« Home « Kết quả tìm kiếm

ĐÁNH GIÁ MÔI TRƯỜNG TUYẾN ĐƯỜNG HỒ CHÍ MINH QUA VƯỜN QUỐC GIA CÚC PHƯƠNG


Tóm tắt Xem thử

- Một EA bao gồm: Xác định các tác động môi trường, đưa ra các giải pháp để giảm thiểu những tác động bất lợi và dự báo là liệu có ý nghĩa đối với các tác động môi trường bất lợi sau khi thực hiện các biện pháp giảm thiểu.
- sự giảm thiểu và quản lý của tác động môi trường.
- Đánh giá môi trường (EA) là một quá trình mà chiều sâu, chiều rộng và loại đánh giá phụ thuộc vào tự nhiên, phạm vi, tác động tiềm tàng của dự án.
- EA đánh giá phạm vi các hiểm hoạ và các tác động môi trường tiềm tàng của dự án.
- Tổng quan các tác động đến môi trường do đường giao thông đi qua khu bảo tồn thiên nhiên và vườn quốc gia..
- Các tác động đến môi trường do đường giao thông đi qua khu bảo tồn thiên nhiên và vườn quốc gia trên thế giới Có thể nói rằng quá trình xây dựng và vận hành đường giao thông có những tác động tiêu cực đến các loài động vật hoang dã và hệ sinh thái tại khu vực mà đường đi qua.
- Bên cạnh các tác động trực tiếp, ví dụ như đến một quần thể động vật có số lượng ít, có thể dễ dàng được nhìn thấy.
- Tuy nhiên, rất nhiều các tác động gián tiếp của đường giao thông ở dạng tích luỹ và liên quan đến sự thay đổi trong cấu trúc của quần thể và quá trình phát triển của hệ sinh thái là chưa được hiểu biết một cách thấu đáo.
- Những tác động lâu dài này sẽ là dấu hiệu của sự phá huỷ hệ sinh thái.
- Một số các tác động chính đã được nghiên cứu như sau.
- Tử vong do các phương tiện giao thông (Roadkills) Cũng như các vấn đề nêu trên, động vật chết do tai nạn giao thông là một tác động đáng kể liên quan đến số lượng động vật hoang dã.
- Khi những con vật này bị tác động bởi các phương tiện giao thông, chúng sẽ tốn nhiều năng lượng hơn để trốn chạy.
- Nhóm tác giả dự đoán rằng đường cao tốc với khoảng trống lớn hơn hoặc bằng 90m có thể là một hành lang có tác động đáng kể đối với sự phân tán của các loài động vật này.
- Những tác động rào cản này thường gây tác động đến môi sinh mở.
- Phương tiện giao thông thải ra rất nhiều lại chất thải khác nhau, bao gồm kim loại nặng, CO2 và CO có khả năng gây ra những tác động tích luỹ nguy hiểm.
- Kim loại chì này sẽ đi vào chuỗi thức ăn và có thể sẽ gây ra những tác động độc hại đối với động vật bao gồm làm suy giảm khả năng tái sinh sản, các vấn đề bất bình thường ở thận và gia tăng tỷ lệ tử vong.
- Hàm lượng chì trong con nòng nọc sống gần đường quốc lộ cao có khả năng dẫn đến những tác động sinh lý và suy giảm khả năng sinh sản của chim và động vật có vú nếu chúng sử dụng những nòng nọc này làm con mồi..
- Việc hiểu biết về tác động của các kim loại nặng ví dụ như Zn, Cd và Ni đến các loài động thực vật và hệ sinh thái vẫn còn hạn chế.
- Sử dụng thuốc diệt cỏ khi làm sạch bụi và cỏ dại trên các tuyến đường sẽ có tác động tiêu cực đối với động vật hoang dã và các hệ sinh thái.
- Các tác động đến thuỷ văn và môi trường sống dưới nước Việc xây dựng đường giao thông làm thay đổi chế độ thuỷ văn của các lưu vực thông qua sự biến đổi số lượng và chất lượng nước, địa mạo dòng chảy và mực nước ngầm.
- Các tác động của đường giao thông lên các loài cá và ngành thuỷ sản đang được sự quan tâm của các nhà sinh học.
- Quá trình lắng đọng còn gây ra các tác động tiêu cực đến việc cung cấp các nguồn thức ăn dạng động vật phù du trong nước đối với các loài cá khác.
