- Thổ tinh. - 1 Hành tinh có vành 2. - Hành tinh có vành. - Khi phi thuyền tiến gần đến hành tinh thổ, nó tự chuyển động chậm lại và cho phép trường hấp dẫn của Thổ tinh bắt giữ lấy nó. - Thổ tinh là hành tinh thứ sáu tính từ Mặt trời ra và là hành tinh lớn thứ hai trong Hệ Mặt trời. - Thổ tinh có đường kính 74.900 dặm (121.000 km) và lớn đến mức khoảng 760 hành tinh cỡ Trái đất có thể lắp vừa bên trong nó. - Hành tinh có màu nâu vàng này nổi bật lên với những dải màu sắc nằm ngang đang dịch chuyển và bị vây quanh bởi hàng tá vệ tinh.. - Nhưng cái thật sự khiến cho Thổ tinh khác biệt với những hành tinh khác trong Hệ Mặt trời không phải là kích cỡ hay các vệ tinh của nó, mà là hệ thống vành nổi bật bao xung quanh nó. - Hàng nghìn dải đa màu sắc vây tròn quanh hành tinh tại xích đạo của nó, lung linh dưới ánh sáng phản xạ đến từ Mặt trời. - Các hành tinh khác cũng có vành, không không rực rỡ như vành của Thổ tinh. - Nhưng nhiều thế kỉ trôi qua, người ta mới biết rằng những vật thể kì lạ này chẳng phải là ngôi sao gì hết, mà là các hành tinh đang quay xung quanh Mặt trời, giống hệt như Trái đất vậy.. - Ngày nay, Thổ tinh có lẽ là hành tinh được yêu thích nhất trong họ hàng Hệ Mặt trời, không chỉ các nhà thiên văn thích quan sát, mà trẻ em ở trường học cũng rất thích vẽ. - Chúng bao gồm bốn hành tinh nhóm trong, hay nhóm địa cầu (Thủy tinh, Kim tinh, Trái đất và Hỏa tinh) và bốn hành tinh nhóm ngoài, hay nhóm hành tinh khí (Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên vương tinh và Hải vương tinh). - Ngoài ra, còn có nhiều vật thể khác đang quay xung quanh Mặt trời, bao gồm ít nhất là năm hành tinh lùn – một trong số chúng, Pluto [trước kia gọi là Diêm vương tinh] đã từng được xem là một hành tinh bình thường – và ít nhất 170 vệ tinh, đồng thời có các sao chổi, tiểu hành tinh, và những vật thể khác nhỏ hơn.. - Mặt trời ở cách hành tinh của chúng ta chừng 150 triệu km. - Sự ra đời của các hành tinh. - Dần dần, trong thời gian ít nhất là 100.000 năm, các nhóm hạt bắt đầu kết hợp thành những vật thể nhỏ gọi là mầm hành tinh.. - Những vật thể này cuối cùng trở thành mọi vật thể - kể cả các hành tinh – ngày nay đang quay xung quanh Mặt trời.. - Nhiệt phát ra của Mặt trời, hay sự thiếu lượng nhiệt đó, là nguyên nhân chính lí giải vì sao những hành tinh ở xa trung tâm của Hệ Mặt trời nhất – thí dụ như Thổ tinh – cũng là những hành tinh lớn nhất. - Các hành tinh ở gần Mặt trời nhất – Trái đất, Hỏa tinh, Thủy tinh và Kim tinh – hứng lấy luồng nhiệt cường độ lớn, khiến cho băng khó hình thành hay không thể hình thành. - Ở cách xa luồng nhiệt của Mặt trời hơn, các hành tinh hình thành khác đi. - Trong những vùng lạnh hơn này, lõi đá của hành tinh không những có thể hút lấy các hạt bụi, mà còn hút cả băng và các chất khí. - Bốn hành tinh sinh ra ở đó hút lấy vật chất ngày một nhiều hơn, nên chúng ngày một lớn hơn và có khối lượng tăng dần. - Khối lượng tăng lên có nghĩa là trường hấp dẫn của hành tinh mạnh lên và chúng thu hút thêm nhiều vật chất và khối lượng nữa. - Những hành tinh nhóm ngoài này tiếp tục lớn lên thêm trong. - hàng triệu năm lâu hơn so với các hành tinh nhóm trong. - Các