- Đề bài: Dàn ý tái hiện vẻ đẹp của những đoàn quân ra trận mỗi nhà thơ lại có cách khám phá thể hiện riêng. - Cảm nhận về đoạn thơ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc. - Quang Dũng là gương mặt tiêu biểu của thơ ca kháng chiến chống Pháp với hồn thơ hào hoa, lãng mạn thấm đượm tình đồng bào đồng chí. - "Tây Tiến". - là bài thơ hay nhất, tiêu biểu nhất của Quang Dũng. - Bài thơ được Quang Dũng viết vào năm 1948 ở Phù Lưu Chanh khi ông đã xa đơn vị Tây Tiến một thời gian.. - Tố Hữu là nhà thơ lớn của dân tộc, thơ ông theo sát những chặng đường của cách mạng Việt Nam. - Bài thơ "Việt Bắc". - Tác phẩm vừa là bản tình ca về tình cảm cách mạng - giữa đoàn cán bộ miền xuôi với nhân dân Việt Bắc, vừa là bản hùng ca về cuộc kháng chiến chống Pháp gian khổ mà vẻ vang của dân tộc.. - Hai đoạn thơ được trích từ hai bài thơ đều tái hiện vẻ đẹp của những đoàn quân ra trận song mỗi nhà thơ lại có cách khám phá, thể hiện riêng.. - TRÌNH BÀY CẢM NHẬN:. - a) ĐOẠN THƠ TRONG BÀI THƠ "TÂY TIẾN". - Vẻ đẹp vừa bi thương vừa hào hùng của đoàn quân Tây Tiến trên đường hành quân:. - Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc Quân xanh màu lá dữ oai hùm. - Cái bi thương của người lính được gợi lên từ ngoại hình ốm yếu, tiều tụy, đầu trọc, da dẻ xanh như màu lá.. - Sở dĩ người lính Tây Tiến đầu trọc da xanh là do hậu quả của những tháng ngày hành quân vất vả vì đói và khát, là dấu ấn của những trận sốt rét ác tính.. - Những cơn sốt rét rừng ấy không chỉ có trong thơ Quang Dũng mà còn để lại dấu ấn đau thương trong thơ ca kháng chiến chống Pháp nói chung.. - Cái hào hùng:. - Thủ pháp nghệ thuật đối lập giữa ngoại hình ốm yếu và tâm hồn bên trong đã làm nên khí chất mạnh mẽ của người lính. - Thể hiện qua cách dùng từ Hán Việt "đoàn binh". - chứ không phải là đoàn quân đã gợi lên được sự mạnh mẽ lạ thường của sự hùng dũng, Ba từ "dữ oai hùm". - Qua đó ta thấy người lính Tây Tiến vẫn mạnh mẽ làm chủ tình hình, làm chủ núi rừng, chế ngự mọi khắc nghiệt xung quanh, đạp bằng mọi gian khổ.. - *Họ cũng là những chàng trai Hà Nội lãng mạn, hào hoa:. - Người lính Tây Tiến không chỉ biết cầm súng cầm gươm theo tiếng gọi của non sông mà giữa bao nhiêu gian khổ, thiếu thốn trái tim họ vẫn rung động, nhớ nhung về vẻ đẹp của Hà Nội: đó có thể là phố cũ, trường xưa. - hay chính xác hơn là nhớ về bóng dáng của những người bạn gái Hà Nội yêu kiều, diễm lệ.. - b) ĐOẠN THƠ TRONG BÀI THƠ "VIỆT BẮC". - *Vẻ đẹp hào hùng của đoàn quân:. - "Những đường Việt Bắc của ta Đêm đêm rầm rập như là đất rung. - và hình ảnh so sánh ". - vừa gợi lên sự đông đảo, vừa gợi lên sức mạnh, khí thế hào hùng của đoàn quân ra trận. - Mỗi bước đi của đoàn quân ấy mang cả sức mạnh của lòng yêu nước, của lí tưởng cách mạng, khát khao chiến đấu và chiến thắng quân thù.. - *Vẻ đẹp lãng mạn:. - Đây có thể là hình ảnh ánh sao trời treo trên đầu súng của những người lính trong mỗi đêm hành quân, cũng có thể là ánh sáng của ngôi sao gắn trên chiếc mũ nan của người lính, ánh sáng của lí tưởng cách mạng soi cho người lính bước đi. - Ý thơ khiến người đọc liên tưởng tới hình ảnh "Đầu súng trăng treo". - c) SO SÁNH HAI ĐOẠN THƠ:. - Giống nhau: Đều khắc họa người lính với vẻ đẹp vừa hào hùng, vừa lãng mạn, bay bổng.. - Trong đoạn thơ thuộc bài thơ "Tây Tiến", vẻ đẹp hào hùng của người lính phảng phất sự bi thương.. - Trong đoạn thơ thuộc bài thơ "Việt Bắc", vẻ đẹp lãng mạn của người lính còn được Tố Hữu gắn liền với hiện thực.. - Bên cạnh đó, Quang Dũng là một chàng trai Hà thành rất hào hoa nên thơ ông có cái lãng mạn rất riêng. - còn ở Tố Hữu, thơ ông là thơ trữ tình chính trị, luôn có