Nguyên nhân tử vong theo nhóm tuổi tại tỉnh Điện Biên năm 2017

- NGUYÊN NHÂN TỬ VONG THEO NHÓM TUỔI TẠI TỈNH ĐIỆN BIÊN NĂM 2017.
- Từ khóa: tử vong theo tuổi, nguyên nhân, Điện Biên, Việt Nam..
- Nguyên nhân tử vong ở các lứa tuổi khác nhau đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng các nghiên cứu cũng như việc lập kế hoạch và định hướng các hoạt động y tế từ phạm vi địa phương, đến quốc gia cũng như thế giới.
- Kết quả nghiên cứu nguyên nhân tử vong tại Điện Biên năm 2017 cho thấy nguyên nhân tử vong tại Điện Biên khác nhau giữa các lứa tuổi: lứa tuổi trẻ từ 1 tới dưới 5 tuổi, nguyên nhân gây tử vong hàng đầu vẫn là nguyên nhân viêm phổi với tỉ lệ 41,3%.
- nhóm tuổi 5 - 14 tuổi, nguyên nhân do đuối nước đứng đầu trong các nguyên nhân gây tử vong với 22,2%.
- đặc biệt nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nhóm tuổi 15 - 49 là bệnh HIV/AIDS với tỉ lệ 9,6%.
- nhóm tuổi 50 - 59 tuổi, nguyên nhân gây tử vong hàng đầu là tai biến mạch máu não với 19,8%.
- nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở người cao tuổi là bệnh tai biến mạch máu não chiếm 23,9%.
- Đáng chú ý tỷ lệ tử vong tại nhà chiếm 77,9%.
- Đây là một khó khăn cho công tác thống kê tử vong và nguyên nhân tử vong khi người bệnh xin về khi không còn hy vọng sống sót hoặc không còn khả năng kinh tế để theo đuổi việc điều trị..
- Thông tin về mô hình tử vong là một trong những yếu tố quan trọng giúp cho việc lập kế hoạch và hoạch định chính sách y tế.
- Các số liệu về tử vong là một trong những chỉ số y tế quan trọng cung cấp bằng chứng để đo lường tình trạng sức khỏe của các quốc gia.
- Thông tin về nguyên nhân tử vong sẽ giúp cho việc đánh giá gánh nặng bệnh tật ở những địa bàn khác nhau.
- Việc tìm hiểu mô hình tử vong được coi là một yếu tố quan trọng trong định hướng các hoạt động y tế và hỗ trợ việc xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng.
- Mặt khác, tử vong là một chỉ số dễ đo lường hơn so với những chỉ số y tế khác như số liệu về tình hình mắc bệnh..
- đổi về mô hình tử vong phản ánh phần nào bức tranh của mô hình bệnh tật.
- Tầm quan trọng của các chỉ số đo lường mô hình tử vong còn được thể hiện trong hai mục tiêu thiên niên kỷ và là một trong 3 yếu tố cấu thành nên chỉ số phát triển con người (Human Development Index) của Liên hợp quốc.
- 4 Năm 2006, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng của thông tin tử vong bằng việc xuất bản chuyên san đặc biệt về hệ thống giám sát tử vong trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của tử vong trong đo lường tình hình sức khỏe của người dân ở cộng đồng, WHO cũng đã khẳng định “đo lường tử vong là rất cần thiết đối với ngành y tế”.
- Trong báo cáo đánh giá về thực trạng số liệu tử vong của 115 nước thành viên của WHO, chỉ có 64 quốc gia có được những số liệu đáng tin cậy về nguyên nhân tử vong theo tuổi và giới.
- 1 Cũng theo đánh giá này, hệ thống đăng ký tử vong chỉ ghi nhận được 10% ở khu vực Châu Phi và khu vực châu Á Thái Bình Dương.
- Chính vì vậy, WHO đã khuyến cáo về sự cần thiết cho các quốc gia phải thu thập thông tin về tử vong, thậm chí ban đầu có thể chỉ trong phạm vi giới hạn như tại các cơ sở thực địa dịch tễ học để có thể hiểu biết về nguyên nhân tử vong.
- Những số liệu thu thập từ cộng đồng đang còn rất thiếu, mặt khác, hầu hết các trường hợp tử vong xảy ra tại nhà sẽ không được báo cáo với nhân viên y tế và cơ quan y tế, chính vì thế không thể cung cấp đầy đủ các bằng chứng cho việc lập kế hoạch và hoạch định chính sách y tế.
