- GIÁO PHẬN TÂY ĐÀNG NGOÀI TRONG MỐI QUAN HỆ CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI THỂ KỶ XVIII - XIX. - Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Lịch sử Việt Nam Mã số: 60 22 54. - 1 CHƯƠNG 1: QUÁ TRÌNH THÀNH LẬP GIÁO PHẬN TÂY ĐÀNG NGOÀI TỪ NĂM 1627 ĐẾN 1679 ...Error! Bookmark not defined.. - 1.1 Hoạt động truyền giáo của các vị thừa sai dòng Tên ở Đàng Ngoài từ năm 1627 đến năm 1659. - 1.2 Thiết lập giáo phận Tông tòa Đàng trong và giáo phận Tông tòa Đàng Ngoài năm 1659. - 1.2.1 Hội thừa sai Pari với việc thành lập hai giáo phận tông tòa ở Việt Nam. - 1.2.2 Thành lập Giáo phận Tây Đàng NgoàiError! Bookmark not defined.. - CHƯƠNG 2: GIÁO PHẬN TÂY ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII – XIXError! Bookmark not defined.. - 2.1 Tổ chức của Giáo phận Tây Đàng Ngoài thế kỷ XVIII - XIXError! Bookmark not defined.. - 2.1.1 Tổ chức điều hành giáo phận. - Tổ chức nhân sự của Giáo phận Tây Đàng NgoàiError! Bookmark not defined.. - Thủ phủ Giáo phận Tây Đàng NgoàiError! Bookmark not defined.. - 2.2 Sinh hoạt tâm linh của Giáo phận Tây Đàng Ngoài thế kỷ XVIII - XIX. - 2.2.1 Sinh hoạt tâm linh của giáo phận trước khi có các sắc chỉ cấm đạoError! Bookmark not defined.. - 2.2.2 Sinh hoạt tâm linh của giáo phận từ sau sắc chỉ cấm đạo ban hành 1833 đến trước khi người Pháp hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam 1884. - 2.2.3 Sinh hoạt tâm linh của giáo dân Giáo phận Tây Đàng Ngoài trong thời kỳ Pháp thuộc. - CHƯƠNG 3: GIÁO PHẬN TÂY ĐÀNG NGOÀI TRONG MỐI QUAN. - Giáo phận Tây Đàng Ngoài trong mối quan hệ chính trị thế kỷ XVIII - XIX. - 3.1.1 Giáo phận Tây Đàng Ngoài trong mối quan hệ với triều đình phong kiến Việt Nam trước năm 1802. - 3.1.2 Giáo phận Tây Đàng Ngoài trong mối quan hệ với triều đình. - phong kiến Việt Nam từ năm 1802 đến năm 1858Error! Bookmark not defined.. - 3.1.3 Giáo phận Tây Đàng Ngoài trong Quan hệ với Triều đình phong kiến nhà Nguyễn sau năm 1858 đến hiệp ước Psatenotre (1884. - Giáo phận Tây Đàng Ngoài trong mối quan hệ chính trị với. - Giáo phận Tây Đàng Ngoài trong mối quan hệ xã hội thế kỷ XVIII - XIX. - 3.2.1 Giáo phận Tây Đàng Ngoài trong mối quan hệ với vấn đề nghi. - Tổ chức Công giáo tiến hành tại Việt Nam và các hoạt động. - Thế kỷ XVIII - XIX, thế kỷ nghi nhận nhiều biến động của lịch sử Việt Nam, khi thực dân Pháp đang tìm mọi cách và bằng mọi thủ đoạn đẩy mạnh hơn quá trình xâm lược thuộc địa, hòng chiếm và biến Việt Nam thành thuộc địa của chúng.. - Một trong nhưng bước đi và là công cụ để thực dân Pháp đẩy mạnh hơn quá trình ấy là Đạo Công giáo, một tôn giáo mới có mặt ở Việt Nam từ thế kỷ thứ XVI, nhưng chỉ thực sự có được chỗ đứng vững chắc từ khi các thừa sai Dòng tên và hội thừa sai Paris có mặt. - Với nhiều nỗ lực của các vị thừa sai dòng tên và sự hy sinh vô vị lợi của linh mục Alexandơ Rhoder đạo Công giáo có được chỗ đứng trong xã hội Việt Nam. - Và trở thành một bộ phận của giáo hội hoàn vũ vào năm 1659 khi Giáo hoàng Alexandre VII