KHẢO SÁT SỰ LƯU HÀNH CỦA MỘT SỐ LOÀI NẤM GÂY BỆNH TRÊN LÔNG DA CHÓ TẠI TỈNH SÓC TRĂNG VÀ THỬ NGHIỆM THUỐC ĐIỀU TRỊ

- KHẢO SÁT SỰ LƯU HÀNH CỦA MỘT SỐ LOÀI NẤM.
- GÂY BỆNH TRÊN LÔNG DA CHÓ TẠI TỈNH SÓC TRĂNG VÀ THỬ NGHIỆM THUỐC ĐIỀU TRỊ.
- Các bệnh ở lông và da chó do các giống nấm như Aspergillus, Candida, Microsporum, Trichophyton, Epidermophyton làm cho bộ lông trở nên xơ xác, dễ rụng, dễ gãy và mùi hôi tanh của da đã làm cho chúng mất đi tính thẩm mỹ.
- Hơn thế nữa, một số giống nấm gây bệnh ở lông, da chó cũng có thể gây bệnh nấm trên da và tóc của người.
- Đề tài được nghiên cứu nhằm xác định sự lưu hành và định danh một số loài nấm gây bệnh trên lông, da chó và theo dõi hiệu quả của các phác đồ điều trị tại tỉnh Sóc Trăng.
- Có 295/3.370 con chó bị nhiễm nấm trên lông, da chiếm tỷ lệ 8,75.
- Tỷ lệ nhiễm nấm trên lông, da chó phụ thuộc vào lứa tuổi, chiếm cao nhất (46,33.
- Có 7 giống nấm đã được định danh gồm có Aspergillus (80,34.
- Tỷ lệ nhiễm ghép từ 2 đến 7 giống chiếm tỷ lệ 96,61 % với 93 kiểu ghép khác nhau.
- nghiệm điều trị bệnh nấm trên 30 chó với 3 phác đồ đều cho kết quả khỏi bệnh sau 4 đến 6 tuần.
- Từ khóa: nấm da chó, Sóc Trăng.
- Tuy nhiên, do hiểu biết về kỹ thuật nuôi, phòng trị bệnh cho chó của nhiều người còn hạn chế và nhất là với điều kiện khí hậu nhiệt đới, nóng, ẩm quanh năm của đồng bằng sông Cửu Long rất thuận lợi cho vi sinh vật, ký sinh trùng, đặc biệt là nấm phát triển và gây bệnh..
- Các bệnh ở lông và da do các giống nấm như Aspergillus, Candida, Microsporum, Trichophyton, Epidermophyton gây ra không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của chó mà nó còn là nguyên nhân quan trọng làm cho bộ lông chó trở nên xơ xác, dễ rụng, dễ gãy và cùng với mùi hôi tanh của da đã làm cho chúng mất đi vẻ đẹp thẩm mỹ cần thiết.
- Hơn thế nữa, một số giống nấm ký sinh và gây bệnh ở lông, da chó cũng có thể gây bệnh nấm trên da và tóc của người.
- Xuất phát từ tình hình trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Khảo sát sự lưu hành của một số loài nấm gây bệnh trên lông da chó tại Tỉnh Sóc Trăng và thử nghiệm thuốc điều trị” nhằm đạt được mục tiêu khảo sát sự lưu hành, định danh một số loài nấm gây bệnh trên lông, da chó tỉnh Sóc Trăng và thử nghiệm một số phác đồ điều trị bệnh nấm lông da trên chó..
- Đối với lông dùng nhíp nhổ từng cọng lông có đầy đủ lông và bao lông, da bệnh dùng dao vô trùng cạo ở rìa vùng da có bệnh tích đến khi rớm máu, hay dùng dao vô trùng cạo những mảng nhỏ ở móng và vảy ở rãnh quanh móng..
- (1995), Murray, (1995) để định danh các loại nấm ký sinh và gây bệnh trên lông, da chó..
- 2.3 Thử nghiệm điều trị.
