KHảO SáT ĐặC TíNH SINH HọC CủA SùNG ĐấT LEPIDIOTA COCHINCHINAE BRENSKE HạI Rễ ĐậU PHộNG & BắP Và HIệU LựC CủA MộT Số CHủNG NấM XANH METARHIZIUM ANISOPLIAE SOROKIN, NấM TRắNG BEAUVERIA BASSIANA VUILLEMIN ĐốI VớI DịCH HạI NàY

- KHẢO SÁT ĐẶC TÍNH SINH HỌC CỦA SÙNG ĐẤT LEPIDIOTA COCHINCHINAE BRENSKE HẠI RỄ ĐẬU PHỘNG &.
- LỰC CỦA MỘT SỐ CHỦNG NẤM XANH METARHIZIUM ANISOPLIAE SOROKIN, NẤM TRẮNG BEAUVERIA BASSIANA.
- VUILLEMIN ĐỐI VỚI DỊCH HẠI NÀY.
- Under laboratory condition, the isolates of Metarhizium anisopliae and Beauveria bassiana at a concentration of 10^8conidia.mL -1 killed larvae of the toy beetles..
- Cumulative mortality caused by Metarhizium anisopliae isolates of Ma7-CT, Ma12-TV and Ma13-TV may effectively control the toy beetles above 70% at 28 days after treatment with dose 10^8conidia.mL -1 .
- The Beauveria bassiana isolates also may effectively control toy beetles.
- corn roots and efficacy of Metarhizium anisopliae Sorokin, Beauveria bassiana Vuillemin entomopathogenic fungi on this pest.
- Giai đoạn trứng của sùng đất nở sau 9-15 ngày, ấu trùng gây hại bằng cách cắn phá rễ cây trồng, phát triển trong thời gian rất dài từ 270 đến 300 ngày và chuẩn bị hóa nhộng từ 7-15 ngày.
- Nhộng nằm sâu trong đất tại nơi mà ấu trùng gây hại, giai đoạn nhộng từ 15 đến 28 ngày, sau đó vũ hóa thành thành trùng.
- Sau khi vũ hóa, thành trùng sống và hoạt động vào ban đêm, ban ngày chúng thường ẩn mình vào những lá cây xoài, điều, thức ăn của thành trùng là lá cây xoài, điều.
- Thành trùng sống từ 21 đến 32 ngày, mỗi thành trùng cái đẻ từ 15 đến 17 trứng.
- Vòng đời của sùng đất (Lepiodota cochinchinae Brenske) kéo dài 9 đến 12 tháng..
- Trong điều kiện phòng thí nghiệm, các chủng nấm Metarhizium anisopliae và Beauveria bassiana với nồng độ sử dụng là 10^8bào tử/mL có khả năng phòng trừ sùng đất.
- Độ hữu hiệu của các chủng nấm Ma7-CT, Ma12-TV và Ma13-TV có hiệu quả phòng trừ sùng đất trên 70% và các chủng nấm Bb3-CT, Bb4-CT và Bb9-CT trên 72% sau 28 ngày xử lý ở nồng độ 10^8bào tử/mL..
- Năm 1709, những phát hiện đầu tiên của Balisneri về nấm gây bệnh trên côn trùng là lúc ra đời ngành khoa học nghiên cứu bệnh lý côn trùng (Yoshinori, 1993).
- Vào năm 1815 Agostino Bassi đã mô tả khá tỉ mỉ về nấm trắng gây bệnh trên tằm và đã đưa ra biện pháp ngăn ngừa, tiếp nối sau đó những công trình phát hiện về nấm xuất hiện trên côn trùng của Oduen (1837) đã cho biết nấm trắng còn dùng để phòng trừ những loại côn trùng gây hại khác .
- Từ lâu, t ại các nước tiên tiến như Do Thái, Mỹ, Nhật, Anh hay Nga đã sử dụng các loại nấm côn trùng để phòng trừ chúng một cách có hiệu quả..
- Ở nước ta, nấm xanh Metarhizium anisopliae đã được các cơ quan, viện, trường đại học nghiên cứu rộng khắp và đã đạt được những thành tựu đáng kể.
- Điển hình như ở Thanh Hóa và Sơn La tại Bắc Giang tại Hà Tĩnh (2003) đã sử dụng nấm Beauveria bassiana của Viện Bảo Vệ Thực Vật để dập tắt dịch sâu róm thông hại rừng, đạt hiệu quả sau 2 - 3 tháng..