- Hiện nay, Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi dịch tễ học, mô hình bệnh tật và tử vong đã có những thay đổi, với sự gia tăng của nhóm các bệnh không lây nhiễm và tai nạn thương tích, bên cạnh đó một số bệnh thuộc nhóm lây nhiễm vẫn chưa được khống chế như HIV/AIDS và bệnh lao.
- 8 Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm mục tiêu: Mô tả nguyên nhân tử vong ở các lứa tuổi khác nhau tại tỉnh Điện Biên năm 2017..
- các trường hợp tử vong từ đến với mọi lứa tuổi tại 100 xã trong tổng số 130 đơn vị cấp xã thuộc tỉnh Điện Biên (9 phường, 5 thị trấn và 116 xã).
- Đây là 100 xã đã được tập huấn và hướng dẫn ghi chép sổ A6 theo nguyên nhân trong khi các xã khác chỉ thống kê là tử vong do già hoặc do bệnh.
- Tổng số trường hợp tử vong thuộc địa bàn của 100 xã ở tỉnh Điện Biên ghi nhận được trong điều tra này là 2856 trường hợp..
- Thông tin của tất cả các trường hợp tử vong thuộc địa bàn xã được ghi nhận trong sổ ghi chép tử vong (A6/YTCS) của trạm y tế xã, (thực hiện theo thông tư số 27/2014/TT-BYT, năm 2014).
- Số liệu được nhập và quản lý bằng phần mềm Epidata 3.1, trực tiếp từ số liệu được ghi chép trên sổ A6 của các xã bao gồm các biến số: ngày tháng vào sổ, tuổi, giới, địa chỉ, dân tộc, ngày tháng tử vong, nguyên nhân tử vong..
- Nguyên nhân tử vong được phân tích theo các nhóm bệnh dựa vào phân loại quốc tế bệnh tật ICD-10..
- Nghiên cứu này chỉ sử dụng phương pháp thu thập số liệu đã được ghi nhận sẵn ở sổ ghi chép tử vong A6/YTCS, của hệ thống y tế đã được sự cho phép của lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Điện Biên.
- Một số đặc điểm của các trường hợp tử vong tại tỉnh Điện Biên.
- Địa điểm tử vong.
- Trong tổng số 2856 trường hợp tử vong trong cả năm 2017 được ghi nhận tại Điện Biên, 1789 đối tượng là nam chiếm 62,64%, nữ giới có 1067 trường hợp chiếm 37,36%..
- Số trường hợp tử vong có nghề là làm ruộng là 1964 trường hợp chiếm 68,8%, các trường.
- hợp tử vong ở các nhóm nghề khác là 892 trường hợp chiếm 31,2%..
- Đa số các trường hợp là tử vong tại nhà chiếm tỉ lệ 77,9%, số trường hợp tử vong tại cơ sở y tế chỉ là 15,2%..
- Một số nguyên nhân tử vong thường gặp theo giới.
- Nguyên nhân Nam Nữ.
- Các nguyên nhân khác .
- Không xác định được nguyên nhân .
- Xem xét các trường hợp tử vong theo giới cho thấy tỉ lệ viêm phổi ở nữ giới cao hơn ở nam giới (19,5% so với 14,4%, p <0,05), tỉ lệ tâm phế mạn ở nữ cũng cao hơn ở nam (8,9% so với 5,3%, p <0,05).
- Ở nhóm tuổi trẻ từ 1 tới dưới 5 tuổi, nguyên nhân gây tử vong hàng đầu vẫn là nguyên nhân viêm phổi với tỉ lệ 41,3%.
- Xếp thứ hai là nguyên nhân do đuối nước với tỉ lệ 15,7%.
- Xem xét các trường hợp tử vong theo giới cho thấy tỉ lệ viêm phổi ở nữ giới cao hơn ở nam giới (19,5% so với 14,4%, p <.
- Nguyên nhân gây tử vong thường gặp ở trẻ 1 - <.
- Nguyên nhân gây tử vong thường gặp ở nhóm tuổi 5 - 14 Ở nhóm tuổi 5 - 14 tuổi, nguyên nhân tử vong.
- nguyên nhân đứng thứ hai gây tử vong ở lứa tuổi này là tự tử bằng lá ngón với tỉ lệ 11,1%.
- Nguyên nhân viêm phổi đứng trong tốp các nguyên nhân gây tử vong thường gặp, với tỉ lệ 6,1%..
- Nguyên nhân gây tử vong thường gặp ở nhóm tuổi 15 - 49 Nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nhóm tuổi 15 - 49 là bệnh HIV/AIDS với tỉ lệ 9,6%..