- Thí nghiệm được tiến hành trên 10 con chó bệnh (5 con x 2 lần lập lại) cho mỗi thử nghiệm điều trị của các phác đồ 1, 2, 3..
- Phác đồ 2: Itraconazol uống liều 30 mg/kgP 1 lần /ngày và tắm Ketoconazol 1 ml/kgP, 2 lần/ngày.
- 3 KẾT QUẢ THẢO LUẬN.
- 3.1 Kết quả khảo sát tình hình nhiễm nấm lông, da của chó ở một số địa điểm khảo sát của tỉnh Sóc Trăng.
- Bảng 1: Tỷ lệ nhiễm nấm ở lông, da của chó tại các địa điểm khảo sát thuộc tỉnh Sóc Trăng Địa điểm Số con.
- khảo sát Số con nghi bệnh nấm Số con nhiễm nấm Số con Tỷ lệ.
- Số con Tỷ lệ.
- TP Sóc Trăng H.
- Tổng Bệnh nấm trên lông da của chó ở tỉnh Sóc Trăng chiếm tỷ lệ khá cao (8,75.
- Sở dĩ, chó mắc bệnh nấm lông, da khá nhiều là do với những điều kiện tự nhiên nóng ẩm quanh năm của các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long rất thích hợp cho sự tồn tại và phát triển của nấm, các bệnh do nấm rất dễ lây lan khi chó sống chung hoặc tiếp xúc trực tiếp với nhau.
- Thêm vào đó là sự hiểu biết về phòng trị bệnh nấm cho chó của người nuôi còn hạn chế.
- Kết quả nghiên cứu của chúng tôi tương đương với kết quả khảo sát của Đoàn Thị Hồng Phấn (2009), tỷ lệ chó bệnh trên lông da do các loài nấm trên chó nuôi ở thành phố Cần Thơ là 8, 55.
- Trong đó, chó bị bệnh nấm lông da tại thành phố Sóc Trăng chiếm tỷ lệ cao nhất (11,24%) kế đến là huyện Long Phú (8,76.
- 3.2 Kết quả khảo sát tình hình nhiễm nấm lông, da chó theo lứa tuổi.
- Bảng 2: Tỷ lệ nhiễm nấm theo lứa tuổi của chó.
- Lứa tuổi Số ca nghi bệnh Số ca nhiễm nấm Tỷ lệ.
- Kết quả cho thấy, chó nhỏ hơn 1 năm tuổi bị nhiễm với tỷ lệ nhiễm cao nhất (46,33.
- kế đến là tỷ lệ nhiễm ở chó từ 1 đến 3 năm tuổi (36,66.
- và thấp nhất là tỷ lệ nhiễm ở chó lớn hơn 3 năm tuổi (15,33.
- Điều đó chứng tỏ rằng tỷ lệ nhiễm nấm lông, da có liên quan mật thiết với từng nhóm tuổi của chó, tỷ lệ nhiễm nấm giảm dần theo tuổi chó.
- Kết quả thí nghiệm của chúng tôi tương tự với nghiên cứu, nhận định của Lewis et al.
- Ngoài ra, hàng rào bảo vệ của da chó con chưa hoàn chỉnh cũng góp phần làm cho chúng dễ mắc bệnh hơn (Gram, 2002)..
- Theo báo cáo của Uwe Streitferdt (1994), chó ở độ tuổi dưới 3 năm thường thích lăn tròn trên mặt đất, cho nên vô tình đã làm cho vi nấm có cơ hội bám vào lông, da của chúng đợi cơ hội gây bệnh khi có điều kiện thuận lợi.
- 3.3 Kết quả khảo sát tình hình nhiễm nấm lông, da chó theo kiểu lông.
- Bảng 3: Tỷ lệ nhiễm nấm lông, da theo kiểu hình lông dài và lông ngắn (n= 295).
- Chó kiểu hình lông dài có 192 con nhiễm nấm, chiếm tỷ lệ 65,08.
