Nghiên cứu ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa đến thay đổi sử dụng đất và sinh kế người dân trên địa bàn phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân, thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2004-2013

- NGHIÊN CỨU ẢNH HƢỞNG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN SỬ DỤNG ĐẤT VÀ SINH KẾ NGƢỜI DÂN TRÊN ĐỊA BÀN PHƢỜNG BÌNH HƢNG HÕA B, QUẬN BÌNH TÂN,.
- NGHIÊN CỨU ẢNH HƢỞNG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN SỬ DỤNG ĐẤT VÀ SINH KẾ NGƢỜI DÂN TRÊN ĐỊA BÀN PHƢỜNG BÌNH HƢNG HÕA.
- B, QUẬN BÌNH TÂN, TP.
- Lời đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành của minh đến Ban giám hiệu, Ban chủ nhiệm khoa Sau đại học, Khoa Địa Lý cùng tất cả các thầy cô trƣờng Đại học Khoa học Tự Nhiên – Đại học Quốc Gia Hà Nội đã tận tình giảng dạy, hƣớng dẫn và giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập vừa qua..
- Em cũng xin phép đƣợc gửi lời cảm ơn đến Lãnh đạo Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất quận Bình Tân, Phòng Thống kê quận, Ủy ban nhân dân phƣờng Bình Hƣng Hòa B cùng các anh chị em đồng nghiệp cũng nhƣ các hộ dân tại phƣờng Bình Hƣng Hòa B đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi để em thu thập, điều tra số liệu và thực hiện luận văn này..
- Luận văn “Nghiên cứu ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa đến thay đổi sử dụng đất và sinh kế người dân trên địa bàn phường Binh Hưng Hòa B, Quận Bình Tân, Tp.
- Luận văn sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.
- Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
- CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA VÀ NHỮNG ẢNH HƢỞNG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN SỬ DỤNG ĐẤT VÀ SINH KẾ CỦA.
- Cơ sở lý luận về đô thị hóa 4.
- 1.1.1 Khái niệm, phân loại và chức năng của đô thị: 4 1.1.2.
- Vai trò của đô thị đối với sự phát triển kinh tế - xã hội 10.
- Khái niệm, một số vấn đề của đô thị hóa 11.
- Những ảnh hƣởng của đô thị hóa đến sử dụng đất, cơ cấu kinh tế 16 1.2.1.
- Đô thị hóa làm thay đổi nhu cầu sử dụng đất 16.
- Tác động của quá trình đô thị hóa đến sinh kế 16.
- Đặc điểm quá trình đô thị hóa trên thế giới và Việt Nam hiện nay 17.
- Tình hình đô thị hóa trên thế giới 17.
- 1.3.2 Tình hình đô thị hóa ở Việt Nam 20.
- ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU 27.
- Thực trạng phát triển kinh tế – xã hội 31.
- 2.2.3 Sự thay đổi trong hạ tầng đô thị.
- KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ẢNH HƢỞNG CỦA ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN SỬ DỤNG ĐẤT VÀ SINH KẾ NGƢỜI DÂN TRÊN ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU 34 3.1.
- Đánh giá hiện trạng sử dụng, biến động đất đai trên địa phƣờng Bình Hƣng Hòa B.
- Hiện trạng sử dụng đất đai.
- 3.1.2 Đánh giá hiện trạng cơ cấu đất đai tại phƣờng Bình Hƣng Hòa B qua công tác.
- Đánh giá các dự án đang triển khai trên địa bàn phƣờng Bình Hƣng Hòa B, quận.
- 3.2.1 Dự án khu dân cƣ Vĩnh Lộc, phƣờng Bình Hƣng Hòa B, quận Bình Tân 40.
- Công tác quy hoạch, kế hoạch trên địa bàn phƣờng Bình Hƣng Hòa B 50.
- 3.3.2 Kế hoạch sử dụng đất 51.
- Ảnh hƣởng của quá trình đô thị hóa đến sinh kế ngƣời dân tại phƣờng Bình Hƣng.
- Hòa B, quận Bình Tân 54.
- 3.4.1 Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế 54.
- Ảnh hƣởng của quá trình đô thị đến sinh kế ngƣời dân trên địa bàn phƣờng.
- Bình Hƣng Hòa B, quận Bình Tân 61.
- Đô thị hóa là quá trình tất yếu diễn ra không chỉ đối với nƣớc ta mà còn đối với các nƣớc trên thế giới, nhất là các nƣớc châu Á.
- Nền kinh tế càng phát triển thì quá trình đô thị hóa diễn ra với tốc độ ngày càng nhanh.
- Đô thị hóa góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế – xã hội của khu vực, nâng cao đời sống nhân dân.
- Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, quá trình đô thị hóa cũng phát sinh nhiều vấn đề cần giải quyết nhƣ: vấn đề việc làm cho nông dân bị mất đất, phƣơng pháp đền bù khi giải phóng mặt bằng, cách thức di dân, dãn dân Nếu không có một chiến lƣợc và giải pháp cụ thể, chung ta sẽ gặp nhiều vƣớng mắc và lúng túng trong quá trình giải quyết, đôi khi làm nảy sinh những vấn đề ngày càng phức tạp.
- Trong những năm qua, tốc độ đô thị hóa ở nƣớc ta diễn ra khá nhanh..
- Quận Bình Tân là đô thị mới đƣợc thành lập theo nghị định 130/NĐ-CP ngày của Chính Phủ [1] do tách từ Thị trấn An Lạc, xã Bình Hƣng Hoà, xã Bình Trị Đông và xã Tân Tạo của huyện Bình Chánh trƣớc đây.
- Trong những năm gần đây tốc độ đô thi hoá trên địa bàn quận diễn ra khá nhanh trong đó điển hình là phƣờng Bình Hƣng Hòa B.
- Hiện nay nhiều mặt kinh tế xã hội trên địa bàn quận Bình Tân nói chung và phƣờng Bình Hƣng Hòa B nói riêng cũng đang phát triển nhanh theo hƣớng đô thị hóa..
- Do đó, việc nghiên cứu ảnh hƣởng những vấn đề phát sinh trong quá trình đô thị hóa, từ đó đề xuất những giải pháp nhằm giải quyết vấn đề một cách cơ bản là việc làm cần thiết.
- Đó là cơ sở quan trọng cho việc nghiên cứu hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội trong quá trình đô thị hóa nhằm ổn định đời sống ngƣời dân, tạo tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn phƣờng Bình Hƣng Hòa B nói riêng, rộng hơn là địa bàn quận Bình Tân.
- Xuất phát từ thực tiễn ấy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu ảnh hƣởng của quá trình đô thị hóa đến thay đổi sử dụng đất và sinh kế ngƣời dân trên địa bàn phƣờng Binh Hƣng Hòa B, Quận Bình Tân, Tp.
- nhằm đánh giá những ảnh hƣởng của quá trình đô thị đến sự thay đổi sử dụng đất và đời sống ngƣời dân trên địa bàn phƣờng từ khi thành lập quận đến năm 2013, qua.
- đó đề xuất những giải pháp góp phần tạo sự cân bằng giữa quá trình đô thị hóa và ổn định cuộc sống ngƣời dân..
- Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1.
- Mục tiêu nghiên cứu.
- Đánh giá hiện trạng sử dụng đất, biến động đất đai trong quá trình đô thị hóa và những tác động đến đời sống ngƣời dân trên địa bàn phƣờng Bình Hƣng Hòa B..
- Đánh giá ảnh hƣởng của quá trình đô thị hóa đến sinh kế của ngƣời dân trên địa bàn phƣờng Bình Hƣng Hòa B..
- Đề xuất một số giải pháp nhằm tạo sự cân bằng cho cuộc sống ngƣời dân trong quá trình đô thị hóa..
- Nhiệm vụ nghiên cứu.
- Nghiên cứu đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội trên địa bàn phƣờng Bình Hƣng Hòa B, quận Bình Tân..
- Nghiên cứu quá trình đô thị hóa và sự thay đổi sử dụng đất tại phƣờng Bình Hƣng Hòa B, quận Bình Tân..
- Nghiên cứu ảnh hƣởng của quá trình đô thị hóa đến sinh kế ngƣời dân địa bàn phƣờng Bình Hƣng Hòa B, quận Bình Tân..
- Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, tiến hành đề xuất một số giải pháp sử dụng đất có hiệu quả góp phần hƣớng quá trình đô thị hóa cho mục tiêu phát triển kinh tế xã hội bền vững trên địa bàn phƣờng..
- Phạm vi nghiên cứu 3.1.
- Phƣờng Bình Hƣng Hòa B, quận Bình Tân, Tp Hồ Chí Minh 3.2.
- Phƣơng pháp nghiên cứu.
- Phƣơng pháp chọn điểm nghiên cứu.
- Là một trong những phƣờng có biến động về hiện trạng sử dụng đất khá lớn trên địa bàn quận Bình Tân, trong đó có sữ rõ nét do quá trình đô thị hóa với dự án khu công nghiệp Vĩnh Lộc và khu dân cƣ Vĩnh Lộc trong những năm trở lại đây..
- phƣờng Bình Hƣng Hòa B, quận Bình Tân đƣợc chọn làm điểm nghiên cứu của đề tài.
- Phƣơng pháp thu thập tài liệu, số liệu liên quan đến địa bàn nghiên cứu - Tài liệu thứ cấp: Là tài liệu sẵn có, đƣợc thu thập qua các hồ sơ tài liệu liên quan của quận, phƣờng.
