- TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN. - NGHỀ THÊU REN AN HÒA. - HUYỆN THANH LIÊM, TỈNH HÀ NAM . - Hà Nội – 2014. - MT tỉnh Hà Nam, sở Công Nghiệp, phòng Thống kê huyện Thanh Liêm, ban Thống kê và UBND xã Thanh Hà đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong việc cung cấp tư liệu quý báu để tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu này.. - Xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến bác, chú, anh, chị, các nghệ nghệ nhân ở làng nghề thêu ren An Hòa đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi thực hiện đề tài này.. - 5 Chương 1: NGHỀ THÊU REN AN HÒA ĐẦU NHỮNG NĂM ĐỔI MỚI . - 1.1 Khái quát về nghề thêu ren An Hòa trước đổi mớiError! Bookmark not defined.. - 1.1.1 Khái quát về làng An Hòa. - 1.1.2 Sự hình thành và tồn tại của nghề thêu ren An Hòa trước năm Error! Bookmark not defined.. - 1.2 Sự thăng trầm của nghề trong những năm . - 1.2.1 Hình thức tổ chức sản xuất. - 2.1.2 Hoạt động sản xuất. - 2.1.3 Lao động tham gia làm nghề thêu renError! Bookmark not defined.. - Chương 2: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA NGHỀ THÊU REN AN HÒA TRONG NHỮNG NĂM 1996- 2010. - 2.1 Những nhân tố thuận lợi mới cho sự phát triển nghề. - 2.2 Sự phát triển của nghề thêu ren An Hòa trong cơ chế mới. - 2.2.1 Hình thức tổ chức sản xuất. - 2.2.2 Hoạt động sản xuất. - 2.2.3 Lao động tham gia làm nghề thêu ren. - Chương 3: MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂNError! Bookmark not defined.. - 3.1 Một số nhận xét đánh giá. - 3.1.1 Đặc điểm chính của nghề thêu ren làng An HòaError! Bookmark not defined.. - 3.1.2 Những thay đổi chính của nghề thêu ren làng An Hòa trong cơ chế mới. - 3.1.3 Vai trò của nghề thêu ren đối với sự phát triển của làng An HòaError! Bookmark not defined.. - 3.2 Một số khó khăn và kiến nghị giải pháp Error! Bookmark not defined.. - 3.2.1 Một số khó khăn. - 3.2.2 Kiến nghị giải pháp để phát triển nghề thêu renError! Bookmark not defined.. - NN&PTNT : Nông nghiệp và phát triển nông thôn. - CNH - HĐH : Công nghiệp hoá - hiện đại hoá. - CN - TTCN : Công nghiệp và Tiểu thủ công nghiệp TTCN : Tiểu thủ công nghiệp. - GTSX : Giá trị sản xuất. - Bảng 2.1: Kết quả sản xuất kinh doanh bình quân của 1 hộ năm 2010Error! Bookmark not defined.. - Bảng 2.2: Số lượng các loại hình tổ chức sản xuất, kinh doanh hàngError! Bookmark not defined.. - Bảng 2.3: Hoạt động sản xuất của một số cơ sở ở làng nghề thêu renError! Bookmark not defined.. - An Hòa. - Bảng 2.4: Tình hình sử dụng lao động trong các cơ sở sản xuất hàng thêu ren ở An Hòa năm 2010. - Bảng 2.5: Thu nhập của người lao động trong những năm 2007- 2010Error! Bookmark not defined.. - Bảng 2.6: Chất lượng lao động làng nghề thêu ren An Hòa năm 2010Error! Bookmark not defined.. - Bảng 2.7 : Tình hình huy động vốn của 1 hộ điều tra năm 2010Error! Bookmark not defined.. - Bảng 2.8: Thứ tự xuất khẩu hàng thêu ren theo thị phần năm 2010Error! Bookmark not defined.. - Bảng 2.9: Kim ngạch xuất khẩu hàng thêu ren An Hòa theo nước/khu vực năm 2010. - Bảng 3.10: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế làng nghề An Hòa nămError! Bookmark not defined.. - Trong đó, vấn đề làng nghề và nghề thủ công truyền thống đang trở thành mối quan tâm không chỉ của ngành bảo tồn bảo tàng mà còn của nhiều lĩnh vực văn hóa khác. - Làng nghề thêu ren An Hòa của xã Thanh Hà, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam là một trong những làng nghề truyền thống như vậy.. - Nói đến Hà Nam hẳn ai trong chúng ta cũng biết đến một địa danh gắn liền với những di chỉ khảo cổ như trống đồng Ngọc Lũ, Lễ hội tịch điền hay những danh nhân đã từng vang danh một thời như Tam nguyên Yên đổ Nguyễn Khuyến, nhà văn Nam Cao… Nhưng có lẽ ít ai biết đến nơi đây còn là mảnh đất có nhiều nghề thủ công truyền thống như nghề thêu ren, nghề làm trống Đọi Tam, nghề gốm Quyết Thành…. - Lịch sử các nghề thủ công truyền thống cho thấy có được nghề thì dễ nhưng để duy trì và phát triển nghề thì không dễ chút nào. - Hiện nay, có những nghề thủ công truyền thống từng tồn tại cả mấy trăm năm cũng đang đứng trước nguy cơ bị mai một bởi những lý do như: thiếu vốn đầu tư, thiếu quy hoạch, xã hội càng hiện đại thì càng thờ ơ với những sản phẩm thủ công, người dân ưa chuộng dùng hàng ngoại, cho đồ ngoại là hàng tốt nên dần coi nhẹ những thứ vốn gần gũi thân thiện với mình;. - Nghề thêu ren ở làng An Hòa xã Thanh Hà, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đã trở thành nghề truyền thống với lịch sử hơn 100 năm. - Sự hình thành của nghề thêu ren ở An Hòa có vai trò rất quan trọng không những giải quyết. - việc làm, tăng thu nhập cho người dân mà còn đóng góp giá trị kinh tế không nhỏ cho địa phương, thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và xây dựng nông thôn mới. - Từ khi hình thành cho đến nay, nghề thêu ren đã trải qua nhiều nấc thăng trầm gắn liền với những biến động của lịch sử có lúc tưởng chừng như người dân phải bỏ nghề, mất nghề. - Nhưng nhờ lòng yêu nghề, quyết tâm giữ nghề truyền thống của những người thợ thêu An Hòa cùng với sự quan tâm của các cấp chính quyền nên từ năm 1996 đến năm 2010 nghề thêu ren không những được khôi phục mà còn ngày càng phát triển hơn trước.. - Tồn tại hơn 100 năm trên mảnh đất này, nghề thêu ren có lúc thịnh lúc suy, nhưng dù thịnh hay suy, ở An Hòa không bao giờ vắng bóng những người thợ miệt mài bên khung thêu. - Tuy nhiên cũng như bao nghề thủ công truyền thống khác, nghề thêu ren ở An Hòa cũng đang đứng trước những thách thức mới như trình độ kỹ thuật chưa cao, chất lượng sản phẩm còn hạn chế, thiếu vốn, thị trường tiêu thụ ngày càng đòi hỏi khắt khe hơn.. - Vì vậy, việc nghiên cứu lịch sử nghề, đánh giá thực trạng của nghề đồng thời đưa ra một số giải pháp phát triển nghề là vấn đề có ý nghĩa quan trọng. - Do đó, tôi chọn đề tài: “Nghề thêu ren An Hòa, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình, với mong muốn muốn tìm hiểu về nghề thêu ren truyền thống dưới góc độ của khoa học lịch sử về sự hình thành, những thăng trầm của nghề thông qua hoạt động sản xuất, đề xuất một số giải pháp để phát triển nghề thêu ren trong những giai đoạn tiếp theo. - Đồng thời, góp một tiếng nói đồng thuận với người dân làm nghề, qua đó để mọi người biết trân trọng những giá trị mà nghề thêu. - Đặng Kim Chi (2002), Làng nghề Việt Nam và môi trường, Nxb Khoa học và Kỹ thuật.. - Chi cục bảo vệ môi trường (2008), Xử lý, giảm thiểu ô nhiễm môi trường các làng nghề trên địa bàn tỉnh Hà Nam năm 2008, Sở Tài nguyên &. - Môi trường tỉnh Hà Nam.. - Chính phủ (2004), Nghị định số 134/2004 NĐ-CP về khuyến khích phát triển công nghiệp nông thôn, Hà Nội.. - Chính phủ (2006), Nghị định số 66/2006 NĐ-CP về phát triển ngành nghề nông thôn, Hà Nội.. - Cục Thống kê tỉnh Hà Nam (2011), “Niên giám thống kê Hà Nam năm 2010”, UBND tỉnh Hà Nam.. - Dự án xây dựng mô hình phát triển nông thôn mới xã Thanh Hà- huyện Thanh Liêm tỉnh Hà Nam.. - Dự án quy hoạch phát triển ngành nghề nông thôn tỉnh Hà Nam đến năm 2010 của sở NN &PTNN tỉnh Hà Nam. - Nguyễn Văn Đại, Trần Văn Luận (1997), Tạo việc làm thông qua thông qua khôi phục và phát triển làng nghề truyền thống, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.. - Mai Thế Hởn (1998), Phát triển một số làng nghề truyền thống trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa vùng ven thủ đô, Nxb chính trị Quốc gia.. - Mai Thế Hởn, Hoàng Ngọc Hòa, Vũ Văn Phúc (2003), Phát triển làng nghề truyền thống trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.. - Bạch Quốc Khang, Bùi Đình Toái, Nguyễn Thị Thu Quế (2005), Sổ tay hướng dẫn xây dựng kế hoạch phát triển làng nghề sử dụng phương pháp có sự tham gia của cộng đồng, Nxb Nông nghiệp.. - Làng nghề Hà Nam tiềm năng và triển vọng, 2004, Sở Văn hóa Thông tin Hà Nam- Sở Công nghiệp Hà Nam, Nxb Công ty văn hóa trí tuệ Việt, Hà Nội.. - Hương Lan (2005), Làng nghề thêu truyền thống Thanh Hà- Xây dựng thương hiệu, nâng cao chất lượng, đẩy mạnh xuất khẩu”, Tạp chí Công nghiệp, tập 10 (số 1), tr.31.. - Đặng Lễ Nghi (Chủ nhiệm đề tài), (1999), Báo cáo đề tài khoa học cấp Bộ “Về phát triển thủ công nghiệp theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở vùng đồng bằng sông Hồng”, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.. - Dương Bá Phượng (2001), Bảo tồn và phát triển các làng nghề trong quá trình CHH- HĐH, Nxb Khoa học xã hội.. - Phòng ngành nghề nông thôn và tiêu thụ nông sản (2010), Báo cáo Đề án phát triển làng nghề tỉnh Hà Nam năm Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Hà Nam.. - Phòng QLCN và TTCN (2010), Báo cáo thực trạng làng nghề và nghề ở tỉnh Hà Nam năm 2010, Sở công nghiệp Hà Nam, 2010.. - Phạm Côn Sơn (2004), Làng nghề truyền thống Việt Nam, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội.. - Sở Công thương tỉnh Hà Nam, Chương trình phát triển Làng nghề tỉnh Hà Nam giai đoạn . - Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Hà Nam (2006), Đề án Phát triển làng nghề tỉnh Hà Nam giai đoạn . - Sở kế hoạch đầu tư tỉnh Hà Nam, Báo cáo rà soát điều chỉnh quy hoạch phát triển kinh tế xã hội tỉnh Hà Nam đến 2010, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hà Nam.. - Sở Tài Nguyên và Môi trường (2011), Thống kê đất đai tỉnh Hà Nam năm 2010, UBND tỉnh Hà Nam.. - Vũ Quốc Tuấn (2001), Làng nghề trong công cuộc phát triển đất nước, Nxb Tri thức.. - Phạm Văn Thành (2009), Hiện trạng môi trường làng nghề thêu ren An Hòa, xã Thanh Hà, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam và một số giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, Luận văn Thạc sĩ Trường Đại học Nông Nghiệp Hà Nội.. - Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Hà Nam.. - Uỷ ban nhân dân xã Thanh Hà (2010), Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010 và phương hướng nhiệm vụ năm 2011 . - Uỷ ban nhân dân xã Thanh Hà (2010), Báo cáo thành tích làng nghề năm. - 2010, Thanh Hà.. - Ủy ban nhân dân xã Thanh Hà (2010), Báo cáo Quy hoạch sử dụng đất đai xã Thanh Hà giai đoạn Thanh Hà.. - Ủy ban nhân dân huyện Thanh Liêm 2011, Báo cáo tình hình sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp năm 2010, Thanh Liêm.. - Ủy ban nhân dân huyện Thanh Liêm (2006), Đề án phát triển tiểu thủ công nghiệp - làng nghề giai đoạn Thanh Liêm.. - Ủy ban nhân dân huyện Thanh Liêm (2010), Báo cáo tình hình thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội 5 năm Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm giai đoạn . - Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam (2006), Đề án phát triển làng nghề tỉnh Hà Nam giai đoạn Hà Nam.. - Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam (2004), Quyết định số 208/QĐ- UB ban hành Quy định về tiêu chuẩn làng nghề tiểu thủ công nghiệp tỉnh Hà Nam, Hà Nam.. - Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam (2007), Quyết định số 418/ QĐ- UBND bổ sung một số nội dung của Quyết định số 208/QĐ UB ngày Hà Nam.. - Ủy ban nhân dân xã Thanh Hà (2011), Báo cáo tình hình phát triển kinh tế xã hội năm 2010, Thanh Hà.. - Ủy ban nhân dân xã Thanh Hà, Báo cáo tình hình phát triển kinh tế xã hội 5 năm Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội Thanh Hà.. - Bùi Văn Vượng (1998), Làng nghề thủ công truyền thống Việt Nam, Nxb Văn hóa dân tộc.. - Trần Quốc Vượng, Đỗ Thị Hảo (1996), Nghề thủ công truyền thống Việt Nam và các vị tổ nghề, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội.. - Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Nam lần thứ XVII. - Trần Minh Yến (2003), Phát triển làng nghề truyền thống ở nông thôn Việt Nam trong quá trình CNH- HĐH, Luận án Tiến sĩ kinh tế, Viện Kinh tế học.