ký sắc lệnh thành lập hai giáo phận Tông tòa Đàng trong và tông tòa Đàng Ngoài. - Từ đó giáo hội Việt Nam không ngừng vươn lên mặc dù gặp không ít những khó khăn thử thách. - Ngày Đàng Ngoài được chia thành Đông Đàng Ngoài và Tây Đàng Ngoài lấy sông Hồng làm ranh giới. - Phía Đông sông hồng là Đông Đàng Ngoài thuộc quyền Giám mụcDeydier và phía tây sông Hồng là Tây Đàng Ngoài thuộc quyền Giám mụcDe Bouges. - Giáo phận Tây Đàng Ngoài tồn tại một thời gian. - Ngày Giáo hoàng Gregorio XVI ký sắc lệnh “Ex Debito Pastoralis” thành lập hai địa phận mới, chia từ địa phận Tây Đàng Ngoài thành Địa phận địa phận Vinh (Tokin Meriodinale) và địa phận địa phận Hà Nội (Tokin Occidentale). - Được thành lập và tồn tại trong thời không dài nhưng mang nhiều ý nghĩa vì đây là giai đoạn được coi là bước đệm cho sự ra đời của các giáo phận sau này. - Cũng là giai đoạn mà đạo Công giáo có nhiều đụng độ về chính trị, xã hội. - Chính vì ý nghĩa trên nên người nghiên cứu quyết định lựa chọn đề tài: GIÁO PHẬN TÂY ĐÀNG NGOÀI TRONG MỐI QUAN HỆ CHÍNH. - Do giới hạn về thời gian, điều kiện và năng lực nên tác giả luận văn chỉ tập trung đi sâu nghiên cứu mối quan hệ chính trị - xã hội của giáo phận Tây Đàng Ngoài ở thế kỷ XIX. - Với tư cách là một học viên cao học và cũng là một Kitô hữu, tác giả luận văn hy vọng qua đề tài sẽ tập hợp lại khối tài liệu viết và bước đầu đưa ra những nhận xét đánh giá về mối quan hệ giữa giáo phận với tình hình chính trị - xã hội thế kỷ XVIII - XIX. - Qua đó người đọc ở cả hai bên có cái nhìn tổng quát từ đó tự đưa ra cho mình những nhận xét và đánh giá chung về mối quan hệ giữa Giáo phận Tây Đàng Ngoài và tinh hình chính trị - xã hội Việt Nam thế kỷ XVIII - XIX.. - Lịch sử Nghiên cứu vấn đề. - Những công trình nghiên cứu về công cuộc truyền giáo và lịch sử hình thành các giáo phận có thể kể đến như: bộ sách của Linh mục Trương Bá Cần về Lịch sử Phát triển Công giáo ở Việt Nam (sách gồm 2 tập do NXB Tôn Giáo Hà Nội xuất bản năm 2008), Tập sách đã nêu khá rõ ràng về công cuộc truyền giáo của các giáo sĩ và sự hình thành Giáo phận Tây Đàng Ngoài cùng những sinh hoạt tâm linh khác của giáo phận.. - Những tác phẩm nghiên cứu chung về lịch sử giáo hội Công giáo Việt Nam trong đó phải kể đến cuốn sách của Linh mục Bùi Đức Sinh: Lịch sử Giáo Hội Công giáo, Nguyễn văn Kiệm với: Sự du nhập của Đạo thiên chúa vào Việt Nam từ thế kỷ XVII – XIX, Phan Phát Huồn với: Việt Nam giáo sử đã cho ta cách nhìn chúng nhất về đạo Công giáo ở Việt Nam trong chiều dài của lịch sử dân tộc.. - Trong đó phải kể đến tác phẩm của Nguyễn Khắc Xuyên: Lược sử giáo phận Hà Nội, linh mục đã có những tổng hợp, đánh giá khá rõ ràng về các sinh hoạt chung của giáo phận. - dịch bởi Nguyễn Trí Cảm, tác phẩm Đạo Thiên Chúa và chủ nghĩa thực dâ tại Việt Nam của Cao Huy Thuần cũng đã phản ánh đậm nét sự hữu quan giữa các Giám mục phụ trách Giáo phận Tây Đàng Ngoài với sự xâm lược Bắc Kỳ của thực dân Pháp.. - Ngoài ra, không thể không nhắc đến khối lượng những tác