Nghiên cứu tác động của Biến đổi khí hậu đến sinh kế và khả năng thích ứng của cộng đồng tại huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh

- NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐẾN SINH KẾ VÀ KHẢ NĂNG THÍCH ỨNG CỦA CỘNG ĐỒNG.
- TẠI HUYỆN CAN LỘC, TỈNH HÀ TĨNH.
- LUẬN VĂN THẠC SỸ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU.
- LUẬN VĂN THẠC SĨ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Chuyên ngành: BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Mã số: chương trình đào tạo thí điểm.
- Võ Thanh Sơn, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn tôi trong quá trình thực hiện luận văn và đã chỉ cho tôi phƣơng pháp nghiên cứu các vấn đề liên quan đến Sinh kế và thích ứng với Biến đổi khí hậu..
- Khi thực hiện luận văn, một điều rất may mắn cho tôi là đƣợc tham gia vào dự án Áp dụng chuỗi giá trị để cải thiện sinh kế nông thôn trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thiên tai ở tỉnh Hà Tĩnh do Trung tâm Phát triển Nông thôn Bền vững điều phối và thực hiện cùng với đối tác tại địa phƣơng.
- Tôi đƣợc kế thừa và học hỏi đƣợc từ các tài liệu nghiên cứu của các dự án quốc tế và trong nƣớc về Biến đổi khí hậu, sinh kế cũng nhƣ các kiến thức liên quan.
- Điều này giúp tôi có đƣợc phƣơng pháp nghiên cứu khoa học hiệu quả.
- Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy Cô thuộc Khoa Sau Đại Học, Đại Học Quốc Gia Hà Nội đã tận tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức và hỗ trợ trong suốt thời gian học tập nghiên cứu tại trƣờng..
- Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn tới các thành viên trong gia đình tôi và bạn bè, những ngƣời đã giúp đỡ động viên tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu..
- CHUƠNG I: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.
- Tổng quan về biến đổi khí hậu.
- Một số khái niệm về biến đổi khí hậu.
- Biến đổi khí hậu trên thế giới.
- Biến đổi khí hậu ở Việt Nam và tỉnh Hà Tĩnh.
- Tổng quan lý thuyết sinh kế.
- Những nghiên cứu tại Việt Nam.
- CHƢƠNG II: PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
- Các phƣơng pháp nghiên cứu.
- CHƢƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.
- Đặc điểm kinh tế xã hội huyện Can Lộc và các xã nghiên cứu.
- Đặc điểm vị trí địa lý, địa hình của huyện Can Lộc.
- Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội các xã nghiên cứu.
- Biến đổi khí hậu tại huyện Can Lộc.
- Tác động của Biến đổi khí hậu đến sinh kế của ngƣời dân.
- Tác động đến hoạt động chăn nuôi và sinh kế khác.
- Tác động lên hoạt động trồng lúa.
- Tác động lên sản xuất lúa nói chung.
- Tác động lên năng xuất lúa.
- Đánh giá năng lực thích ứng của cộng đồng.
- Năng lực thích ứng với Biến đổi khí hậu của chính quyền huyện Can Lộc.
- Công tác ứng phó với thiên tai của ngƣời dân tại địa bàn nghiên cứu.
- DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BĐKH Biến đổi khí hậu.
- CROPWAT Mô hình tính toán nhu cầu nƣớc của cây trồng CBDRM Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng DFID Bộ Phát triển Quốc tế Anh.
- ICASA Hiệp hội quốc tế nghiên cứu ứng dụng các mô hình nông nghiệp.
- IPCC Ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu MONRE Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng.
- SLF Khung Sinh kế bền vững.
- Hình 1.1 Biến động nhiệt độ toàn cầu 7.
- Hình 1.2 Mức tăng nhiệt độ trung bình năm vào cuối thế kỷ 21 so với giai đoạn theo các kịch bản.
- 10 Hình 1.3 Mức thay đổi lƣợng mƣa năm.
- 11 Hình 1.4 Nhiệt độ trình bình năm tại Hà Tĩnh 13 Hình 1.5 Khung sinh kế bền vững (DFID 2003) 16 Hình 3.1 Xu hƣớng biến đổi nhiệt độ của năm 38 Hình 3.2 Xu thế biến đổi nhiệt độ trung bình tháng 6 38 Hình 3.3 Xu thế biến đổi tổng lƣợng mƣa năm giai đoạn 1977.
