- PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ. - Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái và lượng hóa ảnh hưởng của từng nhân tố đến chất lượng của sản phẩm du lịch;. - từ đó đề xuất một số giải pháp phát triển du lịch sinh thái Cần Thơ. - Đề tài sử dụng mô hình hồi qui logistic nhị nguyên để ước lượng các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ từ nguồn dữ liệu 150 mẫu phỏng vấn du khách (35 khách quốc tế, 115 khách nội địa) năm 2008. - Nghiên cứu chỉ ra 3 nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ: tính kịp thời trong phục vụ, tính liên kết và sự đa dạng của các hoạt động vui chơi, giải trí. - Riêng thành phần chất lượng dịch vụ có ảnh hưởng quyết định đến chất lượng của sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ. - trình độ ngoại ngữ và phục vụ kịp thời, nhanh chóng) là hạt nhân của chất lượng dịch vụ sinh thái Cần Thơ.Vì thế, để phát triển bền vững du lịch sinh thái tại Cần Thơ, cần tăng cường tính liên kết trong việc phát triển sản phẩm du lịch sinh thái,đa dạng hóa các dịch vụ giải trí vào ban đêm ở vùng nội ô thành phố, hình thành các khu mua sắm hàng lưu niệm đặc trưng của địa phương và nâng cao trình độ, năng lực phục vụ của nhân viên, đặc biệt là ngoại ngữ và kỹ năng giao tiếp.. - Từ khóa: du lịch bền vững, du lịch sinh thái, chất lượng sản phẩm du lịch, du lịch Cần Thơ. - Du lịch sinh thái được định hướng là loại hình du lịch trọng điểm trong phát triển du lịch ở Việt Nam và đặc biệt là đồng bằng sông Cửu Long. - Với lợi thế về sông nước miệt vườn và hệ thống cơ sở vật chất tương đối phát triển, nhà hàng khách sạn khoảng 3.000 phòng, trong đó có 24 khách sạn từ 1 đến 4 sao với 1.031 phòng (năm 2007), du lịch Cần Thơ đóng vai trò là đầu mối trung chuyển khách của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. - Cần Thơ là đô thị ven sông có 65 km trải dài theo sông Mêkông, có nhiều tiềm năng du lịch, với hệ thống các cù lao với cảnh quan thiên nhiên sông nước miệt vườn như: bến Ninh Kiều, chợ nổi Cái Răng, Phong Điền, vườn cò Bằng Lăng, các khu du lịch vườn Mỹ Khánh, Thủy Tiên, Xuân Mai cùng hệ thống nhà vườn ven thành phố là những điểm du lịch hấp dẫn. - Vì vậy, Cần Thơ rất thích hợp phát triển du lịch sinh thái với 4 loại hình cơ bản: du lịch sinh thái sông nước. - du lịch văn hóa truyền thống, du lịch vườn, du lịch gắn với hội nghị, hội thảo khen thưởng triển lãm.. - Tuy nhiên trong những năm qua, thực trạng phát triển của ngành du lịch ở đây còn rất chậm chạp, chưa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn như tiềm năng sẵn có. - Nguyên nhân là do chất lượng sản phẩm du lịch chưa cao, trong đó các yếu tố tài nguyên du lịch, cơ sở hạ tầng du lịch và chất lượng dịch vụ chưa được phát triển đồng bộ. - Tuy nhiên, cho đến nay thì chưa có một nghiên cứu thực tế chính thức nào được thực hiện để đánh giá các nhân tố trên ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng du lịch sinh thái tại Cần Thơ. - Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái và lượng hóa ảnh hưởng của từng nhân tố đến chất lượng của sản phẩm du lịch. - từ đó đề xuất một số giải pháp phát triển du lịch sinh thái Cần Thơ.. - Nghiên cứu này trình bày kết quả khảo sát 150 du khách (35 khách quốc tế, 115 khách nội địa) vào quý 1 năm 2007 và quý 2 năm 2008 tại các điểm du lịch sinh thái vườn, Thành phố Cần Thơ.. - Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái và lượng hóa ảnh hưởng của từng nhân tố đến chất lượng của sản phẩm du lịch. - từ đó đề xuất một số giải pháp phát triển du lịch sinh thái Cần Thơ 2.3 Phương pháp nghiên cứu. - Sản phẩm du lịch trên cơ sở lý thuyết bao gồm ba thành phần cơ bản: tài nguyên du lịch, cơ sở hạ tầng du lịch và