Tìm hiểu toán cao cấp phần 9

Chia sẻ: Phuoc Hau Phuoc Hau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

102
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chuỗi số ðýợc gọi là chuỗi số dương nếu tất cả các số hạng của chuỗi số ðều là số dương. Trường hợp tất cả các số hạng ðều là số không âm thì chuỗi số ðược gọi là chuỗi số không âm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tìm hiểu toán cao cấp phần 9

GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 Bài 12 Chuỗi số và tiêu chuẩn hội tụ (tt) II.CHUỖI SỐ DÝÕNG Chuỗi số ðýợc gọi là chuỗi số dýõng nếu tất cả các số hạng của chuỗi số ðều là số dýõng. Trýờng hợp tất cả các số hạng ðều là số không âm thì chuỗi số ðýợc gọi là chuỗi số không âm. Lýu ý rằng khi xét tính hội tụ hay phân kỳ cũng nhý tính tổng của chuỗi số không âm ta có thể loại bỏ ra các số hạng bằng 0, nên chuỗi số không âm cũng thýờng ðýợc gọi là chuỗi số dýõng. Nhận xét rằng dãy các tổng riêng  Sn của chuỗi số dýõng là dãy tãng nên chuỗi số hội tụ khi và chỉ khi dãy  Sn bị chặn trên. 1.Các tiêu chuẩn so sánh Ðịnh lý: Giả sử hai chuỗi số dýõng và thỏa ðiều kiện un  vn với n khá lớn (nghĩa là ứng với mọi n lớn hõn một số n0 nào ðó). Khi ðó Nếu hội tụ thì hội tụ. Nếu phân kỳ thì phân kỳ. Nhận xét: Hai chuỗi số dýõng và hội tụ khi và chỉ khi chuỗi hội tụ. Ví dụ: Khảo sát sự hội tụ của chuỗi số Với mọi n = 1, 2, 3, … ta có: Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 Vì chuỗi hình học có số hạng tổng quát hội tụ nên theo tiêu chuẩn so sánh ðýợc phát biểu trong ðịnh lý trên chuỗi số hội tụ. Hệ quả: Nếu tồn tại giới hạn với L là một số thực dýõng thì các chuỗi số dýõng và cùng hội tụ hoặc cùng phân kỳ. Nế u thì từ sự hội tụ của chuỗi sẽ kéo theo sự hội tụ của chuỗi , và từ sự phân kỳ của chuỗi sẽ kéo theo sự phân kỳ của chuỗi . Nế u thì từ sự hội tụ của chuỗi sẽ kéo theo sự hội tụ của chuỗi , và từ sự phân kỳ của chuỗi sẽ kéo theo sự phân kỳ của chuỗi . Ghi chú: Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 Trong trýờng hợp ta nói un týõng ðýõng với vn (khi n   ) và viết là un ~ vn . Vậy: nếu un ~ vn thì các chuỗi số dýõng và cùng hội tụ hoặc cùng phân kỳ. Ðể áp dụng các tiêu chuẩn so sánh ta phải ghi nhớ tính chất hội tụ hay phân kỳ của một số chuỗi thýờng gặp, chẳng hạn chuỗi hình học. Ở ðây ta công nhận kết quả sau ( là tham số): ðây về sự hội tụ của chuỗi Chuỗi hội tụ   > 1. Kết quả này có thể ðýợc chứng minh bằng cách áp dụng tiêu chuẩn tích phân Cauchy sẽ ðýợc trình bày sau. Ứng với trýờng hợp  = 1 ta có chuỗi phân kỳ. Ví dụ: 1) Khảo sát sự hội tụ của chuỗi số Ta có: ~ . Mà chuỗi phân kỳ và  là một hằng số khác 0 nên chuỗi cũng phân kỳ. 2) Khảo sát sự hội tụ của chuỗi số Khi n   , ta có 0 Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 ~ ~ =  Vì chuỗi hình học có số hạng tổng quát hội tụ nên theo tiêu chuẩn so sánh ta có chuỗi cũng hội tụ. 3) Khảo sát sự hội tụ của chuỗi số Khi n   , ta có  0. ~ .  