- Thực tế cho thấy, chó lông dài dễ phát ra mùi hôi nhanh hơn chó lông ngắn, nếu điều kiện chăm sóc kém hoặc bộ lông luôn trong tình trạng ẩm ướt, hệ vi sinh vật khu trú trên lông và môi trường xung quanh, đặc biệt theo Nguyễn Vĩnh Phước (1978) môi trường đất là nơi trú ngụ của hầu hết các loài nấm gây bệnh trên lông, da.
- Những yếu tố trên đã làm tăng nguy cơ mắc bệnh nấm của chó có bộ lông dài cao hơn chó lông ngắn..
- 3.4 Kết quả định danh các giống nấm ký sinh trên lông, da chó ở tỉnh Sóc Trăng Bảng 4: Tỷ lệ nhiễm các giống nấm trên lông, da chó tại tỉnh Sóc Trăng (n=295).
- STT Giống nấm Số mẫu nhiễm Tỷ lệ.
- 16 5,76 8 Các giống nấm khác 15 5,42.
- (con) Tỷ lệ.
- Qua kết quả bảng 4 cho thấy, các loài nấm hiện diện trên lông da của chó tại 4 địa điểm khảo sát thuộc tỉnh Sóc Trăng là rất phức tạp.
- Chúng tôi đã định danh được 7 giống nấm khác nhau.
- Trong đó, chiếm tỷ lệ cao nhất là Aspergillus (80,34.
- Và sự sai khác về tỷ lệ nhiễm các giống nấm nầy là rất có ý nghĩa, (P<0,01).
- Như vậy là chó tại Sóc Trăng không chỉ bệnh nấm với tỷ lệ khá cao mà thành phần các giống nấm ký sinh trên lông, da cũng rất đa dạng và phức tạp.
- Các giống nấm hiện diện phổ biến là Aspergilus spp.
- Kết quả khảo sát của chúng tôi tương tự với kết quả nghiên cứu của Huỳnh Minh Triết (2007) là nấm Aspergillus nhiễm trên lông chó tại TP.
- Sở dĩ, giống nấm Aspergillus có tỷ lệ cao nhất là vì theo Elmer et al.
- 3.5 Kết quả định danh các loài nấm của các giống nấm gây bệnh trên lông, da chó ở tỉnh Sóc Trăng.
- Bảng 5: Tỷ lệ nhiễm các loài nấm lông, da trên chó đã phân lập được (n=295).
- STT Loài nấm ký sinh Số mẫu nhiễm Tỷ lệ.
- Trong 7 giống đã phân lập định danh trên chó bệnh nấm lông da ở Sóc Trăng, có 6 giống nấm định danh được đến loài.
- Kết quả cho thấy, trong cùng một mẫu nhiễm cùng lúc cả 3 loài Aspergillus, và sự khác nhau giữa 3 loài Aspergillus niger (51,18.
- Kết quả này tương tự với nghiên cứu của Kwon-Chung (1992) cho rằng trong khoảng 20 giống Aspergillus chỉ có 3 loài.
- Aspergillus fumigatus, Aspergillus niger và Aspergillus flavus gây bệnh phổ biến trên thế giới..
- canis chiếm tỷ lệ cao nhất (24,74.
- mentagrophytes chiếm tỷ lệ cao nhất (23,39.
- Thật vậy, loài Trichophyton mentagrophytes nhiễm cao là do đây là loài chủ yếu gây bệnh.
- “ringworm” trên chó so với các loài còn lại gây bệnh nấm lông, da như nhận định của Pascoe (The meck, 1998).
- Candida albicans là loài duy nhất chúng tôi phát hiện trên chó bệnh nấm lông da ở tỉnh Sóc Trăng, đây cũng là loài gây bệnh phổ biến trên người và động vật (Nguyễn Vĩnh Phước, 1978).
- Loài Epidermophyton floccosum là loài duy nhất của nhóm nấm Epidermophyton gây bệnh nấm lông, da chủ yếu ở động vật (The meck, 1998), tỷ lệ nhiễm không cao (5,76.
- thấp nhất trong các loài gây bệnh nấm da trên chó.
