Đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS trong pháp luật Việt Nam

- Đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS trong pháp luật Việt Nam.
- Nghiên cứu, làm rõ những vấn đề lý luận chung về HIV/AIDS, quyền con người của những người sống chung với HIV/AIDS.
- Nghiên cứu quy định pháp luật của Việt Nam, đối chiếu với pháp luật quốc tế về đảm bảo quyền của những người sống chung với HIV/AIDS.
- Đánh giá thực trạng bảo đảm quyền của người sống chung với HIV/AIDS ở Việt Nam trong quá trình nhận thức của các chủ thể trong quan hệ pháp luật nhân quyền, quá trình xây dựng pháp luật, thực thi pháp luật và bảo vệ pháp luật: những thành tựu đạt được cũng như những hạn chế tồn tại.
- Trên cơ sở đó đưa ra những khuyến nghị nhằm cải thiện tính bất cập của pháp luật Việt Nam cũng như những giải pháp khác nhằm đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS..
- Một trong số đó là nhóm người sống chung với HIV/AIDS.
- Trên thực tế những người sống chung với HIV/AIDS có thể trạng yếu hơn người bình thường vì thế ảnh hưởng rất nhiều tới quá trình lao động sản xuất, học tập.
- Các quyền con người cơ bản thiết yếu cho sự sinh tồn và phát triển của những người sống chung với HIV/AIDS bao gồm quyền bình đẳng và không bị phân biệt đối xử.
- Chính vì thế những người sống chung với HIV thường có xu hướng che dấu tình trạng của mình hoặc người thân.
- Chính những biện pháp y tế công cộng truyền thống cùng với sự kỳ thị phân biệt, xa lánh xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về HIV/AIDS của cộng đồng đã trở thành một nhân tố khiến đại dịch HIV/AIDS toàn cầu bùng phát..
- Đại dịch HIV/AIDS có tác động tiêu cực trên trên nhiều cấp độ.
- Nó ảnh hưởng trực tiếp tới người nhiễm bệnh và những người sống chung.
- Ở cấp độ cộng đồng, nó có thể gây ra những tổn thất khó lường, bên cạnh việc xóa bỏ những thành tựu kinh tế, xã hội văn hóa nó còn để lại những hậu quả, gánh nặng cho xã hội như nghèo đói, trẻ em mồ côi… Rộng hơn nữa HIV/AIDS còn làm suy yếu cả một dân tộc, đe dọa tới độc lập chủ quyền của cả một quốc gia.
- Dưới góc độ quyền con người, người sống chung với HIV/AIDS đang có xu hướng bị hạn chế hoặc bị tước đoạt làm mất dần các quyền con người cơ bản như: quyền sống, quyền được đối xử bình đẳng, quyền được chăm sóc sức khỏe, quyền an sinh xã hội, quyền được học tập làm việc, quyền được hưởng sự tiến bộ về khoa học, quyền được tham gia các hoạt động chung của cộng đồng xã hội…Chính những biện pháp chuyên môn, nghiệp vụ y học thuần túy tỏ ra kém hiệu quả cùng với nhận thức của cộng đồng về HIV/AIDS chưa đầy đủ đã khiến cho công tác phòng, chống HIV/AIDS trở nên kém hiệu quả, điều này vô hình chung đã hạn chế quyền của nhóm người sống chung với HIV, đồng thời cũng ảnh hưởng tiêu cực tới quyền của các bộ phận khác trong xã hội..
- Còn đối với những người sống chung với HIV/AIDS, nếu như trước đây họ được hưởng đầy đủ các quyền và tự do cơ bản là điều đương nhiên thì nay họ bị mất dần đi những quyền này do kỳ thị và phân biệt đối xử của xã hội, do quan niệm đạo đức sơ cứng và những bất cập của xã hội.