chất lượng dịch vụ. - lượng sản phẩm du lịch phải phân tích mối quan hệ giữa chất lượng du lịch thông qua đánh giá của khách hàng (hay sự thỏa mãn của khách hàng) và 3 yếu tố nêu trên.. - Tài nguyên và cơ sở du lịch được đánh giá dựa trên các tiêu chuẩn của ngành và đánh giá của các nhà chuyên môn, quản lý. - Ngoài ra, sức chứa du lịch (một thành tố của cơ sở du lịch được tính theo công thức của Boullon 1 (1995): CPI = AR/ a.. - Bảng 1: Đặc điểm khách du lịch đến Cần Thơ. - 1 Phạm Trung Lương (2001), Tài nguyên và môi trường du lịch Việt Nam, Nhà xuất bản Giáo dục, tr.187. - Đồng thời, đề tài còn sử dụng mô hình hồi qui logistic nhị nguyên để ước lượng các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ.. - có nhiều tiềm năng du lịch về tự nhiên và văn hóa, đặc biệt là hệ thống các cù lao với cảnh quan thiên nhiên sông nước miệt vườn (bến Ninh Kiều, chợ nổi Cái Răng, Phong Điền, vườn cò Bằng Lăng, các khu du lịch vườn Mỹ Khánh. - cùng hệ thống nhà vườn ven thành phố là những điểm du lịch hấp dẫn.. - 3.2 Đánh giá về chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ 3.2.1 Đánh giá về tài nguyên du lịch. - Thích hợp cho việc đón khách du lịch. - 2 Sở du lịch Cần Thơ. - Ngoài ra, lợi thế về địa hình, là cửa ngõ của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cả về đường thủy lẫn đường bộ là điều kiện tốt để phục vụ khách du lịch. - Bảng 2 trình bày đánh giá tài nguyên du lịch dựa trên các tiêu chí của ngành theo đánh giá của các nhà chuyên môn (bao gồm các nhân viên phục vụ trong ngành du lịch và cán bộ quản lý):. - Bảng 2: Đánh giá tài nguyên du lịch Cần Thơ. - 4 loại hình du lịch Khá hấp dẫn. - đáng kể, có khả năng phục hồi nhanh, tài nguyên du lịch tự nhiên tồn tại vững chắc từ 20 - 100 năm, hoạt động du lịch diễn ra liên tục.. - Tính thời vụ Hoạt động du lịch diễn ra suốt năm Rất dài Tính liên kết Có từ 1-3 điểm du lịch xung quanh để thực hiện liên kết Trung bình. - Nguồn: thảo luận với nhóm cán bộ quản lý du lịch Cần Thơ. - Nhìn chung, các tiêu chí đánh giá tài nguyên du lịch Cần Thơ đạt tiêu chuẩn trung bình trở lên, tuy nhiên, thông qua việc khảo sát hai điểm du lịch vườn tiêu biểu ở thành phố Cần Thơ, du khách đã chỉ ra những tồn tại yếu kém của các điểm du lịch sinh thái Cần Thơ trong những năm qua:. - Khu du lịch sinh thái Mỹ Khánhlà khu du lịch đầu tiên của thành phố được đầu tư với quy mô khá lớn. - Cho đến nay Mỹ Khánh vẫn được xem là một trong những khu du lịch hàng đầu của Cần Thơ. - Gần đây có 3 trò chơi dân gian đã được đưa vào khu du lịch là xích đu (hai chiếc), bập bênh (hai chiếc), vượt kiều (chỉ có một chiếc cầu - chiếc cầu này được cố định một đầu và một đầu lắc lư chuyển động rất khó đi). - Trên thực tế, các quầy bán hàng lưu niệm được đưa vào khu du lịch là một giải pháp đúng đắn nhằm đa dạng hóa các loại hình dịch vụ tại điểm du lịch. - Tại khu du lịch Mỹ Khánh, có hai quầy bán hàng lưu niệm bao gồm: hàng thủ công mỹ nghệ (chủ yếu là các vật dụng, đồ mỹ nghệ làm từ dừa và một số ít làm từ gỗ) và các vật dụng cá nhân như túi xách, thắt lưng, ví tiền… làm từ da cá sấu. - Thế nhưng, khu du lịch Mỹ Khánh đã không làm được điều đó, các sản phẩm lưu niệm ở đây thật sự chưa phong phú, còn giá cả thì cao đến mức “bất hợp lý” khiến du khách phải cân nhắc khi quyết định mua hàng.. - Khu du lịch sinh thái Phù Sa là một đơn vị thành viên của công ty nông súc sản xuất nhập khẩu CATACO. - Tuy được qui hoạch và đầu tư bài bản hơn nhưng khu du lịch Phù Sa cũng chưa tạo được điểm khác biệt lớn so với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường du lịch. - Tuy vậy, nếu như khách đã đến Mỹ Khánh, Phù Sa hay một vài điểm du lịch khác trong thành phố thì sẽ thấy ngay hoạt động ở các khu du lịch