
* Thi gian v a im thc nghim
Thi gian: t 1 t sng ngy 14,15 /03/2009
t 2 t ngy 21, 22/03/2009
a im: Phng 301 ging ng A trng CSP Ng Gia T Bc Giang.
69
3.2.1 Kho st u vo v phn tch kt qu hai nhm thc
nghim v i chng
c th thu c s liu ng tin cy, trc khi dy thc nghim,
chng ti tin hnh kim tra 30 pht, ni dung kim tra l mt phn tri thc
vi yu cu sinh vin ti hin li tri thc v phn tch tri thc hc.
bi kim tra:
Hy phn tch th mnh ca tng nhm phng php gio dc?
Sau khi chm xong bi thi chng ti thu c kt qu nh sau:
Bng 15: Bng phn phi tn s im kim tra trc thc nghim
Nhm Lp
S
SV
im s
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
X
TN
Vn - S
K27B
41 0 0 0 4 13 15 5 4 0 0 5.80
C
Vn - S
K27A
43 0 0 0 3 15 14 6 5 0 0 5.88

Bng 16: Bng phn phi t l phn trm kim tra u vo
theo mc nh gi
Nhm S SV Yu - km Trung bnh Kh Gii
TN 4143 9.75 68.29 21.95 0
C 43 6.97 67.44 25.58 0
70

Biu 3.1 Biu t l phn trm mc im s bi
kim tra trc thc nghim
Nhn vo bng 6.1 chng ta thy: i? m trung bnh 2 nhm TN v C
l 5.80 v 5.88 chng t trnh nhn thc.
Nhn vo bng 16 v th, chng ta thy t l gia c mc im s
gn nh tng ng nhau, vn c t l yu km chim t 6.97 9.75%, t l
im trung bnh ca 2 lp t 67.44 68.29%. Tuy nhin c 2 lp im gii
gii u cha c.
c c s chnh xc hn v trnh ban u gia 2 nhm TN v C
chng ti tm hiu phn tn im s so vi im trung bnh ca lp
TN, C bng cch t ra gi thuyt. S khc nhau gia kt qu im trung
bnh ca 2 lp TN v C l khng c ngha .
Gi thuyt H
0
: X =Y
i thuyt K: X = Y
+ Dng i lng kim nh T (Student) kim tra gi thuyt:
0
10
20
30
40
50
60
70
YK TB Kha Gioi
TN
DC
71
T
kd
=
2 2
1 2
X Y
S S
n m
+

+ Cng thc tnh phng sai S
2
=
2
1 1
1
( )
n
i
n x X
N
=

+ Cng thc tnh lch chun S =
2
1
( )
n
i i
i
n x X
N
=

Bng 17: Bng phn phi cc tham s c c trng
v kt qu kim tra trc TN
Nhm
S
SV
N
i
X
i X X
i
- X (X
i
- X )
2
N
i
(X
i
- X )
2
S
2
S

Thc
nghim

41
4 4

5.80
-1.8 3.24 12.96

1.18

1.09
13 5 -0.80 0.64 8.32
15 6 0.2 0.04 0.6
5 7 1.2 1.44 7.2
4 8 2. 2 4.84 19.36

i
chng

43
3 4

5.88
-1.88 3.53 10.59

1.21

1.1
15 5 -0.88 0.77 11.55
14 6 0.12 0.014 0.196
6 7 1.12 1.25 7.5
5 8 2.12 4.49 22.45
T bng phn phi cc tham s c trng trn ta suy ra:
S
1
2
= 1.21
S
2
2
= 1.18
72
+ S dng cc gi tr tnh i lng T kim nh
T
kd
=
2 2
1 2
5,88 5.80
1.21 1.18
43 41
X Y
S S
n m

= =
+
+
0.33
Tra bng Student (To
k
) vi mc ngha o = 0.05 v bc t do
k= n + m 2 = 43 + 41- 2= 82
Tm o trong khong 1.66 1.67 nh vy T
kd
= 0.33< To vy suy ra gi
thuyt H
0
khng c chp nhn, ngha l kt qu ca nhm TN v C trc
thc nghim l tng ng nhau (ni cch khc s khc nhau gia cc im
trung bnh cng ca lp TN v lp C cng tng ng nhau).
3.2.2 Tin trnh thc nghim
Vic tin hnh TN c chng ti d gi, s dng phiu iu tra tm
hiu, ghi nhn mt s hot ng chnh ca bui thc nghim:
- Bui 1: Tn n v kin thc: Chng II: Ni dung gio dc
trng THCS
Quy trnh ln lp gm cc bc c th sau:
Bc

