- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC. - PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH LỚP 12 QUA DẠY HỌC PHƢƠNG PHÁP. - TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN. - Chuyên ngành: Lý luận và Phƣơng pháp dạy học bộ môn Toán Mã số . - Tác giả xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã nhiệt tình giảng dạy và giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập và nghiên cứu đề tài.. - Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban Giám hiệu, các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh trường Trung học phổ thông Tân Lập (Hà Nội) đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để tác giả hoàn thành bản luận văn.. - Lời cảm ơn chân thành của tác giả cũng xin được dành cho gia đình, người thân và các bạn học viên lớp Lý luận và Phương pháp dạy học môn Toán K8 - Trường Đại học Giáo dục trong suốt thời gian qua đã cổ vũ, động viên và đóng góp ý kiến.. - Một số vấn đề về tự học. - Quan niệm về tự học. - Các mức độ của tự học. - Đặc trưng của hoạt động tự học. - Năng lực và năng lực tự học toán của học sinh Trung học phổ thông. - Biểu hiện năng lực tự học toán của học sinh. - Quy trình hoạt động tự học toán. - Phương pháp dạy học với vấn đề phát triển năng lực tự học toán của học sinh. - Phương pháp dạy học. - Tổng thể các phương pháp dạy học. - Phương pháp dạy học và vấn đề phát triển năng lực tự học toán của học sinh. - Thực trạng của vấn đề dạy học toán theo hướng tự học ở trường Trung học phổ thông Tân Lập. - CHƢƠNG 2: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC NỘI DUNG PHƢƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN. - Phân tích nội dung chương “ Phương pháp tọa độ trong không gian. - Yêu cầu dạy học chương “Phương pháp tọa độ trong không gian. - Một số giải pháp nhằm phát triển năng lực tự học của học sinh thông qua dạy học nội dung phương pháp tọa độ trong không gian Error! Bookmark not defined.. - Một số giải pháp nhằm phát triển năng lực tự học của học sinh. - Giáo án dạy học một số nội dung phương pháp tọa độ trong không gian theo hướng phát triển năng lực tự học của học sinh. - CHƢƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM. - Mục đích thực nghiệm. - Nhiệm vụ thực nghiệm. - Phương pháp thực nghiệm. - Tổ chức thực nghiệm. - Đối tượng thực nghiệm. - Tiến hành thực nghiệm. - Nội dung thực nghiệm. - Nội dung thực nghiệm 1. - Nội dung thực nghiệm 2. - Thống kê kết quả kiểm tra các lớp sau thực nghiệm 1 lớp đối chứng. - Thống kê kết quả kiểm tra các lớp sau thực nghiệm 2 lớp đối chứng. - Giáo dục đóng vai trò then chốt trong trong việc đào tạo con người và sự phát triển xã hội. - Nhận thức sâu sắc vai trò của giáo dục trong việc khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, ngay trong Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam đã khẳng định. - Giáo dục là quốc sách hàng đầu” [16]. - Trong giai đoạn hiện nay, giáo dục cần thực hiện tốt ba mục tiêu cơ bản sau:. - Mục tiêu trí dục: cung cấp nền học vấn cơ bản, giúp học sinh hướng nghiệp một cách hiệu quả.. - Mục tiêu phát triển : giúp học sinh phát triển năng lực nhận thức, hình thành nhân cách toàn diện. - Mục tiêu giáo dục : giáo dục thế giới quan duy vật khoa học, thái độ , xúc cảm, hành vi văn minh.. - Điều 28 Luật giáo dục nước ta nhấn mạnh: ". - Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, phát triển kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn . - tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh ".. - Dạy học hướng tới việc phát huy tích cực, vai trò chủ động, tính sáng tạo của học sinh là xu thế chung của đổi mới giáo dục THPT hiện nay được xem như là một nguyên tắc của quá trình dạy học, đã được nói đến từ lâu và được phát triển mạnh mẽ trên thế giới. - Tuy nhiên, trong tình trạng hiện nay, phương pháp dạy học nói chung và dạy Toán nói riêng ở nước ta còn đang trên đà đổi mới nhưng vẫn có nhược điểm là: dạy học hiện nay còn chịu tác động nặng nề bởi mục tiêu thi cử, học để thi, dạy để thi đua có thành tích thi cử cao nhất. - Vì thế, giáo viên chủ yếu là truyền thụ kiến thức, tập trung phát triển kĩ năng giải Toán, nặng về cường độ lao. - động, mà nhẹ về phát triển năng lực tự học cho học sinh. - Học sinh ở trạng thái quá tải, làm các bài tập theo khuôn mẫu có sẵn, mà ít có điều kiện suy nghĩ, tìm tòi, khám phá, phát triển bài Toán theo nhiều cách, nhiều tình huống. - Muốn phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của người học thì cần phát triển phương pháp học tập cho học sinh, coi đây không chỉ là phương tiện nâng cao hiệu quả dạy học mà là mục tiêu quan trọng của dạy học. - Trong thời đại “bùng nổ thông tin” hiện nay, do sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, sự gia tăng nhanh chóng và thường xuyên của khối lượng thông tin, tri thức thì việc dạy không thể hạn chế ở chức năng dạy kiến thức mà phải tăng cường phát triển cho học sinh phương pháp học, thời gian học ở nhà trường lại có hạn nên đòi hỏi con người phải có thái độ và năng lực cần thiết để tự định hướng, tự cập nhật và làm giàu tri thức của mình nhằm đáp ứng được những yêu cầu của một thế giới thay đổi nhanh chóng. - Muốn vậy cần phải có thói quen học tập riêng và phải tự học là chính chứ không phải chỉ học trong các nhà trường là chính. - Nói tới phương pháp học thì cốt lõi là phương pháp tự học, đó là cầu nối giữa học tập và nghiên cứu khoa học. - Nếu phát triển cho người học có được kỹ năng, phương pháp, thói quen tự học, biết ứng dụng những điều đã học vào những tình huống mới, biết tự lực phát hiện và giải quyết những vấn đề gặp phải thì sẽ tạo cho họ lòng ham học, khơi dậy tiềm năng vốn có của mỗi người. - Đặc biệt phần tọa độ hóa hình học không gian là phần không thể thiếu trong chương trình toán phổ thông vì nhiệm vụ của nội dung phương pháp tọa trong không gian thuộc môn Hình học không gian là cung cấp những kiến thức cơ bản về Hình học không gian ba chiều một cách có hệ thống và tiếp tục phát triển, phát triển tư duy lôgic, trí tưởng tượng không gian, kĩ năng vận dụng các kiến thức hình học vào giải quyết bài tập bằng phương pháp tọa độ hóa, các hoạt động thực tiễn và vào các môn học khác. - Tuy nhiên đây lại là phần tương đối khó đối với học sinh do vậy mà không phải học sinh nào cũng đủ thời gian để thấu hiểu, ghi nhớ và vận dụng những kiến thức mà giáo viên truyền thụ ở trên lớp.. - Vì vậy, việc tự học của học sinh là rất quan trọng và cần thiết.. - Với những lí do trên, tôi quyết định chọn đề tài: “Phát triển năng lực tự học cho học sinh lớp 12 qua dạy học phương pháp tọa độ trong không gian”. - Trong lịch sử của nền giáo dục Việt Nam, vấn đề tự học đã được phát động, nghiên cứu và triển khai rộng rãi. - Chủ tịch Hồ Chí Minh, bằng chính cuộc đời của Người là tấm gương sáng ngời