Hoạt động công tác xã hội trong việc phòng ngừa và ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật của vị thành niên ( Nghiên cứu được thực hiện tại quận Đống Đa, Hà Nội)

- TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN.
- HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG VIỆC PHÒNG NGỪA VÀ NGĂN CHẶN HÀNH VI VI PHẠM.
- PHÁP LUẬT CỦA VỊ THÀNH NIÊN.
- (Nghiên cứu được thực hiện tại quận Đống Đa – Hà Nội).
- LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI.
- Hà Nội - 2015.
- HOẠT ĐỘNG CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG VIỆC PHÒNG NGỪA VÀ NGĂN CHẶN HÀNH VI VI PHẠM PHÁP LUẬT.
- (Nghiên cứu được thực hiện tại quận Đống Đa – Hà Nội) Chuyên ngành: Công tác xã hội.
- LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS Đặng Cảnh Khanh.
- Hà Nội – 2015.
- Để có thể hoàn thành luận văn thạc sĩ “ Hoạt động công tác xã hội trong việc phòng ngừa và ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật của vị thành niên”, tôi xin gửi lời cám ơn chân thành đến GS.TS Đặng Cảnh Khanh – Giảng viên hướng dẫn khoa học, đã không chỉ theo sát quá trình thực hiện, mà còn động viên và chỉ bảo thẳng thắn những điểm còn thiếu sót giúp tôi hoàn thành luận văn một cách tốt nhất..
- “Tội phạm vị thành niên.
- Thực trạng, giải pháp phòng ngừa và đấu tranh trong quản lý phát triển xã hội ở nước ta hiện nay” đã tạo cơ hội cho tôi được trực tiếp tham gia điều tra nội dung này của đề tài, góp phần quan trọng giúp tôi hoàn thành luận văn thạc sĩ của mình..
- Đồng thời, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn của mình tới trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, đặc biệt là các thầy cô của Khoa Xã hội học đã luôn quan tâm, ủng hộ và giúp đỡ tôi trong quá trình hoàn thiện luận văn thạc sĩ của mình..
- Công tác xã hội ở Việt Nam tuy còn là một ngành mới và đang từng bước phát triển, nhưng với sự nhiệt tình và tận tâm của các thầy cô, điều học viên nhận được nhiều hơn kiến thức chính là tình yêu nghề và phát huy tối đa khả năng sáng tạo của bản thân dựa vào nền tảng chuyên ngành vững chắc..
- Những kiến thức và kinh nghiệm trong quá trình nghiên cứu và can thiệp sẽ trở thành hành trang và động lực giúp tôi thêm yêu và gắn bó nhiều hơn với ngành nghề mình lựa chọn, với niềm tin có thể giúp đỡ, chia sẻ với tất cả những cá nhân, nhóm và cộng đồng yếu thế trong xã hội..
- Tổng quan vấn đề nghiên cứu.
- Ý nghĩa của nghiên cứu.
- Câu hỏi nghiên cứu.
- Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.
- Giả thuyết nghiên cứu.
- Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu.
- Phƣơng pháp nghiên cứu.
- Phạm vi nghiên cứu.
- CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG VIỆC PHÕNG NGỪA VÀ NGĂN CHẶN HÀNH VI VI PHẠM PHÁP LUẬT CỦA VỊ THÀNH NIÊN.
- Khái niệm “vị thành niên Error!.
- Khái niệm vị thành niên vi phạm pháp luật Error!.
- Khái niệm “ chuẩn mực xã hội Error!.
- Lý thuyết ứng dụng trong nghiên cứu………...…..…Error!.
- Thuyết hành vi:………...………Error!.
- Quan điểm về sai lệch xã hội Error!.
- Lý thuyết “ Tội phạm học” của Cesare Lombroso………...………..Error!.
- Một số quan điểm của các tác giả khác về Tội phạm học…………...Error!.
- Quan điểm của Đảng và Nhà nƣớc về giáo dục vị thành niên và xử lý vị thành niên có hành vi vi phạm pháp luật.
- NHỮNG NGUY CƠ VỊ THÀNH NIÊN VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ CÔNG TÁC PHÕNG NGỪA, NGĂN CHẶN TẠI QUẬN ĐỐNG ĐA NÓI CHUNG VÀ TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG PHAN HUY CHÖ NÓI RIÊNG.