Hot ng ca ngi dy Hot ng ca ngi hc

1

Kim tra cng tc chun b: bn gh,
my mc, dng dy hc.. v n ?
nh lp hc

2
- Gii thiu vic d gi, ni dung bi
hc, Ni dung gio dc trng
THCS Gio dc lao ng hng
nghip, cc hot ng s din ra trn
lp (hot ng cng no)
- Tin hnh chia nhm, xc nh v tr
ngi ca cc nhm, yu cu cc nhm
ch nh trng nhm v th k
- Hng dn sinh vin s dng cc
- Lng nghe

- Di chuyn n v tr ca
nhm mnh

73
dng hc tp
- Trong qu trnh sinh vin di chuyn
ch ngi, gio vin gip , hng dn
cc sinh vin i mun

- Phn cng trng nhm,
th k

3

- Yu cu cc nhm t xc nh vn
cng no khi ng.
- Gip , gi ch cho cc nhm
la chn
- Kt thc phin cng no khi ng
- Thu thp kt qu lm vic ca cc
nhm v nu ln nhim v cng no
chnh ca bi hc.
Theo di cc yu cu ca
gio vin. tin hnh la
chn ch cng no.
Nhm 1: Mt s gii php
nng cao cht lng
cng tc gio dc thc
cng dn cho cho sinh
Nhm 2: Mt s gii php
nng cao cht lng gio
dc Php lut cho hc sinh
Nhm 3: Mt s gii php
nng cao cht lng gio
dc Li sng cho hc sinh
Nhm 4: Mt s gii php
nng cao hiu qu ca gio
dc Thm m cho hc sinh
Nhm 5: Mt s gii php
gii dc nng cao
cng tc gio dc Lao ng
cho hc sinh
Nhm 6: Mt s gii php
nng cao cng tc Hng
nghip trng THCS
Nhm 7: Mt s gii php
nng cao cht lng gio
dc Th cht cho hc sinh.

4

- Sau khi kt thc 10p khi ng, nu
nhim v cng no chnh ca bi hc
hy cng no tm ra gii php cho
cc cng tc gio dc ca cc ni dung
gio dc v yu cu cc nhm cng
no.
- Quan st, ghi chp cc hot ng ca
sv
Cc nhm tin hnh hot
ng cng no
Yu cu k?t thc phin cng no v x
l tng
Th k tng hp cc
tng, cc thnh vin khc
lm r tng ca mnh.
74
- Yu cu cc nhm ln trnh by kt
qu
- Lng nghe cc nhm trnh by, ghi
ch nhng u v nhc im ca nhm
Cc nhm ln lt ln trnh
by kt qu cng no trong
thi gian 5p. Cc nhm lng
nghe v c 15p t cu hi
lm sng t nhng gii php
ca nhm ang trnh by.

5
Tng kt, nhn xt kt qu lm vic
ca cc nhm, nhn xt tnh tch cc
hc tp, lm vic ca cc nhm. Gio
vin lu nhng gii php do cc
nhm a ra c tnh cht tham kho,
khi vn dng vo thc tin cng tc cn
tnh n c im tnh hnh i ng ca
n v? mnh, trnh vn dng mt cch
my mc
- Thu hi cc dng dy hc, cc kt
qu lm vic ca cc nhm
- Kt thc bui hc
Tr li dng hc tp
Ra v

Bui 2: Tn n v kin thc: Gio vin ch nhim lp trng THCS
Quy trnh ln lp gm cc bc sau y:
Bc

Hot ng ca ngi dy Hot ng ca ngi hc
1

Kim tra cng tc chun b: bn gh, my
mc, dng dy hc.. v n ?nh lp
hc

2

- Gii thiu vic d gi, ni dung bi hc,
Gio vin ch nhim lp trng
THCS, cc hot ?ng s din ra trn lp
(hot ng Tho lun)
- Tin hnh chia nhm, xc nh v tr ngi
ca cc nhm, yu cu cc nhm ch nh
trng nhm v th k
- Hng dn sinh vin s dng cc
dng hc tp nh bui hc trc
- Sinh vin di chuyn ch ngi, gio vin
gip , hng dn cc sinh vin i mun
- Sinh vin lng nghe, tin
hnh di chuyn n v tr
ca nhm mnh.
- Phn cng ngi lm
trng nhm, th k

- Nu nhim v tho lun theo anh / ch
thc hin cng tc gio dc hc sinh,
Lng nghe, tin hnh tho
lun trong nhm
75

3

vai tr ca ngi gio vin ch nhim
c th hin nh th no.
- Quan st cc nhm tho lun, gi mt
vi vai tr ca ngi gio vin cc
nhm tho lun, ghi ch nhng im ng
lu trong qu trnh tho lun ca cc
nhm; gip , iu chnh hot ng tho
lun ca cc nhm cho ng trng tm

4

- Kt thc phn tho lun, yu cu cc
nhm ln trnh by kt qu lm vic ca
nhm mnh
- Lng nghe cc nhm trnh by, ghi ch,
iu khin phn trnh by ca cc nhm
Cc nhm ln lt trnh
by kt qu tho lun ca
nhm mnh trong thi gian
5p, cc thnh vin khc
lng nghe, ghi chp v c
15p trao i thm vi
cc nhm.