hành tinh nhóm ngoài đó – Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên vương tinh và Hải vương tinh – trở thành những hành tinh khí khổng lồ mà chúng ta biết ngày nay.. - Vành đai tiểu hành tinh. - Nằm giữa các hành tinh nhóm trong và các hành tinh nhóm ngoài, giữa quỹ đạo của Hỏa tinh và của Mộc tinh, là một dải không gian rộng mênh mông. - Một hành tinh có thể đã từng được tạo ra trong khu vực này, cách Mặt trời 241 đến 595 triệu km, và nó đã bị xé toạc ra bởi lực hút hấp dẫn khủng khiếp của Mộc tinh. - Nhưng có hàng tỉ mảnh đá có hình dạng dị thường gọi là các tiểu hành tinh – một số thì lớn, nhưng đa phần có đường kính chưa tới 241 km – đang quay xung quanh Mặt trời trong khu vực này. - Đa số các tiểu hành tinh trong Hệ Mặt trời đã được tìm thấy trong khu vực này, nơi được gọi là vành đai tiểu hành tinh, nhưng những tiểu hành tinh lớn nhất lại được tìm thấy ở cách xa Mặt trời hơn, ở tại rìa của Hệ Mặt trời.. - Những hành tinh khí khổng lồ đó thật khắc nghiệt, là những nơi không thiện chí, và Thổ tinh chẳng là ngoại lệ. - Rất rất không có khả năng cho con người đặt chân lên bề mặt của hành tinh có vành này. - Bầu khí quyển của hành tinh trên cấu tạo chủ yếu gồm hydrogen và helium, những chất khí mà con người không thể thở. - Đây là nguyên do vì sao các nhà thiên văn đã quan sát nó kể từ khi trước lúc biết nó là một hành tinh. - Tác phẩm xưa nhất được biết nói về hành tinh trên xuất xứ từ người Assyri, tộc người sinh sống ở xứ Mesopotamia cổ đại (Iraq ngày nay). - Họ gọi nhân vật ấy, và hành tinh ấy, là Saturnus, đó là nguồn gốc của cái tên mà chúng ta biết đến ngày nay cho Thổ tinh (Saturn).. - Vì những nguyên do chúng ta không hoàn toàn hiểu hết, nhiều trong số những tộc người này có truyền thống gắn kết hành tinh mà chúng ta gọi là Thổ tinh với sự trồng trọt. - Một vài năm sau đó, một nhà khoa học trẻ người Đức tên gọi là Johannes Kepler phát hiện ra rằng quỹ đạo của các hành tinh không hoàn toàn tròn. - Chiếc kính thiên văn của ông là một mẫu rất sớm chỉ phóng to các vật thể lên 20 lần kích cỡ thật của chúng, nên ông chẳng thể nhìn thấy hành tinh trên rõ ràng cho lắm. - hành tinh Thổ không phải lẻ loi một mình, mà có tới ba hành tinh tiếp xúc với nhau”. - Ông không biết, nhưng cái ông nghĩ là hai hành tinh nữa thật ra là các vành của sao Thổ.. - Hai năm sau những quan sát đầu tiên của ông, ông không còn nhìn thấy hai hành tinh kia nữa. - Năm sau đó, ông nhận ra rằng cái Galileo nhìn thấy phải là “một cái vành phẳng, mỏng” bao xung quanh, nhưng không tiếp xúc với hành tinh trên. - Khi Thổ tinh nghiêng về phía Trái đất, cái Galileo trông tựa như những hành tinh khác hoặc tựa như những chiếc tách, tùy thuộc vào góc trông. - Khi hành tinh trên định vị sao cho các vành nằm ngang so với Trái đất, thì chúng dường như đã biến mất.. - Huygens đúng khi nói Thổ tinh là một hành tinh có vành, nhưng không đúng khi nói về một số vấn đề khác. - Cassini đã có nhiều khám phá quan trọng về Thổ tinh, trong đó có quan sát đầu tiên của bốn vệ tinh của hành tinh trên - Dione, Iapetus, Rhea, và Tethys. - Các nhà thiên văn đã phát hiện ra một cái vành thứ ba, bán trong suốt, ở gần bề mặt