- Chính những thành tựu to lớn trên đã thúc đẩy các nghiên cứu và ứng dụng các loại nấm côn trùng trên các đối tượng sâu hại khác nhau nhằm tìm ra được phổ ký chủ cũng như mức độ hiệu quả của các loại chế phẩm từ nấm..
- Mặc dù vậy, cây bắp và đậu phộng bị rất nhiều loài côn trùng tấn công như sâu ăn tạp, sâu đo, sâu đục thân, sâu đục trái, sùng đất… gây thiệt hại ảnh hưởng đến năng suất cây trồng, đặc biệt là sùng đất (bọ rầy, bọ cánh cứng).
- vì sùng đất sống và gây hại ở rễ cây, ấu trùng thường cắn ngang rễ cây làm cây chết, gây thiệt hại về kinh tế rất lớn.
- Sinh học ứng dụng, Trường Đại học Cần Thơ đã nghiên cứu và sản xuất thành chế phẩm thuốc trừ sâu sinh học có nguồn gốc từ nấm xanh Metarhizium anisopliae, nấm trắng Beauveria bassiana, sau đây là một số kết quả đã được ứng dụng..
- Thu thập các mẫu côn trùng bị nấm ký sinh ngoài tự nhiên..
- Sùng đất được nuôi tại phòng thí nghiệm sinh học NEDO, Bộ môn BVTV dùng làm thí nghiệm..
- Các loại hóa chất và nguyên liệu sử dụng cho nghiên cứu nấm ký sinh..
- Các chủng nấm xanh Metarhizum anisopliae và nấm trắng Beauveria bassiana được phân lập từ các địa phương trên các đối tượng sâu hại khác nhau thuộc các tỉnh của Đồng Bằng Sông Cửu Long..
- Bảng 1: Các chủng nấm xanh Metarhizium anisopliae được phân lập từ các địa phương.
- STT Ký hiệu Metarhizium anisopliae.
- Địa điểm Côn trùng ký chủ.
- 1 Ma7-CT Sùng đất Lepidiota cochinchinae Brenske (Coleoptera: Scarabaeidae).
- Trà Vinh 3 Ma9-TV Sâu xếp lá Archips micacerana Walker.
- Trà Vinh 4 Ma12-CT Sùng đất Lepidiota cochinchinae.
- Trà Vinh.
- TV: Trà Vinh.
- Bảng 2: Các chủng nấm trắng Beauveria bassiana được phân lập từ các địa phương.
- STT Ký hiệu Beauveria bassiana Địa điểm.
- Côn trùng ký chủ.
- Cần Thơ.
- 2.2.1 Khảo sát vòng đời của sùng đất hại rễ.
- Thu thập ấu trùng trong đất ở khu vực có trồng đậu phộng và bắp có cùng kích cỡ tại Trà Vinh.
- Mỗi đợt thu từ 300-350 con, cách nhau 2 tuần/lần đem về nuôi tại nhà lưới trên cây đậu phộng để quan sát họat động và cách gây hại cho đến khi chúng chuyển hóa thành thành trùng.
- Cho thành trùng bắt cặp, chọn ngẫu nhiên 50 trứng được đẻ cùng ngày để theo dõi thời gian đẻ trứng, quá trình nở của trứng, thời gian lột xác của ấu trùng, nhộng và thời gian sống của thành trùng.
- Các mốc thời gian và kết quả quan sát được kết hợp với số liệu điều tra hai tuần một lần trong điều kiện tự nhiên tại tỉnh Trà Vinh..
- 2.2.2 Hiệu lực của các chủng nấm đối với sùng đất trong điều kiện nhà lưới.
- Mục đích của thí nghiệm là tìm ra chủng nấm xanh Metarhizium anisopliae (Ma) và chủng nấm trắng Beauveria bassiana (Bb) mạnh, có khả năng phòng trừ sùng đất cao từ đó có thể nhân sinh khối với số lượng lớn để sản xuất thành chế phẩm ứng dụng ra diện rộng ngoài đồng..
- Thí nghiệm được bố trí theo thể thức hoàn toàn ngẫu nhiên, số nghiệm thức tùy theo từng thí nghiệm với 4 hoặc 5 lần lập lại, mỗi lần lập lại tương ứng với 20-30 ấu trùng sùng đất tuổi 2.