- Như vậy có thể thấy: “đặc trưng của những vi phạm quyền con người đối với người có HIV/AIDS không phải xuất phát từ thể chế xã hội từ phía nhà nước mà chủ yếu từ nhận thức không đầy đủ về HIV/AIDS cũng như mối quan hệ giữa lợi ích của những người có HIV/AIDS với quyền và lợi ích của cộng đồng, của xã hội”.
- Chính vì thế việc tăng cường giáo dục, tuyên truyền phổ biến nâng cao nhận thức của cộng đồng về HIV/AIDS cũng như nhận thức về quyền của người sống chung với HIV/AIDS – họ cũng là con người nên cũng có quyền được hưởng mọi quyền một cách bình đẳng như những con người khác, trở thành một hoạt động quan trọng, không thể thiếu nhằm xóa bỏ sự phân biệt kỳ thị của cộng đồng với người sống chung với HIV/AIDS, giúp nhóm xã hội này có thể hòa nhập cộng đồng, khôi phục lại những quyền đã bị vi phạm, đồng thời hướng tới thực hiện một trong những mục tiêu thiên nhiên kỷ đó là kêu gọi phòng, chống HIV/AIDS và từng bước đẩy lùi sự lây lan của đại dịch..
- Với những lý do kể trên, tác giả đã lựa chọn: “Đảm bảo quyền của người chung sống với HIV/AIDS trong pháp luật Việt Nam” làm đề tài luận văn với hy vọng góp phần nhỏ bé nâng cao nhận thức của cộng đồng về HIV/AIDS cũng như hướng tới mục tiêu chống kỳ thị phân biệt đối xử, khôi phục, đảm bảo quyền của nhóm xã hội chung sống với HIV/AIDS cũng như những bộ phận khác trong cộng đồng..
- Chính vì tầm quan trọng của vấn đề, trong thời gian gần đây trên thế giới cũng như Việt Nam đã có rất nhiều những công trình nghiên cứu của các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, trường học, viện nghiên cứu cũng như các tổ chức liên chính phủ, phi chính phủ quốc tế và cá nhân về vấn đề người sống chung với HIV/AIDS.
- Những công trình nghiên cứu này đã giúp chúng ta có một cái nhìn tổng quan về vấn đề quyền của người sống chung với HIV/AIDS đồng thời có thể rút ra những bài học kinh nghiệm cho quá trình hoàn thiện pháp luật về vấn đề này ở Việt Nam..
- “Luật quốc tế về quyền của các nhóm người dễ bị tổn thương” do trung tâm nghiên cứu quyền con người và quyền công dân trực thuộc khoa luật Đại học quốc gia Hà Nội đã đề cập tới quyền của những người sống chung với HIV/AIDS theo luật quốc tế.
- Tài liệu đã khái quát lịch sử phát triển của vấn đề quyền của những người sống chung với HIV/AIDS.
- nhân loại về HIV/AIDS từ việc lo sợ, e ngại, kỳ thị với người sống chung HIV/AIDS đến việc cảm thông, chia sẻ giúp đỡ và vận động những người bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tích cực tham gia chiến dịch ngăn ngừa và đẩy lùi nguy cơ lây lan của virus HIV.
- Đồng thời tài liệu cũng nêu lên những nội dung chủ yếu của các văn kiện hướng dẫn quốc tế về HIV/AIDS và quyền con người..
- “HIV/AIDS và quyền con người” do viện nghiên cứu quyền con người phát hành đã giới thiệu một phương pháp, một cách tiếp cận mới đã được phân tích về mặt khoa học và được kiểm chứng trong thực tiễn, đó là phòng chống HIV/AIDS dựa trên quyền con người.
- Đồng thời nêu bật lên mối quan hệ giữa việc bảo đảm các quyền con người bao gồm quyền dân sự chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và quyền của một số nhóm xã hội như phụ nữ, trẻ em, những người bị tước tự do…với phòng chống HIV/AIDS.
- Tập tài liệu cũng đưa ra những giải pháp nhằm tăng cường việc đảm bảo quyền con người của những người sống chung với HIV/AIDS..