5

- Tng kt tho lun ca cc nhm, nhn
xt kt qu lm vic ca cc nhm, nhn
xt tnh tch cc tham gia ca cc sinh
vin ca cc nhm (sinh vin tham gia
tho lun si ni, vn cn mt s hc vin
cha tht s tch cc, nht l mt s sinh
vin ngi bn cui cng..)
- Thu hi cc ng dy hc, cc kt qu
lm vic ca cc nhm
Lng nghe ghi chp nhng
nhn xt ca gio vin v
kt qu lm vic
(Cng vi ngi d gi) mi SV pht biu
cm nhn v nhng gi c vn dng
PPDH mi
Kt thc bui hc
Mt s sinh vin pht biu
cm nhn
Ra v

3.2.3 Kim tra, nh gi thc nghim ln 1
- Hnh thc nh gi thng qua bi kim tra 45 pht, vi ni dung kim
tra v thang im nh gi nh sau:
Cu 1: Cn c vo cc ni dung gio dc, anh (ch) hy xut mt s
bin php thc hin c hiu qu cng tc gio dc thc cng dn v gio
dc php lut cho hc sinh (thi gian gi khng qu 60p)
76
Cu 2: Bng nhng kin thc hot ng gio dc trng THCS
c hc, anh (ch) hy phn tch nhng nhim v c bn ca ngi gio vin
ch nhim lp (thi gian gi khng qu 90p).
Thang nh gi:
Cn c vo mc tiu bi dy, chng ti xy dng thang nh gi cho
kim tra nh sau:
Cu 1:
- Nu c mt s khi nim cng dn, thc cng dn, thc php
lut, ni dung ca gio dc thc cng dn, ni dung gio dc php lut. (1)
- xut nhng bin php gio dc ph hp vi mn hc (1.5)
- Phn tch (1.5)
- Chng minh (1)
Cu 2:
- Nu c nhng nhim v ca ngi vin ch nhim lp (1 )
- Phn tch nhng c im (0.5x5) 2.5im
- Minh ho bng thc tin (1)
- Trnh by sch p (0.5)
3.2.4 X l kt qu thc nghim
* ngha ca cc tham s
Xc nh thang nh gi: nh gi vic nm tri thc, hiu tri thc, phn
tch mt cch cht ch, lo gc, c lp trong hot ng, tm ti v pht hin tri
thc mi. Chng ti s dng thang im chia theo mc sau:
Gii: 9 10
77
Kh: 7 8
Trung bnh: 5 6
Yu, km: di 5
+ V mt nh lng: Chng ti s dung PP thng k Ton hc x
l s liu trong ch yu l s dng cc thng s sau:
- Cng thc t l %
- Cng thc tnh trung bnh cng X =
1
n
i i
i
n x
N
=
trong :
X : im trung bnh cng
x
i
: im s
n
i:
S ln xut hin im s (tn s)
N: Tng s bi kim tra
- Cng thc tnh phng sai S
2
=
2
1 1
1
( )
n
i
n x X
N
=

- Cng thc tnh lch chun S =
2
1
( )
n
i i
i
n x X
N
=

- i lng kim nh T (Student) so snh 2 gi tr trung bnh
T
kd
=
2 2
1 2
X Y
S S
N M
+

T
o
k: tra trong bng student vi bn t do k = n+m-2
78
Tkd: l i lng ti hn nu Tkd <T
o
ta bc b X Y > chp nhn
X Y = nu Tkd >T
o
: ta bc b X Y = chp nhn X Y >
+ V mt nh tnh: T kt qu thng k sn phm (bi kim tra), qua
phiu trng cu kin, qua tr chuyn, quan st sinh vin lp TN, chng ti
rt ra nhn xt v thi , mc hot ng ca sinh vin khi tham gia hc
tp vi PPDHTC.
* Nhn xt kt qa thc nghim ln 1
nm c kh nng tip thu kin thc v kt qu hc tp b mn
gio dc hc ca c 2 lp TN v C trong qu trnh s dng PPDH tch cc
(TN). Chng ti kim tra sau ni dung bi hc.
Di y l kt qu thng k im s bi kim tra :
Bng 18: Bng phn phi tn s im kim tra sau thc nghim ln 1
Nhm Lp
S
SV
im s
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
X
TN
Vn - S
K27B
41 0 0 0 1 7 9 13 9 2 0 6.68
C
Vn - S
K27A
43 0 0 0 2 11 15 9 5 1 0 6.16

Bng 19: Bng phn phi t l phn trm kim tra sau thc nghim ln 1
TN 41 2.43 39.02 53.65 4.87
C 43 4.65 60.46 32.55 2.32
79
Biu 3.2 Biu t l phn trm mc im s bi
kim tra sau thc nghim ln 1
0
10
20
30
40
50
60
70
YK TB Kha Gioi
TN
DC