hành tinh trên hơn so với hai vành đầu tiên. - Một nhà toán học và nhà vật lí học người Scotland, James Clerk Maxwell, đề xuất rằng các vành sao Thổ phải cấu tạo gồm các hạt khác nhau, bởi vì nếu không thì lực hấp dẫn mạnh của hành tinh trên sẽ hút chúng xuống và phá hủy chúng.. - Một nhà thiên văn học người Pháp thế kỉ thứ 19, Edouard Roche, đã phát triển một lí thuyết cho rằng các vành có thể là kết quả khi một vệ tinh hoặc một thiên thể lớn khác tiếp cận Thổ tinh và bị xé toạc ra bởi lực hấp dẫn mạnh của hành tinh. - thuyết khác thì cho rằng các vành có thể đơn giản là các hạt còn thừa lại từ sự hình thành của chính hành tinh trên.. - Pioneer 11 đã tiếp cận sao Thổ trong cự li 21 000 km và đã gửi về những bức ảnh chụp tốt nhất từ đến giờ của hành tinh có vành trên. - Các thiết bị của Pioneer 11 cho biết Thổ tinh có một từ trường, chứng tỏ phần lõi của hành tinh cấu tạo từ đá kim loại.. - Vào năm sau đó, hai tàu vũ trụ NASA không người lái nữa, Voyager 1 và Voyager 2, bắt đầu một hành trình dài hạn định sẵn đến viếng các hành tinh nhóm ngoài. - Chúng được thiết kế để đến viếng cả bốn hành tinh khí khổng lồ, và NASA đã gửi đi hai trong số chúng, phòng khi một phi thuyền không hoàn thành sứ mệnh của nó. - Voyager 1 đến Thổ tinh vào cuối năm 1980, tiếp cận hành tinh trên ở cự li gần hơn nhiều so với phi thuyền Pioneer 11. - Phi thuyền Voyager 1 đã gửi về những bức ảnh chụp phân giải cao đầu tiên của Thổ tinh, phát hiện thêm ba vệ tinh nữa và vành G, và tìm thấy helium trong khí quyển của hành tinh trên.. - Phi thuyền đồng hành Voyager 2 còn gửi về những bức ảnh chụp khó hiểu hơn nữa của hành tinh trên.. - Những hình ảnh này, cũng những phép đo do các thiết bị khác của Cassini-Huygens thực hiện, đã bổ sung thêm cho kiến thức của chúng ta về hành tinh có vành trên.. - Tiếp cận Thổ tinh. - Nhưng khi các nhà nghiên cứu biết thêm nhiều điều về Thổ tinh, họ đi đến chỗ nhận ra rằng cái nằm bên trong hành tinh trên cũng hấp dẫn như cái lộ ra bên ngoài của nó vậy.. - Lõi của hành tinh khí khổng lồ này là một quả cầu đá rắn. - Những đám mây hơi ngả sang xanh ở gần bề mặt hành tinh nhất cấu tạo từ nước, ở dạng hơi và băng. - Chúng đạt tới tốc độ ít nhất là 1800 km/h, với những cơn gió mạnh nhất xảy ra trong vùng xích đạo của hành tinh trên. - Nhiệt độ này chẳng có gì bất ngờ vì hành tinh nằm xa nguồn nhiệt và năng lượng của Mặt trời. - Mỗi hành tinh trong Hệ Mặt trời đều quay tròn xung quanh trục của nó. - Hành tinh này quay tròn rất nhanh, nhanh hơn bất kì hành tinh nào khác, ngoại trừ Mộc tinh ra. - có hình dạng như thế này, nhưng sự méo mó hình dạng của Thổ tinh nổi rõ hơn bất kì hành tinh nào khác trong Hệ Mặt trời.. - Nó thật sự là hành tinh kém đậm đặc nhất, khiến nó cực kì nhẹ - thật sự nhẹ hơn cả nước. - Thổ tinh Trái đất. - Thành phần của hành tinh Chủ yếu là hydrogen (khí và lỏng) cùng với một lõi đá. - Trong hàng thế kỉ, người ta đã tin rằng Thổ tinh là hành tinh duy nhất có vành. - Nhưng có một điều chắc chắn đúng – không có hành tinh nào có vành đẹp tráng lệ như vành của Thổ. - Hệ thống vành phức tạp của Thổ tinh chỉ bắt đầu ở cự li khoảng 67 000 km phía trên bề mặt hành tinh. - Một