- TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN. - CHÍNH SÁCH CÔNG NGHỆ NHẰM HẠN CHẾ XUNG ĐỘT MÔI TRƢỜNG GIỮA CÁC LÀNG NGHỀ. - CÔNG NGHỆ. - CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XUNG ĐỘT MÔI TRƢỜNG VÀ CHÍNH SÁCH GIẢI QUYẾT XUNG ĐỘT MÔI TRƢỜNG. - Khái niệm môi trường và ô nhiễm môi trường . - Khái niệm và đặc điểm của xung đột môi trườngError! Bookmark not defined.. - Làng nghề và cộng đồng dân cư. - Chính sách công nghệ và các khái niệm liên quanError! Bookmark not defined.. - Ô nhiễm môi trƣờng và xung đột môi trƣờng trong cộng đồng dân cƣ tại các làng nghề. - Thực trạng ô nhiễm môi trường và xung đột môi trườngError! Bookmark not defined.. - Các dạng xung đột môi trường. - Các đương sự tham gia và nguyên nhân xung đột môi trườngError! Bookmark not defined.. - Các biện pháp công cụ chủ yếu giải quyết xung đột môi trườngError! Bookmark not defined.. - Chính sách giải quyết xung đột môi trƣờng trong các làng nghề và cộng đồng dân cƣ. - NHẬN DIỆN XUNG ĐỘT MÔI TRƢỜNG TẠI LÀNG NGHỀ PHÚ ĐÔ VÀ NHỮNG BẤT CẬP CỦA CHÍNH SÁCH TRONG GIẢI QUYẾT XUNG ĐỘT MÔI TRƢỜNG Ở NƢỚC TA. - Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội của địa bàn khảo sátError! Bookmark not defined.. - Điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của làng nghề bún Phú ĐôError! Bookmark not defined.. - Vai trò của làng nghề đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phươngError! Bookmark not defined.. - Thực trạng công nghệ sản xuất bún hiện nay và ô nhiễm môi trƣờng tại làng nghề Phú Đô. - Nhận diện xung đột môi trƣờng giữa làng nghề và cộng đồng dân cƣ tại làng bún Phú Đô. - Xung đột môi trường giữa các nhóm xã hội trong làng nghềError! Bookmark not defined.. - Xung đột môi trường giữa nhóm làm nghề và nhóm không làm nghềError! Bookmark not defined.. - Xung đột môi trường giữa nhóm làm nghề với nhauError! Bookmark not defined.. - Xung đột giữa hoạt động sản xuất với mỹ quan, văn hoá làng nghềError! Bookmark not defined.. - Xung đột giữa người dân làng nghề với bộ máy quản lý môi trường phường, khu phố (trước đây là xã/thôn. - Bất cập chính sách trong quản lý, giảm thiểu xung đột môi trƣờng ở Hà Nội (qua thực tế làng nghề Phú Đô. - Hệ thống quản lý môi trường làng nghề. - Một số chính sách công nghệ nhằm giải quyết xung đột và quản lý môi trường làng nghề đã thực hiện tại làng nghề bún Phú ĐôError! Bookmark not defined.. - ĐỀ XUẤT CHÍNH SÁCH CÔNG NGHỆ ÁP DỤNG CHO LÀNG PHÚ ĐÔ NHẰM GIẢM THIỂU XUNG ĐỘT MÔI TRƢỜNG. - Định hƣớng chính sách công nghệ nhằm giảm thiểu xung đột môi trƣờngError! Bookmark not defined.. - Chính sách công nghệ nhằm hạn chế xung đột môi trƣờng ở làng nghề bún Phú Đô. - Cơ sở khoa học, pháp lý đối với việc xây dựng chính sách công nghệError! Bookmark not defined.. - Đề xuất một số chính sách công nghệ nhằm giảm thiểu XĐMT tại làng nghề bún Phú Đô. - Để hoàn thành được Luận văn với đề tài "Chính sách công nghệ nhằm hạn chế xung đột môi trường giữa các làng nghề và cộng đồng dân cư (Nghiên cứu trường hợp tại Làng nghề Phú Đô)", bên cạnh những cố gắng, nổ lực của bản thân, sự vận dụng những kiến thức tiếp thu được từ các thầy giáo, cô giáo trên giảng đường cùng với quá trình nghiên cứu, tìm hiểu các tài liệu, thông tin có liên quan đến đề tài, tác giả luôn nhận được sự giúp đỡ, hướng dẫn tận tình của các thầy giáo, cô giáo, những lời động viên khuyến khích từ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp trong suốt quá