- Trong “Học về quyền của bạn - Cẩm nang giảng dạy về Luật và HIV”, cuốn cẩm nang do Viện Nghiên cứu chính sách, pháp luật và phát triển (PLD Việt Nam), thuộc Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam,cùng với sự tham gia từ phía các chuyên gia và tình nguyện viên từ BABSEA CLE, đã biên soạn và phát hành với mục đích giúp cho người sống chung với HIV/AIDS có thể sử dụng công cụ pháp lý trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, trên cơ sở tiếp cận với những nội dung cơ bản của Luật Phòng chống nhiễm virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV &.
- AIDS), các văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành và các văn bản pháp luật có liên quan dưới góc độ quyền cơ bản của người sống chung với HIV/AIDS.
- Cuốn cẩm nang đề cập một cách khái quát tới những thông tin liên quan tới HIV/AIDS, tình hình về đại dịch HIV/AIDS ở Việt Nam, quyền con người cơ bản của người sống chung với HIV/AIDS và những quy định của luật quốc tế cũng như pháp luật Việt Nam, quyền của phụ nữ và trẻ em sống chung với HIV/AIDS, quyền được giáo dục, lao động, chăm sóc sức khỏe của người sống chung với HIV/AIDS, kỳ thị phân biệt đối xử liên quan đến HIV/AIDS, những cơ chế xử lý vi phạm pháp luật về quyền của người sống chung với HIV/AIDS.
- đây thực sự trở thành cuốn cẩm nang rất hữu ích không chỉ với những người sống chung với HIV/AIDS khi sử dụng các công cụ pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, mà còn giúp tất cả các chủ thể khác có thể tiếp cận một cách đầy đủ và đúng đắn về HIV/AIDS và quyền con người, bên cạnh đó có những phương pháp khoa học hiệu quả khi tuyên truyền, giáo dục cho xã hội về vấn đề này..
- người của Liên Hợp Quốc” (do Đại học Quốc gia Hà Nội tập hợp, dịch và xuất bản) có đề cập tới quyền về sức khỏe của người sống chung với HIV/AIDS đã làm nổi bật lên rất nhiều vấn đề về quyền con người.
- Đồng thời chuyên đề cũng đề cập tới sự ảnh hưởng và lây truyền HIV/AIDS cao bất thường tới một số nhóm đối tượng đặc biệt là phụ nữ..
- Chính sự bất bình đẳng giới đã khiến phụ nữ sống chung với HIV trở thành thành nhóm xã hội có mức độ tổn thương nghiêm trọng.
- Chuyên đề cũng đưa ra quan điểm về các biện pháp nhằm đảm bảo quyền con người của nhóm người sống chung với HIV..
- “Luật quốc tế về quyền của những người nhiễm HIV/AIDS” của tác giả Nguyễn Đình Thơ đăng trên website của Bộ Tư pháp ngoài việc đề cập tới các hướng dẫn quốc tế về quyền của người sống chung với HIV/AIDS cũng đã liệt kê và phân tích những nhóm quyền dễ bị vi phạm của nhóm xã hội này..
- PGS.TS.Nguyễn Trí Dũng “Quyền lao động của người nhiễm HIV/AIDS và quyền của người sử dụng lao động ở Việt Nam hiện nay” đã nêu ra những điểm không thống nhất giữa quyền lao động của người sống chung với HIV/AIDS và quyền của người sử dụng lao động ở Việt Nam.
- Tác giả cũng chỉ ra những nguyên nhân chủ yếu dẫn tới việc người sống chung với HIV/AIDS ít có mặt trong biên chế của các cơ quan đơn vị sản xuất, kinh doanh và dịch vụ.
- “Quyền sống và quyền được tôn trọng của người nhiễm HIV/AIDS “ của tác giả Hiếu Giang đăng trong tạp chí Cộng sản cũng đã nêu bật lên cách nhìn lệch lạc, nhận thức sai lầm thiếu hụt về HIV/AIDS của cộng đồng cùng với những hậu quả ghê gớm của việc này để lại..