- Trong tất cả các tác động của đường giao thông đến môi trường thì tác động khó nhìn nhận nhất là việc tăng khả năng tiếp cận của con người và các dụng cụ để khai thác tài nguyên.
- Tác động của đường cao tốc Trans-Canada tại Vườn Quốc gia Banff (Canada).
- Đường cao tốc đã gây ra những tác động tiêu cực đến số lượng động vật hoang dã trong Vườn, phân mảng môi sinh, là rào cản đến sự di cư tự nhiên của động vật hoang dã trong thung lũng Bow và đặc biệt hơn nữa đây là nhân tố đáng kể nhất là tỷ lệ tử vong của động vật hoang dã.
- [15] Một vài biện pháp giảm thiểu đã được tiến hành để giảm các tác động bất lợi lên động vật hoang dã của việc nâng cấp đường quốc lộ.
- Việc quan trắc liên tục hoạt động của các loài động vật hoang dã ở các công trình giảm thiểu sẽ cung cấp những dữ liệu ban đầu để đánh giá về loài và cách thức bị tác động bởi TCH.
- các tác động của đường cao tốc đến việc liên kết sinh cảnh của các loài côn trùng bay với các yêu cầu sinh cảnh đặc biệt.
- Tác động của các phương tiện giao thông lên hệ động vật hoang dã tại Vườn Quốc gia Denali (Alaska, Mỹ).
- Vào năm 2020 mức ồn tương đương do dòng xe trên tuyến với khoảng cách đến 500m nằm trong giới hạn cho phép theo TCVN dB), trung bình với khoảng cách từ bãi bồi sông Bưởi đến nơi có hệ thực vật, động vật của VQG là 500 - 1000m, như vậy nếu dòng xe như mức dự đoán (2724xe/ngày đêm) thì mức ồn vẫn ở GHCP đối với khu vực cần sự đặc biệt yên tĩnh, chưa có tác động đáng kể nào với đời sống của người dân và động vật sống quanh khu vực.
- Tác động tới chất lượng nước sông Bưởi.
- Tác động tiềm tàng trong giai đoạn khai thác đối với môi trường nước thường là các loại tác động mang tính thời đoạn dài như là sự tích tụ kim loại nặng hoặc bitum dẫn tới gây ô nhiễm nguồn nước và đất trồng dọc tuyến.
- Tuy nhiên, do tính nhạy cảm cao với xói mòn của lớp vỏ phong hóa dọc thung lũng sông và vẫn còn một số đoạn đắp cao, nên vẫn còn nguy cơ xói mòn gây tác động tới môi trường nước và hệ sinh thái ngập nước ở mức từ nhỏ đến trung bình.
- Các giải pháp giảm thiểu tác động do sạt lở được xây dựng.
- Tác động đến hệ sinh thái Có thể nói rằng, khi tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn qua VQG được đưa vào hoạt động đã mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng địa phương sống xung quanh khu vực vùng lõi của Vườn, góp phần cải thiện đời sống kinh tế - xã hội.
- Tuy nhiên, việc xây dựng cũng như hoạt động của tuyến đường có tác động đến đa dạng sinh học của VQG hay không còn là một vấn đề chưa được các nhà quản lý quan tâm một cách đúng mức.
- Tuy không thể đánh giá được một cách chính xác các vụ vi phạm tài nguyên rừng có liên quan đến tuyến đường nhưng một cách khách quan, có thể nhận thấy không có tác động của việc gia tăng số vụ vi phạm với việc xuất hiện tuyến đường đến các vụ vi phạm tài nguyên rừng.
- Dự báo các tác động tiêu cực khi tuyến đường đi vào hoạt động đối với động thực vật của VQG Cúc Phương của Ban Quản lý VQG năm 2001 [8].
- Theo thống kê của Ban Quản lý VQG Cúc Phương đã xác định được % số loài sẽ bị tác động tiêu cực khi tuyến đường được đưa vào giai đoạn hoạt động.
- Khi dự án đường Hồ Chí Minh đi qua VQG sẽ có tác động đến khoảng 28 loài thú, trong đó.
- sẽ bị tác động tiêu cực làm nguy hại ở mức cực kỳ mạnh.
- sẽ bị tác động tiêu cực làm nguy hại ở mức trung bình.
