- Những vấn đề pháp lý về xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường ở Việt Nam. - Trình bày những khái ni ệm cơ bản về thiệt hại, xác định thiết hại (XĐTH) do hành vi làm ô nhiễm môi trường (ÔNMT), đặc thù của thiệt hại do ÔNMT và. - phân loại các loại thiệt hại do ÔNMT gây ra . - Ô nhiễm môi trường. - Điều đó đặt ra trách nhiệm của các cơ sở gây ô nhiễm phải bồi thường những thiệt hại do hành vi làm ÔNMT mà mình gây ra trên cơ sở tuân thủ pháp luật.. - Thiệt hại do hành vi làm ÔNMT: khái niệm, đặc điểm, phân loại. - Khái niệm thiệt hại do hành vi làm ÔNMT. - môi trường. - Thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng và các lợi ích chính đáng khác do hành vi làm ÔNMT. - Đặc điểm của thiệt hại do hành vi làm ÔNMT. - Thứ nhất, thiệt hại xảy ra do hành vi làm ÔNMT không chỉ là những thiệt hại xảy ra trên thực tế mà còn có những thiệt hại là những nguy cơ tiềm ẩn lâu dài.. - Ví dụ thiệt hại về tinh thần…;. - Phân loại thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - Căn cứ vào các loại thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường, bao gồm:. - Thiệt hại về các thành phần môi trường đất, nước. - Căn cứ vào chủ thể gây ra thiệt hại do ÔNMT. - Thiệt hại do hành vi của con người gây ra (cá nhân, hộ gia đình, các cơ sở sản xuất, kinh doanh)…;. - Thiệt hại do tự nhiên gây ra;. - Xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trƣờng: khái niệm, đặc điểm, phân loại. - Khái niệm xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - phạm vi, giới hạn khu vực bị thiệt hại;. - XĐTH do hành vi làm ÔNMT chỉ đặt ra khi có thiệt hại xảy ra và thiệt hại đó do hành vi làm ÔNMT gây ra.. - Do đặc thù của thiệt hại do hành vi làm ÔNMT nên XĐTH về vấn đề này không chỉ đặt ra xác định những thiệt hại xảy ra là bao nhiêu mà còn bao hàm cả chi phí để. - Xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường cần sử dụng những phương pháp khoa học cũng như các công cụ tiên tiến để XĐTH được chính xác, hiệu quả. - Bỏi thiệt hại do hành vi làm ÔNMT thường xảy ra trên phạm vi và mức độ rất lớn.. - XĐTH do hành vi làm ÔNMT được quy định trong pháp luật dân sự, như: thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng và các lợi ích hợp pháp khác. - XĐTH do hành vi làm ÔNMT được quy định trong pháp luật môi trường, như thiệt hại về suy giảm chức năng, tính hữu ích.. - Dưới góc độ pháp luật dân sự thì thiệt hại và XĐTH do hành vi làm ÔNMT là một trong những yếu tố nằm trong cấu thành trách nhiệm BTTH ngoài hợp đồng.. - Một là, góp phần vào quá trình XĐTH do hành vi làm ÔNMT khách quan, chính xác, có hiệu quả, bảo đảm quyền lợi và nghĩa vụ của bên gây ra thiệt hại cũng như bên bị thiệt hại.. - về căn cứ xác định mức độ thiệt hại đối với môi trường. - cắn cứ tính toán mức độ thiệt hại. - Các nguyên tắc xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trƣờng gây ra. - Để đảm bảo cho quá trình xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường có hiệu quả thì quá trình này phải dựa trên những nguyên tắc nhất định bao gồm cả những nguyên tắc chỉ đạo chung và các nguyên tắc cụ thể.. - Về các nguyên tắc chung của xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường, có thể chỉ ra:. - Nguyên tắc người làm ô nhiễm gây thiệt hại phải bồi thường. - Nguyên tắc thỏa thuận giữa các bên trong việc xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - Nguyên tôn trọng sự thật khách quan trong việc xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - Trong quá trình xác định các thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường bên cạnh những nguyên tắc chung cũng có những nguyên tắc cụ thể với từng khâu như:. - Các nguyên tắc xác định đối tượng làm ÔNMT gây ra thiệt hại. - Tuy nhiên, việc xác định đối tượng làm ÔNMT gây ra thiệt hại phải dựa trên những nguyên tắc nhất định, như:. - Tính toán thiệt hại đối với môi