- Độ hữu hiệu của các chủng nấm đối với sùng đất được đánh giá bằng công thức Abbott, 1925..
- 3.1 Mô tả sơ khởi hình dạng, vòng đời và cách gây hại của sùng đất.
- Ấu trùng: Cơ thể hơi cong, mềm và có nhiều nếp nhăn trên da.
- Khi mới nở, cơ thể ấu trùng là một màu trắng, sau đó sẽ chuyển sang màu hơi nâu sáng.
- Toàn bộ giai đoạn phát triển của ấu trùng là một màu vàng nhạt với phần bụng có màu hơi đen, có thể nhìn thấy các thành phần của ruột xuyên qua lớp da.
- Ở hai bên sườn bụng của cơ thể ấu trùng có các sợi lông dài mọc thưa thớt..
- Sự lột xác của ấu trùng xảy ra 3 lần và giai đoạn ấu trùng kéo dài khoảng 9 - 9,5 tháng.
- Chiều dài trung bình của ấu trùng tuổi 1 là 9,8 mm, tuổi 2 là 21,4 mm và tuổi 3 là 55,2 mm..
- Vào lúc mới nở, ấu trùng ăn các chất hữu cơ trong đất.
- Sau đó, chúng sẽ di chuyển đến phần rễ non để cắn phá cho đến hết giai đoạn ấu trùng.
- Tháng 10-11 là thời điểm giai đoạn ấu trùng cắn phá rễ cây mạnh nhất, do có nhiều cây rau màu được trồng vào thời kỳ này tại Trà Vinh..
- Bảng 3 : Mật số ấu trùng sùng đất tại xã Mỹ Long Nam, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh.
- Ngày tháng Số lượng ấu trùng sùng đất/m 2.
- Thành trùng: cơ thể tựa như mốc, màu hơi đen - trắng pha với màu nâu - đỏ..
- Thức ăn chủ yếu của giai đoạn thành trùng là lá cây, đặc biệt là lá cây xoài và lá điều..
- Thành trùng (đầu tháng 5 đến cuối tháng 5).
- Giai đoạn ấu trùng tuổi 1, 2, 3:.
- Hình 1: Tóm lược vòng đời của sùng đất Lepidiota cochinchinae Brenske.
- Kết thúc vòng đời của sùng đất (bọ rầy) vào khoảng 1 năm, sùng đất bắt đầu xuất hiện rộ trong khoảng tháng 5.
- Có thể thu thập được sùng đất nhiều sau những cơn mưa già hoặc vài ngày sau đó.
- Thành trùng nằm bất động trên lá cây vào ban ngày, sau khi vũ hóa 7-10 ngày thì bắt đầu đẻ trứng.
- Vào ban đêm thì chúng bắt cặp, mỗi con thành trùng cái thường đẻ khoảng 15-17 trứng và thời gian thành trùng đẻ rộ nhất khoảng 2 tuần sau khi vũ hóa.
- Thành trùng đẻ trứng lúc yên tĩnh nơi có nhiều cây bị mục nát hoặc đất cát tơi xốp và có ẩm độ tương đối cao..
- Mật số sùng vào giai đoạn này, hiện diện trong đất tương đối khá cao.
- Chủ yếu là ấu trùng sùng tuổi 1 và tuổi 2.
- Qua kết quả điều tra (bảng 3) cho thấy mật số ấu trùng ở lần điều tra thứ 2 thì mật số rất cao trung bình trên 32,7 con/m 2 , chủ yếu là sùng tuổi 1 mới nở, chúng chưa phân tán.
- Shigeyuki, viện Bảo tàng Thiên nhiên Nagaoka, Nhật Bản thì sùng đất được xác định là loài có tên khoa học là: Lepidiota cochinchinae Brenske.
- Qua bảng 3 cho thấy tất cả các chủng nấm đều có hiệu quả đối với sùng đất, trong đó các chủng nấm Ma 7 -CT, Ma 12 -TV và Ma 13 -TV cho hiệu quả cao tương đương nhau dao động từ 47,7 đến 55,6% ở mức nghĩa 1% sau 7 ngày xử l ý..
- Sau 21 và 28 NSXL thì giữa các nghiệm thức có hiệu quả cao và kéo dài đối với sùng đất, các nghiệm thức xử lý Ma 7 -CT, Ma9-CT, Ma 12 -TV và Ma 13 -TV cho hiệu quả cao tương đương trên 50% qua phân tích thống kê, trong đó chủng nấm Ma 12 -TV cho độ hữu hiệu đạt cao nhất (79,2%)..