về con đường tự học. - Theo Người muốn học suốt đời thì phải tự học. - Một trong các nguyên tắc tự học của Người là học đến đâu, luyện tập và thực hành đến đó. - Có thể nói tự học là một tư tưởng lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cách học, những lời chỉ dẫn quý báu và những bài học kinh nghiệm sâu sắc rút ra từ chính tấm gương tự học bền bỉ và thành công của Người cho đến nay vẫn mang giá trị to lớn.. - Các nhà khoa học đã hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục về hệ đào tạo Đại học Sư phạm vừa học – vừa làm, do tác giả Nguyễn Cảnh Toàn làm chủ nhiệm đề tài. - Nhóm nghiên cứu của tác giả Nguyễn Cảnh Toàn cũng đã đưa ra phương pháp dạy học hiện đại phù hợp với thực tiễn nước ta hiện nay là dạy - tự học [19], được ghi lại trong cuốn sách “ Quá trình dạy - Tự học”.. - Gần đây có nhiều công trình tiêu biểu liên quan đến tự học của các nhà nghiên cứu Đào Tam [18], Nguyễn Cảnh Toàn [19, 20. - Ngoài ra, nhiều luận văn thạc sỹ cũng đã nghiên cứu, khai thác thêm và vận dụng vào thực tế những biện pháp tổ chức hoạt động tự học cho học sinh góp phần nâng cao chất lượng dạy và học như:. - Dạy học tự học cho học sinh thông qua chương “Vectơ trong không gian.. - Quan hệ vuông góc” Hình học lớp 11 nâng cao trung học phổ thông của tác giả Trần Thị Thanh Nga. - Phát triển năng lực tự học thông qua dạy học nội dung đường thẳng và mặt phẳng song song trong không gian” của tác giả Dương Thị Thúy. - Nâng cao năng lực tự học và kỹ năng giải toán cho học sinh lớp 10 trung học phổ thông qua dạy học giải phương trình của tác giả Nguyễn Trung Hiếu.. - Đậu Thế Cấp (Chủ biên), Nguyễn Hoàng Khanh, Nguyễn Lê Thống Nhất, Tuyển chọn các phương pháp giải toán sơ cấp. - Văn Nhƣ Cƣơng(Chủ biên), Phạm Khắc Ban, Bài tập Hình học 12 Ban nâng cao, Nhà xuất bản Giáo dục, 2008.. - Vũ Cao Đàm, Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật, Hà Nội, 1997.. - Trần Văn Hạo (Tổng chủ biên), Nguyễn Mộng Hy (Chủ biên), Khu Quốc Anh, Trần Đức Huyên, Hình học 12. - Nhà xuất bản Giáo dục, 2008.. - Trần Văn Hạo (Tổng chủ biên), Nguyễn Mộng Hy (Chủ biên), Khu Quốc Anh, Trần Đức Huyên, Sách Giáo Viên Hình học 12. - Nhà xuất bản Giáo dục.. - Nguyễn Trung Hiếu (2010), Nâng cao năng lực tự học và kỹ năng giải toán cho học sinh lớp 10 phổ thông qua dạy học giải phương trình. - hình học 12. - Nguyễn Bá Kim (2007), Phương pháp dạy học môn Toán. - Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Hà Nội.. - Nguyễn Thị Mỹ Lộc – Đinh Thị Kim Thoa – Trần Văn Tính (2009), Tâm lý học giáo dục. - Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội.. - Trần Thị Thanh Nga (2008), Dạy học tự học cho học sinh thông qua chương. - “Vectơ trong không gian. - Quan hệ vuông góc” hình học lớp 11 nâng cao trung học phổ thông. - Bùi Văn Nghị (2008), Phương pháp dạy học những nội dung cụ thể môn Toán.. - Nhà xuất bản Đại học Sư phạm.. - Nhà xuất. - bản Đại học Sư phạm.. - Đoàn Quỳnh (Tổng chủ biên), Văn Nhƣ Cƣơng (Chủ biên), Phạm Khắc Ban, Lê Huy Hùng, Tạ Mân, Hình học nâng cao 12. - Nhà xuất bản Giáo dục, 2008. - Đoàn Quỳnh (Tổng chủ biên), Văn Nhƣ Cƣơng (Chủ biên), Phạm Khắc Ban, Lê Huy Hùng, Tạ Mân, Sách Giáo Viên Hình học nâng cao 12. - Đào Tam (2008), Tiếp cận các phương pháp dạy học không truyền thống trong dạy học Toán ở trường đại học và trường phổ thông. - Nguyễn Cảnh Toàn (1997), Quá trình dạy – Tự học. - NXB Giáo dục.