- sẽ bị tác động tiêu cực làm nguy hại ở mức thấp.
- Khi dự án đường Hồ Chí Minh đi qua VQG mức độ tác động tiêu cực tới 16 loài chim tiêu biểu được liệt kê như sau.
- Khi dự án đường Hồ Chí Minh đi qua VQG mức độ tác động tiêu cực tới 19 loài bò sát và lưỡng cư tiêu biểu được liệt kê như sau.
- Dự án đường Hồ Chí Minh đi dọc theo sông Bưởi khoảng 7,5km sẽ dẫn đến tác động tiêu cực làm nguy hại đối với các loài cá còn trong tự nhiên của VQG, trong đó 6 loài cá tiêu biểu đều bị tác động tiêu cực ở mức cực kỳ mạnh.
- Dự án đường Hồ Chí Minh đi qua VQG sẽ có tác động tiêu cực làm nguy hại các loài côn trùng còn trong tự nhiên của VQG.
- Ban Quản lý VQG Cúc Phương đã thống kê có khoảng 36 loài cây nằm ở khu vực gần đường Hồ Chí Minh có thể bị tác động khi tuyến đường đi vào hoạt động.
- 28 loài được dự báo bị tác động tiêu cực ở mức mạnh + 7 loài được dự báo bị tác động tiêu cực ở mức trung bình + 1 loài được dự báo bị tác động tiêu cực ở mức yếu..
- Nhận xét các đánh giá tác động tiêu cực dự báo của Ban Quản lý VQG Cúc Phương:.
- Theo thống kê của Cục Kiểm Lâm (số liệu do các VQG báo cáo) thì mức độ tác động tiêu cực không lớn như VQG dự báo.
- Như vậy, những dự báo về tác động tiêu cực của việc hình thành tuyến đường HCM đoạn qua VQG Cúc Phương đối với động vật, thực vật quý hiếm sau hơn 3 năm đi vào hoạt động là chưa xuất hiện.
- Những tác động tiềm tàng, tích luỹ lâu dài hiện vẫn chưa có các căn cứ để chứng minh..
- Tác động đến kinh tế, xã hội..
- Nguồn: Báo cáo Đánh giá tác động môi trường đoạn tuyến qua VQG Cúc Phương [1.
- Các tác động đến đời sống của hộ dân khi bị mất đất canh tác sẽ được trình bày ở phần sau..
- Nguồn: Báo cáo Đánh giá tác động môi trường đoạn tuyến qua VQG Cúc Phương.
- Qua phỏng vấn trưởng bản và một số người dân trong xóm cho thấy những tác động đến đời sống khi có tuyến đường chạy qua VQG của các bản đều có đặc điểm chung như sau.
- Nhận xét chung: Tác động tiêu cực đến đời sống kinh tế, xã hội của các bản thuộc dự án là không thể tránh khỏi, ở dự án này tác động tiêu cực chính yếu là mất diện tích đất canh tác trên nền mức đời sống của các hộ dân đều thuộc diện nghèo.
- Tuy nhiên, tác động của con người đang đe dọa đến sự tồn tại của khu rừng này.
- Đối tượng trong chương trình phục hồi hệ sinh thái bao gồm những diện tích đất trống trong VQG, các sinh cảnh và thảm thực vật rừng đã bị tác động ở các bản dân tộc trước đây và các diện tích gần khu dân cư các bản hiện nay đang còn ở trong Vườn.
- Từ sau 1995, số diện tích đất ở và canh tác của 8 xóm sau khi di chuyển, bằng nhiều hình thức tác động hỗ trợ như: Thực hiện đề tài phục hồi rừng sau nương rẫy.
- dự án 661: khoanh nuôi xúc tiến tái sinh, vì vậy rừng đã được phục hồi trở lại, với một thời gian không xa khu vực rừng bị tác động này sẽ trở lại hệ sinh thái tự nhiên của nó.
- Tổ chức quản lý Vườn Quốc gia, công tác quản lý các tác động môi trường của Đường Hồ Chí Minh đoạn đường đi qua Vườn [9].