- Xếp thứ 3 là nguyên nhân do đột quỵ với tỉ lệ 6,6%..
- Nguyên nhân gây tử vong thường gặp ở nhóm tuổi 50 - 59 Ở nhóm tuổi 50 - 59 tuổi, nguyên nhân gây tử vong hàng đầu là tai biến mạch máu não với 19,8%.
- Tiếp theo là nguyên nhân do xơ gan với 8,0%.
- Ở nhóm tuổi 5-14 tuổi, nguyên nhân tử vong hàng đầu là đuối nước chiếm 22,2%;.
- nguyên nhân đứng thứ hai gây tử vong ở lứa tuổi này là tự tử bằng lá ngón với tỉ lệ 11,1%..
- Nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nhóm tuổi 15-49 là bệnh HIV/AIDS với tỉ lệ 9,6%.
- Ở nhóm tuổi 50-59 tuổi, nguyên nhân gây tử vong hàng đầu là tai biến mạch máu não với 19,8%.
- Nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở người cao tuổi là bệnh tai biến mạch máu não chiếm 23,9%.
- Tiếp theo là nguyên nhân do tâm phế mạn 14,4%.
- Đa số trường hợp tử vong xảy ra tại nhà 77,9%, chỉ có 15,2% các trường hợp tử vong tại các cơ sở y tế, vì vậy nếu chỉ phân tích những số liệu tử vong từ các cơ sở y tế thì không đủ và không đại diện được cho mô hình tử vong ở cộng đồng.
- Kết quả này cho thấy, việc thống kê số liệu tử vong và nguyên nhân tử vong gặp rất nhiều khó khăn và khó có thể có con số chính xác đặc biệt là các số liệu thống kê tử vong theo nguyên nhân.
- Nguyên nhân gây tử vong thường gặp ở nhóm tuổi 60.
- Việc mong muốn xin về tử vong tại nhà vốn là văn hoá của người Việt Nam, khi đó người bệnh được thống kê ở bệnh viện là gia đình xin về tuy nhiên tình trạng của người bệnh sau đó (khỏi bệnh hay đỡ hay nặng lên hay tử vong) không được cập nhật và thống kê cho bệnh viện.
- Trong khi đó nếu người bệnh tử vong tại nhà, chính quyền chỉ thống kê theo khai báo của gia đình và lúc này nguyên nhân tử vong có thể không chính xác như chẩn đoán của bệnh viện.
- Việc mong muốn xin về tử vong tại nhà vốn là văn hoá của người Việt Nam, khi đó người bệnh được.
- kê tử vong và nguyên nhân tử vong chắc chắn sẽ chính xác và dễ dàng hơn rất nhiều..
- Một số nguyên nhân chính gây tử vong:.
- Nguyên nhân tử vong ở các đối tượng trong địa bàn nghiên cứu phản ánh mô hình tương tự như các nước đang phát triển trong giai đoạn chuyển đổi dịch tễ học.
- Một vài thập kỉ trước đây, các bệnh lây nhiễm đã là những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu như bệnh lao, sốt rét và viêm phổi.
- Với những thành tựu của y tế công cộng, cũng như việc cải thiện của hệ thống y tế, giám sát bệnh dịch cùng với sự thành công của chương trình tiêm chủng, tử vong từ những bệnh này đã giảm một cách đáng kể.
- Các số liệu từ bệnh viện cho thấy các bệnh không lây nhiễm đang có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây và hiện đang đứng đầu trong các nguyên nhân tử vong.
- Kết quả nghiên cứu cho thấy ba nguyên nhân gây tử vong hàng đầu lần lượt là viêm phổi (16,3.
- Kết quả của chúng tôi phù hợp với kết quả nghiên cứu về tình hình nguyên nhân tử vong ở Việt Nam được ghi nhận ở báo cáo các phương pháp và kết quả từ nhiều nguồn khác nhau.
- Kết quả cho thấy tử vong do các bệnh lý tim mạch đứng đầu là bệnh lý mạch máu não (14,5.
- các bệnh lý mạch máu não và bệnh mạch vành cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại các nước khu vực Châu Âu và Tây Thái Bình Dương.
- Tỷ lệ tử vong cao nhất ở nhóm người cao tuổi.
- trình can thiệp nhằm quản lí và theo dõi bệnh tăng huyết áp, phòng chống tác hại của thuốc lá giúp giảm thiểu tỷ lệ tử vong do các bệnh tim mạch đồng thời phải tích cực tuyên truyền cho người dân hiểu được sự nguy hiểm của nhóm bệnh tim mạch..