Bng 20: Bng phn phi cc tham s c c trng v kt qu kim tra
sau thc nghim ln 1
Nhm
S
SV
N
i
X
i X X
i
- X (X
i
- X )
2
N
i
(X
i
- X )
2
S
2
S

Thc
nghim

41
1 4
6.68
-2.68 7.18 7.18

1.43

1.22

7 5 -1.68 2.82 19.75
9 6 -0.68 0.46 4.16
13 7 0.32 0.10 1.33
9 8 1.32 1.74 15.68
2 9 2.32 5.38 10.76

i
chng

43
2 4
6.16
-2.16 4.66 9.33

1.29

1.14
11 5 -1.16 1.34 14.80
15 6 -0.16 0.02 0.38
9 7 0.84 0.70 6.35
5 8 1.84 3.38 16.92
1 9 2.84 8.06 8.06
80
Nhn vo bng 18, 20 v biu minh ho xp loi hc lc ca c 2 lp
thc nghim v i chng, chng ti nhn xt nh sau:
S khc bit mc nhn thc gia 2 lp TN v C c th hin
im s trung bnh. im trung bnh ca nhm C v TN chnh lch nhau l:
6.68 6.16 = 0.52. Nh vy c th thy kt qu hc tp ca lp TN cao hn
lp C.
Cng t bng 20 chng ta nhn thy rng: s khc bit gia im s
cc mc yu km, trung bnh, khc gii hai nhm TN v C cng c t
l chnh lch ng k.
- im gii lp thc nghim chim 4.87% cao hn nhiu so vi lp C
chim 2.32%
- im kh ca lp thc nghim chim 51.21% cao hn hn so vi lp
C 30.23%
- im trung bnh ca lp thc nghim chim 41.46% thp hn nhiu
so vi lp C chim 62.75%
- im yu km ca lp thc nghim chim 2.43 thp hn nhiu so
vi lp C chim 4.65%
Nh vy qua x l v phn tch kt qu, cho php chng ta khng nh
tnh hiu qu ca bi thc nghim. Kt qu ny cng chng t PPDHTC m
chng ti s dng pht huy c hiu qu trong qu trnh hc tp, nhn
thc ca sinh vin. Kt qu kim tra cho thy lp thc nghim c kt qu cao
hn lp C. Song s chnh lch c ngha hay khng? chng minh
hiu qu tc ng ca thc nghim, chng ti s dng php th T students
tm s khc bit kt qu lp thc nghim v C. Chng ti t gi thuyt:
s khc nhau gia im kt qu trung bnh ca 2 lp TN v C l khng c
ngha.
81
Gi thuyt H
0
: X Y
i thuyt: K: # X Y
Dng i lng T kim tra gi thuyt vi cng thc:
T
kd
=
2 2
1 2
X Y
S S
n m
=
+
2.16
Tra bng student (To k) vi mc ngha o = 0.05 v bc t do
K= m + n -2 = 41 + 43 2= 82 ta tm c T o nm trong khong
{1.960 2.042}, tc l T o < 2,042, Nh vy T
kd
> To , suy ra gi thuyt H
0

b bc b. Ngha l kt qu ca lp TN cao hn lp C l c ngha v ton
thng k hay tc ng thc nghim s phm l c kt qu.
* Nhn xt kt qu thc nghim ln 2
Sau TN ln 1, chng ti rt kinh nghim, khc phc nhng nhc im
khi vn dng PPDHTC (Cng no, tho lun) trong qu trnh ging dy. Thc
nghim ln 2, chng ti vn tin hnh theo quy trnh nh ln 1. Kt thc thc
nghim ln 2 chng ti cng tin hnh kim tra v nh gi kt qu hc tp
ca sinh vin c 2 lp. Kt qu thc nghim c phn nh nh sau:
Bng 21: Bng phn phi tn s im kim tra sau thc nghim ln 2
Nhm Lp
S
SV
im s
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
X
TN
Vn - S
K27B
41 0 0 0 1 7 7 14 9 3 0 6.78
C
Vn - S
K27A
43 0 0 0 2 10 15 9 6 1 0 6.23