trình thực hiện Luận văn.. - Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến các thầy giáo trong Ban lãnh đạo Khoa Khoa học Quản lý của trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội, đặc biệt xin chân thành cảm ơn Tiến sĩ Trịnh Ngọc Thạch, người Thầy luôn ân cần, nhiệt tinh và trách nhiệm đã hướng dẫn tác giả hoàn thành Luận văn này. - BVMT : Bảo vệ môi trường. - HTXLNT : Hệ thống xử lý nước thải KT – XH : Kinh tế - xã hội. - CN : Khoa học và công nghệ MT : Môi trường. - ONMT : Ô nhiễm môi trường. - XĐMT : Xung đột môi trường. - Sơ đồ 1.1: Nguyên tắc xử lý xung đột Tr.38. - Hình minh hoạ 2.1: Cổng Làng bún Phú Đô Tr.47 Hình minh hoạ 2.2: Lễ hội Làng và quán Hai Bà Trƣng Làng nghề Phú Đô Tr.48 Biểu 2.1: Vai trò của làng nghề đối với sự phát triển kinh tế - văn. - hoá - xã hội của địa phƣơng Tr.51. - Hình minh hoạ 2.3: Công nghệ sản xuất bún thủ công tại Làng nghề Phú Đô. - Biểu 2.4: XĐMT giữa các nhóm xã hội trong làng nghề (đơn vị. - Tr.67 Biểu 2.5: Nguyên nhân dẫn tới xung đột môi trƣờng (đơn vị. - Cùng với sự phát triển và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của đất nước, các làng nghề thủ công truyền thống ở nhiều địa phương cũng được phục hồi và phát triển nhanh chóng. - Sản phẩm của các làng nghề không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn vươn ra thị trường nước ngoài thu được nguồn ngoại tệ lớn và cải thiện đời sống nhân dân.. - Phát triển các làng nghề là một hướng đi phù hợp góp phần tạo công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho dân cư ở khu vực nông thôn. - Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được trên, một vấn đề đang thu hút sự quan tâm của xã hội đối với sự phát triển của các làng nghề ở nước ta đó là tình trạng ô nhiễm môi trường và nguy cơ ONMT đang ảnh hưởng đến cuộc sống của cộng đồng dân cư. - Các chất thải phát sinh từ nhiều làng nghề đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, tác động trực tiếp tới sức khoẻ người dân và ngày càng trở thành vấn đề bức xúc. - Nguy cơ này phát sinh chính từ hoạt động đặc thù của các làng nghề như: quy mô nhỏ, manh mún, công nghệ thủ công lạc hậu, không đồng bộ, phát triển tự phát chủ yếu chịu sự chi phối của thị trường. - Và một thực tế nữa là do sự thiếu hiểu biết của chính những người dân ở các làng nghề về sự tác động của hoạt động sản xuất đến sức khoẻ của bản thân và những người xung quanh. - Từ thực tế đó, trong những năm gần đây, vấn đề ONMT đang thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học, nhà quản lý nhằm đưa ra những giải pháp về công nghệ và chính sách công nghệ nhằm hạn chế XĐMT, góp phần giữ gìn môi trường sống.. - Tuy nhiên, nhiều chính sách công nghệ được áp dụng vào quản lý, hạn chế XĐMT tại các làng nghề chưa mang lại kết quả như mong muốn, thậm chí thể hiện những bất cập nhất định trong giải quyết XĐMT giữa làng nghề và cộng đồng dân cư, chưa hạn chế được ô nhiễm môi trường. - cứu phân tích thực trạng và đề xuất các chính sách công nghệ nhằm hạn chế xung đột môi trường giữa các làng nghề truyền thống và cộng đồng dân cư là một vấn đề cần thiết hiện nay.. - Tại Thành phố Hà Nội, theo số liệu thống kê có hơn 1.300 làng nghề và làng có nghề chiếm gần 59% tổng số làng, trong đó 244 làng có nghề truyền thống. - Vấn đề ONMT, XĐMT tại các làng nghề này cũng đang là vấn đề nan giải của Thành phố. - Trên thực tế đã có nhiều giải pháp được sử dụng để giải quyết vấn đề ONMT tại các làng