- Những nguy cơ vị thành niên vi phạm pháp luật tại địa phƣơng theo khảo sát thực hiện tại trƣờng Trung học phổ thông Phan Huy Chú.Error! Bookmark not defined..
- Công tác đấu tranh phòng ngừa đƣợc thực hiện tại địa phƣơng nhằm làm giảm tỉ lệ vị thành niên vi phạm pháp luật và kết quả đạt đƣợc.Error! Bookmark not defined..
- CHƢƠNG 3: VẬN DỤNG CÔNG TÁC XÃ HỘI BƢỚC ĐẦU XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH LÀM VIỆC ĐỐI VỚI NHÓM VỊ THÀNH NIÊN NHẰM PHÒNG NGỪA VÀ NGĂN CHẶN HÀNH VI VI PHẠM PHÁP LUẬT…….58.
- Mô tả tiến trình thực hành công tác xã hội nhóm:Error! Bookmark not defined..
- Biể u đồ 2.5: Sự quan tâm của các cấ p chính quyền với thanh thiếu niên52 Biểu đồ 2.6: Tâm trạng của vị thành niên về hoàn cảnh đất nước hiện nay.
- Bảng 2.1: Mối quan hệ tương quan giữa học lực và nhận thức, thái độ của vị thành niên về vấn đề tội phạm vị thành niên.
- Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đáng tự hào về kinh tế, chính trị, xã hội, công nghệ…, trong xã hội Việt Nam hiện nay vẫn tồn tại những mặt hạn chế khiến tất cả chúng ta cần lưu tâm và trăn trở tìm cách giải quyết.
- Một trong những mặt hạn chế của xã hội chính là tình trạng phạm tội ngày càng ra tăng trong đó có tình trạng vị thành niên vi phạm pháp luật.
- Đây chính là một hồi chuông cảnh tỉnh về tình trạng đi xuống về tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận giới trẻ ngày càng gia tăng gây nhiều vụ án và tệ nạn xã hội nghiêm trọng..
- Theo số liệu của Ban chỉ đạo Đề án IV “Đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em và tội phạm trong lứa tuổi chưa thành niên”, từ năm toàn quốc phát hiện gần 63.600 vụ, gồm hơn 94.300 em vi phạm pháp luật hình sự.
- Số vụ phạm pháp tăng gần 4.300 vụ, bằng 6,72% so với 6,5 năm trước đó.
- So với tổng số vụ phạm pháp hình sự trong toàn quốc thì số vụ án do người chưa thành niên gây ra chiếm gần 20%.
- Những trường hợp phạm tội nghiêm trọng như giết người, cướp của, hiếp dâm, sử dụng vũ khí, bạo lực, tụ tập thành băng nhóm tội phạm ở tuổi vị thành niên đã diễn ra ngày càng nhiều, gây lo ngại cho toàn xã hội.
- Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, tỷ lệ gái mại dâm và người nghiện ma túy ở tuổi vị thành niên cũng đang có xu hướng ra tăng..
- Công tác xã hội đã và đang có vai trò quan trọng đối với sự phát triển bình đẳng và tiến bộ của mỗi quốc gia và nhân loại.
- Đặc biệt, công tác xã hội góp phần giải quyết các vấn đề xã hội liên quan đến đời sống của từng cá nhân, từng nhóm nhỏ và cộng đồng những người yếu thế.
- Khi mà nền kinh tế phát triển, kéo theo đó là những hệ lụy tiêu cực, những vấn đề xã hội phức tạp, thì công tác xã hội sẽ giúp con người hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực và hướng con người đến một cuộc sống tốt đẹp hơn..
- Công tác xã hội cũng tham gia vào công cuộc phòng ngừa và ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật của vị thành niên.
- Công tác xã hội với trẻ em và thanh thiếu niên là một lĩnh vực được quan tâm hàng đầu hiện nay tại nhiều Quốc gia trên Thế giới và trong đó có Việt Nam..
- Vị thành niên là lứa tuổi đang có sự thay đổi mạnh mẽ về tâm-sinh lý, muốn tự khẳng định mình, không muốn phụ thuộc và dễ bị tác động, rủ rê, lôi kéo của các đối tượng xấu.
- Nhiều em bị ảnh hưởng tâm lý từ các loại phim, ảnh bạo lực, văn hoá phẩm đồi trụy trên mạng Internet và ngoài xã hội.
- Sự hình thành hành vi ở lứa tuổi này chịu rất nhiều tác động từ gia đình, nhà trường, xã hội và mỗi em lại có những hoàn cảnh riêng, những khó khăn riêng và những lý do riêng.
- Chính vì thế việc nghiên cứu và can thiệp để có thể hỗ trợ các em một cách hiệu quả và kịp thời là một việc làm vô cùng cần thiết..
- Những hành vi vi phạm pháp luật có ảnh hưởng rất lớn đến tương lai của các em, ảnh hưởng trực tiếp đến việc học hành, quan hệ gia đình, quan hệ xã hội và cuộc sống của mỗi em..
- Từ những hệ quả tiêu cực trên tác giả nhận ra được sự cần thiết của một chương trình hỗ trợ, giáo dục phù hợp, kịp thời tới vị thành niên, giúp các em nhìn ra được sự sai lệch trong suy nghĩ cũng như trong hành vi vi phạm pháp luật của mình, giúp các em phát huy được những thế mạnh của mình và dựa vào những nguồn lực có sẵn và có được những định hướng tốt đẹp hơn cho mình trong tương lai.
- Đề tài “ Hoạt động công tác xã hội trong việc phòng ngừa và ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật của vị thành niên” của tác giả dưới đây chính là hướng đến những mục đích như vậy..
- Những nghiên cứu về tội phạm vị thành niên ở nước ngoài.
- Một trong những tác giả đặt nền móng cho môn học tội phạm mà tác giả rất quan tâm là nhà nghiên cứu người Ý Cesare Lombroso.
- Ông cho rằng khi xem xét nguyên nhân của những vụ án “động trời” thì phần lớn chúng ta thường nghĩ đến những tác động của yếu tố gia đình, kinh tế, xã hội, nhưng ít ai lại biết rằng hành vi phạm tội luôn liên quan đến yếu tố sinh học.
- Người phạm tội), 1876, ông nghiên cứu và đưa ra những luận điểm phân tích chứng minh hành vi phạm tội của con người liên quan đến cấu trúc cơ thể ( yếu tố sinh học).
- Cesare Lombroso chỉ rõ “ Tội phạm là dạng thấp của hành vi và người phạm tội, gần giống với tổ tiên loài người hơn là những người khác”.
- Tuy nhiên những nhận định của ông về tội phạm vị thành niên lại rất đáng để chúng ta lưu tâm.
- Ông cho rằng, những đặc điểm sinh học gắn liền với lứa tuổi và tâm lý mà tuổi trẻ, trong đó có vị thành niên là những đối tượng dễ gây ra tội phạm và các hành vi sai lệch xã hội.
- Đây là những gợi mở rất đáng chú ý khi nghiên cứu về tội phạm vị thành niên..
- Tiếp theo có thể kể đến nhà tội phạm học nổi tiếng tác giả Raffaele Garofalo với cuốn sách “ Criminilogy” (tội phạm học), 1885, đã cho rằng về bản chất, con người luôn ẩn chứa trong mình những yếu tố tự nhiên và sự phạm tội.
- Tuy nhiên khác với Lombroso, ông đã nhấn mạnh tới khả năng khắc chế bản năng tự nhiên này, thông qua việc xây dựng một môi trường xã hội lành mạnh.
- Raffaele Garofalo dành nhiều công nghiên cứu về hành vi phạm tội của giới trẻ và lên án mạnh mẽ các thiết chế xã hội đã nuôi dưỡng những mầm mống xã hội tự nhiên của tội phạm và đã có lúc tỏ ra bi quan về khả năng khắc chế tội phạm này do chính những điều kiện thay đổi còn quá yếu ớt của các thiết chế xã hội..
- Nhà xã hội học nổi tiếng J.
- Macionis khẳng định rằng, chúng ta hãy “ khoan lên án nhóm vị thành niên phạm tội mà hãy lên án chính cái cơ chế xã hội không bình thường đã sinh ra hiện tượng vị thành niên phạm tội”.
- Theo quan điểm của ông thì bên cạnh việc khắc phục trực tiếp những vụ việc vi phạm của vị thành niên chúng ta cần phải hành động vào những vấn đề khác, chẳng hạn chống sự thất học, chống sự nghèo đói và thất nghiệp và sau cùng là phải tập trung vào việc xây dựng cơ chế trong sáng, lành mạnh [17]..
- Trong những nghiên cứu về tội phạm vị thành niên gần đây, không thể không nhắc đến những nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc nhóm “ Lý thuyết tiểu văn hóa trong tội phạm học.
- Chịu ảnh hưởng của trường phái Chicago nổi tiếng trong xã hội học, đại diện của nhóm này như các giáo sư Albert K.
- Cohen, Richard và Lloyd Ohlin đã gắn kết khái niệm về bệnh hoạn xã hội( anomie) của Durkheim với lý thuyết phân tâm học của Freud trong những phân tích về sai lệch xã hội và tội phạm vị thành niên.
- Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh tới khía cạnh phải nhận thức đúng đắn về văn hóa thanh niên để hiểu rõ hơn về nhận thức thức và hành vi của vị thành niên trong quá trình phạm tội..
- Những năm gần đây, các tổ chức quốc tế lớn và nhiều quốc gia đã tổ chức các cuộc nghiên cứu sâu rộng về hiện tượng vị thành niên vi phạm pháp luật.
- Những nghiên cứu này ( tương tự như các cuộc điều tra về vị thành niên của nước ta được tiến hành bởi sự hỗ trợ của tổ chức y tế thế giới SAVY) đã chú ý việc “ xây dựng một bộ công cụ chuẩn”.
- có thể ứng dụng chung cho việc đo đạc chính xác hiện tượng vị thành niên vi phạm pháp.
- Điều này đã góp phần quan trọng vào việc làm hình thành những chỉ báo thống nhất thang đo, kỹ thuật phân tích và xử lý thông tin khá chính xác về hiện tượng vị thành niên phạm tội, tạo cơ sở so sánh và phối hợp các hoạt động chung nhằm xử lý tốt nhất vấn đề này ở phạm vi toàn cầu [17]..
- Trên thế giới việc nghiên cứu khoa học về đối tượng vị thành niên phạm tôi đang có những chuyển biến tích cực.
- Thay vì nghiên cứu nhiều về mặt lý luận, lý thuyết hay những nghiên cứu điền dã quy mô lớn, các nhà khoa học đã quan tâm nhiều hơn tới tính hiệu quả của công tác nghiên cứu.
- Những nghiên cứu thực nghiệm đã được quan tâm nhiều hơn.
- Bộ Y tế và các cộng sự ( 2005), Điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt Nam, SAVY I, Hà Nội.
- Trần Đức Châm ( 2013), Xã hội học tội phạm, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội..
- Nguyễn Trí Dũng (2010), Khái lược về xã hội học tội phạm và hoạt động phòng chống tội phạm ở Việt Nam hiện nay, Hà Nội..
- Phạm Huy Dũng (2007), Bài giảng công tác xã hội:Lý thuyết và thực hành công tác xã hội trực tiếp, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, Hà Nội..
- Đàm Hữu Đắc (2010) Thực trạng vấn đề tệ nạn xã hội và công tác phòng chống tệ nạn xã hội trong thời kì đổi mới, Báo cáo tổng hợp đề tài, Hà Nội..
- Lê Xuân Hoàn (2007) Công tác chỉ đạo và liên kết phối hợp của đoàn Thanh niên.
- cộng sản Hồ Chí Minh trong hoạt động phoàng chống tội phạm ma túy ở thanh thiếu niên, Báo cáo tổng hợp đề tài, Hà Nội..
- Đặng Cảnh Khanh (2002), Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh với công tác chăm sóc giáo dục trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, Nxb Thanh Niên, Hà Nội..
- Đặng Vũ Cảnh Linh (2003), Vị thành niên và chính sách đối với vị thành niên..
- Trần Đình Tuấn ( 2010), Công tác xã hội lý thuyết và thực hành, Nhà xuất bản đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội..
- Tổng Cục dân số - kế hoạch hóa gia đình, Tổng cục Thống kê và ngân hàng phát triển Châu Á(2010), Điều tra Quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt Nam lần thứ hai,SAVY II, Hà Nội..
- Nguyễn Xuân Yêm, Phạm Đình Khánh, Nguyễn Thị Kim Liên ( 2003), Mại dâm, ma túy, cờ bạc, tội phạm thời hiện đại, Nhà xuất bản Công an nhân dân, Hà Nội..
- Viện nghiên cứu Truyền thống và Phát triển ( 2014), Tư liệu nghiên cứu của đề tài cấp Nhà nước “Tội phạm vị thành niên.
- Thực trạng, giải pháp phòng ngừa và đấu tranh trong quản lý phát triển xã hội ở nước ta hiện nay”.