- Công tác quản lý tác động môi trường của Đường Hồ Chí Minh đoạn đường đi qua Vườn - Hiện nay Vườn mới chỉ tổ chức quản lý tuyến đường Hồ Chí Minh bằng việc tổ chức lực lượng Kiểm lâm tăng cường tuần tra kiểm soát trên tuyến đường và khu vực rừng trên địa bàn không để tình trạng khai thác, buôn bán, vận chuyển trái phép lâm sản đi qua tuyến đường này.
- Vườn đã và đang xúc tiến xây dựng các chương trình, dự án nhằm giám sát, đánh giá và quản lý tài nguyên nói chung trong đó có đánh giá tác động môi trường trên tuyến đường Hồ Chí Minh đi qua nhưng chưa có nguồn kinh phí và nhà tài trợ cho các chương trình này.
- Tác động đến chất lượng không khí, tiếng ồn Theo kết quả dự báo vào năm 2010 tại báo cáo ĐTM đã được Hội đồng thẩm định của Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường phê duyệt, các tác động đến môi trường không khí, tiếng ồn như sau.
- Dự báo tác động đến ngập lụt, xói lở bờ sông Bưởi trong báo cáo ĐTM (dựa trên cơ sở các giải pháp giảm thiểu sẽ được thực hiện) so với hiện tại là tương đối chính xác.
- Tác động đến hệ sinh thái, đa dạng sinh học của VQG Trong báo cáo ĐTM đã được phê duyệt của dự án, đánh giá mức độ tác động đến hệ sinh thái, đa dạng sinh học của VQG được dự báo là không lớn, nếu áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp giảm thiểu, sẽ hạn chế được các tác động tiêu cực đến VQG Cúc Phương vào giai đoạn khai thác của dự án.
- Tuy nhiên, Ban Quản lý VQG Cúc Phương lại có những dự báo tác động đến hệ sinh thái và đa dạng sinh học VQG theo xu hướng ngược lại (cụ thể được trình bày tại trang 56 của Luận văn).
- Hiện tại, có thể nhận thấy những dự báo của Ban QL VQG Cúc Phương về tác động tiêu cực do việc hình thành tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn qua VQG Cúc Phương đối với động vật, thực vật quý hiếm sau hơn 3 năm đi vào hoạt động là chưa xuất hiện.
- Những tác động tiềm tàng, tích luỹ lâu dài hiện vẫn chưa có các căn cứ để chứng minh.
- Tác động đến kinh tế, xã hội.
- Dự báo tác động đến kinh tế, xã hội trong khu vực dự án tại báo cáo ĐTM và so với hiện tại là tương đối trùng khớp.
- Tác động tiêu cực chủ yếu được báo cáo ĐTM đưa ra là mất diện tích đất canh tác trên nền mức đời sống của các hộ dân đều thuộc diện nghèo, tuy nhiên báo cáo cũng đánh giá cao tác động tích cực của dự án đem lại cho KTXH khu vực, cụ thể như.
- Bài học kinh nghiệm trong công tác lập báo cáo ĐTM các dự án đường giao thông qua khu vực VQG, các khu BTTN để nâng cao hiệu quả của báo cáo ĐTM Để nâng cao hiệu quả báo cáo ĐTM các tuyến đường đi qua VQG và khu BTTN cần tập trung vào các tác động sau : 1.
- Đánh giá tác động môi trường trong giai đoạn lựa chọn phương án tuyến (giai đoạn tiền khả thi của dự án) là hết sức quan trọng nhằm tránh các tác động tới các khu vực lõi của Vườn (vùng bảo vệ nghiêm ngặt) làm tổn thất đa dạng sinh học của VQG và khu BTTN.
- Các phương án đều chọn tuyến đi qua vùng giáp danh của Vườn ít tác động tới đa dạng sinh học.
- Đánh giá tác động của việc phát tuyến tới chặt phá cây rừng, động vật hoang dã, động vật quý hiếm và giá trị bảo tồn.
- Đánh giá tác động do chấn động, tiếng ồn gây ra trong quá trình thi công (san ủi, đào đắp, khai thác vật liệu) tới động thực vật VQG, Khu BTTN.
- Các tác động này cần được đánh giá kỹ, khảo sát về nguồn cung cấp vật liệu đất, cát, đá, sỏi (vật liệu đắp) cho tuyến.
- Tác động khai thác vật liệu trong khu vực VQG sẽ làm mất thảm thực vật, tăng thêm diện tích mất nơi cư trú của động vật, gây xáo trộn nơi cư trú, giảm nguồn thức ăn ở 2 phía của con đường mới mở, tạo ra sự di cư không mong muốn của động vật.
- Tác động của tiếng ồn do thi công, khai thác vật liệu đặc biệt là nổ mìn phá đá sẽ tác động tới sự yên tĩnh, làm cho thú sẽ bỏ nơi cư trú và di chuyển đi nơi khác, ngoài ra còn tác động đến sự an toàn của cộng đồng dân cư sống trong khu vực VQG hay khu BTTN.
- Đánh giá tác động tới sự suy giảm đa dạng sinh học do chia cắt các hệ sinh thái Vườn Quốc gia bởi các tuyến đường đắp cao.
- Đánh giá tác động tới xã hội và phát triển kinh tế của cư dân sống trong VQG và khu BTTN dọc hai bên tuyến Sự xuất hiện của tuyến đường sẽ mang lại lợi ích về giao lưu, vận chuyển lưu thông hàng hoá, nâng cao đời sống văn hoá trong vùng đặc biệt là các đồng bào dân tộc thiểu số.
- Dẫn tới các tác động phát nương rẫy, khai thác đất canh tác mới làm tổn hại đến diện tích rừng trong vườn quốc gia khó kiểm soát được..
- Xây dựng kế hoạch quản lý giám sát môi trường phù hợp Mục tiêu của công tác kiểm soát ô nhiễm môi trường trong quá trình thi công và vận hành tuyến đi qua VQG, Khu BTTN nhằm kiểm soát các tác động phát sinh trong quá trình thi công và vận hành của dự án.
- Hiện nay hầu hết các báo cáo ĐTM của các dự án chỉ được coi là điều kiện cần để thực hiện dự án mà chưa có kế hoạch quản lý giám sát môi trường trong quá trình thi công và khai thác nhằm giảm thiểu các tác động xấu tới môi trường.
- KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Tổng hợp những phân tích trong luận văn chúng ta có những kết luận về: Các tác động đến môi trường trong giai đoạn hoạt động của tuyến đường Hồ Chí Minh tới VQG Cúc Phương và đưa ra những kiến nghị nhằm giảm bớt các tác động tiêu cực.
- Các tác động đến môi trường VQG Cúc Phương do tuyến đường Hồ Chí Minh có thể tóm tắt như sau:.
- Những dự báo đưa ra trong báo cáo ĐTM đã được Bộ KHCN và Môi trường phê duyệt (năm 2001) so với các đánh giá tại giai đoạn khai thác sau 3 năm đi vào hoạt động của đoạn tuyến đường Hồ Chí Minh qua VQG không có sự sai lệch lớn (tác động đến môi trường không khí.
- KIẾN NGHỊ Để giảm bớt những tác động của tuyến đường Hồ Chí Minh tới VQG Cúc Phương chúng tôi có những kiến nghị.
- Xúc tiến xây dựng các chương trình, dự án nhằm giám sát, đánh giá và quản lý tài nguyên nói chung trong đó có đánh giá tác động môi trường trên tuyến đường Hồ Chí Minh.
- Xây dựng trạm đăng kiểm tại điểm đầu đường Hồ Chí Minh vào VQG Cúc Phương để kiểm soát các phương tiện giao thông về mặt khí thải, tải trọng nhằm giảm thiểu các tác động về mặt ô nhiễm môi trường trong tương lai khi các phương tiện giao thông gia tăng.
- Bộ Giao thông Vận tải (2001), Báo cáo Đánh giá tác động môi trường đoạn tuyến qua VQG Cúc Phương, Km92-Km100, Giai đoạn thiết kế kỹ thuật, Hà Nội.
- Trung tâm KHCN và Bảo vệ Môi trường GTVT (2010), Điều tra, khảo sát, đánh giá hiệu quả các giải pháp giảm thiểu tác động môi trường các dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ, Báo cáo kết quả thực hiện đề án, Viện Khoa học Công nghệ GTVT, Hà Nội.
- Vườn Quốc Gia Cúc Phương (2001), Báo cáo các ảnh hưởng về tác động môi trường của dự án đường Hồ Chí Minh đoạn đi qua VQG Cúc Phương, Ninh Bình..
- Nhận dạng các tác động.
- Đánh giá quy mô và cường độ của tác động.
- Xác định các đối tượng chịu tác động