82
Bng 22: Bng phn phi t l phn trm kim tra sau thc nghim ln 2
TN 41 2.43 31.14 56.09 7.31
C 43 4.65 58.13 34.88 2.32

Biu 3.3: Biu t l phn trm mc im s bi
0
10
20
30
40
50
60
YK TB Kha Gioi
TN
DC

83
Bng 23: Bng phn phi cc tham s c c trng v kt qu
Nhm S
SV
N
i
X
i X X
i
- X (X
i
- X )
2
N
i
(X
i
- X )
2
S
2
S

Thc
nghim

41
1 4

6.78
-2.78 -7.72 -7.72

1.53

1.23

7 5 -1.78 -3.16 -22.17
7 6 -0.78 -0.60 -4.25
14 7 0.22 0.04 0.67
9 8 1.22 1.48 13.19
3 9 2.22 4.92 14.78

i
chng

43
2 4

6.23
-2.23 -4.97 -9.94

1.34

1.15
10 5 -1.23 -1.51 -15.12
15 6 -0.23 -0.05 -0.79
9 7 0.77 0.59 5.31
6 8 1.77 3.13 18.79
1 9 2.77 7.67 7.67
Nhn vo bng 22 v biu 6.4 chng ti nhn xt: Lp thc nghim
c X = 6.78 trong khi lp C c X = 6.23 chnh lch gia 2 lp thc
nghim v C l 6.78 6.23 = 0.55. T l chnh lch ny th hin s khc
bit r rng.
84
bng 21 chng ta thy r: lp thc nghim c kt qu hc tp cao
hn hn so vi lp C. iu ny c th hin s chnh lch im trung
bnh ca 2 lp l 6.78 6.23= 0.55, mt khc s chnh lch im trung bnh
ca 2 ln thc nghim th ln 2 cao hn ln 1 l 0.55 0.52 = 0.03, iu ny
chng t khi rt kinh nghim ln thc nghim 1, khc phc nhng tn ti,
hn ch khi vn dng PPDH tch cc vo qu trnh ging dy bi tip theo,
kt qu c xu hng tng ln. iu ny cng chng t thc nghim s
phm c hiu qu tng i cao.
Nhn vo bng 23, chng ta cn thy s khc bit v im s cc mc
: gii, kh,TB, yu km v lp TN c t l sinh vin t im cao hn
nhm C c th l:
- im gii lp thc nghim l 7.31% cao hn hn vi lp C l
2.32%
- im kh lp thc nghim l 56.09% cao hn hn so vi lp C
chim 34.88%
- im trung bnh lp thc nghim l 31.14% thp hn hn so vi lp
C chim 58.13%
- im yu km ca lp thc nghim TN l 2.43 thp hn hn so vi
lp i chng l 4.65%.
T nhng kt qu nh lng ca 2 ln thc nghim, chng ta u nhn
thy t l im kh, gii, tp trung nhiu lp thc nghim. C th ln 1,
im kh gii ca lp thc nghim l 58.52% cao hn hn so vi im ca
C chim 34.87%. Kt qu ln thc nghim sau kt qu cn cao hn na.
C th im kh gii ca thc nghim ln 2 chim 63.4%, trong khi lp C
ch chim 37.2 %. R rng qua 2 ln thc nghim, chng ti thy, kt qu
nhm thc nghim cao hn lp C l tng i n nh v vic vn dng
85
PPDHTC vo QTDH mn GHD trng CSP Ng Gia T Bc Giang
gp phn nng cao kt qu hc tp, nhm pht huy tnh TC, c lp, ch ng
sng to ngi hc
Tng t nh thc nghim ln 1, kim tra s chnh lch gia t l
im trung bnh ca lp thc nghim v C c ngha hay khng? Chng ti
t gi thuyt: s khc nhau gia kt qu im trung bnh cng ca hai lp
thc nghim v C l khng c ngha.
Gi thuyt H
0
:

X Y

i thuyt K: X Y >
Dng i lng kim nh T kim tra gi thuyt vi cng thc
T
kd
=
2 2
1 2
X Y
S S
n m
+
vi S =
( )
n
i i
i
n X X
n