- Đây là số liệu chủ yếu đƣợc dùng làm thông tin cho việc phân tích khái quát cơ sở lý luận và thực tiễn về đô thị hóa, đặc điểm địa bàn nghiên cứu và thực trạng quá trình đô thị hóa ở quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh..
- Nghiên cứu tham khảo kế thừa kết quả của các dự án nghiên cứu, các đề tài nghiên cứu liên quan đến ảnh hƣởng của quá trình đô thị hóa đến việc sử dụng đất nông nghiệp.
- Tổng hợp phân tích tài liệu nghiên cứu dựa vào thực trạng đô thị hóa và ảnh hƣởng của đô thị hóa đến hƣớng sử dụng đất trong các hộ dân phƣờng Bình Hƣng Hòa B;.
- căn cứ vào định hƣớng, mục tiêu cụ thể của địa phƣơng, từ đó đƣa ra dự báo về quy mô diện tích, quy mô dân số, cơ cấu kinh tế, phát triển không gian đô thị, mức độ và tốc độ đô thị hóa ở Bình Tân trong những năm tới.
- Trên cơ sở xây dựng bảng câu hỏi có nội dung hợp lý, tác giả đã khảo sát lấy ý kiến của nhân dân trên địa bàn nghiên cứu.
- Bảng hỏi đƣợc sử dụng để thu thập thông tin định lƣợng chung về sự biến đổi mức sống, thu nhập, cơ cấu lao động nghề nghiệp ở một số địa bàn khu vực.
- Kinh nghiệm thực tiễn của các chuyên gia hoạt động trong lĩnh vực quản lý đất đai, quy hoạch sử dụng đất ở Trung ƣơng và địa phƣơng, các viện, trƣờng.
- CHƢƠNG 1.CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA VÀ NHỮNG ẢNH HƢỞNG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN SỬ DỤNG.
- ĐẤT VÀ SINH KẾ CỦA NGƢỜI DÂN.
- Cơ sở lý luận về đô thị hóa.
- 1.1.1 Khái niệm, phân loại và chức năng của đô thị:.
- Định nghĩa về đô thị:.
- Đô thị là từ đƣợc cấu thành bởi hai bộ phận:.
- Phần “đô” chỉ chức năng hành chính, phần “thị’ có nghĩa là nơi buôn bán, biểu hiện của phạm trù hoạt động kinh tế.
- Hai bộ phận này có mối quan hệ đặc biệt, tƣơng tác hỗ trợ, bổ sung cho nhau trong quá trình hình thành và phát triển của một đô thị.
- hơn tính chất “đô”, nghĩa là coi trọng yếu tố kinh tế hơn.
- Có rất nhiều thuật ngữ để chỉ đô thị.
- Trên thế giới có các thuật ngữ nhƣ city, town (trong tiếng Anh), urbanized area, urban cluster (trong tiếng Mỹ)… Trong tiếng Việt có các từ chỉ đô thị nhƣ: thị tứ, thị trấn, thị xã, thành phố, thành thị [3].
- Ở Việt Nam, khái niệm đô thị có sự thay đổi theo thời gian, theo định nghĩa tại Thông tƣ số 34/2009/TT-BXD của Bộ Xây Dựng quy định chi tiết một số nội dung của Nghị định số 42/2009/NĐ-CP ngày 07 tháng 05 năm 2009 có nêu [4]: “Đô thị là khu vực tập trung dân cƣ sinh sống có mật độ cao và chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực kinh tế phi nông nghiệp, là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa hoặc chuyên ngành, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của quốc gia hoặc một vùng lãnh thổ, một địa phƣơng bao gồm nội thành, ngoại thành của thành phố.
- 1.1.1.2 Phân loại đô thị:.
- Theo quy định tại Điều 6 của Nghị định số 42/2009/NĐ-CP về phân loại đô thị của Chính phủ thì các tiêu chuẩn cơ bản để phân loại đô thị gồm:.
- Chức năng đô thị.
- 5 Bộ xây dựng (1995), Đô thị Việt Nam, tập 1, NXB Xây dựng Hà Nội 6 Bassand, Michel (2001), Đô thị hóa, khủng hoảng sinh thái và phát triển bền vững, NXB Trẻ.
- 8 Đàm Trung Phƣờng (2005), Đô thị Việt Nam, NXB Xây Dựng, Hà Nội.
- 9 Lê Du Phong (2002), Ảnh hưởng của đô thị hóa đến nông thôn ngoại thành Hà Nội – Thực trạng và giải pháp, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội..
- “Ban hành Nghị quyết mới của Bộ Chính trị về phát triển TP.Hồ Chí Minh”