- Việc cần thiết là cần tăng cường các biện pháp để thay đổi nhận thức của xã hội về vấn đề này, không chỉ với mục đích giúp cho công tác phòng chống đại dịch HIV/AIDS đạt được những kết quả tốt đẹp mà còn đảm bảo quyền cơ bản của những người sống chung với HIV/AIDS.
- Tác giả cũng trình bày những quy định về quyền của nhóm xã hội này trong một số các văn kiện quốc tế cũng như văn bản pháp luật quốc gia quan trọng..
- Bài viết “Trẻ em nhiễm HIV/AIDS và thái độ của cộng đồng” của PGS.TS.Trần Thị Minh Đức và TS.Nguyễn Trà Vinh đăng trên tạp chí Tâm lý học số 11/2006 đã trình bày về thực trạng trẻ em bị nhiễm HIV/AIDS sống tại các Trung tâm bảo trở xã hội và thái độ của cộng đồng đối với những trẻ em này.
- Nguyên nhân dẫn tới việc vi phạm nghiêm trọng quyền con người của những trẻ em này, đồng thời đưa ra những giải pháp để khôi phục quyền của chúng..
- Báo cáo tham luận “Đánh giá và phát huy vai trò của các tổ chức xã hội, tổ chức NGO và những người có HIV trong phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam” của TS.Nguyễn Ngọc Thanh – Giám đốc Trung tâm Công tác lý luận, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã chỉ ra vai trò quan trọng của các tổ chức xã hội, các tổ chức phi chính phủ trong công tác phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam.
- Sự cần thiết phải phối hợp với các tổ chức này trong hoạt động thúc đẩy và bảo vệ quyền của người sống chung với HIV/AIDS..
- Xét thấy hoạt động nghiên cứu quyền của người sống chung với HIV/AIDS trong thời gian qua đã đạt được những thành tựu quan trọng.
- Tuy nhiên cần phải có một cái nhìn toàn cảnh, trọn vẹn về vấn đề quyền của người của nhóm xã hội sống chung với HIV/AIDS từ lý luận lẫn thực tiễn.
- Luận văn góp phần bổ sung những nghiên cứu về vấn đề này với hy vọng góp phần tăng cường nhận thức về quyền con người nói chung và quyền của người sống chung với HIV/AIDS nói riêng..
- Trên cơ sở đó đưa ra những khuyến nghị nhằm cải thiện tính bất cập của pháp luật Việt Nam cũng như những giải pháp khác nhằm đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS.
- Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu tổng quan về quyền của người sống chung với HIV/AIDS từ đó nâng cao nhận thức của cộng đồng, xã hội về HIV/AIDS quyền con người..
- Khẳng định một điều quan trọng rằng: Người sống chung với HIV/AIDS cũng là một con người vì thế họ có quyền hưởng những quyền con người như bất cứ con người bình thường nào khác.
- Làm rõ tầm quan trọng của việc bảo đảm quyền của người sống chung với HIV/AIDS.
- trong bối cảnh Việt Nam hiện nay, không những đảm bảo quyền cho người sống chung với HIV/AIDS là một phần tất yếu trong việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của luật nhân quyền quốc tế mà đây còn là một phương pháp hữu hiệu góp phần phòng, chống đại dịch HIV/AIDS..
- Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu về quyền của nhóm người sống chung với HIV/ AIDS.
- Từ đó đưa ra những giải pháp thực tế để bảo vệ và thúc đẩy quyền của nhóm xã hội chung sống với HIV/AIDS.
- Phạm vi nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu quyền của người chung sống với HIV/AIDS trên phạm vi quy định pháp lý và thực tiễn đảm bảo..
- Trong phạm vi quy định pháp lý: Khảo sát những quy định của pháp luật quốc gia quy định về quyền của người chung sống với HIV/AIDS trên cơ sở đối chiếu với các quy định của pháp luật quốc tế.
- Các Hướng dẫn quốc tế về HIV/AIDS và quyền con người 1996.
- Trong phạm vi thực tiễn: Luận văn đánh giá thực trạng việc đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS từ quá trình nhận thức, xây dựng pháp luật, thực thi pháp luật đến bảo vệ pháp luật.
- Xem xét tổng quan những yếu tố tác động từ chủ quan đến khách quan tới việc thực thi pháp luật về đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS.
- Các quan điểm về quyền của người sống chung với HIV/AIDS trên thế giới..
- Luận văn sử dụng những phương pháp nghiên cứu: Phân tích – tổng hợp, xã hội học,thống kê, so sánh, đánh giá để làm sáng tỏ những vấn đề liên quan, đồng thời học hỏi kinh nghiệm thực tiễn của các nhà nghiên cứu về vấn đề quyền của người sống chung với.
- HIV/AIDS..
- Đưa ra một cách nhìn nhận mới về người sống chung với HIV/AIDS đó là cách tiếp cận dựa trên quyền.
- Trước nguy cơ đe dọa của đại dịch HIV/AIDS, xã hội đều đặt lợi ích chung của cộng đồng lên trên hết, vì thế họ dần trở nên xa lánh, cách ly người sống chung với HIV/AIDS.
- Cộng đồng đang vô tình hoặc cố ý vi phạm quyền cơ bản của một bộ phận dễ bị tổn thương đó là những người sống chung với HIV/AIDS.
- Người sống chung với HIV/AIDS cũng phải được hưởng thụ các quyền con người cơ bản như bất cứ chủ thể nào trong cộng đồng nhân loại.
- Nghĩa vụ đảm bảo quyền của họ thuộc về chủ thể Nhà nước..
- Luận văn đánh giá được một cách khách quan những thành tựu đạt được cũng như những tồn tại trong thực trạng đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS trong quá trình nhận thức, quá trình xây dựng pháp luật, thực thi pháp luật và bảo vệ pháp luật.
- Luận văn cũng đưa ra một số những đề xuất về biện pháp nhằm khắc phục những hạn chế tồn tại, để tăng cường đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS..
- Ý nghĩa của luận văn: Luận văn gợi ý cho nhóm người sống chung với HIV/AIDS sử dụng công cụ pháp lý là những quy định của pháp luật, những cơ chế bảo đảm, nhằm thụ hưởng quyền của mình đồng thời có những hành động chủ động bảo vệ quyền của mình khi bị xâm phạm.
- Luận văn cũng góp phần thay đổi thái độ, hành vi của mọi người, để công cuộc phòng chống HIV/AIDS đạt được những thành tựu mới trong thời gian tới..
- Những vấn đề chung về đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS trong pháp luật quốc tế và Việt Nam.
- Thực trạng đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS trong pháp luật Việt Nam.
- Giải pháp đảm bảo quyền của người sống chung với HIV/AIDS trong pháp luật Việt Nam.
- dung lượng và vị trí đăng trên báo in, báo điện tử đối với thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS..
- Bộ Y tế và Bộ Tài chính (2007), Thông tư liên tịch số 12/2007/TTLT-BYT-BTC quy định quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống HIV/AIDS giai đoạn .
- “Các hướng dẫn quốc tế về HIV/AIDS và quyền con người”, tr.961-1006, Giới thiệu các văn kiện quốc tế về quyền con người (2010), Nxb.Lao động – xã hội, Hà Nội.
- Chính phủ (2001) Nghị định số 69/2001/NĐ – CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính về y tế dự phòng, môi trường y tế, phòng chống HIV/AIDS..
- PGS.Ts Nguyễn Văn Cừ, Th.S Trần Trung Dũng (2011), “Vấn đề đạo đức trong phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam hiện nay”, dân số và phát triển, (8).
- PGS.TS.Nguyễn Trí Dũng (2006), “Quyền lao động của người nhiễm HIV/AIDS và quyền của người sử dụng lao động ở Việt Nam hiện nay”, Dân số và phát triển, (10) 11.
