- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI. - TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN. - MỘT SỐ VẤN ĐỀ MÔI TRƢỜNG. - TẠI KHU VỰC MỎ SẮT THẠCH KHÊ - HÀ TĨNH VÀ ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ. - LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC. - Chuyên ngành : Khoa học Môi trường Mã số : 60440301. - NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:. - Tôi xin gửi tới các thầy cô giáo trong khoa Môi trường, trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội lời cảm ơn sâu sắc vì sự quan tâm và những ý kiến đóng góp quí báu cho đề tài luận văn.. - Xin cảm ơn các lãnh đạo, cô chú, anh chị trong Cục Thẩm định và Đánh giá tác động môi trường, Tổng cục Môi trường đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong xuốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn.. - 1.1.Tài nguyên. - Tài nguyên. - Phân loại tài nguyên. - Tính chất tài nguyên. - Các loại tài nguyên khoáng sản ở nước ta. - Vấn đề khai thác tài nguyên và môi trƣờng. - Khai thác tài nguyên khoáng sản. - Tình hình khai thác quặng sắt trên thế giới. - Tình hình khai thác các mỏ sắt ở Việt Nam. - Quản lý môi trường trong khai thác khoáng sản. - Khái quát về điều kiện tự nhiên và KT-XH khu vực Thạch Khê. - CHƢƠNG 3 - NỘI DUNG NGHIÊN CỨU. - Thực trạng khai thác tại khu vực mỏ sắt Thạch Khê, Hà Tĩnh. - Thực trạng chất lƣợng môi trƣờng khu vực mỏ sắt Thạch Khê. - Thực trạng chất lượng môi trường không khí. - Thực trạng chất lượng môi trường nước. - Thực trạng chất lượng môi trường đất. - Tác động đến Hệ sinh thái và cảnh quan môi trường. - Các vấn đề xung đột tự nhiên. - Một số vấn đề môi trƣờng chính và giải pháp đã và đang thực hiện. - Xác định các vấn đề môi trường chính. - Công tác BVMT Dự án đã thực hiện. - Đề xuất các giải pháp quản lý môi trƣờng. - Đối với cấp quản lý nhà nước thuộc thẩm quyền trung ương và địa phương. - Các giải pháp về quản lý môi trường đối với Chủ dự án. - Đề xuất giải pháp kỹ thuật. - 1 Bảng 1.1 Trữ lượng quặng sắt ở một số nước thế giới 13 2 Bảng 1.2 Trữ lượng và tài nguyên dự báo quặng sắt ở VN 15 3 Bảng 1.3 Thành phần hóa học của quặng sắt mỏ Thạch. - 4 Bảng 3.1 Các chỉ tiêu cơ bản về biên giới và trữ lượng khai trường. - 5 Bảng 3.2 Kết quả phân tích chất lượng không khí và tiếng ồn 2015. - 6 Bảng 3.3 Kết quả phân tích chất lượng nước thải 41 7 Bảng 3.4 Kết quả đo đạc, phân tích các chỉ tiêu nước mặt 45 8 Bảng 3.5 Kết quả đo đạc, phân tích các chỉ tiêu nước. - 9 Bảng 3.6 Kết quả đo đạc, phân tích các chỉ tiêu nước biển 47 10 Bảng 3.7 Tổng hợp kết quả quan trắc chất lượng môi. - trường đất khu vực dự án. - 11 Bảng 3.8 Ma trận môi trường của dự án giai đoạn xây dựng, hoạt động. - 12 Bảng 3.9 Khối lượng đất đá bóc đối với từng loại 60. - 13 Bảng 3.10 Lượng nước chảy vào khai trường 62. - 14 Bảng 3.11 Sự phân bố nước ngầm ở các tầng đất đá 63. - 1 Hình 1.1 Sơ đồ Mối quan hệ giữa con người, tài nguyên thiên nhiên và môi trường. - 2 Hình 1.2 Vị trí địa lý khu vực thực hiện dự án 22 3 Hình 3.1 Sơ đồ công nghệ sản xuất kèm dòng thải 34 4 Hình 3.2 Sơ đồ quy trình các hoạt động của dự án 35 5 Hình 3.3 Sơ đồ tổng mặt bằng dự án mỏ sắt thạch khê 37 6 Hình 3.4 Diễn biến độ ồn tại các vị trí quan trắc 39 7 Hình 3.5 Diễn biến hàm lượng bụi tại các vị trí quan trắc 39. - 8 Hình 3.6 Biều đồ So sánh hàm lượng bụi TSP, SO 2 và NO 2 với QCVN05:2013/BTNMT. - 9 Hình 3.7 Biểu đồ diễn biến hàm lượng các chất hữu cơ 43 10 Hình 3.8 Biểu đồ diễn biến hàm lượng TSS tại các vị trí. - 11 Hình 3.9 Biểu đồ diễn biến hàm lượng (Fe, Mn) tại các vị trí quan trắc. - 12 Hình 3.10 Đề xuất Sơ đồ quản lý môi trường của Dự án 70. - BVMT