cái nhìn lạc quan, tin tưởng vào cách mạng.. - Hai đoạn thơ bên cạnh những điểm tương đồng còn có những nét riêng độc đáo, thể hiện tài năng của hai nhà thơ.. - Như vậy chúng tôi đã gợi ý Cùng tái hiện vẻ đẹp của những đoàn quân ra trận mỗi nhà thơ lại có cách khám phá thể hiện riêng. - Cảm nhận về đoạn thơ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc bài tiếp theo, các em chuẩn bị cho phần Cảm nhận về khổ 10 trong bài Việt Bắc và cùng với phần Cảm nhận 10 câu đầu bài thơ Việt Bắc để có thể hiểu rõ hơn về nội dung này.. - Quang Dũng là gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca trong kháng chiến chống Pháp với hồn thơ đầy cảm hứng lãng mạn, hào hoa, thanh lịch, giàu chất mộng mơ. - Trong suốt cuộc đời người nghệ sĩ tài hoa ấy, có lẽ khoảng thời gian đáng nhớ nhất là những năm tháng chiến đấu trong đoàn quân Tây Tiến. - Biết bao kỉ niệm sâu sắc, bao vẻ đẹp bi tráng và hào hùng của một quãng đời không thể quên nơi miền Tây tổ quốc được Quang Dũng tái hiện trong bài thơ "Tây Tiến".. - Tố Hữu là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam. - Đường cách mạng, đường thơ của Tố Hữu gắn liền với các chặng đường của cách mạng Việt Nam.. - "Việt Bắc". - Bài thơ như một khúc hát tâm tình, gợi lại những kỉ niệm gắn bó thủy chung giữa Việt Bắc và Cách mạng.. - Cùng viết về vẻ đẹp hào hùng của hình ảnh đoàn quân ra trận trong kháng chiến chống Pháp những trong hai bài thơ "Tây Tiến". - và "Việt Bắc", mỗi nhà thơ lại có cách khám phá riêng và thể hiện riêng.. - I/ Cảm nhận về đoạn trích trong bài thơ "Tây Tiến". - Vẻ đẹp bi thương và hào hùng của đoàn quân Tây Tiến trên đường hành quân:. - Sự bi thương:hiện lên qua ngoại hình ốm yếu, tiều tụy của người lính: đầu trọc, nước da xanh xao như màu lá do sốt rét, thiếu thốn, gian khổ.. - Hình ảnh đáng thương, tiều tụy của những người lính Tây Tiến là kết quả của những trận sốt rét trong những chuỗi ngày hành quân vất vả, luôn trong tình trạng đói, khát và thiếu thốn.. - Sự bi thương của đoàn quân Tây Tiến, những cơn sốt rét rừng trong thơ Quang Dũng cũng tiêu biểu cho hình ảnh đau thương về những đoàn quân của ta trong kháng chiến chống Pháp nói chung.. - +Liên hệ: Thơ ca thời kỳ kháng chiến khi viết về người lính thường nói về căn bệnh sốt rét hiểm nghèo.. - Trong kháng chiến chống Pháp:. - Và cả trong kháng chiến chống Mĩ sau này:. - Nơi thuốc súng trộn vào áo trận Cơn sốt rừng đi dọc tuổi thanh xuân - Cái hào hùng:. - Người lính Tây Tiến không chỉ hiện lên với vẻ bi thương mà từ trong bi thương còn hiện lên cái hào hùng, khí phách. - Bằng thủ pháp nghệ thuật đối lập giữa ngoại hình ốm yếu bên ngoài và tâm hồn đầy khí phách bên trong đã làm nổi bật khí chất mạnh mẽ của người lính.. - "Không mọc tóc": là cách nói ngang tàng, độc đáo, như là người lính không cần, không thèm mọc tóc. - Cách nói rất lính, thể hiện sự hóm hỉnh vui đùa của người lính với khó khăn gian khổ trong kháng chiến.. - Thể hiện qua cách dùng từ Hán Việt "đoàn binh". - có âm vang mạnh mẽ hơn chữ"đoàn quân". - đã gợi lên được sự mạnh mẽ lạ thường, đầy hùng dũng, phi thường của người lính.. - thì người lính Tây Tiến cũng mang trong mình cái "oai hùm". - Bằng cảm hứng anh hùng, đoàn quân Tây Tiến hiện lên với vẻ dữ dội của núi rừng chứ không hề gợi vẻ tiều tụy, ốm yếu dù cuộc sống của người linh trải qua muôn vàn khó khăn, gian khổ. - Người lính Tây Tiến vẫn mạnh mẽ, hiên ngang làm chủ núi rừng, chế ngự mọi khắc nghiệt xung quanh, đạp bằng mọi gian khổ trong chiến đấu. - Họ hiện lên với vẻ đẹp kiêu hùng, xem thường mọi khổ ải, thiếu thốn.. - Hình ảnh những chàng trai Hà Nội lãng mạn, hào hoa:. - Sự căm