- 39 Hình 3.4 Xu thế biến đổi tần suất xuất xuất hiện các đợt rét hại 41.
- Hình 3.5 Xu thế các đợt nắng nóng 42.
- Hình 3.6 Khung sinh kế (trồng lúa) chịu sự tác động của BĐKH 44 Hình 3.7 Tỷ trọng thu nhập theo ngành nghề tại các xã năm 2012 45 Hình 3.8 Đánh giá của ngƣời dân về năng suất trồng lúa 52 Hình 3.9 Tỷ lệ hộ gia đình tham gia vào các đoàn thể/nhóm tại địa.
- Hình 3.10 Trình độ học vấn của chủ hộ 60.
- Hình 3.11 Ngƣời dân nhận thông tin về BĐKH 66 Hình 3.12 Mức độ thay đổi về năng lực đào tạo 68 Hình 3.13 Mức độ thay đổi về năng lực thực đánh giá tính dễ bị tổn.
- 69 Hình 3.14 Mức độ thay đổi về năng lực thực hiện CBDRM 70.
- Hình 3.15.
- Hình 3.16 Nguồn thông tin về BĐKH nhận đƣợc của ngƣời dân từ chính quyền địa phƣơng.
- 72 Hình 3.17 Lý do ngƣời dân đƣợc tiếp cận nhiều hơn tới thông tin về.
- BĐKH và rủi ro thiên tai.
- 72 Hình 3.18 Sự thay đổi trong chuẩn bị của hộ gia đình trƣớc mùa lũ.
- 73 Hình 3.19 Các giải pháp thích ứng với BĐKH của ngƣời dân 75.
- Bảng 3.1 Điều kiện tự nhiên, xã hội của 3 xã nghiên cứu 34 Bảng 3.2 Diện tích và sản lƣợng của loại hình sản xuất chủ yếu.
- 35 Bảng 3.3 Loại hình sinh kế trong nông nghiệp có tiềm năng tăng.
- thu nhập theo đánh giá của ngƣời dân.
- 35 Bảng 3.4 Đánh giá mức độ tác động của các hiện tƣợng thời tiết.
- đến sản xuất lúa ở huyện Can Lộc.
- 48 Bảng 3.5 Diện tích lúa Hè thu bị ngập lụt ở huyện Can Lộc 50 Bảng 3.6 Mức độ tác động của các hiện tƣợng thiên tai tới lịch.
- mùa vụ sản xuất lúa tại các xã nghiên cứu.
- Thực tế trong thập niên 2000 vừa qua, Việt Nam phải hứng chịu sự tác động theo chiều hƣớng gia tăng về cƣờng độ lẫn số lƣợng các hiện tƣợng thiên tai có nguyên nhân do biến đổi khí hậu.
- Là một nƣớc nông nghiệp, có đông dân số tham gia vào lĩnh vực này và chủ yếu sống ở vùng nông thôn, đối tƣợng sản xuất nông nghiệp lại nhạy cảm với các vấn đề môi trƣờng, do đó ngành nông nghiệp sẽ là ngành chịu tác động nặng nề nhất do BĐKH.
- Theo đó đối với nông nghiệp, mục tiêu là nâng cao khả năng chống chịu và thích ứng với BĐKH nhằm giảm thiểu mức độ thiệt hại, đảm bảo phát triển bền vững trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn trong bối cảnh bị tác động bởi BĐKH..
- Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng năm 2009, Hà Tĩnh – một tỉnh ven biển thuộc vùng Bắc trung bộ, với địa hình hẹp và dốc, nằm trong vùng khí hậu chuyển tiếp của miền Bắc và miền Nam – sẽ là một trong những.
- Theo đánh giá của Trung tâm Khí tƣợng Thuỷ văn tỉnh Hà Tĩnh và các cơ quan chuyên môn, Hà Tĩnh là một trong những địa phƣơng chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu, đƣợc mệnh danh là "túi mƣa chảo lửa".
- Một tỉnh đƣợc coi là sẽ chịu nhiều tác động của Biến đổi khí hậu..
- Bên cạnh những ảnh hƣởng của biến đổi khí hậu, hiện nay, nông thôn Hà Tĩnh còn bộc lộ nhiều hạn chế: phát triển thiếu quy hoạch, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội còn yếu kém.