trường cần dựa trên các nguyên tắc sau. - Sự hình thành và phát triển của pháp luật về xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trƣờng. - pháp luật về xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường nói riêng được quy định trong Luật Bảo vệ Môi trường năm 1993, Bộ luật Dân sự năm 1995 đến Bộ luật Dân sự năm 2005 và Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 ngày càng được củng cố và hoàn thiện.. - Các loại thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trƣờng. - Trên thế giới có nhiều quan niệm khác nhau về thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - ở Việt Nam theo quy định tại Điều 130 Luật BVMT 2005 thiệt hại do ÔNMT bao gồm:. - Mối quan hệ giữa hành vi làm ô nhiễm môi trƣờng và thiệt hại xảy ra. - Việc xác định mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại xảy ra trên thực tế với hành vi làm ÔNMT là một trong các điều kiện quyết định cho việc xác định trách nhiệm BTTH gồm có (hành vi làm ÔNMT, có thiệt hại xảy ra và có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi làm ÔNMT và thiệt hại đó). - Pháp luật về xác định thiệt hại đối với sự suy giảm chức năng và tính hữu ích do hành vi làm ÔNMT. - Quy định về thành phần môi trường được xác định được thiệt hại. - Vấn đề là cần nghiên cứu quy định cụ thể về các thành phần môi trường để có thể tiến hành xác định được thiệt hại khi có hành vi làm ô nhiễm môi trường gây ra.. - Các quy định này của Luật đã bước đầu phản ánh được các tầng nấc các mức độ nghiêm trọng của thiệt hại do hành vi làm ÔNMT và trách nhiệm của người gây ô nhiễm. - Căn cứ để xác định mức độ thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - Căn cứ để xác định mức độ thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường chính là việc xác định phạm vi, giới hạn, diện tích khu vực bị ô nhiễm. - Các căn cứ để tính toán thiệt hại do hành vi làm ÔNMT. - Sau đó tác giả phân tích các quy định pháp luật môi trường về các căn cứ tính toán thiệt hại. - Khoản 4 Điều 131 Luật BVMT năm 2005 có quy định về 4 căn cứ để tính toán thiệt hại do hành vi làm ÔNMT. - 1) Tính toán thiệt hại trước mắt và lâu dài do sự suy giảm chức năng và tính hữu ích của môi trường. - Do vậy cần được nghiên cứu quy định cụ thể hai căn cứ tính toán thiệt hại này.. - Thẩm quyền, trình tự, thủ tục xác định thiệt hại về suy giảm chức năng, tính hữu ích do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - Tác giả trình bày một số về thẩm quyền xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường ở một vài quốc gia trên thế giới như mô hình Tòa án ở Italya hay ở Newzealand. - Khi hành vi làm ÔNMT gây thiệt hại cho cá nhân, pháp nhân, hộ gia đình. - Thứ hai, Luật chưa quy định rõ cơ quan nào thực hiện giám định thiệt hại. - Xác định thiệt hại đối với tài sản, sức khỏe, tính mạng và các lợi ích hợp pháp khác do hành vi làm ô nhiễm môi trƣờng. - Quy định về xác định thiệt hại đối với tài sản và các lợi ích hợp pháp khác do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - Quy định về xác định thiệt hại trong trường hợp sức khỏe bị xâm phạm do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - Quy định về xác định thiệt hại đối với tính mạng do hành vi làm ô nhiễm môi trường 2.4.4. - Quy định về thẩm quyền xác định thiệt hại đối với sức khỏe, tính mạng, tài sản và lợi ích hợp pháp khác do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm (Điều 609). - thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm (Điều 610). - Hai là, vấn đề là thực tế vẫn vướng ở chỗ là xác định mối quan hệ giữa hành vi làm ÔNMT và thiệt hại xảy ra thuộc về cơ quan nào cơ quan quản lý nhà nước về môi trường cơ quan quản lý nhà nước về y tế?. - Thực trạng về xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trƣờng ở Việt Nam Mục này tác giả trình bày về thực trạng xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường ở nước ta qua các vụ việc cụ thể như:. - Một là, thiếu các quy định pháp luật về xác định đối tượng làm ÔNMT gây ra thiệt hại và mối quan hệ giữa hành vi làm ô nhiễm môi trường và thiệt hại xảy ra. - Dẫn tới sự không thừa nhận hành vi làm ô nhiễm môi trường và gây ra thiệt hại của các chủ thể...;. - Hai là, thiếu các quy định pháp luật cụ thể về xác định mức độ, giới hạn khu vực bị thiệt hại làm căn cứ để tính toán các thiệt hại đối với suy giảm chức năng, tính hữu ích do hành vi làm ÔNMT;. - Do vậy trong quá trình XĐTH do hành vi làm ÔNMT các cơ quan quản lý nhà nước về môi trường, các cá nhân, tổ chức bị thiệt hại và cả đơn vị gây ô nhiễm đều rất lúng túng.. - Bốn là, thiếu các quy định về căn cứ tính toán thiệt hại về suy giảm chức năng, tính hữu ích. - Một là, thiếu các quy định pháp luật về xác định chủ thể gây ô nhiễm và mối quan hệ nhân quả giữa hành vi làm ÔNMT và thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng.. - XÂY DỰNG VÀ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ XÁC ĐỊNH THIỆT HẠI DO HÀNH VI LÀM Ô NHIỄM MÔI TRƢỜNG. - Quan điểm về xây dựng và hoàn thiện pháp luật về bồi thường thiệt hại và xác định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường. - Thứ hai, bên cạnh đó là xây dựng, hoàn thiện pháp luật về xác định mối quan hệ giữa hành vi làm ÔNMT và thiệt hại xảy ra là một việc làm tối quan trọng để đảm bảo cho trách nhiệm về BTTH được thực thi có hiệu quả. - Bên cạnh đó là xây dựng, hoàn thiện pháp luật về xác định mối quan hệ giữa hành vi làm ÔNMT và thiệt hại xảy ra là một việc làm tối quan trọng để đảm bảo cho trách nhiệm về BTTH được thực thi có hiệu quả. - Về mức độ thiệt hại do sự cần sớm hoàn thiện pháp luật về vấn đề này. - Thứ tư, hoàn thiện các quy định pháp luật về các căn cứ để xác định mức độ thiệt hại.. - Để làm rõ được căn cứ xác định mức độ thiệt hại. - Thứ năm, hoàn thiện các quy định pháp luật về các căn cứ để tính toán thiệt hại.. - Ba là, cần nghiên cứu quy định rõ cơ quan nào có thẩm quyền giám định thiệt hại do hành vi làm ÔNMT. - Đây là hướng dần đi tới xã hội hoạt động giám định thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm môi trường.. - Việc xác định hành vi làm ÔNMT và xác định mức độ thiệt hại xảy ra đối với môi trường cũng sẽ khó được giải quyết BTTH nếu không chứng minh được mối quan hệ nhân quả. - Trên cơ sở có hành vi làm ÔNMT và có những thiệt hại xảy ra thì việc chứng minh mối quan hệ nhân quả là điều kiện tiên quyết để xác định trách nhiệm BTTH. - Thứ hai, có thiệt hại về tinh thần do hành vi làm ÔNMT, đặc biệt là thiệt hại về tinh thần trong trường hợp sức khỏe bị tổn thất do hành vi làm ÔNMT. - thấy mức BTTH tối đa về tinh thần là quá thấp, đặc biệt là thiệt hại về tinh thần do hành vi làm ÔNMT. - Thứ tư, trong trường hợp thiệt hại về sức khỏe kéo dài do hành vi làm ÔNMT dẫn đến người đó bị chết. - ÔNMT và thiệt hại về sức khỏe do cơ quan quản lý nhà nước về môi trường thực hiện là hợp lý. - trong việc giám định thiệt hại về sức khỏe, tính mạng thậm chí cả thiệt hại về tinh thần. - Thực trạng các quy định pháp luật về XĐTH đối với suy giảm chức năng, tính hữu ích cũng như thiệt hại về sức khỏe, tính mạng, tài sản, lợi ích hợp pháp khác do hành vi làm ÔNMT còn nhiều thiếu sót, hạn chế cần được hoàn thiện.. - Nên quy định thành phần không khí thuộc đối tượng có thể xác định được thiệt hại . - Hoàn thiện các quy định pháp luật về xác định mối quan hệ giữa thiệt hại xảy ra với hành vi làm ÔNMT, đặc biệt liên quan đến thiệt hại về sức khỏe, tính mạng, tài sản và lợi ích hợp pháp khác;. - Hoàn thiện các cơ sở pháp lý về việc kiện đòi BTTH của cơ quan nhà nước khi có thiệt hại xảy ra do suy giảm chức năng, tính hữu ích của môi trường;. - Viện Nghiên cứu Khoa học Pháp lý (2004), ”Trách nhiệm dân sự do hành vi gây thiệt hại về môi trường”, Bản tin Luật So sánh, (1).