- HIV/AIDS và thái độ của cộng đồng”, Tâm lý học, (11), tr.3-8.
- HIV/AIDS”, Cộng sản, (816)..
- Triệu Thanh Phượng (2012), Quyền của người sống chung với HIV/AIDS trong pháp luật quốc tế và pháp luật Việt Nam – phân tích và so sánh, tr, Khóa luận tốt nghiệp ngành Luật, khoa luật Đại học quốc gia Hà Nội, Hà Nội..
- GS.TS.Hoàng Thị Kim Quế (CN) (2010), Hoàn thiện pháp luật về bảo đảm quyền của các nhóm xã hội dễ bị tổn thương, Đề tài nghiên cứu khoa học, Hà Nội..
- Trung tâm nghiên cứu quyền con người và quyền công dân Khoa luật Đại học Quốc Gia Hà Nội (2011), Luật quốc tế về quyền của các nhóm người dễ bị tổn thương, Nxb.
- Thủ tướng Chính phủ (2012), Quyết định số 608/ QĐ – TTg Phê duyệt chiến lược quốc gia phòng chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 203..
- Thủ tướng Chính phủ (2012), Chiến lược quốc gia Phòng chống HIV/AIDS đến năm 2020.
- UNAIDS và Trung tâm tư vấn pháp luật và chính sách về y tế (2010), HIV/AIDS - Trợ giúp pháp lý – Niềm vui cho mọi người sống với HIV, NXB Hồng Đức, Hà Nội..
- Ủy ban Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm – Bộ Y tế cơ quan thường trực phòng, chống HIV/AIDS (2011), Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 – Bản dự thảo lần 5..
- Viện nghiên cứu quyền con người (2007), HIV/AIDS và quyền con người, Nxb.
- pham/Tuyen_bo_chinh_tri_phong_chong_HIV/AIDS_cua_Dai_hoi_dong_Lien_Hop_Q uoc_nam_2011, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (2011), Tuyên bố chính trị phòng chống HIV/AIDS năm 2011..
- http://www.vaac.gov.vn/Desktop.aspx.Noi-dung/Bao-cao-nghien-cuu-an-pham/BAO- CAO-TIEN-DO-PHONG-CHONG-AIDS-VIET-NAM-2012/, Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2012), Báo cáo tiến độ phòng, chống AIDS Việt Nam năm 2012 thực hiện tuyên bố chính trị 2011 về HIV/AIDS..
- http://www.ubqg-hiv-mt-md.chinhphu.vn/HIVAIDS/Dam-bao-quyen-loi-cho-nguoi- nhiem-HIVAIDS-tham-gia-bao-hiem-y-te/8584.vgp, Thùy Chi (Thứ sáu Đảm bảo quyền lợi cho người nhiễm HIV/AIDS tham gia bảo hiểm y tế.
- http://www.hiv.com.vn/phap-luat-hiv/default aspx, Thiên Long năm thực thi luật Phòng, chống HIV/AIDS: Bất cập từ nhiều phía 42.
- 15:30), Tiếp cận quyền con người trong phòng, chống HIV/AIDS..
- http://www.moj.gov.vn/ct/tintuc/Pages/nghien-cuu-trao-doi.aspx?ItemID=4434, Nguyễn Đình Thơ Luật quốc tế với quyền của những người nhiễm HIV/AIDS.
- HIVAIDS/HIVAIDS_la_gi Kiến thức HIV/AIDS – HIV/AIDS là gì..
- http://phapluatxahoi.vn p1001c1049/noi-chap-canh-uoc-mo-cua- nhung-nguoi-nhiem-hivaids.htm, Xuân Thắng – Khởi Thủy (Thứ ba Nơi chắp cánh ước mơ của những người nhiễm HIV/AIDS.
- ilo_aids/documents/publication/wcms_114115.pdf, Văn phòng Quốc tế -Geneva (2001), Bộ Quy tắc Thực hành của ILO đối với HIV/AIDS và thế giới lao động.