thù mạnh mẽ đối với kẻ thù càng làm tăng thêm quyết tâm chiến đấu của những người lính Tây Tiến.. - Đôi mắt ấy cũng là đôi mắt thao thức của những chàng trai Hà Nội nhớ về quê hương, về giấc mộng có bóng hình một "dáng kiều thơm".. - Liên hệ: Thơ ca kháng chiến chống Pháp cũng có nhiều nhà thơ nói về người lính với nỗi nhớ:. - "Tổ quốc gọi chúng tôi sẽ ra đi", nhưng họ không chỉ biết cầm súng, cầm gươm mà những tâm hồn giàu mơ mộng giữa bao nhiêu gian lao, khắc nghiệt, trái tim họ vẫn rung động, nhớ nhung về vẻ đẹp của Hà Nội: đó có thể là phố cũ, trường xưa, về bóng hình của những dáng yêu kiều, diễm lệ hiện về trong nỗi. - là cõi đi về trong mơ của những người thanh niên Hà Nội. - II/ Cảm nhận về đoạn trích trong bài thơ "Việt Bắc". - *Vẻ đẹp hào hùng:. - Những đường Việt Bắc của ta Đêm đêm rầm rập như là đất rung Quân đi điệp điệp trùng trùng. - được vang lên một cách dõng dạc khẳng định niềm tự hào của những con người ở vị thế làm chủ đất nước. - cũng khẳng định sự thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp, khẳng định chiến khu Việt Bắc là chiến khu tự do.. - vừa gợi âm thanh, vừa tạo hình ảnh. - và hình ảnh so sánh "như là đất rung": vừa tái hiện không khí sôi nổi trong những ngày chiến dịch của cuộc kháng chiến, vừa gợi lên sự đông đảo, vừa gợi lên sức mạnh, khí thế hào hùng của đoàn quân ra trận, giúp ta cảm nhận hình ảnh những đoàn quân đầy khí thế đang ngày đêm tiến về mặt trận.. - Mỗi bước đi của đoàn quân ra trận mang theo sức mạnh của lòng yêu nước, của lí tưởng cách mạng, khát khao chiến đấu và quyết tâm chiến thắng quân thù. - Hình ảnh "ánh sao đầu súng". - có thể là hình ảnh thực của ánh sao trên bầu trời đêm Việt Bắc, đồng thời cũng là hình ảnh mang tính biểu tượng: ánh sáng của ngôi sao gắn trên chiếc mũ nan của người lính, ánh sáng của lí tưởng cách mạng đang soi đường chỉ lối, dẫn bước người lính tiến lên.. - Hình ảnh "bạn cùng mũ nan": những người lính trong kháng chiến, giản dị, đơn sơ, mộc mạc nhưng chứa đựng một sức mạnh phi thương, mang trong mình một lý tưởng cao cả, đẹp đẽ, sẵn sàng cống hiến vì sự nghiệp chung.. - III/ So sánh hai đoạn thơ. - Giống nhau: Hai đoạn thơ đều khắc họa người lính với vẻ đẹp vừa hào hùng, vừa lãng mạn.. - Đoạn thơ trong bài thơ "Tây Tiến":được viết trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, thời kì đầu kháng chiến còn gian khổ, Quang Dũng đã tái hiện vẻ đẹp hào hùng của người lính phảng phất sự bi thương của hiện thực chiến tranh.. - Đoạn thơ trong bài thơ "Việt Bắc":sau chiến thắng Điện Biên Phủ 1954, miền Bắc hoàn toàn giải phóng, đất nước hân hoan niềm vui chiến thắng, Tố Hữu ca ngợi vẻ đẹp lãng mạn cách mạng của người lính được gắn liền với hiện thực.. - Cả hai tác giả là những người trực tiếp sống trong cuộc kháng chiến gian khổ, có trải nghiệm từ thực tế chiến đấu nên sáng tác đậm chất hiện thực. - Bên cạnh nét chung, mỗi nhà thơ lại có một cách cảm nhận cho riêng mình. - chàng trai Hà thành rất hào hoa, mơ mộng nên thơ Quang Dũng mang đậm chất lãng mạn rất riêng của người Hà Nội. - còn ở Tố Hữu - đỉnh cao của thơ trữ tình chính trị, nhà thơ của lí tưởng cộng sản nên sáng tác của ông luôn có cái nhìn đầy hiện thực, lạc quan, tin tưởng vào cách mạng.. - Hai đoạn thơ vừa có điểm tương đồng (cùng thể hiện hình ảnh đoàn quân trong kháng chiến chống Pháp), vừa có nét riêng biệt (Phong cách nghệ thuật của mỗi nhà thơ, thời điểm sáng tác. - Tất cả góp phần thể hiện tài năng và phong cách riêng của mỗi nhà thơ.. - Khẳng định vị trí của hai tác giả trong nền thơ ca cách mạng nói riêng cũng như trong nền văn học Việt Nam và trong lòng độc giả nói chung.