T bng 23 (bng tham s c trng) ta c S
1
= 1.53 v
2
2
S = 1.34
T T
kd
=
6.78 6.23
1.53 1.34
41 43
+
=
0.55
0.03 0.03 +
= 2.29
Tra bng T o k vi mc ngha o = 0.05 v bc t do k = n+m-2= 82
Ta tm c T o trong khong {2.042 1.960}, tc l T o <2.042.
Nh vy T
kd
> To , suy ra gi thuyt H
0
b bc b, ngha l kt qu ca lp
thc nghim ln 2 cao hn lp C l c ngha v ton thng k.
3.2.5 Phn tch cc ch tiu h tr
Sau khi tin hnh thc nghim, chng ti thm d thi , nh gi ca
sinh vin v vic vn dng PPDH tch cc thng qua vic trao i, tr
chuyn. Cc sinh vin lp thc nghim cho bit mt s nhn xt sau:
86
Sinh vin Nguyn Th Cc cho bit: qua bn bui hc s dng PPDH
tch cc ca C Nguyn Th Li, chng em cm nhn thy chuyn Hot
ng gio dc trng THCS tr nn thc t v thit thc cho cng tc ging
dy v lm ch nhim lp, nm th nht chng em cm thy nng n khi phi
hc nhng mn hc thuc lng. Nhng qua qua hot ng ng no v tho
lun, sinh vin chng em c lm vic nhiu hn, phi suy ngh v nhng
vn mnh ang nghin cu, do c th nm c vn nhanh hn khc
su c nhng g mnh cn nh...
Sinh vin Trn Th Oanh nhn xt: thng qua cc hot ng hc tp,
chng em khng ch c iu kin trao i vi bn b, vi thy c m cn c
th tao i vi cc bn sinh vin khoa khc B sung cho kin ca sinh vin
Oanh, sinh vin Hng Thanh cho bit cng qua cc hot ng tch cc trn lp,
chng em, nhng sinh vin cha c kinh nghim trong cng tc ging dy v
lm cng tc ch nhim c iu kin hc hi vi cc anh ch, thy c, b bn
gip chng em hnh dung ra cng vic m mnh s lm sau ny.
Khi chng ti gi cu hi: trong qu trnh vn dng cc PPDH tch
cc, cc anh ch c ngh g thm vi gio vin gi hc t hiu qu cao
hn na?, sinh vin Bi Huyn Trang cho bit: Mc d C Li c gng rt
nhiu trong vic to iu kin cho chng em tho lun, nhng v s s lp cng
ng nn cng gp cht kh khn trong qu trnh tho lun, theo em nn chia
nhm nh hn na cc bn c th tham gia tch cc hn. Nu nh lp chng
em ch khong 25 30 ngi th hiu qu ca vic dy hc s cao hn na.
Khi chng ti t cu hi: Ngoi vic c hc cc kin thc l
thuyt, cc anh, ch cn c nhng bi hc no khc khng?. Nhiu kin
cho rng hc c t thy c gio c, t anh ch lp trn v bn b, ng
nghip, v nh hc cch gii quyt vn , cch lm vic nhm, cch phi hp
vi ngi khc, rn c k nng tho lun, phn tch vn , thuyt phc
87
ngi khc y l bi hc rt quan trng v c ngha thc t trong cuc
sng cng nh trong cng tc sau ny.
Ngoi vic d gi quan st lp hc, chng ti nhn thy ngi hc rt
tch cc tham gia vo qa trnh hc tp, tham gia vo cc hot ng hc tp,
trao i kinh nghim vi ngi khc. Nhn chung, ngi hc rt hng th vi
gi hc, vi vn ang c hc, khi ngi dy t chc cc hot ng hc
tp khc nhau trn lp.
Mt khc mt s SV lp C nhn xt: chuyn Hot ng gio dc
trng THCS l mt chuyn b ch, thit thc khng ch trong cng tc
qun l hc sinh sau ny m c trong cuc sng, trong i nhn x th, trong
thc tin gia nh.. Tuy nhin, c nhiu vn l thuyt m ngi hc rt kh
nh hay hiu cha tht r v ni dung rt nhiu m lng thi gian th qa t.
Ngoi ra ngi hc c cm nhn chuyn cn mang nng tnh l thuyt,
thc t cng tc ch nhim lp cn nhiu vn m chuyn cha cp
n, chng hn nh gii quyt vn tiu cc trong gio vin ch nhim lp
nh th no..?
Nh vy, mc d chng ti khng c iu kin nh gi phi chnh
thc hiu qu ca PPDH tch cc tc ng n thi , k nng ca ngi
hc, nhng qua mt s kin nu trn, chng ti nhn thy: PPDH tch cc
khng ch gip trang b kin thc l thuyt cho ngi hc m cn to iu
kin ngi hc c c hi gii quyt vn mt cch sng to; trao i,
chia s kinh nghim vi ng nghip, vi b bn. Mc d chuyn Hot
ng gio dc trng THCS l mt chuyn mang tnh cht l thuyt
nhng nu vn dng PPDH tch cc trong qu trnh ln lp th vic truyn ti
nhng thng tin l thuyt n ngi hc mt cch nh nhng, ngi hc
cm thy thoi mi, d tip thu, hiu su, nh lu nhng vn c hc.
88
KT LUN CHNG 3
PP thc nghim s phm chng minh c tnh hiu qu v tnh kh
thi khi vn dng phng php dy hc tch cc trong qu trnh dy hc mn
gio dc hc, vic vn dng phng php dy hc tch cc gip sinh vin
khng nhng nm vng kin thc v mt l lun, thc tin m cn gip sinh
vin pht trin c nng lc t duy tch cc, bit cch pht hin cc tnh
hung trong gio dc, bit cch gii quyt cc tnh hung , bit cch khi
dy ngi hc nng lc t hc, t gii quyt vn , to c s cho ngi
hc hnh thnh kh nng gii quyt cc tnh hung thc tin ca gio dc.