Vì chuỗi phân kỳ nên chuỗi cũng phân kỳ. 2. Tiêu chuẩn d’ Alembert. Ðịnh lý: (Tiêu chuẩn d’ Alembert) Xét chuỗi số dýõng . Ta có: Ðặ t Nếu có một số q < 1 và có một số tự nhiên n0 sao cho  n > n0, Dn  q thì chuỗi số hội tụ. Nếu có một số tự nhiên n0 sao cho  n > n0, Dn  1 Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 thì chuỗi số phân kỳ. Từ ðịnh lý trên ta rút ra hệ quả sau ðây, cũng ðýợc gọi là tiêu chuẩn hội tụ d’ Alembert: Hệ quả: Cho chuỗi số dýõng . Giả sử =. (i) Nếu  < 1 thì chuỗi số hội tụ. (ii) Nếu  > 1 thì chuỗi số phân kỳ. Lýu ý: Trong trýờng hợp = 1 (*) thì ta chýa kết luận ðýợc một cách chính xác chuỗi số dýõng hội tụ hay phân kỳ. Chuỗi là một ví dụ cho trýờng hợp chuỗi số dýõng phân kỳ thỏa mãn ðiều kiện (*), và chuỗi là một ví dụ cho trýờng hợp chuỗi số dýõng hội tụ thỏa mãn ðiều kiện (*). Các khẳng ðịnh (i) và (ii) trong hệ quả trên cũng ðúng cho chuỗi bất kỳ với giả thiết rằng =. Ví dụ: Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 1) Xét chuỗi số với x là một số thực cho trýớc. Khảo sát sự hội tụ của chuỗi số. Số hạng thứ n của chuỗi số là . Nhận xét rằng với x = 0 thì các số hạng ðều bằng 0 nên chuỗi hội tụ. Xét trýờng hợp x  0, ta có: Suy ra = 0. Vậy chuỗi hội tụ với mọi x. 2) Khảo sát sự hội tụ của chuỗi số . Số hạng thứ n của chuỗi số là . Ta có: = và > 1. Suy ra chuỗi phân kỳ. 3. Tiêu chuẩn cãn thức Cauchy. Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 Ðịnh lý: (Tiêu chuẩn cãn thức Cauchy) Xét chuỗi số dýõng . . Ðặt Cn = Nếu có một số q < 1 và có một số tự nhiên n0 sao cho  n > n0, Cn  q thì chuỗi số hội tụ. Nếu có một số tự nhiên n0 sao cho  n > n0, Cn  1 thì chuỗi số phân kỳ. Từ ðịnh lý trên ta rút ra hệ quả sau ðây, cũng ðýợc gọi là tiêu chuẩn cãn thức Cauchy: Hệ quả: Cho chuỗi số dýõng . Giả sử =. Nếu  < 1 thì chuỗi số hội tụ. Nếu  > 1 thì chuỗi số phân kỳ. Lýu ý: Trong trýờng hợp = 1 (*) thì ta chýa kết luận ðýợc một cách chính xác chuỗi số dýõng hội tụ hay phân kỳ. Chuỗi là một ví dụ cho trýờng Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 hợp chuỗi số dýõng phân kỳ thỏa mãn ðiều kiện (*), và chuỗi là một ví dụ cho trýờng hợp chuỗi số dýõng hội tụ thỏa mãn ðiều kiện (*). Các khẳng ðịnh (i) và (ii) trong hệ quả trên cũng ðúng cho chuỗi bất kỳ với giả thiết rằng =. Ví dụ: Xét chuỗi số với x là một số thực cho trýớc. Khảo sát sự hội tụ của chuỗi số. Số hạng thứ n của chuỗi số là . Ta có: =  0 khi n   Từ tiêu chuẩn Cauchy ta suy ra chuỗi hội tụ với mọi x. Xét sự hội tụ của chuỗi số Số hạng thứ n của chuỗi số là . Ta có: =  2 khi n   Suy ra chuỗi số phân kỳ theo tiêu chuẩn Cauchy. 4. Tiêu chuẩn tích phân Cauchy. Ðịnh lý: (tiêu chuẩn tích phân Cauchy) Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 Nếu chuỗi số có dạng , nghĩa là với mọi n; trong ðó f là một hàm số liên tục, không âm và giảm trên [1, + ) thì ta có: hội tụ  hội tụ Ví dụ: 1) Xét sự hội tụ của chuỗi ðiều hòa mở rộng . Trýớc hết ta thấy rằng nếu   0 thì (  1) không hội tụ về 0 nên chuỗi phân kỳ. Xét trýờng hợp  > 0. Dễ thấy rằng các tiêu chuẩn d’ Alembert và tiêu chuẩn cãn thức Cauchy ðều không cho ta kết luận ðýợc về tính hội tụ hay phân kỳ của chuỗi số. Hàm số f(x) = thỏa các ðiều kiện giả thiết trong tiêu chuẩn tích phân Cauchy. Do tích phân suy rộng hội tụ khi và chỉ khi  > 1 nên chuỗi hội tụ khi và chỉ khi >1. Tóm lại ta có: hội tụ   > 1. 2) Xét sự hội tụ của chuỗi Số hạng thứ n của chuỗi số là . Ta có: , với . Hàm số f(x) thỏa các ðiệu kiện của tiêu chuẩn tích phân Cauchy. Xét tích phân Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 Ðổi biến: u = ln(x), thì ðýợc = =+ Vậy chuỗi phân kỳ. Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 Bài 13 Chuỗi tổng quát, chuỗi hàm III. CHUỖI TỖNG QUÁT 1. Chuỗi ðan dấu Cho dãy  an các số dýõng, chuỗi số có số hạng tổng quát un = (-1)nan hay un = (- n+1 1) an ðýợc gọi là chuỗi ðan dấu. Liên quan ðến chuỗi ðan dấu ta có tiêu chuẩn hội tụ leinitz nhý sau: Ðịnh lý: (tiêu chuẩn Leibnits) Nếu chuỗi ðan dấu thỏa mãn 2 ðiều kiện: Dãy  an là dãy dýõng giảm, và = 0; thì chuỗi hội tụ. Hõn nữa tổng S của chuỗi thỏa 0 < S  u1. Chú thích: Chuỗi thỏa ðiều kiện của tiêu chuẩn Leibnitz trong ðịnh lý trên ðýợc gọi là chuỗi Leibnitz. Nếu dùng tổng Sn = ðể xấp xĩ tổng của chuỗi Leibnitz thì phần dý thứ n của chuỗi là Rn thỏa: | Rn |  | un+1 | Ví dụ: Khảo sát sự hội tụ của chuỗi . Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 Chuỗi số là chuỗi ðan dấu có số hạng thứ n là = , với là dãy số dýõng giảm và hội tụ về 0. Vậy chuỗi số là chuỗi Leibnitz nên chuỗi hội tụ. 2. Hội tụ tuyệt ðối Ðịnh nghĩa: Chuỗi số (có dấu bất kỳ) ðýợc gọi là hội tụ tuyệt ð i nếu chuỗi ố hội tụ. Chuỗi số ðýợc gọi là bán hội tụ nếu chuỗi hội tụ nhýng chuỗi phân kỳ. Ghi chú: Chuỗi không dẫn tới sự hội tụ của chuỗi . Ví dụ: 1) Chuỗi hội tụ theo tiêu chuẩn Leibnitz nhýng chuỗi ðiều hòa phân kỳ. Vậy chuỗi là bán hội tụ. 2) Xét chuỗi có số hạng tổng quát . Ta có: ~ ~ Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 và chuỗi ðiều hòa mở rộng hội tụ. Suy ra chuỗi hội tụ theo tiêu chuẩn so sánh. Vậy chuỗi hội tụ tuyệt ðối. Ðịnh lý: Nếu chuỗi hội tụ thì chuỗi hội tụ và . Dýới ðây là một số tính chất ðã ðýợc chứng minh liên quan ðến các chuỗi hội tụ tuyệt ðối. Ðịnh lý: (Riemann) Giả sử chuỗi bán hội tụ. Khi ðó với mọi số S hữu hạn hoặc là S =   , tồn tại một cách thay ðổi vị trí của các số hạng của chuỗi ðể ðýợc một chuỗi mới có tổng là S. Ðịnh lý: Nếu chuỗi hội tụ tuyệt ðối thì khi thay ðổi vị trí các số hạng của chuỗi một cách tùy ý ta vẫn ðýợc một chuỗi mới hội tụ tuyệt ðối và có cúng tổng với chuỗi ban ðầu. Ðịnh lý: (Cauchy) Nếu các chuỗi và hội tụ tuyệt ðối và có tổng lần lýợt là S và T thì chuỗi gồm mọi số hạng (i = 1, 2, … , n; j = 1, 2, … , n) theo một thứ tự bất kỳ luôn hội tụ tuyệt ðối và có tổng bằng ST. Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 IV. CHUỖI HÀM 1. Ðịnh nghĩa Cho dãy hàm số với n = 1, 2, … cùng xác ðịnh trên một tập E các số thực. Khi ðó với mỗi x  E ta có chuỗi số Khi xét x biến thiên trong E, ta gọi chuỗi là một chuỗi hàm. Ðiểm x0  E mà chuỗi hội tụ ðýợc gọi là ðểm hội tụ; ta cũng nói chuỗi hàm hội tụ tại i x0. Tập tất cả các ðiểm hội tụ ðýợc gọi là miền hội tụ của chuỗi hàm. Gọi D là miền hội tụ của chuỗi lũy thừa, ta có: , , là các hàm số của x xác ðịnh trên D. Sn(x) ðýợc gọi là tổng riêng thứ n của chuỗi hàm, S(x) là tổng của chuỗi hàm và Rn(x) là phần dý thứ n của chuỗi hàm. Tổng S(x) có thể biểu diễn dýới dạng Với mọi x  D ta có , nên , nghĩa là phần dý của chuỗi hàm hội tụ ðến 0 khi n  + . Ví dụ: 1) Tìm miền hội tụ của chuỗi hàm Sýu tầm by hoangly85
GIÁO TRÌNH TOÁN CAO CẤP A1 hội tụ khi và chỉ khi  > 1. Do ðó chuỗi Ðã biết rằng chuỗi số hội tụ khi và chỉ khi ln(x) > 1, hay x > e. Suy ra miền hội tụ của chuỗi hàm là D = (e, + ). 2) Tìm miền hội tụ của chuỗi hàm Với mỗi x, chuỗi số (*) có số hạng tổng quát , với = = = ex. Theo tiêu chuẩn hội tụ d’ Alembert ta có:  < 1  x < 0 : chuỗi (*) hội tụ.  > 1  x > 0 : chuỗi (*) phân kỳ.  = 1  x = 0 : chuỗi (*) có dạng là chuỗi phân kỳ. Vậy miền hội tụ của chuỗi hàm là D = (- , 0). 3) Tìm miền hội tụ của chuỗi hàm Sýu tầm by hoangly85