- Tóm lại, kết quả thí nghiệm cho thấy các chủng nấm Ma 12 -TV và Ma 7 -CT có khả năng diệt sùng đất cao nhất là .
- Từ kết quả thí nghiệm này có thể chọn lựa chủng nấm Ma 12 -TV và Ma 7 -CT được phân lập trên sùng đất để nhân sinh khối với số lượng lớn nhằm áp dụng ngoài diện rộng trên vùng đất cát giồng tỉnh Trà Vinh.
- Bảng 3: Độ hữu hiệu của các chủng nấm xanh Metarhizium anisopliae đối với sùng đất (Lepidiota cochinchinae Brenske) trong điều kiện nhà lưới.
- sùng đất ở các ngày sau khi xử lý.
- Bảng 4: Độ hữu hiệu của các chủng nấm trắng Beauveria bassiana đối với sùng đất.
- Nghiệm thức Độ hữu hiệu.
- của sùng đất ở các ngày sau khi xử lý.
- Qua bảng 4 cho thấy tất cả các chủng nấm trắng Beauveria bassiana đều có hiệu quả đối với sùng đất, trong đó các chủng nấm Bb 3 -CT , Bb 4 - CT cho hiệu quả cao tương đương nhau dao động từ 61,6 đến 68,3% ở mức nghĩa 1% sau 7 ngày xử lý.
- Sau 28 NSXL thì giữa các nghiệm thức có hiệu quả cao và kéo dài đối với sùng đất, các nghiệm thức xử lý Bb 3 -CT và Bb 4 - CT cho hiệu quả cao tương đương trên 70% qua phân tích thống kê, trong đó chủng nấm Bb 4 - CT cho độ hữu hiệu đạt cao nhất (80,0%)..
- Tóm lại, kết quả thí nghiệm cho thấy các chủng nấm Bb 3 -CT và Bb 4 - CT có khả năng diệt sùng đất cao nhất là .
- Từ kết quả thí nghiệm này có thể chọn lựa chủng nấm Bb 3 -CT và Bb 4 - CT để nhân sinh khối với số lượng lớn áp dụng ngoài diện rộng trên vùng đất cát giồng tỉnh Trà Vinh..
- Vòng đời của sùng đất Lepidiota cochinchinae thường kéo dài từ 9 đến 12 tháng..
- Ấu trùng: cơ thể hơi cong, mềm và có nhiều nếp nhăn trên da, màu hơi vàng nhạt với phần ở bụng có màu hơi đen.
- Ấu trùng lột xác 3 lần, tháng 10 -11 là thời điểm giai đoạn ấu trùng cắn phá rễ cây mạnh nhất..
- Thức ăn chủ yếu của giai đoạn thành trùng là lá cây, đặc biệt là lá cây xoài và lá điều, sau khi vũ hóa 7-10 ngày thì bắt đầu đẻ trứng, con thành trùng cái thường đẻ khoảng 15-17 trứng..
- Hiệu lực của nấm xanh Metarhizium anisopliae và nấm trắng Beauveria bassiana đối với sùng đất hại rễ đậu phộng và bắp:.
- Các chủng nấm xanh Metarhizium anisopliae như Ma 12 -TV và Ma 7 - CT có khả năng diệt sùng đất cao nhất là .
- Các chủng nấm trắng Beauveria bassiana như Bb 3 -CT và Bb 4 - CT có khả năng diệt sùng đất cao nhất là .
- Nên sử dụng các chủng nấm xanh và nấm trắng cho độ hữu hiệu cao nhân nuôi chế phẩm với số lượng lớn để áp dụng ngoài diện rộng tại Trà Vinh..
- Nên thí nghiệm sử dụng các chủng nấm đối với sùng bằng biện pháp tưới hoặc rãi trong đất lúc bắt đầu xuống giống để tạo mật số bào tử nấm..
- Giáo trình côn trùng nông nghiệp, phần B: Côn trùng gây hại chính ở ĐBSCL..
- Chế phẩm nấm côn trùng Beauveria và Metarhizium - Phương pháp sử dụng để phòng trừ sâu hại cây trồng.
- Sử dụng côn trùng và vi sinh vật có ích.
- Sử dụng vi sinh vật có