89
KT LUN V KHUYN NGH

Qua qa trnh nghin cu l lun, nghin cu thc tin v thc nghim
s phm, chng ti rt ra c mt s kt lun sau y:
I. Kt lun
- Phng php dy hc tch cc v bn cht l qu trnh t chc hot ng
nhn thc cho ngi hc, dy cho ngi hc cch tm ra tri thc khoa hc.
- Qua thc t kho st thc trng vic vn dng PPDH tch cc
trng CSP Ng Gia T Bc Giang, chng ti nhn thy phn ln ging
vin nhn thc du?c bn cht ca PPDH tch cc. y l mt trong nhng
iu kin thun li vn dng thnh cng PPDH tch cc ti trng CSP
Ng Gia T Bc Giang. y l iu kin ngi hc tch cc hn trong qu
trnh hc tp, chim lnh tri thc, trong vic trao i kinh nghim gia thy
tr - tr.
- Thc tin vic vn dng PPDH tch cc trong qu trnh dy hc ni
chung, gio dc hc ni ring. c bit, chng ti xut c quy trnh
vn dng PPDH tch cc theo cc bc ph hp vi c im, yu cu ca
cc bi hc v gio dc hc.
- T c s l lun v thc tin nghin cu, chng ti tin hnh thc
nghim khng nh tnh cp thit, kh thi ca PPDH tch cc v thc tin
cho thy n gp phn nng cao cht lng ging dy trng CSP Ng
Gia T Bc Giang.
Tuy nhin vn dng PPDH tch cc c hiu qa trong qu trnh dy
hc mn gio dc hc th cn phi c mt s diu kin sau:
+ Phi bi dng trnh cho ging vin
90
+ Bi dng k nng hc tp cho sinh vin (k nng t hc)
+ C ngun ti liu phong ph lin quan n mn hc
+ C h thng c s vt cht p ng yu cu hc tp
II. Khuyn ngh
1. i vi trng CSP Ng Gia T Bc Giang
Trng CSP Ng Gia T Bc Giang cn tng cng bi dng
chuyn mn, nghip v su phm cho ging vin c th l:
- Tng cng cc t tp hun v i mi PPDH tch cc, ng vin
khuyn khch ging vin thng xuyn s dng PPDH tch cc, t chc cc
Hi tho khoa hc bn v PPDH tch cc.
- Thu vin ca trng cn phi c cc ti liu v phng php dy hc
cng nhu cc sch lin quan n mn hc ca sinh vin trong qu trnh hc
tp mn hc, bao gm cc sch gio trnh, tham kho, chuyn kho, chuyn
, lun vn, lun n bo ch chuyn ngnh..
- i vi sinh vin nh trng cn quan tm t chc cc hot ng tch
cc cho cc em tham gia, tp lm quen vi cng tc nghin cu khoa hc, c
bit i mi rn luyn k nng t hc..
- Ci tin phng php kim tra, nh gi cho ngi hc (tng cng
kh nng c lp hot ng, tch cc, sng to..)
2. i vi ging vin ging dy mn GDH
- Ging vin cn mnh dn trong vic vn dng PPDH tch cc vo thc
tin bi ging nhm pht huy tnh tch cc hc tp, nhn thc ca sinh vin.
- Ging vin phi thng xuyn su tm ti liu, lm phong ph bi
ging, lm phong ph kin thc ca mnh.
91
- Ging vin phi l ngi tin phong trong vic i mi PPDH tch
cc, lun c nhu cu, thc i mi PPDH, c thc nng cao trnh , lin
tc cp nht nhng thng tin mi, l thuyt mi.
- Nghin cu quy trnh, cch thc xy dng mt PPDH tch cc c th
no c th chuyn giao c.
- Trong qu trnh dy hc, ging vin cn gip sinh vin hnh thnh k
nng lm vic theo nhm, lm vic c lp v vn dng nhng tri thc c
c vo rn luyn NVSP, vo hot ng thc t ca sinh vin sau ny.
- Trong qu trnh nh gi, kim tra, cn ch trng pht huy tnh tch
cc, ch ng, sng to v kh nng c lp gii quyt vn hn mc i
hi ti hin tri thc.