này giống nhau khá nhiều, điều này dễ dàng gây ra tâm lý nhàm chán ở du khách đối với du lịch Cần Thơ nói chung.. - Nhìn chung, từ những phân tích vừa nêu đã cho chúng ta thấy sự đơn điệu trong các hoạt động, các chương trình tour và các dịch vụ du lịch ở địa phương. - Trong khi đó, các cơ sở kinh doanh du lịch vẫn đang ngày ngày cạnh tranh nhau trên một phần bánh rất nhỏ (3% khách du lịch quốc tế so với cả nước). - Phần bánh nhỏ này chỉ thu lợi nhuận từ các dịch vụ du lịch cơ bản (như tham quan vườn trái cây, ăn uống, lưu trú) mà thôi, trong khi cả một khoảng trống thị trường là các dịch vụ bổ sung, kể cả những dịch vụ cao cấp vẫn còn để ngỏ và chưa được khai thác một cách triệt để.. - 3.2.2 Cơ sở du lịch a. - Ngoài ra, hệ thống điện, nước, viễn thông và hệ thống tài chính, ngân hàng phát triển nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long cũng góp phần tạo cho du khách sự thuận tiện khi đến du lịch tại Cần Thơ.. - Cơ sở hạ tầng phục vụ cho du lịch. - 1 Sở du lịch Cần Thơ, năm 2008. - Trong đó có 2 doanh nghiệp nhà nước, 1 doanh nghiệp tư nhân, 1 công ty đa ngành (Cataco), 1 công ty du lịch Cần Thơ và 13 công ty TNHH.. - Hệ thống vui chơi giải trí tương đối phát triển, bao gồm: 21 điểm vườn du lịch sinh thái, 4 vũ trường, các cơ sở massage, phòng karaoke, 12 phòng họp dùng cho hội nghị, hội thảo quốc tế với 2000 ghế, các dịch vụ đờn ca tài tử tại các khách sạn, du thuyền… Bên cạnh đó, hệ thống bảo tàng và các siêu thị như Coop-mart, Metro, Citimart, Maximart, Vinatex trong thành phố cũng đang thu hút được ngày càng nhiều khách du lịch trong nước và quốc tế đến tham quan.. - Theo Boullon (1995) “tiêu chuẩn không gian dành cho du khách tại các điểm du lịch sinh thái là 100 – 200m 2 /khách tại một thời điểm”. - Ở đây, nghiên cứu chỉ đề cập đến 2 điểm du lịch sinh thái tiêu biểu trên địa bàn TP. - Cần Thơ hiện nay là khu du lịch Phù Sa và làng du lịch Mỹ Khánh (do 2 điểm này có báo cáo số liệu).. - Bảng 3: Thực trạng diện tích không gian tại điểm vườn du lịch sinh thái ở Cần Thơ. - Nguồn: tính toán dựa trên số liệu báo cáo của Sở du lịch Cần Thơ năm 2007. - Như vậy, diện tích không gian dành cho du khách tham quan tại làng du lịch Mỹ Khánh và khu du lịch Phù Sa đều đạt tiêu chuẩn (trên 200 m 2 /khách du lịch). - góp phần vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái trên địa bàn thành phố Cần Thơ.. - Thông qua những phân tích trên, ta có bảng đánh giá cơ sở du lịch như sau:. - Bảng 4: Đánh giá về cơ sở du lịch Cần Thơ. - Khá tốt Sức chứa Khu du lịch Phù Sa: 1.400 lượt/ngày. - Khu du lịch Mỹ Khánh: 257 lượt/ngày. - Nguồn: tổng hợp từ số liệu thứ cấp của Sở du lịch Cần Thơ năm 2007. - Nhìn chung, các tiêu chí đánh giá về cơ sở du lịch Cần Thơ là khá tốt. - Căn cứ vào những lợi thế này, du lịch Cần Thơ trong những năm sắp tới phải quy hoạch để trở thành điểm dừng chân trung gian của cả khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nghĩa là khi du khách đi du lịch ở Đồng bằng sông Cửu Long thì vào ban ngày họ sẽ tham quan ở các tỉnh lân cận và sẽ nghỉ đêm tại Cần Thơ, chứ không phải là TP.HCM như hiện nay.. - 3.2.3 Đánh giá chất lượng dịch vụ du lịch sinh thái Cần Thơ. - Theo mô hình lý thuyết của Parasuraman về chất lượng dịch vụ bao gồm có 5 thành phần: sự tin cậy, sự đáp ứng, năng lực phục vụ, sự đồng cảm và cơ sở vật chất phục vụ cho du lịch (các yếu tố hữu hình). - Bảng 5: Đánh giá về chất lượng dịch vụ du lịch sinh thái Cần Thơ. - Trong đó, yếu tố đáp ứng chỉ được du khách đánh giá ở mức điểm 2,99 và yếu tố năng lực phục vụ đạt điểm 3,21, cho thấy các hoạt động đáp ứng nhu cầu của du khách như hàng lưu niệm và các hoạt động giải trí của du lịch Cần Thơ còn rất nghèo nàn. - năng lực phục vụ của nhân viên chưa chuyên nghiệp, điều này hoàn toàn phù hợp vì thực tế nhân viên phục vụ trong ngành du lịch ở Cần Thơ khoảng 70% chưa qua đào tạo (theo thống kê của Sở du lịch Cần Thơ năm 2007).. - 3.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ. - Sản phẩm du lịch bao gồm 3 thành phần: tài nguyên du lịch, cơ sở hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ tại điểm đến. - Nghiên cứu chia nhỏ các thành phần trên và căn cứ vào đánh giá của du khách để xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ.. - Tài nguyên du lịch bao gồm các biến: tính hấp dẫn (X1), tính liên kết (X2), an ninh (X3). - Cơ sở du lịch bao gồm các biến: sự đa dạng của các hoạt động vui chơi, giải trí (X4). - Bảng 6: Kết quả mô hình Logistic về các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng du lịch sinh thái Cần Thơ. - Hệ số tương quan của các biến như tính hấp dẫn, tính liên kết, giải trí và tính kịp thời giải thích sự ảnh hưởng của chúng đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ (theo cảm nhận của du khách), với mức ý nghĩa 5% và 10%.. - Ảnh hưởng của từng nhân tố đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ theo mô hình phân tích như sau:. - Tính hấp dẫn của nơi đến ảnh hưởng tích cực đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái với mức ý nghĩa 5%. - tăng khả năng du khách đánh giá chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ tốt hơn 1,8 lần.. - Khi tính liên kết được du khách đánh giá cao hơn 1 đơn vị trong thang đo thì xác suất du khách đánh giá chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ tốt hơn 1,7 lần, với mức ý nghĩa 10%.. - Khi sự đa dạng của các dịch vụ vui chơi giải trí được du khách đánh giá cao hơn 1 đơn vị trong thang đo thì xác suất du khách đánh giá chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ tốt hơn 2,3 lần, với mức ý nghĩa 5%.. - Khi yếu tố tính kịp thời được du khách đánh giá cao hơn 1 đơn vị trong thang đo thì xác suất du khách đánh giá chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ tốt hơn 2,5 lần, với mức ý nghĩa 5%.. - Nhìn chung, cả 3 thành phần của sản phẩm du lịch đều có mức ảnh hưởng nhất định đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ, tuy nhiên tính kịp thời trong phục vụ (thuộc yếu tố dịch vụ) có tác động mạnh nhất đến chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ (theo mô hình nghiên cứu).. - Như vậy để nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ thì đều phải chú trọng đến cả 3 thành phần này, đặc biệt là tính hấp dẫn của điểm đến, tính liên kết, các hoạt động vui chơi giải trí và năng lực phục vụ của nhân viên.. - trình độ ngoại ngữ và phục vụ kịp thời, nhanh chóng) là hạt nhân của chất lượng dịch vụ sinh thái Cần Thơ.. - Từ thực trạng đó, nghiên cứu đề ra một số giải pháp phát triển du lịch bền vững tại Cần Thơ như sau:. - Tăng cường tính liên kết trong việc phát triển sản phẩm du lịch sinh thái, tránh hiện tượng sao chép sản phẩm giữa các nhà vườn, giữa các công ty du lịch. - Căn cứ vào sự phân bố tài nguyên du lịch, thành phố Cần Thơ cần thúc đẩy nhanh việc hình thành 4 cụm du lịch như sau: cụm nội ô (dịch vụ giải trí và mua sắm, cụm Ô Môn – Cờ Đỏ (du lịch xanh, tham quan nông trại), cụm Thốt Nốt (tham quan làng nghề), cụm Phong Điền (chợ nổi, làng cổ Bình Thủy, lộ Vòng Cung).. - Phạm Trung Lương (2001), Tài nguyên và môi trường du lịch Việt Nam, Nhà xuất bản Giáo dục, tr.187. - Nguyễn Văn Nhân (tháng 12-2007), Đánh giá sự thỏa mãn của du khách đối với hoạt động kinh doanh du lịch tại Nha Trang, Luận văn thạc sĩ.. - Võ Hồng Phượng (tháng 10-2008), Đánh giá chất lượng sản phẩm du lịch sinh thái Cần Thơ và các giải pháp phát triển du lịch sinh thái Cần Thơ, Luận văn thạc sĩ.