phẩm, những bài báo khoa học và cùng các công trình nghiên cứu đồ sộ về Đạo Công giáo ở Việt Nam của GS. - TS Đỗ Quang Hưng như: Một số vấn đề đạo Thiên chúa ở Việt Nam, Bước đầu tìm hiểu về mối quan hệ giữa nhà nước và giáo hội, Vấn đề tôn giáo trong cách mạng Việt Nam – Lý luận và thực tiễn, hay bài viết: Công giáo và dân tộc nước ta trong bối cảnh đất nước đi lên CNXH. - những công trình nghiên cứu khai thác rất nhiều tư liệu từ các trung tâm lưu trữ, thư viện lớn nên đã cung cấp rất nhiều giá trị khoa học, góp phần làm sáng rõ mối tương quan giữa đạo Công giáo với các vấn đề chính trị - xã hội của đất nước trong quá khứ cũng như hiện tại. - Các bài khảo cứu của các tác giả như: Đỗ Quang Hưng, Nguyễn Hồng Dương, Nguyễn Văn Kiệm, Nguyễn Mạnh Dũng, Ngô Quốc Đông, Trần Văn Toàn, Lê Tuấn Đạt, Dương Thị Thùy Linh,…chủ yếu được đăng trên các tạp chí Nghiên cứu lịch sử, Tạp chí Tôn giáo, nguyệt san Công giáo và dân tộc,… dù chưa đề cập trực tiếp đến Giáo phận Tây Đàng Ngoài trong các mối quan hệ chính trị - xã hội, nhưng đều đã khai thác những khía cạnh liên quan đến đời sống sinh hoạt tâm linh của giáo phận.. - Với khối lượng các công trình nghiên cứu đồ sộ, khai thác mọi khía cạnh của đạo Công giáo đã cho tác giả luận văn cái nhìn bao quát nhất về đạo Công giáo ở Việt Nam trong quá khứ và hiện tại. - Qua đó tác giả cũng nhận thấy cần khai thác, nghiên cứu và đi sâu hơn vào từng giáo phận để đưa ra những nhận xét, đánh giá về sự ảnh hưởng và tác động qua lại giữa đạo Công. - giáo và đời sống xã hội Việt Nam, chính vì vậy mà trong luận văn này tác giả muốn muốn hướng đến đối tượng nghiên cứu cụ thể đó là: Giáo phận Tây Đàng Ngoài để từ đó thấy rõ hơn Đạo Công giáo đã thiết lập và duy trì các mối quan hệ với chính quyền phong kiến, cùng các tổ chức xã hội khác như thế nào.. - Mục đích nghiên cứu. - Thứ nhất: Tìm hiểu và làm sáng rõ một giai đoạn của đạo Công giáo tại Giáo phận Tây Đàng Ngoài (từ việc thành lập giáo phận đến cơ cấu tổ chức, sinh hoạt của giáo dân), giai đoạn được coi là bước đệm, làm nền tảng, cơ sở cho sự ra đời của các giáo phận Hà Nội sau này.. - Thứ hai: Tìm hiểu quá trình thành lập, cơ cấu tổ chức - sinh hoạt tâm linh của giáo dân Giáo phận Tây Đàng Ngoài để thấy được mối quan hệ giữa giáo phận với tình hình chính trị, xã hội Đàng Ngoài thế kỷ XVIII - XIX. - Cuối cùng: rút ra cái nhìn toàn diện hơn về Công giáo Việt Nam nói chung và Công giáo Giáo phận Tây Đàng Ngoài thế kỷ XVIII - XIX trong các mối quan hệ chính trị - xã hội thế kỷ XVIII - XIX.. - Tác giả tập trung nghiên cứu tình hình chính trị và xã hội Việt Nam và đạo Công giáo tại Giáo phận Tây Đàng Ngoài thế kỷ XVIII – XIX.. - Cùng với đó tác giả tập chung nghiên cứu và phân tích những tác động đạo Công giáo của giáo phận Tây Đàng Ngoài lên tình hình chính trị, xã hội thế kỷ XVIII – XIX. - Phạm vi nghiên cứu. - Không gian: Giáo phận Tây Đàng Ngoài và chế độ phong kiến Việt Nam ở các thế kỷ XVII, XVIII, XIX.. - Nhân vật Công giáo Việt Nam thế kỉ XVIII, XIX, XX.. - Lịch sử phát triển Công giáo ở Việt Nam Tập I, Nxb Tôn giáo Hà Nội.. - Lịch sử phát triển Công giáo ở Việt Nam Tập II. - Tản mạn lịch sử giáo hội Công giáo Việt nam. - Sj, Dòng tên Việt Nam trong xã hội Đại Việt . - Nguyễn Hồng Dương (2003), Hội đoàn Công giáo – Lịch sử và hiện tại, Nghiên cứu Tôn Giáo, (số 4).. - Tìm hiểu tổ chức Xứ, Họ Đạo của Công giáo ở miền Bắc từ thế kỉ XVII đến đầu thế kỉ XX. - Nghiên cứu Tôn giáo, (số 4). - Nguyễn Hồng Dương (2001), Nghi lễ và lối sống Công giáo trong văn hóa Việt Nam.. - Cao Thế Dung (2008), Việt Nam Công giáo sử tân biên Q.II thời phát triển và bách đạo, Nxb cơ sở truyền thông dân chúa.. - Nguyễn Mạnh Dũng (2007), Quá trình truyên bá đạo Công giáo nhìn từ những cuộc tiếp xúc Pháp – Việt các thế kỉ XVII – XVIII, Nghiên cứu Tôn giáo, (số 9). - Giáo hội Công giáo Việt Nam niên giám NXB, Tôn giáo,. - Lịch sử truyền giáo tại Việt Nam.. - Nguyên Hồng, OFM (2008), Một chặng đường giáo hội Việt Nam. - Hội Đồng Giám mục Việt Nam Từ điển Công giáo Việt Nam – 500 mục từ.. - Đỗ Quang Hưng (1991), Một số vấn đề lịch sử Thiên Chúa Giáo ở Việt Nam Nxb Đại học Tổng hợp Hà Nội.. - Đỗ Quang Hưng (2005), Vấn đề tôn giáo trong cách mạng Việt Nam – Lý luận và thực tiễn, Nxb. - Nguyễn Quang Hưng,Công giáo Việt Nam thời kỳ triều Nguyễn . - Nxb Tôn giáo Hiểu biết về Công giáo ở Việt Nam.. - Phan Phát Huồn (1958), Việt Nam Giáo Sử, Nxb Nhà tuyên úy Sài Gòn 26. - Nguyễn Văn Kiệm, Sự du nhập của đạo Thiên chúa giáo vào Việt Nam từ thế kỉ XVII – XIX, Hội KHLS Việt Nam- Trung tâm Unesco Bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc Việt Nam.. - Lịch sử đạo Thiên Chúa ở Việt Nam. - Công giáo ở Hà Nội, Nghiên cứu Tôn giáo, (số 6).. - Dòng máu anh hùng tập III, Lịch sử những cuộc bách hại Đạo Công giáo dưới thời Thiệu Trị và Tự Đức, Nxb Phong trào Thanh sinh Công Việt Nam tại Hoa Kỳ.. - Nguyễn Thế Thoại, Công giáo trên quê hương Việt Nam, tập 1,2.. - Cao Huy Thuần, Đạo Thiên Chúa và chủ nghĩa thực dân tại Việt Nam.–. - Giáo Hội Việt Nam năm (1659). - Lịch sử thành lập hàng giáo phẩm Việt Nam. - Đặng Đức Tuấn (1970), Tinh hoa Công giáo ái quốc Việt Nam.. - Nguyễn Văn Trinh (1994), Lịch sử Giáo Hội Việt Nam – Tập 3. - Nguyễn Khắc Xuyên, Để tìm hiểu đạo Thiên chúa ở Việt Nam đầu thế kỷ XVII. - Tường trình về Đàng Trong, tường trình về Đàng Ngoài. - Bùi Đức Sinh (1997), Giáo Hội Công giáo Ở Việt Nam, quyển Hai. - Guy Maria Oury OSB, Giáo hội Việt Nam thời các thánh tử vì đạo.. - Viện Khoa học xã hội và ban tôn giáo thành phố Hồ Chí Minh, (1988), Một số vấn đề lịch sử Đạo Thiên Chúa trong lịch sử dân tộc Việt Nam (kỷ yếu hội nghị khoa học tại thành phố Hồ Chí Minh ngày 11 và . - Sứ điệp của Giáo hoàng Bênêđictô XVI gửi Giáo hội Việt Nam nhân dịp khai mạc năm thánh 2010.. - Sứ điệp Bộ Phúc Âm hóa các Dân tộc gửi Giám mụcChủ tịch HĐGMVN nhân sịp năm Thánh 2010 của Giáo hội Việt Nam.. - http://vagsc.com/ Giáo phận Bắc Ninh quy chế hội đồng Giáo xứ và ban hành Giáo họ.. - Các hạt trong giáo phận Hà Nội