- W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 1. - ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH ĐOẠN TRÍCH HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA (TRÍCH SỐ ĐỎ CỦA VŨ TRỌNG PHỤNG). - Giới thiệu về tác giả Vũ Trọng Phụng và đoạn trích Hạnh phúc một tang gia - Dẫn dắt vào vấn đề. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 2. - o Tang gia có hạnh phúc: Tang gia nào cũng buồn rầu, đau đớn trước cái chết của người thân. - Trái lại, mỗi người trong gia đình cụ cố Hồng đều vui mừng, cảm thấy có hạnh phúc khi cụ cố tổ vừa mất:. - Ông phán mọc sừng cảm thấy hạnh phúc vì được thêm số tiền là vài nghìn đồng bù khoản bị vợ cắm sừng.. - Cụ cố Hồng nhắm mắt mơ màng đến cái lúc cụ mặc đồ xô gai, lụ khụ chông gậy. - để thiên hạ đều chỉ trỏ khen một cái đám ma như thế, một cái gậy như thế.... - o Nằm ngay trong nhan đề của chương: “Hạnh phúc của một tang gia”. - Mọi thành viên trong gia đình đều thấy đây là một dịp may đặc biệt để thỏa mãn ý muốn, thực hiện được ý đồ riêng tư của mình. - Thật vậy, còn phũ phàng hơn là bầy con cháu chí hiếu chỉ nóng ruột đem chôn cho chóng cái xác chết của cụ tổ.. - Chính ông Văn Minh, cháu nội của người quá cố, còn thầm biết ơn Xuân Tóc Đỏ, tình cờ đã gây ra cái chết của cụ già đáng ghét.. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 3. - Cảnh đám tang. - Đó là một đám ma to tát, long trọng, theo cả lối Ta, Tàu, Tây, có kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, cho đến lốc bốc xoảng, và bu đích và vòng hoa, có đến ba trăm câu đối, vài ba trăm người đi đưa. - Đó là một đám ma làm huyên náo cả thành phố mà kèn Ta, kèn Tây, kèn Tầu lần lượt thay nhau mà rộn lên. - có thể ban cho những ai có tang đương đau đớn vì kẻ chết cũng được hưởng chút ít hạnh phúc ở đời. - Kì thực những gì gọi là to tát, long trọng, danh giá của cái đám ma ấy chỉ là sự phô trương giả dối, sự rởm đời lố lăng, thể hiện tâm lí háo danh hết sức kì quặc, qua những hình thức nghi lễ đưa tang hổ lốn đến buồn cười.. - Tác giả đã hạ một câu văn trọn vẹn sự mỉa mai cực độ: Thật là một đám ma to tát có thể làm người chết nằm trong quan tài cũng phải mỉm cười sung sướng, nếu không gật gù cái đầu!.... - Những ông bạn thân của cụ cố Hồng hình như đưa đám tang để khoe huân chương, huy chương, khoe những kiểu râu hoặc dài hoặc ngắn hoặc đen hoặc hung hung, hoặc lún phún hay rầm rậm, loăn quăn.. - o Thực ra đó là bọn cặn bã của xã hội tư sản thành thị. - Bạn của cụ cố Hồng, các vị tai to mặt lớn của xã hội thượng lưu đó đều cảm động. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 4. - Xuất hiện giữa đám tang đang di chuyển, đã làm cho cảnh đưa đám thêm lố lăng.. - Có lẽ đặc sắc nhất là đoạn trích “Hạnh phúc của 1 tang gia” được trích từ tác phẩm “Số đỏ”. - Tác phẩm như một lời phê phán cái sự lố lăng, đồi bại của xã hội “thượng lưu” lúc bấy giờ. - “Hạnh phúc của một tang gia” tác giả xây dựng nhan đề đầy kịch tính, đơn thuần lúc bình thường nếu như gia đình có người mất thì tất cả đều phải đau buồn và tiếc thương chứ, vậy mà ở đây chứ đựng một nghịch lí: mọi người luôn bận rộn lo toan để tổ chức một đám tang chu đáo linh đình như một đám rước với lại còn vui mừng nữa chứ, những người vui mừng đó không phải ai khác đó chính là những đứa con cháu của cụ cố tổ. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 5. - Đã từ lâu mọi người trong cái gia đình này rất mong cụ cố tổ chết để được hưởng hạnh phúc. - Mọi người đều có một niềm hạnh phúc riêng từ cái chết ấy.. - Cụ cố Hồng là con trai của cụ tổ thế nhưng chỉ vì lợi riêng mà hạnh phúc trước sự ra đi của cha mình. - “cụ mặc đồ xô gai chống gậy, ho khạc vừa khóc mếu để cho thiên hạ phải chỉ tr: Úi kìa, con giai nhớn đã già đến thế kia kìa!” Thật là một đứa con bất hiếu và háo danh đến mức mù quáng. - Còn vợ của ông – bà Văn Minh thì đây là một cơ hội để mặc bộ đồ xô gai tân thời của tiệm may Âu hóa và càng mừng hơn vì mốt model của đám ma được tung ra và là lúc bà thu lợi nhuận để kiếm lời. - Còn cô Tuyết là một cô con gái hư hỏng, lố lăng cũng có dịp ăn mặc thời trang “mặc bộ y phục ngây thơ” rất lố lăng” trông như hở cả nách và nửa vú” và “trên mặt hơi có một vẻ buồn lãng mạng rất đúng mốt một nhà có đám”.. - Cậu Tú Tân thì có dịp khoe khoang tài chụp ảnh và có cơ hội giải trí, trong những đứa con cháu ấy dường như ai cũng có một niềm vui riêng nhưng có lẽ người vui sướng nhất là ông Phán mọc sừng một kẻ trục lợi từ cái chết của cụ tổ và là một kẻ hám tiền, vô liêm sĩ, ông rất vui mừng vì được chia món tiền lớn từ “đôi sừng” vô hình trên đầu của mình có ai mà lại vui khi mình bị vợ cắm sừng mà lại được thêm tiền vì “đôi sừng” ấy chứ!. - Đúng là một kẻ vô liêm sỉ. - Những người trong gia đình đã thế thì những người ngoài gia đình càng vui hơn khi họ được những phần lợi nhuận từ cái chết ấy như hai viên cảnh sát Min-đơ &. - Min-toa đang lúc thất nghiệp lại có việc làm và dỉ nhiên là có tiền, các bạn của cụ cố Hồng thì có dịp để khoe khoang nào là những huy chương: Bắc. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 6. - Thật là một cảnh dở khóc dở cười của những kẻ trai thanh, gái lịch. - Đám ma ở đây chúng ta thấy không có sự thương tiếc, đau xót mà ngược lại còn làm nơi để hẹn hò tán tỉnh.. - Ở trên tác giả đã dựng 1 bức tranh chân thực về sự giả dối vui sướng của những người trong và ngoài gia đình thì ở đây tác giả lại miêu tả cảnh 1 đám tang thật gương mẫu với cảnh “một đám ma theo cả lối ta, tàu, tây, lợn quay đi lọng”. - 1 đám ma thật to tát như đám rước “có đến ba trăm câu đối, vài ba trăm người đi đưa”.. - Bằng giọng văn hóm hỉnh, châm biếm tác giả viết “Thật là một đám ma to tát có thể làm cho người chết nằm trong quan tài cũng phải mỉm cười sung sướng, nếu không gật gù cái đầu. - một đám ma chậm chạp như đám rước với câu “đám cứ đi” tác giả đã miêu tả bao quát cảnh đưa đám nhưng ở đây làm cho chúng ta liên tưởng dường như tác giả không phải là người thuật lại sự việc nữa mà là người chứng kiến và tham gia vào đám tang dđó bằng iệc miêu tả cận cảnh: người ta thấy những câu như con bé nhà ai kháu thế. - Ừ, ừ cái thằng ấy bạc tình bỏ mẹ! và với điệp từ “Đám cứ đi” làm rõ sự chậm chạp của đám ma hơn nữa!.. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 7. - của tầng lớp xã hội “thượng lưu” lúc bấy giờ. - Cảnh nhố nhăng, điên đảo ấy được khắc họa trong một loạt chân dung biếm họa mà rõ nét nhất là ở Hạnh phúc của một tang gia.. - Hạnh phúc của một tang gia, ngay nhan đề của đoạn trích đã gây một tiếng cười - cười mà chua chát, mà mỉa mai. - Tất cả mọi người trong gia đình cụ cố Hồng vô cùng sung sướng, hạnh phúc khi cụ tổ mất đi, bởi vì mỗi thành viên trong gia đình đều thấy đây là một dịp may hiếm có: “Bọn con cháu vô tâm ai cũng sung sướng, thỏa thích. - Người ta tưng bừng vui vẻ đi đưa giấy cáo phó, gọi phường kèn, thuê xe đám ma. - Đám con cháu phấn