Chiến thuật khi làm trắc nghiệm hóa học

- CHIẾN THUẬT CHỌN NGẪU NHIÊN TRONG BÀI THI TRẮC NGHIỆM HÓA HỌC.
- Các bạn và các em học sinh thân mến, từ trước tới nay, phương án chọn ngẫu nhiên thường được xem là giải pháp cuối cùng trong bài thi trắc nghiệm trước những câu hỏi hóc búa, những bài toán khó giải quyết.
- Việc giảng dạy cho các em về các chiến lược và chiến thuật chọn ngẫu nhiên cũng bị xem là một phương pháp tiêu cực, “phản sư phạm”.
- Tuy nhiên, nếu như đứng trên quan điểm cũng như mục tiêu của kỳ thi ĐH là tuyển chọn, phân loại được những học sinh có kiến thức và tư duy tốt, thì rõ ràng một học sinh có được một chiến thuật lựa chọn ngẫu nhiên hợp lý và có hiệu quả không chỉ phản ánh được sự may mắn mà còn thể hiện sự sáng tạo, trí thông minh, khả năng ứng biến và tư duy tốt của học sinh đó.
- Bài viết này của tôi xin được khái quát một số kinh nghiệm trong việc đề ra một chiến lược chọn ngẫu nhiên hợp lý và hiệu quả.
- Hy vọng bài viết sẽ nhận được nhiều phản hồi tích cực và giúp ích được nhiều cho các bạn học sinh trong kỳ thi sắp tới, đồng thời cũng cung cấp những gợi ý nho nhỏ cho các bạn giáo viên để công tác ra đề thi trắc nghiệm trong thời gian tới có nhiều cải thiện tích cực hơn..
- Lý do để chọn ngẫu nhiên 1, Thứ nhất là về mặt thời gian..
- Thời gian làm bài luôn là một câu hỏi khiến các bạn học sinh phải trăn trở khi đối mặt với bài thi trắc nghiệm.
- Thực tế là khi biên soạn đề thi, chắc chắn hội đồng ra đề thi đã cân nhắc đến vấn đề thời gian, 90’ cho 50 câu hỏi không phải là quá eo hẹp và nếu như thực sự có kiến thức, phương pháp và bản lĩnh tư duy tốt, các em có thể hoàn thành bài thi trong vòng 20-30’.
- Tuy nhiên, cũng còn một thực tế là phong cách dạy và học ở trường phổ thông hiện nay vẫn chưa hoàn toàn theo hướng phục vụ kỳ thi trắc nghiệm, kỹ năng làm bài của các em vẫn còn chậm và nặng về hình thức, các bài kiểm tra trên lớp đa phần vẫn là tự luận khiến cho thời gian giải một bài toán ngắn gọn cũng có thể mất đến 5 – 10’.
- Trong những hoàn cảnh đó, chọn ngẫu nhiên là giải pháp tối ưu..
- 2, Thứ hai là do sự phân bố kiến thức của học sinh.
- Thực tế quá trình ôn thi ĐH của các em cho thấy, để có thể ôn tập và nắm chắc được tất cả các nội dung kiến thức ở cả 3 môn thi là điều không hề dễ dàng.
- Việc lựa chọn sẽ học phần nào, môn nào và bỏ phần nào, môn nào cũng là một phần trong chiến thuật ôn thi mà mỗi học sinh cần cân nhắc cho phù hợp với năng lực của mình..
- Lấy một ví dụ đơn giản: Cũng với mục tiêu là tổng điểm 3 môn là 24, nhưng một học sinh có thể đặt mục tiêu là 8-8-8, học sinh khác là 8-10-6.
- [email protected] http://my.opera.com/saobanglanhgia Do đó, thay vì dành 2 - 3 tháng cuối để “trâu bò” với bất đẳng thức (mà chưa chắc đã đủ để có điểm 10), ta có thể chấp nhận điểm 8, điểm 9 trong môn Toán để dành thời gian cho 2 môn còn lại..
- Chiến thuật phân bổ kiến thức vì vậy có thể tạo ra các “lỗ hổng” kiến thức cho học sinh:.
- Đối với các học sinh này, chọn ngẫu nhiên cho các phần kiến thức đã bỏ qua là giải pháp duy nhất..
- Thứ ba, chọn sai do ngẫu nhiên vẫn chưa bị trừ điểm.
- Mấy ngày gần đây, có một số thông tin trên các báo về việc có trừ điểm hay không đối với các câu trả lời sai, tuy nhiên, cho đến giờ vẫn chưa có một sự thay đổi chính thức nào từ phía Bộ GD – ĐT, thêm nữa, với mặt bằng trình độ học sinh và áp lực từ phía xã hội (có điểm âm.
- Thứ tư, chọn ngẫu nhiên không có nghĩa xác suất đúng là 25%.
- Nhiều người cho rằng, chọn ngẫu nhiên chẳng qua là chọn bừa và xác suất đúng của biện pháp này chỉ là 25%, tuy nhiên, thực tế làm bài cho thấy, hầu như không có học sinh nào là hoàn toàn không có chút kiến thức nào đối với môn thi, khối thi mình đã chọn.
- Mặc dù kiến thức ấy có thể là chưa đủ để em giải quyết vấn đề nhưng vẫn có thể giới hạn được đáp án đúng của vấn đề, xác suất chọn ngẫu nhiên thông thường đối với các đề thi trắc nghiệm của Việt Nam hiện nay thường lớn hơn 30%..
- Chiến thuật chọn ngẫu nhiên.
- Ngay từ trong giai đoạn ôn thi, mỗi học sinh cần phải xác định rõ ràng những điểm mạnh, điểm yếu của mình để có kế hoạch ôn tập, bồi dưỡng lại kiến thức.
- Khi đó, các em cần cân nhắc lựa chọn cho mình những nội dung kiến thức quan trọng nhất, dễ tiếp thu nhất và có khả năng nắm vững được nhất, hay rơi vào đề thi nhất để ôn tập..
- Những nội dung còn bỏ sót cũng cần được đọc lướt qua để có một chút ý niệm trong nhận thức, phục vụ cho việc chọn ngẫu nhiên sau này..
- 2, Đọc kỹ đề thi và gạch chân những chi tiết, những số liệu quan trọng.
- [email protected] http://my.opera.com/saobanglanhgia Đây vốn là một lời khuyên mà các thầy cô giáo cũng như các phương tiện truyền thông vẫn thường dùng để rao giảng cho các em khi làm bài, nhưng nó chỉ phù hợp với đề thi tự luận, còn trong trắc nghiệm, nó là một sai lầm chết người..
- Nếu bạn bấm đồng hồ rồi thử đọc thật to và nhanh đề bài và các đáp án của 1 câu hỏi trắc nghiệm, bạn sẽ thấy, thời gian để ta kịp đọc xong đề và ghi nhận được những thông tin cần thiết cho 1 câu hỏi trung bình là 15 - 20s/câu.
- Thực tế là trong quá trình làm bài, sự tập trung cao độ của thí sinh sẽ khiến cho các em nhanh chóng quên đi câu hỏi mà mình đã đọc trước đó, do đó, mỗi lần bỏ qua là một lần quên, mỗi lần đọc lại là lại thấy câu hỏi đó mới và việc đọc đi đọc lại như thế sẽ nhanh chóng đốt cháy hết thời gian làm bài của các em..
- Tốt nhất là giới hạn ngay các đáp án có khả năng đúng nếu có thể..
- 3, Phân tích 4 đáp án để giới hạn câu trả lời đúng.
- Một trong những nguyên tắc khi ra đề thi trắc nghiệm là phải có được các đáp án “gây nhiễu” nhưng đáp án đưa ra có “gây nhiễu” được không và “gây nhiễu” đến đâu, “gây nhiễu”.
- như thế nào là câu hỏi không dễ trả lời cho người ra đề và hiện nay có không nhiều các đề thi đáp ứng được yêu cầu đó..
- Ở các nước tiên tiến, việc xã hội hóa giáo dục ở mức cao đến nỗi các kỳ thi chuẩn quốc gia và quốc tế không phải do các cơ quan giáo dục nhà nước ra đề, mà do các công ty hoạt động giáo dục tổ chức mà kết quả của nó được cả xã hội thừa nhận và sử dụng để đánh giá chất lượng học sinh (SAT, TOEFL.
- Thực tế là để ra được một đề thi trắc nghiệm hay, với nhiều phương án gây nhiễu tốt, có thể sử dụng để đánh giá chính xác trình độ của học sinh đòi hỏi sự đầu tư tìm hiểu về nhiều mặt: tâm sinh lý, quán tính tư duy, thói quen suy nghĩ, những lỗi sai thường gặp … của học sinh.
- Trong khi đó, ở Việt Nam, phần lớn đề thi Đại học lại do các nhà nghiên cứu có học hàm, học vị cao ra đề chứ không phải là những thầy cô giáo trực tiếp đứng lớp – những người thường xuyên tiếp xúc và hiểu rõ thói quen suy nghĩ của học sinh.
- Các đề thi kiểm tra trên lớp của các thầy cô giáo thì nhiều khi lại không đảm bảo về mặt kiến thức..
- Thế nên mới có chuyện học sinh lớp 10 học Văn vẫn còn “được” hỏi những câu như: Cô Tấm từ quả gì chui ra?.
- Có thể nói là đáp án gây nhiễu của ta hiện nay chưa thực sự tốt, nhiều tác giả ra đề thi còn khá tùy tiện trong việc đưa đáp án nhiễu, hoặc là đáp án nhiễu không lừa nổi học sinh, không đánh trúng vào lỗi sai của học sinh, thậm chí một số đề thi còn thể hiện sự thiếu trách nhiệm của người ra đề..
- Một học sinh kiến thức Hóa học không thật tốt nhưng tư duy logic tốt vẫn hoàn toàn có thể giới hạn đáp án để nâng cao xác suất chọn ngẫu nhiên được đáp án đúng..
- Việc phân tích đáp án là cực kỳ quan trọng, vì có một số bài toán không thể giải được đến cùng mà chỉ có thể chọn được đáp án đúng nhất, hoặc có những bài toán mà học sinh chỉ nhìn ra được phương pháp giải sau khi đọc đáp án..
- Sau khi đã đọc kỹ đề, ghi nhận các thông tin quan trọng và giới hạn đáp án thì việc tiếp theo là giải quyết bài toán.
- Thực tế là một bài toán có thể có nhiều phương pháp giải khác nhau, việc làm sao chọn được cách giải nhanh, gọn và tiết kiệm thời gian nhất đòi hỏi nhiều yếu tố và cần cả một quá trình rèn luyện tích cực thì mới có thể đạt được.
- Trong thi trắc nghiệm, một phương pháp giải hay chưa chắc đã được ghi nhận, do đó, “cách của mình là cách làm nhanh nhất”, tốt nhất là các em hãy lựa chọn cho mình cách làm mà các em nắm chắc nhất, hiểu rõ nhất và nghĩ ra nhanh nhất vào thời điểm đó..
- Nếu thời gian làm bài đã gần hết hoặc giải nhiều lần không ra thì cần bình tĩnh xem xét các đáp án, chú ý các thông tin, các phân tích từ những lần trước, giới hạn lại các đáp án “khả nghi” rồi nhanh chóng chọn ngẫu nhiên..
- Tuyệt đối không bỏ qua bất kỳ câu hỏi nào trong đề thi!.
- Để giải nhanh bài toán này, ta có thể dựa vào 2 kết quả quan trọng:.
- [email protected].
- Do đó A và B có khả năng là đáp án đúng..
- Do đó B là đáp án đúng.
- Cho các phản ứng:.
- Các chất A, D, E và G có thể là:.
- Nhận xét: Tất cả các đáp án đã cho đều có cùng kết quả với D, E, G.
- 2 nên A phải không chứa O → A là KCl → đáp án B.
- Nhận xét: Cho dù không có khái niệm gì về độ mạnh yếu của acid ở đây, nhưng căn cứ vào biến thiên tính chất trong dãy Halogen, có thể dự đoán đáp án đúng là B hoặc D.
- http://my.opera.com/saobanglanhgia.
- Nhận xét: số nguyên tử C trung bình = nCO2/n(acid.
- 5/3 một trong 2 acid phải là HCOOH đáp án có thể là B hoặc C..
- Nhận xét: căn cứ vào các đáp án có thể thấy acid đã cho là acid 2 chức, no, do đó CTPT là CnH2n-2O4 → n acid = n CO2 – n H2O = 0,1 mol.
- Nhận xét: n H2O = n CO2 → acid/ester no, đơn chức → A hoặc D đúng.
- Nhận xét: X phải có 6 C nên đáp án là D 1.
- Nhận xét: từ phản ứng của A với HCl, suy ra A là Fe3O4 → đáp án D đúng 2.
- Nhận xét: phản ứng đầu tiên, A chỉ có thể là Cl 2 đáp án C hoặc D xét tiếp chất B C đúng..
- Xác định kim loại R..
- Nhận xét: B và D là 2 kim loại tác dụng được với H 2 O ít có khả năng đúng đáp án là A hoặc C dùng 9,6 chia ra số chẵn C đúng.
- Một hỗn hợp X gồm 2 kim loại A, B có tỉ lệ khối lượng là 1:1 .
- Kim loại A và B có thể là:.
- Nhận xét: không giải bài toán cũng thấy Fe và Cu có KLNT hơn kém nhau 8 đơn vị C hoặc D đúng, vì A >.
- Nhận xét: không giải bài toán cũng thấy Fe và Cu có tỷ lệ khối lượng 7/8 → D đúng 6.
- Nhận xét: phần trăm khối lượng của kim loại trong hỗn hợp thường lẻ nên chọn đáp án C..
- Nhận xét: có SO 2 sinh ra → oxit sắt đã cho phải có tính khử → A hoặc C 8.
- Nhận xét: B và C rất giống nhau B đúng thì C nhiều khả năng cũng phải đúng và ngược lại cả 2 đều sai A hoặc D.
- Một học sinh phát biểu: “Tất cả các hợp chất Hiđrocacbon no (là các Hiđrocacbon mà phân tử của nó không có chứa liên kết đôi C=C, liên kết ba C≡C hay vòng thơm) thì không thể cho được phản ứng cộng”.
- Nhận xét: Một mệnh đề có tính khẳng định tuyệt đối thì thường không đúng đáp án đúng là a..
- Nhận xét: RCOOC 2 H 5 có gốc − C H 2 5 = 29 >.
- Na = 23 → khối lượng chất rắn sinh ra phải nhỏ hơn khối lượng ester ban đầu loại đáp án D.
- (Nếu chọn ngẫu nhiên 3 đáp án còn lại thì xác suất là 1/3 >.
- Nhận xét: vì Al và Fe đều cùng bị thụ động hóa trong acid H 2 SO 4 và HNO 3 đặc nguội nên nhiều khả năng C đúng thì D cũng đúng cả 2 đều sai.
- Nhận xét: Tách nước ra anken loại ete A, tạo ra 3 anken không thể là rượu bậc 1 không thể là B, không thể có mạch C đối xứng cao loại C..
- Nhận xét: Mệnh đề A và mệnh đề D đối nghĩa nhau 1 trong 2 đáp án đó phải đúng (xác suất 50 – 50).
- Nhận xét: A và C cùng có 1 anđehit, 1 ankin và etilen nhiều khả năng A đúng thì C cũng đúng cả 2 đều sai.
- Chọn ngẫu nhiên B và D (xác suất 50 – 50).
- Nhận xét: từ tỷ lệ CO 2 và H 2 O → rượu cần tìm phải có công thức dạng C 3 H 8 O x loại đáp án B.
- Nhận xét: từ 4 đáp án X là este, 4,4 gam X tác dụng với NaOH đủ tạo ra 4,8 gam muối của acid hữu cơ Y gốc rượu trong X nhỏ hơn 23 D đúng..
- Nhận xét: Cả 3 đáp án A, B, C đều là Al tác dụng với oxit, chỉ có đáp án B là tác dụng với acid → B đúng..
- Nhận xét: Cả A, B, C đều là kim loại kiềm và kiềm thổ, đặc biệt là A và B rất giống nhau (cùng là kim loại kiềm) rất nhiều khả năng D đúng, cũng có thể C đúng nhưng xác suất ít hơn..
- Nhận xét: tính khử của một chất chỉ thể hiện khi gặp chất oxi hóa mạnh hơn chọn ngẫu nhiên B hoặc C (vì KMnO4 là chất oxi hóa rất mạnh và quen thuộc) hoặc có thể chọn ngay C vì trong B có NaOH không có tính oxi hóa..
- Nhận xét: M phải là kim loại nhiều hóa trị hay nhiều số oxi hóa → đáp án D.
- Nhận xét: Kim loại dư acid phải hết loại C, chọn ngẫu nhiên 3 đáp án còn lại, còn dư kim loại không thể còn Fe(NO3)3 loại A, chọn ngẫu nhiên 2 đáp án còn l lại, còn dư kim loại không thể còn Cu(NO3)2 loại D..
- Nhận xét: khối lượng muối <.
- 2, Thành phần phần trăm về thể tích hoặc số mol trong hỗn hợp khí thường là số chẵn 3, Nếu có 2 đáp án đối nghĩa với nhau thì một trong 2 đáp án sẽ có nhiều khả năng là đáp án đúng.
- 4, Nếu có 2 hoặc 3 đáp án tương đối giống nhau về mặt hóa học thì thường là các đáp án đó đều sai, đáp án có khả năng đúng cao sẽ là các đáp án còn lại.
- Qua đây, ta cũng có thể thấy được vai trò cực kỳ quan trọng của chiến thuật chọn ngẫu nhiên, khi đi thi trắc nghiệm, tốt nhất là ưu tiên thực hiện sàng lọc đáp án để chọn ngẫu nhiên trước, sau đó mới dùng kiến thức, phương pháp bài bản để giải quyết vấn đề.
- Có rất nhiều bài toán mà nếu không sử dụng đáp án cho phía dưới thì không thể giải được, hoặc có nhiều khi phải đọc đáp án ở dưới ta mới tìm được đúng phương pháp.
- Ngoài ra, thực hiện sàng lọc đáp án cũng là cách rất tốt để ta kiểm tra lại kết quả giải bằng các phương pháp bài bản khác..
- Hy vọng bài viết trên là thực sự hữu ích đối với các em..
- Chúc các em học tốt và vượt qua các kỳ thi sắp tới với kết quả tốt nhất!.
- [email protected] http://my.opera.com/saobanglanhgia Các bài giảng của Sao băng lạnh giá – Vũ Khắc Ngọc có thể được sử dụng, sao chép, in ấn, phục vụ cho mục đích học tập và giảng dạy, nhưng cần phải được chú thích rõ ràng về tác giả.