- Tử vong do các bệnh hô hấp gồm: đứng đầu là viêm phổi chiếm 16,3% nguyên nhân tử vong cả hai giới, nữ giới cao hơn nam giới (19,5% so với 14,4%, p <.
- Trong đó, tỷ lệ tử vong do viêm phổi chiếm tỷ lệ cao ở nhóm trẻ em dưới 5 tuổi và nhóm người cao tuổi.
- Bên cạnh đó việc cung cấp thiếu chất dinh dưỡng, trình độ văn hóa ít tiếp cận y tế và vac-xin cũng là nguy cơ gây tăng tỉ lệ tử vong do bệnh lý viêm phổi ở các nhóm tuổi này.
- Tử vong do ung thư cũng là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu.
- Tỷ lệ tử vong cao nhất ở nhóm tuổi từ 50 - 59 tuổi ở cả hai giới.
- Kết quả của nghiên cứu này cũng cho thấy trong số các trường hợp tử vong do ung thư, tỷ lệ tử vong do ung thư phổi ở cả hai giới là cao nhất, sau đó là ung thư gan.
- Ung thư gan là nguyên nhân gây tử vong thường gặp trong các loại ung thư có thể là do thói quen uống rượu, tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B ở Việt Nam khá cao.
- Bên cạnh đó người dân thường được chẩn đoán bị ung thư ở giai đoạn quá muộn vì vậy tỷ lệ tử vong cao..
- Trong nghiên cứu này, kết quả đã chỉ ra rằng tai nạn thương tích là một trong mười nguyên nhân tử vong thường gặp.
- Các nhóm tuổi từ 5 - 14 tuổi và từ 15 - 49 tuổi, tử vong do.
- Hiện nay, tự tử là một vấn đề đang nổi cộm của y tế công cộng Việt Nam và là nguyên nhân gây tử vong thường gặp nhất ở độ tuổi thanh niên và lứa tuổi lao động, tương tự như nhiều nước đang phát triển khác.
- 13–15 Điều này gây ảnh hưởng lớn đến gia đình có người tử vong cũng như sự phát triển kinh tế của toàn xã hội.
- Kết quả này cũng phù hợp với một nghiên cứu theo dõi về tử vong do tai nạn thương tích ở trẻ em: đuối nước cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong, đặc biệt ở lứa tuổi từ 0 đến 14.
- Mặt khác ý thức tham gia giao thông của người dân còn kém đặc biệt là ở độ tuổi vị thành niên và thanh niên cũng đã góp phần làm tỷ lệ tử vong do tai giao thông tăng lên.
- Số trường hợp tử vong do các bệnh lây nhiễm vẫn còn cao, xếp thứ sáu trong mười nguyên nhân thường gặp, trong đó đứng đầu là HIV/.
- Cũng trong nghiên cứu này, số trường hợp tử vong do HIV/AIDS ở nam cao hơn nhiều so với nữ (3,6% so với 1,6%, p <.
- Tỉ lệ tử vong do HIV/AIDS cao ở nam giới là do nam giới thường có các hành vi có nguy cơ cao như nghiện chích ma túy, cuộc sống buông thả hơn nữ giới.
- Đặc biệt HIV/AIDS là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở nhóm tuổi 15 - 49, đây là vấn đề đáng quan tâm tại Điện Biên khi đây là lứa tuổi sinh đẻ của phụ nữ và cũng là độ tuổi lao động của cả 2 giới.
- Các số liệu thống kê từ hệ thống các bệnh viện của Việt Nam cũng cho thấy các bệnh không lây nhiễm đang có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây và hiện đang đứng hàng đầu trong các nguyên nhân gây tử vong..
- Hạn chế của nghiên cứu là số liệu sử dụng từ năm 2017, có thể mô hình tử vong của địa phương đã thay đổi.
- Ba nguyên nhân gây tử vong gặp nhiều nhất tại Điện Biên năm 2017 là viêm phổi (16,3.
- Các nguyên nhân tử vong do nhóm bệnh lý tim mạch chiếm cao nhất, thường gặp là tai biến mạch máu não (14,5.
- Các nguyên nhân về hô hấp là nhóm nguyên nhân gây tử vong thứ 2, đứng đầu là bệnh viêm phổi (16,3.
- Các nguyên nhân về ung thư là nhóm nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3, trong đó hay gặp nhất là ung thư phổi và ung thư gan