số có dạng elip chứ không tròn, và một số thì không tạo thành cái vành hoàn chỉnh xung quanh hành tinh. - Vẫn còn nhiều điều chúng ta không hiểu về các vành sao Thổ, nhưng chúng ta thật sự hiểu rõ vì sao chúng quay tròn xung quanh xích đạo của hành tinh. - Nhưng có một yếu tố quan trọng khác, và có chút bất ngờ, đang giúp giữ các vành ở tại nơi của chúng – đó là nhiều vệ tinh của hành tinh xinh đẹp này.. - Phoebe là vệ tinh ở xa Thổ tinh nhất, cách xa hành tinh gần 13 triệu km. - Nó còn quay tròn theo chiều kim đồng hồ, trong khi tất cả các vệ tinh khác, kể cả hành tinh chính, quay ngược chiều kim đồng hồ.. - Ngoại lệ là Phoebe, vệ tinh này có khả năng là một sao chổi hoặc một tiểu hành tinh bị bắt giữ bởi lực hấp dẫn của hành tinh.. - Chúng quay xung quanh hành tinh ở những khoảng cách rất khác nhau, từ gần đến 133 600 km – ngay bên trong hệ thống vành – cho đến xa cỡ 13 triệu km. - Nhiều nhà khoa học nghĩ rằng Titan khá giống với hành tinh Trái đất thời non trẻ, cách nay hàng tỉ năm về trước. - Lực hấp dẫn của chúng cân bằng với lực hấp dẫn của Thổ tinh, giúp giữ các hạt vật chất trong vành quay ổn định xung quanh hành tinh.. - Khi phi thuyền Cassini-Huygens lướt qua quỹ đạo của sao Thổ - đi qua khe trống giữa vành F và vành G – nó hầu như tức thì bổ sung thêm thông tin cho cái ngày nay chúng ta biết về hành tinh trên. - Các thiết bị và camera tiên tiến, độ nhạy cao, của phi thuyền bắt đầu gửi về những hình ảnh hết sức ấn tượng của hành tinh có vành mà trước đây chưa từng trông thấy.. - Nó được thiết kế để hoàn thành ít nhất 70 vòng quỹ đạo quanh sao Thổ và nhiều chuyến bay lướt qua các vành và các vệ tinh của hành tinh trong khoảng thời gian 4 năm hoặc lâu hơn. - Ngay trước khi đi vào quỹ đạo Thổ tinh, Cassini-Huygens đã bổ sung cho cái các nhà khoa học biết về hành tinh trên và các vệ tinh của nó.. - Titan có thể có nhiều đặc điểm giống với hành tinh của chúng ta, như mưa, tuyết và các đám mây – khả năng lớn nhất là cấu tạo gồm methane, chứ không phải nước – cùng các ngọn núi và thung lũng. - “an toàn” xung quanh Thổ tinh – nơi nó không có khả năng va chạm với bất kì vệ tinh nào khác của hành tinh trên – và tắt các thiết bị của nó đi.. - Thổ tinh tỏa sáng rực rỡ nhất và ở cao nhất trên bầu trời khi nó ở vị trí đối nhật, tức là khi Trái đất nằm thẳng ngay giữa Mặt trời và hành tinh có vành xinh đẹp này,. - Các chương trình của họ thuộc về những cách tốt nhất để tìm hiểu Thổ tinh khi kiến thức của chúng ta về hành tinh thú vị này thay đổi và phát triển mỗi ngày.. - Loại hành tinh: Hành tinh khí khổng lồ Đường kính tại xích đạo: 121 000 km. - Các hành tinh nhóm địa cầu bao gồm Thủy tinh, Kim tinh, Trái đất và Hỏa tinh.. - hành tinh lùn – Một hành tinh rất nhỏ với khối lượng và lực hấp dẫn nhỏ hơn so với các hành tinh khác.. - tiểu hành tinh – Một vật thể nhỏ, cấu tạo chủ yếu là đá, quay xung quanh Mặt trời.. - từ quyển – Khu vực bị tác động bởi lực từ của một hành tinh.. - vành đai tiểu hành tinh – Một vùng trong không gian, nằm giữa các hành tinh nhóm trong và các hành tinh nhóm ngoài, nơi đa số các tiểu hành tinh được tìm thấy.. - Một vật thể tự nhiên quay xung quanh một hành tinh.