- W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 1. - ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH NHÂN VẬT BÉ HỒNG QUA ĐOẠN TRÍCH TRONG LÒNG MẸ CỦA NHÀ VĂN NGUYÊN HỒNG. - Giới thiệu tác giả Nguyên Hồng và đoạn trích Trong lòng mẹ - Dẫn dắt vào vấn đề: nhân vật bé Hồng. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 2. - Đoạn trích “Trong lòng mẹ” là chương IV của tác phẩm.. - Đoạn trích “Trong lòng mẹ”. - trích hồi kí “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng, đã kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng, tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn đối với người mẹ bất hạnh.. - Nhân vật bé Hồng trong đoạn trích - Phân tích. - là trong tác phẩm trong lòng mẹ tác giả đã thể hiện rõ và chi tiết được nhân vật bé Hồng.. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 3. - Hình ảnh đó đã làm cho Hồng đau đớn khi người mẹ của mình không còn ở bên cạnh mình nữa, những đau đớn khi phải xa người mẹ của mình, nhưng rồi cậu cũng thấu hiểu hiểu được tình yêu của mình dành cho mẹ là vô bờ bến, những đau đớn mà mẹ phải gặp phải thật xót xa những hình ảnh đó đã làm cho cậu bé này có thêm động lực sống, ngày qua ngày Hồng sống với bà cô độc ác, bà ta dùng những lời nói làm cho tái tim của cậu bé này thật đau đớn xót xa, những hình ảnh đó đã mang trong cậu những hoài niệm lớn khi tình yêu mà cậu dành cho người mẹ của mình không có gì có thể thay đổi được, những đau đớn đó làm cho Hồng tủi hổ hơn, nhiều những chi tiết mà thể hiện được tấm lòng của Hồng đối với mẹ là vô cùng lớn lao, những điều đó đã tác động sâu sắc đến con người của Hồng.. - Những lời nói chua cay độc ác, nhằm tác động đến cậu bé này là người mẹ của cậu rất xấu thì cậu lại chỉ đau đớn và xót xa cho những hoàn cảnh như vậy, tình yêu thương của cậu với mẹ của mình không chỉ vì mấy lời nói độc ác của bà cô mà có thể thay đổi được, nỗi đau mà cậu bé phả đối mặt đó là những lời hỏi của bà cô: Hồng mày không vào Thanh Hóa chơi với mẹ mày sao, mẹ mày bậy giờ giàu có lắm không còn như trước đau, những lời cặn hỏi đó đã làm cho Hồng thêm đau đớn xót xa những nỗi xót xa đó tác động sâu sắc đên Hồng, một cậu bé nhưng đã mang trong mình những trái tim sắt đá những nỗi niềm đó khắc họa sâu sắc qua con người của Hồng, những hình ảnh đó tác động lớn đến những nỗi niềm sâu thẳm nó mang trong trái tim cậu bé này những hoài niệm và đau thương cho người mẹ của mình, cậu hiểu được tại sao người mẹ phải ra đi, những đau đớn này đã rày xé lấy tâm hồn của cậu.. - Cậu bé đã thấu hiểu được những gì mà mẹ mình đã phải trải qua, giờ đây khi cậu đã đủ để hiểu được những điều đó thì những lời nói của bà cô độc ác đó không làm cho cậu. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 4. - ngừng thương nhớ và yêu quý người mẹ của mình, những hành động của bà cô chỉ làm cho cậu thấu hiểu được mẹ mình thật đáng thương, những hành động đó đã cho thấy cậu là một người con vô cùng có hiếu yêu thương mẹ của mình, những điều đó đã tạo nên những điều rất tuyệt vời và vô cùng đáng quý. - Nhiều những hình ảnh khác cũng thể hiện rất chi tiết và rõ những điều đó, những mong muốn mà tác giả đã thể hiện mang những hình dáng của những tấm lòng vị tha bao dung và thấu hiểu được tấm lòng của người mẹ.. - Trong lòng mẹ đã thể hiện rõ tình cảm của cậu bé Hồng đối với người mẹ của mình, những hình ảnh đó đã thể hiện Hồng là một người có tấm lòng yêu thương mẹ của mình vô bờ bến, và bao dung nhân hậu trước hoàn cảnh sống khó khăn.. - Bên cạnh nhân vật người mẹ mang nhiều nét đẹp, nhân vật chú bé Hồng hiện lên với biết bao suy nghĩ và cảm xúc, cũng thật là đẹp, đáng chia sẻ, đáng trân trọng. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 5. - lời kể của nhân vật “tôi” (tức bé Hồng) với những diễn biến tâm trạng theo trình tự thời gian trong hai mối quan hệ: quan hệ với bà cô và quan hệ với người mẹ, rất cụ thể.. - Khi nói chuyện với bà cô, bé Hồng chịu bao nhiêu đau đớn, uất ức, nhưng vẫn lòng tin yêu mẹ. - Nghe lời nói thứ nhất của bà cô, lập tức trong kí ức chú bé sống dậy hình ảnh người mẹ ở nơi xa, cơ cực, vất vả. - Chú đã nhanh chóng nhận ra ý nghĩa cay độc của lời bà cô và cố gắng giữ vững tình thương yêu và lòng kính mến mẹ. - Tình thương, niềm tin yêu và một chút ngờ vực đối với người mẹ như đang nổi bão, giằng xé trong lòng chú bé. - Vì thế, bé Hồng đã “cười dài trong tiếng khóc” hỏi lại bà cô về cái tin sét đánh kia. - Khi nghe bà cô tươi cười kể lể tình cảnh khốn khổ của mẹ mình thì “cổ họng tôi đã nghẹn ứ, khóc không ra tiếng”. - Từ cảnh ngộ riêng của người mẹ, từ những lời nói kích động của người cô, bé Hồng nghĩ tới những “cổ tục”, căm giận cái xã hội cũ kĩ đầy đố kị, thành kiến độc ác đối với những người phụ nữ gặp hoàn cảnh éo le. - Qua cuộc đối thoại và những cung bậc cảm xúc của bé Hồng trước bà cô, chúng ta thông cảm với những nỗi đau thấm thìa, đồng thời rất. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 6. - Nhờ tình thương và niềm tin ấy, đến khi gặp mẹ, bé Hồng đã nhận được niềm sung sướng, hạnh phúc lớn lao. - Như trên ta đã biết, người mẹ của bé Hồng trở về đúng thời điểm quan trọng nhất, đã xua tan mọi đau đớn, dằn vặt trong tâm hồn chú bé.. - Mới chỉ thoáng thấy một bóng người giống mẹ, chú bé Hồng đã vội vã, bối rối, vừa chạy theo vừa gọi mẹ. - Được ngồi lên xe cùng mẹ, chú bé “òa lên khóc rồi cứ thế nức nở” khiến cho người mẹ cũng “sụt sùi theo”. - Sống trong thế giới đó, chú bé Hồng bồng bềnh trôi trong cảm giác sung sướng, rạo rực, ru mình trong tình mẹ dịu êm, tự hào, hãnh diện được đền đáp bởi tấm lòng người con hiếu thảo thương và tin yêu mẹ đến cháy lòng. - Mọi điều xấu xa, sai lệch mà bà cô gieo vào tâm hồn thơ dại của chú bé bay biến. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 7. - Ở đoạn trích Trong lòng mẹ, tác giả đã miêu tả tinh tế những rung động cực điểm của một tâm hồn trẻ dại, đó là nỗi nhớ thương, yêu quý sâu sắc của bé Hồng đối với người mẹ của mình.. - Bé Hồng là kết quả của một cuộc hôn nhân gượng ép, không tình yêu. - Không khí trong gia đình bé Hồng lạnh lẽo, thiếu vắng tiếng nói, tiếng cười.. - Bé Hồng phải sống với bà cô nghiệt ngã. - Như mọi đứa trẻ khác, bé Hồng yêu mẹ, thèm được ở bên mẹ nhưng cố giấu kín điều đó trong lòng. - Vì thế mà tình thương mẹ của bé Hồng càng thêm sâu đậm.. - Một lần, nghe bà cô hỏi có muốn vào Thanh Hóa chơi với mợ mày không, bé lập tức tưởng tượng ra vẻ mặt rầu rầu và hiền từ của mẹ. - Bé nhớ mẹ, muốn gặp mẹ nên đã toan trả lời là có, nhưng tâm hồn nhạy cảm đã khiến bé Hồng nhận ra ngay ý đồ thâm hiểm trong giọng nói và trên nét mặt bà cô, cho nên bé cúi đầu không đáp. - Bé Hồng đã bênh vực mẹ bằng những ý nghĩ quyết liệt: đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến. - Họ hàng bên nội có thể ruồng rẫy mẹ, kết tội mẹ, thóa mạ mẹ… nhưng với bé Hồng, mẹ vẫn là người mẹ hiền. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 8. - Bé Hồng còn nhỏ lắm nên trước những lời kết tội mẹ mình, bé chỉ phản đối bằng cử chỉ im lặng mà lòng thắt lại, khóe mắt cay cay.. - Bé khóc vì những lời chì chiết mà bà cô cố ý nhắc đi nhắc lại cứ xoáy chặt tâm can. - Tình thương mẹ của bé Hồng trỗi dậy mãnh liệt hơn bao giờ hết và đã biến thành khát vọng phản kháng quyết liệt: Giá như cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá, hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ lấy ngay mà cắn, mà nhai, mà nghiền cho kì nát vụn mới thôi…. - Lòng thương mẹ của bé Hồng còn được thể hiện qua tâm trạng và hành động của bé trong lần gặp mẹ vào ngày giỗ bố.. - Tác giả đã miêu tả những cử chỉ thể hiện niềm vui sướng của bé Hồng khi gặp mẹ. - Lần này, bé Hồng khóc thành tiếng. - Trong lòng mẹ, bé Hồng nhận ra những cảm giác ấm áp thiếu vắng bấy lâu nay lại mơn man khắp cả da thịt. - Bé cũng nhận ra người mẹ có một êm dịu vô cùng… Tất cả những cảm giác đó, ý nghĩ đó chỉ có được khi đứa con hết lòng yêu thương mẹ.. - Được sà vào lòng mẹ, bé Hồng mừng đến nỗi quên hết mọi thứ trên đời. - Những lời thăm hỏi của mẹ giống như một chuỗi âm thanh hạnh phúc, bé Hồng không thể nhớ đó là câu gì, chuyện gì.. - Ngay cả những lời cay độc của bà cô đã từng làm cho bé đau đớn, tủi cực… cũng chìm đi,. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 9. - Phải thương nhớ mẹ, yêu quý mẹ, thèm khát mẹ đến mức nào thì bé Hồng mới cảm thấy sung sướng như vậy khi được gặp lại mẹ mình.. - Tình thương mẹ đã giúp bé Hồng có cách nhìn xác thực về con người và cuộc đời.. - Chúng ta càng thêm thương, thêm quý bé Hồng và càng trân trọng tình mẫu tử thiêng liêng.. - Trong chương này, tiếp sau nhân vật tôi – chú bé Hồng, có sự xuất hiện của nhân vật bà cô. - Là người trong gia đình, chắc chắn bà cô không lạ gì nỗi khổ xa mẹ, tình cảm của đứa cháu mồ côi cha đối với mẹ, chắc chắn bà thừa hiểu Hồng là một chú bé dễ xúc cảm, rất mau nước mắt. - Bà cô ở đây đã xử sự hoàn toàn khác. - Bà đã nói với bé Hồng về chuyện mẹ bé không phải để động viên, để chia sẻ thông cảm mà ngược lại với mục đích đen tối: cố ý gieo rắc vào đầu đứa trẻ ngây thơ, tội nghiệp này những hoài nghi để nó “khinh ghét và ruồng rẫy” mẹ.. - Bà vừa bảo bé Hồng “Mợ mày phát tài lắm”, nhưng ngay sau đó lại tươi cười kể rành rọt: có người, một hôm đi qua chợ thấy mẹ tôi ngồi cho con bú ở bên một rổ bóng. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 10. - đèn, ăn vận rách rưới, mặt mày xanh bủng, người gầy rạc đi, thấy thế bà ta thương tình toan gọi hỏi xem sao thì mẹ tôi vội quay đi, lấy nón che… Qua đoạn đối thoại, người đọc có thể nhận thấy bà cô tìm cớ xui bé Hồng vào thăm mẹ (thậm chí bà còn hứa cho cháu tiền tàu) cốt để thông báo chuyện mẹ cháu đã sinh con khi chưa đoạn tang chồng. - Bằng việc làm này, chứng tỏ bà cô đã tìm cách hành hạ, giễu cợt nỗi đau xa mẹ của bé Hồng. - Bà có rắp tâm chia lìa tình cảm mẹ con, huỷ diệt niềm yêu thương kính trọng của bé Hồng đối với người mẹ khốn khổ. - Qua đoạn văn ngắn, bà cô đã hiện lên khá sống động nhờ nghệ thuật miêu tả hành động, ngôn