- Môi trƣờng ngày càng ô nhiễm, năng lực thích ứng, đối phó với thiên tai còn nhiều hạn chế.
- Đối với địa bàn huyện Can Lộc tỉnh Hà Tĩnh, thiên tai thƣờng xuyên xảy ra và cũng gây ảnh hƣởng lớn tới sinh kế, đặc biệt là trồng lúa của ngƣời nông dân.
- Tuy nhiên, ngƣời dân và chính quyền địa phƣơng chƣa có những biện pháp phù hợp để thích ứng với các hiện tƣợng thời tiết thiên tai này.
- Chính vì vậy em mong muốn thực hiện đề tài với tiêu đề “Nghiên cứu tác động của Biến đổi khí hậu đến sinh kế và khả năng thích ứng của cộng đồng tại huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh”.
- Việc lựa chọn huyện Can Lộc là do huyện này có những đặc điểm.
- Chƣơng trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu;.
- Kịch bản biến đổi khí hậu, nƣớc biển dâng cho Việt Nam.
- Khung khái niệm về sinh kế bền vững.
- Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng: Một số điển hình làm tốt.
- Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng: Một số mô hình quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng của các tổ chức CARE, Oxfam và World Vision.
- Các bài học kinh nghiệm và điển hình về quản lý rủi ro thiên tại dựa vào cộng đồng ở vùng cao Việt Nam.
- Sáng kiến mạng lƣới vận động chính sách về quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng tại Việt Nam (JANI).
- Ứng dụng mô hình Cropwat đánh giá năng suất lúa vùng đê bao tỉnh An Giang trong điều kiện biến đổi của các yếu tố khí tƣợng thủy văn.
- Dự báo tác động của biến đổi khí hậu đến sản xuất lúa ở huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.
- FAO, Tác động của BĐKH đến nông nghiệp Việt Nam, 2009.
- Biến đổi khí hậu: Tác động, khả năng ứng phó và một số vấn đề chính sách (Nghiên cứu trƣờng hợp đồng bào các dân tộc thiểu số vùng núi phía Bắc.
- Nhóm công tác biến đổi khí hậu (CCWG) và Nhóm công tác dân tộc thiểu số (EMWG).
- Lê Văn Thăng, Nguyễn Đình Huy, Hồ Ngọc Anh Tuấn, Nghiên cứu tác động của Biến đổi khí hậu và xây dựng mô hình thích ứng ở vùng trũng thấp tỉnh Thừa Thiên Huế.
- Đánh giá tổn thƣơng và khả năng thích nghi ở hộ gia đình trƣớc thiên tai và biến đổi khí hậu trong khu vực thuộc quận Bình Thủy và huyện Vĩnh Thạnh, thành phố Cần Thơ..
- Biến đổi khí hậu: Tác động, khả năng ứng phó và một số vấn đề về chính sách (Nghiên cứu trƣờng hợp đồng bào các dân tộc thiểu số vùng núi phía bắc).
- Nguyễn Văn Sửu, Khung sinh kế bền vững: Một cách phân tích toàn diện về phát triển và giảm nghèo.
- Phòng Nông nghiệp huyện Can Lộc, Báo cáo tình hình phát triển nông.
- Can Lộc.
- Phan Văn Tân, Cơ sở khoa học của biến đổi khí hậu;.
- Các mô hình ứng phó với biến đổi khí hậu: Kinh nghiệm tại một số tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam.
- Dự án “Xây dựng năng lực về biến đổi khí hậu cho các tổ chức xã hội dân sự”.
- Sở Tài Nguyên và Môi trƣờng tỉnh Hà Tĩnh.
- Thực trạng và một số giải pháp ứng phó với Biến đổi khí hậu tại Hà Tĩnh, 2012;.
- Tài liệu đào tạo tập huấn viên về biến đổi khí hậu.
- Các chiến lƣợc thích ứng cho sinh kế ven biển chịu nhiều rủi ro nhất do tác động của biến đổi khí hậu ở miền Trung Việt Nam..
- UBND huyện Can Lộc.
- Phƣơng pháp tiến hành đánh giá tác động của biến đổi khí hậu và xác định các giải pháp thích ứng ở cấp tỉnh;.
- Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam