- W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 1. - ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH VÀ CHỨNG MINH HAI CÂU NÓI CUỐI CÙNG CỦA NHÂN VẬT CHÍ PHÈO ĐÃ BỘC LỘ RÕ CHỦ ĐỀ CỦA TÁC PHẨM. - Hãy phân tích và chứng minh: Hai câu nói cuối cùng của nhân vật Chí Phèo đã bộc lộ rõ chủ đề của tác phẩm.. - "Tao muốn làm người lương thiện. - "Không được! Ai cho tao lương thiện? Làm thế nào cho mất những vết mảnh chai trên mặt này? Tao không thể là người lương thiện nữa. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 2. - Giới thiệu về tác giả Nam Cao và truyện ngắn Chí Phèo - Dẫn dắt vấn đề và trích dẫn câu nói:. - “Không được! Ai cho tao lương thiện? Làm thế nào cho mất những vết mảnh chai trên mặt này? Tao không thể là người lương thiện nữa! Biết không! Chỉ có một cách… biết không… Chỉ còn một cách là… cái này! Biết không!…’’.. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 3. - Chủ đề: Qua số phận của nhân vật Chí Phèo, nhà văn Nam Cao đã lên án sâu sắc xã hội tàn bạo, chà đạp lên nhân phẩm con người đồng thời thể hiện tình thương yêu sâu sắc và niềm tin vào bản chất lương thiện của con người.. - Câu nói như bừng lên ước muốn được làm người, khát vọng được hoàn lương của nhân vật Chí Phèo:. - o “Tao muốn làm người lương thiện. - Đó chính là một câu nói thành thực nhất, tiếng đầu tiên và cũng là lời cuối cùng trong cuộc đời đã bị tha hóa một cách khủng khiếp của Chí Phèo. - Khi hắn say nhất cũng là lúc hắn tỉnh nhất, là lúc còn kịp nhận ra nghĩa lí của cuộc sống chính là ở hai chữ “lương thiện” kia, để rồi điều đó bỗng trở thành khát vọng của hắn sau bao ngày vật vã, triền miên trong rượu và những lời chửi bới: “tao muốn”, lần đầu tiên cái mong muốn của Chí Phèo không phải là dăm đồng bạc lẻ của cụ Bá, không phải dăm cút rượu hay một ít đồ nhắm, những nhu cầu vật chất mà là một mong muốn tột bậc có sự lương thiện.. - Và khi nhận ra điều này thì Chí Phèo càng ý thức được “Tao không thể là người lương thiện nữa”: Dường như đây không còn phải là lời mà Chí Phèo nói với Bá Kiến nữa, mà đó là lời hắn nói với chính mình. - Và cái chết chính là một lối thoát Chí Phèo chọn riêng cho mình, để chứng thực cho sự nguyên vẹn của cái gọi là lương thiện. - Có lẽ khi hắn nhận ra mình không thể lương thiện được cũng là lúc hắn hiểu sự lương thiện không thể dung nạp những kẻ như hắn.. - Chí Phèo không được phép quay trở về làm người lương thiện bởi vì hắn bị những lừa lọc, gian xảo bao vây xung quanh. - những trò chém giết rạch mặt ăn vạ, xin đểu, ăn cướp giữa ban ngày vốn không phải là điều lạ lẫm đối với Chí Phèo.. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 4. - o Chí Phèo cô đơn, lạc lõng giữa mọi người. - Sự lương thiện xa lánh hắn. - o Cuộc sống chỉ thực sự mỉm cười với Chí Phèo khi đời hắn có Thị Nở Tình yêu như đã khơi dậy trong hắn ý thức về bản thân dù chỉ là “mơ hồ” nhưng hắn cũng hiểu đó là cái buồn của một con người. - “Chí Phèo chưa bao giờ nhận thấy thế bởi chưa bao giờ hắn hết say”. - o Nhưng chính nhờ sự xuất hiện của thị Nở như một tia sáng lóe lên rồi lại vụt tắt trong cuộc đời Chí Phèo.. - Câu nói như cắt cứa ở cuối truyện của Chí Phèo, ta thấy đó là biểu hiện cao độ của khát vọng được làm người.. - “Tao muốn làm người lương thiện” là sự trỗi dậy mạnh mẽ, đánh dấu bước nhận thức mới trong con người Chí. - Câu nói cuối cùng của Chí là một lời tố cáo xã hội lại vừa như một tiếng nói khẳng định lại bản chất của Chí Phèo trong ý thức rất rõ rệt của Chí Phèo. - Người ta đọc được ở đó những ý định tâm huyết của Nam Cao khi viết Chí Phèo.. - Chí Phèo chết bởi vì hắn muốn có được sự lương thiện nhưng xã hội, mọi người không cho hắn cơ hội đó. - Chí Phèo chết trong sự nhận thức rất rõ về mình, về sự ghẻ lạnh của mọi người đối với hắn, về mơ ước tới một cuộc sống đích thực. - Có thể. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 5. - Đọc tác phẩm đặc sắc “Chí Phèo” của Nam Cao như đã đọng lại trong tôi là cái kết của câu truyện, một kết cục bi thảm và tất yếu dành cho nhân vật chính. - Nhưng đó cũng là một cái kết đầy tính nhân đạo cao cả: “Tao muốn làm người lương thiện”.. - Có thể nói rằng trong những lời nói cuối cùng của Chí Phèo đã làm bừng sáng lên, bừng lên ước muốn được làm người, khát vọng được hoàn lương của hắn. - “Tao muốn làm người lương thiện. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 6. - Và khi nhận ra điều này thì Chí Phèo càng ý thức được “Tao không thể là người lương thiện nữa”. - Dường như đây không còn phải là lời mà Chí Phèo nói với Bá Kiến nữa, mà đó là lời hắn nói với chính mình. - Và cái chết chính là một lối thoát Chí Phèo chọn riêng cho mình, để chứng thực cho sự nguyên vẹn của cái gọi là lương thiện.. - Những câu nói như cắt cứa của Chí Phèo khép lại cuộc đời đen tối của hắn nhưng dội lại những năm tháng hắn đã sống, gợi lại những kí ức đau thương và cả nỗi ngọt ngào mà mới như ngày hôm qua, hôm kia thôi hắn còn được hưởng nhưng hôm nay đã tuột khỏi tầm tay. - Đó chính là một lời tố cáo xã hội lại vừa như một tiếng nói khẳng định lại bản chất của Chí Phèo trong ý thức rất rõ rệt của Chí Phèo. - Xem toàn bộ cuộc đời Chí Phèo ta sẽ thấy những lời cuối cùng của hắn như mội sự tổng kết về số phận của mình, một lời trăng trối mang tính triết lí và nhân bản rất cao. - Chí Phèo cũng đã từng là một người lương thiện khi y còn là một nông dân hiền lành và đi ở cho nhà Bá Kiến. - Ai đó sẽ cho hắn lương thiện?. - Chí Phèo giờ đây đã trở thành là một thằng lưu manh cùng hơn cả dân cùng. - Nam Cao đã đặtnhân vật Chí Phèo ở trong một không gian thu nhỏ – làng Vũ Đại – nhưng có sức bao quát đỗi xã hội đương thời. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 7. - Trong cái vòng vây tưởng như chật hẹp ấy thì những người dân chứ chưa nói đến Chí Phèo đã khổ cực lắm rồi. - Dường như hạng nông dân như Chí Phèo là hạng không được chút quyền hạng nhỏ gì nào trong làng, không cha mẹ, người thân thích, không mảnh đất cắm dùi, không đồng bạc trong tay thì thử hỏi đâu là quyền sống? Có thể nói cái cùng cực của Chí Phèo là cùng cực của một kẻ chỉ có thể chấp nhận chứ không có quyền thắc mắc, phản đối, chống lại.. - Hắn đã biến Chí Phèo từ một anh nông dân hiền lành thành một tên tù khổ sai với bộ dạng không còn là người nữa. - Hắn đã giam hãm Chí Phèo trong nhà tù của luật pháp của sự ghê sợ của chế độ thực dân, hắn lại còn giam hãm Chí lần thứ hai, lâu dài hơn, trong nhà tù không vách, không xà lim, song sắt, ấy là làng Vũ Đại và sự ghẻ lạnh của mọi người, ở đó Chí Phèo là một tay sai đắc lực cho hắn. - Và cũng trước Chí Phèo thì bá Kiến đã từng biết cách cai trị “những thằng liều” khác như Năm Thọ, Binh Chức, hắn có thừa kinh nghiệm để hiểu rằng: “Hãy ngấm ngầm đẩy người ta xuống sông nhưng rồi lại dắt nó lên để nó đền ơn. - Đó chính là cái chốn mà nhân vật Chí Phèo không bao giờ có thể tìm thấy cái gọi là lương thiện.. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 8. - Không ai, không một ai ở làng Vũ Đại cho Chí Phèo lương thiện bởi vì hắn bị những lừa lọc, gian xảo bao vây xung quanh. - những trò chém giết rạch mặt ăn vạ, xin đểu, ăn cướp giữa ban ngày vốn không phải là điều lạ lẫm đối với Chí Phèo. - Nhưng có một điều mà chắc chắn là Chí Phèo chỉ có thể cảm nhận được đó là sự cô đơn, lạc lõng giữa mọi người. - Càng vì thế tiếng chửi càng trở thành ngôn ngữ riêng để Chí Phèo tự trấn an mình. - Nó còn như một phản ứng quen thuộc đã giúp Chí Phèo quên đi sự xa lánh của mọi người. - Dường như chưa đủ chửi thì Chí Phèo tìm đến rượu. - Ở đây Chí Phèo xuất hiện là có tiếng chửi và cơn say rượu. - Nếu vũ khí của Bá Kiến là nụ cười Tào Tháo thì vũ khí cùa Chí Phèo là hai thứ ấy. - Mâu thuẫn trong con người Chí Phèo chính là mâu thuẫn giữa nỗi sợ sệt cái mình có với sự liều lĩnh. - Ngay cả chính bản thân Chí Phèo đã không nhận thức được ý nghĩa của cuộc sống, hắn không tự mình tìm đến, tạo cơ hội cho lòng tốt phát sinh thì làm sao có được sự lương thiện?. - Hình ảnh của Thị Nở như một điểm sáng trong câu chuyện một vị cứu tinh trong cuộc đời u ám, triền miên say của Chí Phèo. - Có thể nói đó là phương tiện để Nam Cao đưa Chí Phèo trở về khát vọng hoàn lương.. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 9. - Không cần biết đến một Thị Nở dở hơi, một người đàn bà xấu như ma chê, quỉ hờn, có cái mặt là “một sự mỉa mai của hóa công”“bề ngang hơn bề dài”, Chí Phèo đã yêu và tình yêu ấy giúp hắn nhận thức rõ hơn về sự tồn tại của mình. - Cái nhận thức dường như có vẻ ngây ngô và lại thật hiển nhiên ấy là đúc rút đầu tiên của Chí Phèo trong quãng đời bị tha hóa. - Chí tỉnh rượu thì càng tiếp xúc với thế giới một cách tỉnh táo, Chí Phèo càng khám phá ra những điều mới mẻ, tốt đẹp, trong hắn càng đậm thêm cái khái niệm về cuộc sống, Chí nhớ lại quãng đời cũ so sánh giữa ngày đó và bây giờ. - Rồi “hắn thấy thèm lương thiện”. - Cao hơn, đó là việc Chí Phèo muốn làm một người để yêu: “Hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui”. - Lúc này tâm thế của nhân vật Chí Phèo được nâng dần lên. - Chỉ một phát hiện nhỏ của Chí Phèo về bát cháo hành của Thị Nở như cũng đủ để ta nhận ra ham muốn sống của hắn rồi, nó xóa đi những năm tháng khổ đau cũ trong cuộc đời của hắn,. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 10. - lấp đi cái lưu manh, liều lĩnh hàng ngày và mở ra một hi vọng về một thế giới đổi thay tốt đẹp, thế giới của lương thiện. - Và cánh cửa lương thiện để trở về làm người điều đó không có nghĩa là hắn đã mất đi bản chất lương thiện. - Nhưng chính nờ sự xuất hiện của thị Nở như một tia sáng lóe lên rồi lại vụt tắt trong cuộc đời Chí Phèo. - Người đàn bà ấy giống như một cách thức để Nam Cao soi rọi ánh sáng lương thiện vào tâm hồn Chí, tái hiện lại những phẩm chất người trong hắn để càng nhấn mạnh hơn bi kịch của hắn. - Bởi lẽ Chí “không thể làm người lương thiện được nữa rồi”. - Thị Nở đã không thể cứu vớt hắn, mọi nẻo đường đến với lương thiện đều đóng kín. - Thà rằng Chí Phèo cứ như là một thằng cùng đinh liều lĩnh, tay sai của Bá Kiến, không biết gì về cuộc sống bên ngoài kia như thế nào. - Thà rằng Chí Phèo cứ yên phận mà ngông nghênh giữa làng còn hơn biết đến một tình yêu, một lối sống mới mà không được tận hưởng. - Cho nên nhân vật Chí Phèo lúc này “càng uống lại càng tỉnh ra”. - Đó là một qui luật tất yếu. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 11. - Câu nói như cắt cứa ở cuối truyện của Chí Phèo, ta thấy đó là biểu hiện cao độ của khát vọng được làm người. - Chính bởi vì như càng ý thức được khát vọng sống cho nên Chí Phèo cũng hiểu ra “Tao không thể làm người lương thiện nữa rồi”. - Hắn đã ở trong vòng vây của lỗi lầm tưởng như quá lớn, hắn đã bị xô đẩy vào chốn tối tăm mà ở đó ngay cả sự lương thiện cũng không thể cứu vớt được hắn. - Những câu nói tất yếu của Chí Phèo không chỉ là lời khuyến cáo dành cho cụ Bá Kiến, tiên chỉ làng Vũ Đại, mà là lời tố cáo chung dành cho cái xã hội tàn ác, chà đạp quyền sống của con người. - Có lẽ rằng tiếng nói lương thiện không chỉ là khát vọng riêng của cá nhân Chí Phèo, nó còn là tiếng nói cao cả nhất của những người nông dân từng bị áp bức, tước đoạt mọi quyền làm chủ bản thân. - Trong lời nói của nhân vật Chí Phèo như đã ánh lên chất nhân bản của tác phầm. - Nhận thấy kết cục của cuộc đời Chí Phèo chính là một lối thoát mà Nam Cao đã dành cho nhân vật này, để ông nâng vai trò con người trong Chí lên một mức độ cao hơn, con người đích thực. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T Trang | 12. - nhân bản trong con người, nhưng cái kết của Chí Phèo là một lời khảng định về khát vọng sống của con người. - Mọi chuẩn bị trước đó dường như chỉ để đợi cái giây phút Chí Phèo bật lên tiếng nói căm phẫn, đòi hỏi sự lương thiện. - Chí Phèo đã nói hộ Nam Cao những điều nhà văn muốn nói và muốn mang đến cho mọi người. - W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1 Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh, nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên danh tiếng.