ngữ và tâm lí nhân vật một cách chân thực của Nguyên Hồng.. - Trong đoạn văn này, Nguyên Hồng đặc biệt thành công qua việc thể hiện tình cảm của bé Hồng đối với người mẹ đáng thương.. - Mặc dù đã ngót một năm, chú bé không nhận được tin tức gì của mẹ, đặc biệt mặc dù bị bà cô xúc xiểm chia rẽ tình mẹ – con, nhưng “tình thương và lòng kính mẹ” của bé Hồng vẫn nguyên vẹn. - Bé Hồng không hề trách mẹ nếu quả là mẹ “đã chửa đẻ với người khác”.. - Khi nghe những lời ngọt ngào, thâm độc của bà cô, bé Hồng chỉ thấy thương mẹ, có trách chăng chỉ là ở chỗ mẹ không dám “chống lại” những thành kiến tàn ác để đến nỗi phải xa lìa hai đứa con. - Có lẽ chính vì tình thương và niềm tin mãnh hệt ấy nên bé Hồng có sự linh cảm hết sức nhạy bén chính xác. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 11. - Để khắc hoạ niềm khao khát gặp mẹ, nhà văn có cách so sánh cụ thể gợi cảm: Bé Hồng khao khát gặp được mẹ như người bộ hành giữa sa mạc khao khát dòng nước và bóng râm…. - mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng. - khi thì sử dụng nghệ thuật miêu tả tâm lí (gặp mẹ là một niềm vui bất ngờ quá lớn lao nên bé Hồng “không mảy may nghĩ ngợi gì nữa” đến câu nói độc ác của bà cô).. - Cậu bé Hồng trong tác phẩm “trong lòng mẹ” phải chịu đựng sẹ ghẻ lạnh, cay nghiệt của bà cô nhưng trong cậu vẫn bùng cháy tình yêu thương mẹ mãnh liệt.. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 12. - đình lạnh lẽo, trong sự ghẻ lạnh, xa lánh của bà cô. - Chú bé Hồng là một đưa trẻ thông minh và ngoan ngoãn, giàu tình yêu thương mẹ, biết ứng xử khôn khéo và những tình huống đẫm nước mắt trước những ý đồ đen tối thâm hiểm của bà cô. - Từ khi mẹ cậu bỏ cậu đi đến nay, bà cô của cậu – người họ hàng ruột thịt không những không quan tâm, giúp đỡ cậu bé Hồng mà luôn hắt hủi, cay nghiệt, xa lánh đứa cháu đáng thương của mình. - Và cuộc đối thoại giữa cầu với bà cô đã thể hiện rõ nhất sự thâm hiểm, độc ác và tình yêu thương mãnh liệt của cậu bé hồng với mẹ.. - Bà cô vừa cười ừa hơi “mày có muốn vào Thanh Hóa – chơi với mẹ mày không?” với nét mặt và giọng nói rất kịch đã thể hiện sự giả dối trơ trẽn của bà cô. - Bé Hồng toai trơi lời có nhưng khi nghĩ lại thì cúi đầu không đáp đã cho ta thấy sự thông minh, yêu mẹ của cậu.. - Rồi bà cô lại ngọt giọng “mẹ mày phát tài lắm. - Nỗi đau càng được thể hiện rõ hơn khi bà cô vỗ vai ngân dài hai tiếng “em bé”. - Rồi nỗi uất ức, căm hận dường như được đẩy lên cao tròa khi bà cô độc ác tươi cười khi kể về tình cảnh túng quẫn của mẹ.. - Bé Hồng lúc đó cổ họng nghẹn ứ lại, giá như cổ tục đã đày đọa, kẹp nát vụn mới thôi.. - Dù phải chị đựng nỗi đau tủi cực nhưng em có một tình yêu thật mạnh liệt với người mẹ kính yêu của mình.. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 13. - Cậu bé Hồng có tình yêu mẹ, niềm khát khao được gặp mẹ đến cháy bỏng.. - Ở trong lòng mẹ, bé Hồng vẫn cảm thận được cái cảm giác ấm áp của tình mẫu từ và quên hết mọi tủi cực, đắng cay. - Niềm hạnh phúc dâng tràn và sung sướng của chú bé khi gặp lại mẹ.. - Chú bé Hồng là chú bé giàu tình yêu thương mẹ, thông minh, ngoan ngoãn, luôn mạnh mẽ để đối đầu với những thành kiến tàn ác mà nỗi tủi cực , đắng cay cậu phải gánh chịu.. - Thông qua nhân ật chú bé Hồng bồi đắp cho em tình yêu thương, tình mẫu tử thiêng liêng cao đẹp đối với mẹ của mình.