Bảo vệ môi trường. - BTNMT Bộ Tài nguyên và Môi trường ĐTM Đánh giá tác động môi trường GPMB-TĐC Giải phóng mặt bằng tái định cư GTGH Giá trị giới hạn. - HTKT Hệ thống khai thác QPPL Quy phạm pháp luật QCVN Qui chuẩn Việt Nam TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam TNTN Tài nguyên thiên nhiên. - Quặng sắt Thạch Khê là một nguồn tài nguyên dồi dào, có thể đáp ứng nhu cầu nguyên liệu phục vụ cho công nghiệp gang thép của Đất nước ở hiện tại và tương lai. - Tuy nhiên, Thạch Khê lại là một khu vực có điều kiện địa chất và tự nhiên cực kỳ phức tạp do thân khoáng sàng nằm sát biển, quặng phân bố sâu dưới mực nước biển, có lớp đất phủ mềm yếu, bở rời và nước ngầm khá phức tạp…do vậy, để khai thác được thân quặng này sẽ tiềm ẩn nhiều sự cố không những về mặt công nghệ mà còn rủi ro về môi trường khi tiến hành khai thác.. - Mỏ quặng sắt Thạch Khê được phát hiện từ những năm khi tiến hành lập bản đồ toàn miền Bắc. - Từ năm các chuyên gia đã tiến hành thăm dò chi tiết địa chất mỏ khu vực này. - Mặc dù còn nhiều ý kiến chưa thống nhất về khả năng khai thác và sử dụng quặng sắt Thạch Khê nhưng tất cả các nghiên cứu trên đều cho rằng “Mỏ quặng sắt Thạch Khê là mỏ quặng sắt có trữ lượng lớn nhất Việt nam, quặng có hàm lượng sắt cao (Fe ~ 60. - so với quặng sắt của một số nước trên thế giới” [10].. - Dự án Đầu tư khai thác, tuyển và xử lý quặng sắt mỏ Thạch Khê (sau đây gọi tắt là Dự án) là một dự án khai thác quặng sắt trọng điểm của Việt Nam, đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án vào năm 2008. - Dự án đi vào hoạt động có nhiều tác động tích cực không những cho khu vực mỏ và vùng phụ cận thuộc tỉnh Hà Tĩnh mà còn cho cả nền kinh tế Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. - Tuy nhiên, bên cạnh các tác động tích cực, hoạt động của Dự án cũng đã gây ra những tác động tiêu cực đối với môi trường tự nhiên và môi trường xã hội của khu vực mỏ và vùng phụ cận. - Sau khi Dự án đi vào hoạt động vài năm gần đây, do ảnh hưởng của nhiều yếu tố về kinh tế và vốn đầu tư nên Dự án đã tạm dừng hoạt động một thời gian, đến năm 2013 Dự án được điều chỉnh lại thiết kế, thu nhỏ quy mô dự án, và thay đổi phương. - án đổ thải lấn ra biển nhiều hơn so với phương án cũ nhằm hạn chế cát bay và giảm thiểu khả năng sự cố tràn nước biển vào moong trong quá trình khai thác [5].. - So với các loại dự án khai thác mỏ, Dự án nêu trên là dự án sử dụng nhiều quỹ đất, điều kiện khai thác rất phức tạp, nhạy cảm về dư luận xã hội, đặc biệt có nguy cơ tiềm ẩn lớn về môi trường. - Do vậy, việc nghiên cứu xác định những vấn đề môi trường chính và đề ra các biện pháp giải quyết phù hợp là vấn đề đang đặt ra cho các nhà khoa học trong và ngoài nước quan tâm. - Từ những lý do trên, đề tài luận văn với tiêu đề “Một số vấn đề môi trường tại khu vực mỏ sắt Thạch Khê - Hà Tĩnh và đề xuất các giải pháp quản lý” là một đề tài mang tính cấp thiết, có tính thời sự và được thực hiện với mục tiêu và nội dung chính dưới đây:. - Đánh giá được thực trạng chất lượng môi trường khu vực mỏ sắt Thạch Khê, Hà Tĩnh trong giai đoạn gần đây.. - Xác định được một số vấn đề môi trường do hoạt động khai thác và chế biện quặng tại mỏ sắt Thạch Khê, Hà Tĩnh.. - Đề xuất một số giải pháp quản lý môi trường phù hợp.. - Nội dung và phạm vi nghiên cứu:. - Nghiên cứu tổng quan về thực trạng khai thác.. - Nghiên cứu về thực trạng môi trường của khu vực dự án mỏ sắt Thạch Khê.. - Nghiên cứu về một số vấn đề môi trường phát sinh trong khai thác sắt tại mỏ sắt Thạch Khê.. - Nghiên cứu đề xuất các giải pháp quản lý và một số giải pháp kỹ thuật phục vụ công tác bảo vệ môi trường khu vực mỏ Thạch Khê.. - Bộ Tài nguyên và Môi trường (2009), Báo cáo về việc quản lý công tác bảo vệ môi trường của Dự án khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê.. - Công ty Cổ phần sắt Thạch Khê (2013), Báo cáo về việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường Dự án “Đầu tư khai thác và tuyển quặng Sắt mỏ Thạch Khê, Hà Tĩnh".. - Công ty Cổ phần sắt Thạch Khê (2013), Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát môi trường Dự án "Đầu tư khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê, Hà Tĩnh". - đợt 1, gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường theo Văn bản số 38/BC-TCMT ngày . - đợt 2, gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường theo Văn bản số 48/BC-TCMT ngày . - Công ty Cổ phần Tin học, Công nghệ, Môi trường – Vinacomin (2013), Báo cáo đánh giá tác động môi trường Dự án “Điều chỉnh khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê, Hà Tĩnh”.. - Phùng Mạnh Đắc (2005), Nghiên cứu đánh giá tác động của Luật Khoáng sản đối với sự phát triển ngành mỏ Việt Nam, Liên hiệp các Hội KH và KT Việt Nam, Hà Nội.. - Hồ Sĩ Giao, Bùi Xuân Nam, Nguyễn Anh Tuấn (2009), Khai thác khoáng sản rắn bằng phương pháp lộ thiên, Nxb Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội.. - Lưu Đức Hải (2013) Giáo trình Quản lý tổng hợp Tài nguyên và môi trường, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.. - Hỏi đáp về tài nguyên và môi trường. - Lê Văn Khôn (2011), Báo cáo tổng hợp kết quả khoan khảo sát địa chất công trình mỏ sắt Thạch Khê, Hà Tĩnh, Liên đoàn địa chất Bắc Trung Bộ, Hà Tĩnh.. - Trần Hiếu Nhuệ (2010) Giáo trình Tài nguyên, môi trường và quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội.. - Lê Đức Phương (2011), Điều chỉnh dự án khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê – Hà Tĩnh, Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư mỏ và Công nghiệp – Vinacomin, Hà Nội. - Lưu Văn Thực (2014), Nghiên cứu công nghệ khai thác đối với các mỏ quặng sắt lộ thiên dưới mức thoát nước tự chảy trong điều kiện địa chất và địa chất thủy văn phức tạp của Việt Nam, Luận án Tiến sĩ Kỹ thuật, Trường Đại học Mỏ - Địa chất Hà Nội.. - Mai Thế Toản (2009), Nghiên cứu cơ sở lý thuyết và thực tiễn nhằm xây dựng bản hướng dẫn chi tiết ĐTM cho ngành khai thác mỏ lộ thiên, Luận án Tiến sĩ Kỹ thuật, Trường Đại học Mỏ - Địa chất Hà Nội.. - Tổng cục Môi trường (2012), Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ Kiểm tra, giám sát môi trường Dự án "Đầu tư khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê, Hà Tĩnh". - Tổng cục Môi trường (2013), Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ Kiểm tra, giám sát môi trường Dự án "Đầu tư khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê, Hà Tĩnh".. - Đỗ Ngọc Tước (2010), Nghiên cứu hoàn thiện công nghệ khai thác các mỏ quặng sắt (gốc) lộ thiên Việt Nam, Báo cáo tổng kết đề tài, Viện Khoa học Công nghệ Mỏ-Vinacomin, Hà Nội. - Viện nghiên cứu chiến lược chính sách Công nghiệp, Quy hoạch phân vùng điều tra, thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng sắt giai đoạn có xét đến năm 2020, Hà Nội.. - Viện Công nghệ mới - Viện Khoa học Quân sự , Tập báo cáo kết quả quan trắc môi trường tại mỏ Thạch Khê, Hà Tĩnh các năm 2013, năm 2014, năm 2015.. - Viện Khoa học và Công nghệ mỏ - luyện kim (2008), Báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án “Đầu tư khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê, Hà Tĩnh, Việt Nam”.. - Quyết định số 124/2006/QĐ-TTg ngày 30/5/2006 của Thủ tướng Chính phủ v/v “Phê duyệt quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng sắt đến năm 2010, định hướng đến năm 2020”.