khích, nôn nóng, họ đã biến một đám ma thành một lễ hội long trọng, linh đình để phộ trương tất cả mọi sự lố lăng, dâm đãng, lẳng lơ và rởm đời của mình.. - Khi cụ tổ chết, mỗi người trong gia đình cụ cố Hồng đều hồ hởi, phấn chấn. - Ông Phán mọc sừng vô cùng sung sướng hạnh phúc vì sắp sửa được một số tiền để bù vào khoản bị vợ cắm sừng. - Với ông Phán mọc sừng thì đấy là một niềm vui lớn “Ông Phán mọc sừng đã được cụ cố Hồng nói nhỏ vào tai ràng sẽ chia cho con gái và rể thêm một số tiền là vài nghìn đồng”. - Nghĩ đến những đồng tiền sắp có trong tay, ông Phán mọc sừng không chỉ đánh đổi cả danh dự mà còn xem đó là một ân huệ lớn, một sự may mắn lắn.. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 8. - Cụ cố Hồng trước cái chết của bố ruột lẽ ra cụ phải hết sức đau đớn, tiếc thương thì ngược lại cụ đã biến cái chết của bố đẻ thành một sự mong mỏi, đợi chờ cho việc thực hiện ý đồ riêng tư. - Cụ muôn đám tang của cha mình là cái đòn bẩy để cụ trở nên nổi tiếng, để được mọi người biết đến. - Cụ tha thiết đám ma của cha cụ phải được mọi người biết đến với tất cả sự nhố nhăng mà cụ cho là tô’t đẹp, là văn minh, giàu có, lịch lãm. - Ông nội chết mà thằng cháu đích tôn chỉ cảm thấy hãnh diện bởi ý định của mình sắp thành công thì gia đình ấy thật là một gia đình đại vô phúc.. - Cái chết của cụ tổ là dịp để cậu thi thố tài năng, ra mắt với mọi người.. - Đám tang là nơi mọi người phải nghiêm trang, kính cẩn thì bỗng dưng nay lại được biến thành chỗ trình diễn thời trang - trình diễn những lối ăn mặc kiểu cách nhố nhăng, hở hang.. - Đám tang của ông là nơi để Tuyết hẹn hò nói những lời tình tứ với gã ma cà bông mà Tuyết từng ngưỡng mộ, là nơi để Tuyết phô trương hình thể “Hôm nay Tuyết mặc y phục ngây thơ - cái áo dài voan mỏng trong có coóc-sê trông như hở cả nách và nửa vú - nhưng mà viền đen và đội một cái mủ mấn xinh xinh. - Với ông Tuýp Phờ Nờ (TYPN) đám tang là sân khấu để ông thể hiện tài thiết kế mẫu mã của mình và hi vọng sau đám tang tên tuổi của ông sẽ vang xa trong thiên hạ, các báo. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 9. - Cụ Phán bà trước đám tang bố chồng chỉ duy nhất lo lắng một điều, làm sao yên bề gia thất cho Tuyết - đứa con gái đang được xem là quả bom nổ chậm trong nhà. - Bà muôn nhân cơ hội này mà lấy chồng cho Tuyết thì hay biết bao - vừa để Tuyết không phái mang tiếng hư hỏng, lại vừa có thể lấy được một chàng rể quý cho gia đình. - Nói tóm lại, trước cái chết của cụ tổ, mỗi người đều mang một tâm trạng riêng tư không giông nhau, nhưng họ đều thể hiện một điểm duy nhất, chung nhất dó là tuyệt nhiên không có ai tỏ ra buồn thương tiếc nuôi người vừa quá cố. - Tâm trạng trong đại gia đình cụ cô' Hồng đã nói lên một hiện thực đau đớn của xã hội lúc bấy giờ.. - Đám tang là chỗ thí điểm cho tất cả mơ ước của họ, vậy nên bọn con cháu vô tâm ai cũng sung sướng thỏa thích. - Cảnh đám tang diễn ra trong sự đua đòi lối sống văn minh rởm đời của đám con cháu. - Đám tang thường được mọi người chuẩn bị nhỏ nhẹ, khiêm tốn nhưng mang tính thiêng liêng, kính cẩn, thể hiện được sự buồn đau, tiếc nuối của người sông đối với người chết, nhưng đám tang của cụ tổ lại được tổ chức một cách long trọng vì cụ cố Hồng muốn thế. - Cụ muốn mọi người phải ca tụng, trầm trồ, hoa mắt lên bởi từ trước tới giờ chưa có đám ma nào lại to lớn, giàu có đến vậy. - Và đám tang đã thực hiện đúng với ý định của cụ cô' Hồng “theo cả lối ta, Tàu, Tây có kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, cho đến lốc bốc xoảng, và bút điếu và vòng hoa, có đến ba trăm câu đối, vài ba trăm người đi đưa, lại có cậu Tú Tân chỉ huy, những nhà tài tử chụp ảnh đã thi nhau như ở hội chợ, thật là một đám tang to tát có thể làm cho người chết nằĩn trong quan tài củng phải mỉm cười sung sướng”. - Đấy là một đám tang làm náo loạn cả thành phố, không phải bằng những giọt nước mắt thương tiếc mà bằng tiếng cười vui vẻ như trong một ngày hội lớn vì “kèn ta, kèn Tây, kền Tàu lần. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 10. - Cái làm cho tang lễ độc đáo lên nhiều lần đó là con cháu trong gia đình cụ cô' Hồng đã mượn cái chết của cụ tổ để làm nơi quảng cáo những bộ áo quần cách tân Âu hóa kiểu mới, mốt thời thượng. - có thể ban cho những ai có tang thương đau đớn vì kẻ chết củng được hưởng chút ít hạnh phúc ở đời”. - Nơi đám tang là nơi để bà Văn Minh - cụ cố’ Hồng khoe khoang bộ đồ xô gai mới mẻ, là nơi để Tuyết mặc những chiếc áo hở hang gọi mời, để cậu Tú Tân trổ tài chụp ảnh. - cả một đám tang cứ loạn lên với những ý tưởng riêng tư. - Đó là một đám tang với một cảnh tượng hết sức kì quặc, lố lăng từ trước đến nay chưa bao giờ có.. - Không chỉ mỗi mình đám con cháu trong đại gia đình cụ cố Hồng mong muôn cụ tổ chết mà dường như những bè bạn, những người có mối quan hệ dây mơ rễ má với gia đình này cũng chờ đợi. - Những con người sông trong tầng lớp thượng lưu tư sản chỉ chờ cơ hội để phô trương, phơi bày tất cả mọi sự lố bịch “những ông bạn thân của cụ cố Hồng, ngực đầy những huân chương như: Bắc đẩu bội tinh, Long bội tinh, Cao Miên bội tinh, Vạn tượng bội tinh, vân vân. - Đấy thật là một xã hội nhố nhăng, dơ bẩn, chỉ biết ăn chơi sa đọa đánh mâ't hết bản chất người của mình. - Đó chính là một lũ cặn bã của xã hội tư bản thành thị lúc bấy giờ.. - Đám ma xuất hiện hàng trăm “trai thanh gái lịch”, họ đến để ngắm nghía, tán tỉnh, hẹn hò, bình phẩm về nhau: “một nửa là phụ nữ, phần nhiều tân thời, bạn của cô Tuyết, bà Văn Minh, cô Hoàng Hôn, bà Phó Đoan, vân vân. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 11. - Một đám ma đủ “trai thanh gái lịch” nên họ chim nhau, cười tình với nhau, bình phẩm nhau, chê bai nhau, ghen tuông nhau, hẹn hò nhau bằng những vẻ mặt buồn rầu. - Trong đám ma không hề có một tiếng khóc rnà chỉ thấy những câu thì thào.. - Xuân Tóc Đỏ xuất hiện giữa lúc đám tang đang di chuyển đã làm cho cảnh đám tang thêm lô' lăng. - Hóa ra Xuân đến đám tang cũng chỉ để trao đổi những đồng tiền bẩn thỉu, rách rưới chứ không ngoài mục đích gì khác.. - Những gì gọi là “to tác”, “danh giá” của đám tang chỉ là sự phô trương giả dối, rởm đời, lố lăng nhưng cái đáng cười và cũng đáng khóc đó là giữa bao nhiêu sự lố lăng thì đám “vẫn cứ đi” như không hề có chuyện gì xảy ra. - Vì vậy mà qua cảnh đám ma của cụ Tổ, Vũ Trọng Phụng đã chĩa ngòi bút của mình đánh một đòn mạnh vào chế độ xã hội thôi. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 12. - Hạnh phúc của một tang gia qua mỗi chân dung, mỗi tên gọi là bức tranh biếm họa về lối sống ấy. - Đoạn trích này cùng với tác phẩm số đỏ đã cho ta thấy Vũ Trọng Phụng đúng là một cây bút hiện thực trào phúng xuất sắc của nền văn học trào phúng . - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1 Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh, nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên danh tiếng.