nghề, cũng như quản lý XĐMT tại các làng nghề tại Thành phố Hà Nội song chưa có biện pháp nào thực sự hiệu quả. - Xử lý ONMT thông qua việc nhận diện và đề xuất giải pháp chính sách công nghệ nhằm giảm thiểu XĐMT là một cách nhìn nhận mới để giải quyết vấn đề trên ở Thành phố Hà Nội hiện nay. - “Chính sách công nghệ nhằm hạn chế xung đột môi trường giữa các làng nghề và cộng đồng dân cư (Nghiên cứu trường hợp tại Làng nghề Phú Đô)”. - làm đề tài nghiên cứu cho Luận văn của mình với mong muốn thông qua luận văn này sẽ đề xuất một số giải pháp công nghệ nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường cho chính quyền địa phương nhằm làm giảm mâu thuẫn, XĐMT và hướng đến BVMT, phát triển làng nghề bền vững.. - Từ lâu vấn đề xung đột, xung đột xã hội, xung đột môi trường (XĐMT) đã là một chủ đề quan trọng của nhiều ngành khoa học như triết học, xã hội học, tâm lý học, luật học, quản lý học, quốc tế học… Nhiều học giả nổi tiếng đã viết về chủ đề này như Karl Marx, Marx Weber, Georg Simmel, Lewis Coser …Các nghiên cứu của các tác giả này đã cung cấp cơ sở lý thuyết tương đối hoàn chỉnh cũng như những thực tiễn đa dạng, phong phú về xung đột, XĐMT. - Theo các tác giả này, xung đột là những điều không tránh được ở các hệ thống xã hội, xung đột xã hội không chỉ tạo ra tác dụng phá vỡ và xoá bỏ cấu trúc xã hội mà còn làm tăng khả năng thích nghi của một hệ thống xã. - Tiêu biểu như Marx Weber Ông đã mở ra một cách đặt vấn đề quan trọng và mới mẻ cho thuyết xung đột: vấn đề không phải chỉ còn là sự phá vỡ những cấu trúc xã hội đang tồn tại thông qua xung đột hay là quan hệ quyền lực cuối cùng không có tính xã hội, giữa hai người hành động là hành động xung đột xã hội mà nó tìm thấy được ý nghĩa của mình trong khuôn khổ một thể chế thống trị, nếu không liên hệ với ý nghĩa này sẽ không hiểu một cách đầy đủ được về xung đột xã hội. - Ví như: năm 1995, Trung tâm nghiên cứu tài nguyên và môi trường (The center for Resources and Enviromental Studies - CRES) thuộc đại học Ốtrâylia, đã xuất bản cuốn sách: “Những rủi ro và cơ hội. - Quản lý XĐMT và biến đổi môi trường”. - Đây là những tài liệu hướng dẫn cho quản lý biến đổi môi trường và giải quyết thành công các XĐMT.. - Cùng với đó, là sự xuất hiện ngày càng nhiều các website của các trường Đại học, các Viên nghiên cứu, các Trung tâm nghiên cứu trên thế giới liên quan đến khía cạnh môi trường, ô nhiễm môi trường và XĐMT.. - Như vậy, có thể nói, từ lâu các nhà khoa học đã quan tâm nhiều đến các vấn đề liên quan đến xung đột xã hội, XĐMT, gần đây vấn đề này ngày càng được chú trọng quan tâm nhiều hơn. - Bộ Tài nguyên và Môi trường (2008), Báo cáo môi trường quốc gia năm 2008 – Môi trường làng nghề Việt Nam, Hà Nội.. - Bộ Tài nguyên và Môi trường, Thông tư số 46/2011/TT-BTNMT ngày 26 tháng 12 năm 2011 về Quy định về bảo vệ môi trường làng nghề.. - Cục Bảo vệ môi trường - Bộ tài nguyên và Môi trường (2003), Nâng cao vai trò và sự tham gia của cộng đồng trong bảo vệ môi trường thông qua tăng cường công tác phổ biến thông tin môi trường cho cộng đồng (Báo cáo tổng quan nghiên cứu) Hà Nội.. - Chi cục Bảo vệ môi trường – Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, (2014), Báo cáo tình hình xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề Hà Nội.. - Chi cục Bảo vệ môi trường – Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội (2013), Báo cáo chuyên đề hiện trạng môi trường nước tại làng nghề bún bánh Phú Đô, thuộc nhiệm vụ “Triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường. - Hà Nội.. - Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2015), Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, số 19/2015/NĐ-CP.. - Đặng Kim Chi (chủ biên Làng nghề Việt Nam và Môi trường, 3 tập, NXB Khoa học và Kỹ Thuật, Hà Nội.. - Vũ Cao Đàm (2002), Xã hội học môi trường, NXB Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội.. - Vũ Cao Đàm (2007) Tập bài giảng xã hội học về môi trường, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.. - Vũ Cao Đàm (chủ biên) (2009), Nghiên cứu Xã hội về môi trường, NXB Khoa học Kỹ Thuật, Hà Nội.. - Vũ Cao Đàm (2011), Một số vấn đề quản lý khoa học và công nghệ ở nước ta, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội.. - Vũ Cao Đàm (2001), Giải quyết xung đột môi trường trong các làng nghề nội dung tất yếu của quản lý môi trường, Tạp chí Bảo vệ môi trường, số 9, tr.26-30.. - Nguyễn Thị Thanh Huyền (2000), Điều hoà xung đột môi trường giữa các nhóm xã hội trong vấn đề rác thải ở HN, Kỷ yếu hội thảo XHHMT, Cục Môi trường – Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.. - Trịnh Thị Hồng (2013), Giải pháp chính sách hạn chế ô nhiễm môi trường trên cơ sở nhận diện xung đột môi trường tại làng nghề chế tác đá mỹ nghệ xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, Luận văn Ths, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội.. - Trương Mạnh Kiểm (2008), Quản lý xung đột môi trường làng nghề trên cơ sở nhận diện và xử lý xung đột môi trường làng nghề (nghiên cứu trường hợp Làng nghề sơn mài Hạ Thái, Duyên Thái, Thường Tín, Hà Tây), Luận văn Ths, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội.. - Quốc Hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2014), Luật Bảo vệ Môi trường (Luật số 55/2014/QH13).. - Quốc Hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2013), Luật Khoa học và Công nghệ (Luật số 29/2013/QH13).. - Sở Tài nguyên môi trường Hà Nội (2011), Đề án bảo tồn, phát triển làng nghề Hà Nội.. - Phan Xuân Sơn (2014), Lý thuyết xung đột xã hội và quản lý, giải tỏa xung đột xã hội ở Việt Nam, Nxb. - Nguyễn Thị Thanh Thanh (2012), Luận văn Thạc sĩ “Xung đột môi trường giữa các nhóm xã hội ở làng trống Đọi Tam, Đọi Sơn, Duy Tiên, Hà Nam”, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn Hà Nội.. - Chu Thái Thành, Làng nghề và bảo vệ môi trường làng nghề theo hướng phát triển bền vững, http://tapchicongsan.org.vn/Home/Nghiencuu- Traodoi/2009/3240/Lang-nghe-va-bao-ve-moi-truong-lang-nghe-theo-huong- phat.aspx, ngày cập nhật 13.4.2015.. - Trung tâm Phát triển Xã hội và Môi trường vùng, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội (2009), Điều tra đánh giá thực trạng các quỹ bảo vệ môi trường cộng đồng, đề xuất cơ chế xây dựng, quản lý, vận hành và phát triển quỹ - Báo cáo tổng kết dự án môi trường.. - Nguyễn Quang Tuấn (2009) Nghiên cứu xung đột môi trường:. - Nguyên nhân và giải pháp quản lý xung đột môi trường - Viện Nghiên cứu Chiến lược &. - Chính sách Khoa học Công nghệ.. - UBND Thành phố Hà Nội (2014), Quyết định ban hành chính sách khuyến khích phát triển làng nghề Thành phố Hà Nội, số 31/2014/QĐ- UBND.. - G.Endrweit (1999), Các lý thuyết xã hội học hiện đại, NXB Thế giới, Hà Nội.. - G.Endrweit và G.Trommsdorff (2003), Từ điển xã hội học, NXB Thế giới, Hà Nội.. - Manfred Schreigorio (1999), Môi trường và phát triển tại các làng nghề thủ công nghiệp, Hà Nội.