92
TI LIU THAM KHO

1. Ch th 15/1999/CT BGDT
2. Lut gio dc
3. Ngh quyt Ban chp hnh TW ng ln hai kha VIII
4.Nguyn Nh An (1990) Phng php dy hc b mn GDH. HSPHN
5. Bi Th Hng Anh (2006) tch hp ni dung pht trin ngun nhn lc
gio dc v vn dng phng php dy hc tnh hung trong dy hc
mn GDH trng H Hi Phng. Lun vn thc s
6. Phng nh Dng (2004) Vn dng mt s phng php dy hc tch cc
vo dy hc chuyn Tm l hc qun l trng hc trng CBQL
GDTII. Lun vn thc s
7. Nguyn Ngc Bo (1995) Pht trin tnh tch cc t lc ca hc sinh trong
qu trnh dy hc V gio vin B Gio dc - o to
8.Trn B Honh: p dng dy v hc tch cc trong mn Tm l Gio dc
hc D n Vit B
9. Trn B Honh (2003) Dy hc ly ngi hc lm trung tm Ngun gc,
bn cht, c im Thng tin khoa hc Gio dc s 96
10. Trn B Honh (2001) i mi phng php bi dng gio vin Thng
tin khoa hc Gio dc s 87
11.Trn B Honh (2002) Nhng c trng ca phng php dy hc tch
cc Tp ch Gio dc s 32
12. ng Thnh Hng (2001) Bn cht ca dy hc hin i Thng tin khoa
hc gio dc s 84
93
13. ng Thnh Hng (2001) Khi nim phng php dy hc trong iu
kin i mi - Thng tin khoa hc gio dc s 83
14. ng V Hot H Th c (1995) L lun dy hc i hc NXB
HSPHN
15.Trn B Honh L Trng nh Ph c Ho - p dng dy v hc tch
cc trong chuyn mn Tm l GDH NXB HSP HN
16 I.F. Kharlamp (1978) Pht huy tnh tch cc ca hc sinh nh th no
(Nguyn Quang Ngc dch). NXB GD
17. Trn Kiu (1995) i mi phng php dy hc theo hng tch cc ho
hot ng dy hc ti cp B Vin Khoa hc Gio dc
18. Nguyn K (1996): M hnh dy hc tch cc ly ngi hc lm trung
tm Trng Cn b qun l Gio dc o to I
19. Nguyn Ph Lc (2001): Dy hc khm ph - mt PPDH nng cao tnh
tch cc ca hc sinh Tp ch Gio dc s 19/2001
20. Nguyn Ln (1958): Lch s gio dc th gii NXB Gio dc
21. Nguyn Sinh Huy Nguyn Vn L: Gio dc hc i cng NXB Gio dc
22. L Nguyn Long (1998) Th i tm phng php dy hc hiu qu NXB
Gio dc
23. M.A . Makhamutp: (1975): Dy hc nu vn NXB S phm
24. V. Okn (1981): Nhng c s dy hc nu vn NXB Gio dc
Matxcova
25. ng Thnh Hng (2002) Dy hc hin i L lun, bin php, k thut
NXB HQG H Ni
94
26. Phm Hng Quang (2002): Mt s quan nim v hc tp v vai tr ca
ngi dy trong dy hcM Tp ch GD s 36
27. V Vn To Trn Vn H (1996): Dy hc gii quyt vn mt
hng i mi trong cng tc gio dc o to hun luyn Trng Cn
b qun l Gio dc v o to.
28. GS.TSKH Lm Quang Thip (2000) Dy Hc i hc v vai tr ca
nh gio i hc trong thi i thng tin. Tp ch i hc v GD chuyn
nghip s 5
29. Nguyn K (1995): Phng php gio dc tch cc NXB Gio dc
30. N.G Kazansky (1983): L lun dy hc L NXB Gio dc - H Ni
31. Lu Xun Mi (2000) L lun dy hc i hc NXB Gio dc - H Ni.
32. H Th Ng - ng V Hot (1986 - 1998) GDH T
1
, T
2
NXB Gio dc
33. Phan Trng Ng (2005): Dy hc v phng php dy hc trong nh
trng. NXB HSP H Ni
34. Nguyn Th Hng Nam (2002) : T chc hot ng hp tc trong hc
tp theo hnh thc tho lun nhm , Tp ch Gio dc s 26/2002
35. Trn Th Tuyt Oanh (2005) Gio trnh GDH T 1,2, NXB HSP HN
36. Nguyn Ngc Quang (1989) L lun dy hc i cng Tp 1, 2 Trng
CBQLGD TW
37. Trn Hng Qun (1995): Cch mng v phng php s em li b mt
mi, sc sng mi cho gio dc thi i mi . Nghin cu Gio dc s
1/1995.
38. Nguyn Th Tnh (1995) Vn dng phng php gio dc tch cc trong
DH b mn GDH trng HSP Thi Nguyn. Lun vn thc s
95
39. Thi Duy Tuyn (1996): Mt s vn i mi PPDH Tp ch nghin
cu Gio dc s 2/1996
40. Phm Vit Vng (2000) Phng php dy hc tch cc v quan im
dy hc ly ngi hc lm trung tm tp ch NCGD s 5/2000
41. Phm Vit Vng (2002): Bin ch trng i mi PPDH thnh hin
thc sinh ng trong nh trng Tp ch Gio dc s 25/2002
42. Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX (2001) NXB chnh tr QG -HN
43. Vn kin Hi ngh ln th IX Ban chp hnh TW kho IX (2004) HN.

Vận Dụng Phương Pháp Dạy Học Tích Cựctrong Quá Trình Dạy Học Môn Giáo Dục Học

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Vận Dụng Phương Pháp Dạy Học Tích Cựctrong Quá Trình Dạy Học Môn Giáo Dục Học

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

I HC THI NGUYN

You might also like