- Hình ảnh các loài nấm định danh được trên chó bệnh ở Sóc Trăng được minh họa từ hình 1-11..
- 3.6 Tỷ lệ nhiễm ghép và kiểu ghép của các giống nấm gây bệnh trên lông da chó tại tỉnh Sóc Trăng.
- Bảng 6: Tỷ lệ nhiễm ghép và kiểu ghép của các giống nấm lông, da trên chó (n=285) Số giống nấm/ cá thể.
- (con) Tỷ lệ nhiễm.
- Kết quả nghiên cứu cho thấy, chó bị bệnh lông da do các giống nấm ở tỉnh Sóc Trăng là đa dạng và phức tạp.
- Trên cùng một con chó bệnh không chỉ nhiễm có một loại nấm duy nhất mà có thể nhiễm cùng một lúc từ 2 cho đến 7 giống nấm khác nhau.
- Trong đó, nhiễm cao nhất là 2 đến 4 giống nấm, chiếm tỷ lệ lần lượt là 24,06.
- Tỷ lệ nhiễm ghép thấp hơn thấy ở 5 giống nấm (14,23.
- Tỷ lệ nhiễm ghép từ 6 cho đến 7 giống chỉ xảy ra rải rác trên tổng số chó bệnh khảo sát ở tỉnh Sóc Trăng và rất hạn chế.
- Sở dĩ chó bị nhiễm ghép nhiều giống nấm trên một cá thể, trước hết là do trong môi trường nóng ẩm có sự tồn tại đồng thời nhiều giống nấm, có nhiều giống nấm giống nhau về điều kiện sống cũng như đặc tính gây bệnh.
- Chẳng hạn như các loài Microsporum Trichophyton ưa môi trường giàu keratin nên thường ký sinh và gây bệnh nguyên phát cho lông, da, móng.
- Sự sai khác về tỷ lệ các giống nấm nhiễm ghép từ 2 – 7 giống là rất có ý nghĩa thống kê (P <.
- 3.7 Kết quả khảo sát hiệu quả các phác đồ điều trị bệnh nấm lông, da trên chó.
- Bảng 7: Hiệu quả điều trị của các phác đồ.
- Qua các phác đồ trên cho thấy, tỷ lệ điều trị khỏi bệnh nấm lông, da trên chó đạt 100% sau 4 đến 6 tuần.
- Trong đó, phác đồ 3 có hiệu quả cao nhất vì 90% trị khỏi sau 2 tuần, cụ thể với 4 con chó khỏi bệnh sau 1 tuần (40.
- so với phác đồ 1, 2.
- Với phác đồ 2, chỉ có 3 con chó trị khỏi sau 2 tuần (30.
- Còn phác đồ 1 chỉ trị khỏi sau 3 tuần (1 con khỏi, 10.
- Một số hình ảnh nấm bệnh trên lông da chó Phác.
- Từ các kết quả nghiên cứu các loại nấm ký sinh và gây bệnh trên lông, da của chó tại Sóc Trăng chúng tôi có một số kết luận sau:.
- Có sự lưu hành các giống nấm gây bệnh trên lông, da chó ở tỉnh Sóc Trăng khá cao (8,75.
- Tỷ lệ bệnh nấm lông da cho ở tỉnh Soc Trăng giảm theo tuổi và phụ thuộc vào địa điểm khảo sát..
- Có 7 giống nấm phổ biến gây bệnh nấm trên lông da chó, phổ biến nhất là giống Aspergillus (80,34.
- Cả 3 phác đồ đều có hiệu quả điều trị khỏi bệnh sau 4-6 tuần.
- Đoàn Thị Hồng Phấn (2009), Chẩn đoán và điều trị bệnh nấm da ở chó tại Bệnh xà Thú y Trường Đại Học Cần Thơ, Luận văn tốt nghiệp, Đại học Cần Thơ..
- Huỳnh Minh Triết (2007), Phân lập và định danh một số nấm hiện diện trên lông chó nuôi tại TP.
- Lê Ngọc Oanh (2001), Bệnh nấm vùng nhiệt đới