- Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp dạy các biện pháp tu từ. - Nên tôi mạnh dạn đưa đưa ra sáng kiến Phương pháp dạy học các biện pháp tu từ phân môn Tiếng Việt cấp THCS. - Giúp học sinh THतS n m được khái niệm về các biện pháp tu từ từ vựng bằng cách hệ thống được vốn kiến thức về các biện pháp tu từ trong chương trình THतS.. - Trên cơ sở n m vững khái niệm các em sẽ biết phân biệt rõ ràng điểm giống và khác nhau giữa các biện pháp tu từ và có phương pháp phân tích các biện pháp tu từ một cách cụ thể.. - Đây sẽ là cuốn tài liệu quan trọng để giúp học sinh dễ n m b t hơn kiến thức về các biện pháp tu từ.. - Giáo viên có thể vận dụng khi soạn bài về các biện pháp tu từ khi lên lớp.. - Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu đưa ra cách tối ưu nhất giúp học sinh THतS đặc biệt là học sinh khối lớp n m được kiến thức về các phép tu từ từ vựng.. - Lớp 9: SGK lớp 9 đề cập đến việc vận dụng lại các biện pháp tu từ đã học để phân tích biện pháp tu từ qua các đoạn văn, đoạn thơ. - Biết vận dụng các biện pháp tu từ đó để phân tích được đoạn thơ, bài thơ.. - Trong quá trình giảng dạy vận dụng sáng kiến này, tôi thấy học sinh dễ tiếp thu kiến thức hơn, có kỹ năng hơn khi nhận diện các biện pháp tu từ.. - Thành công Khi áp dụng đề tài này các em dễ n m b t kiến thức, tạo cho các em hứng thú học tập, tiếp thu kiến thức về các biện pháp tu từ.. - Hạn chế một số học sinh còn mơ hồ, chưa nhận diện chính xác các biện pháp tu từ.. - Mặt mạnh đề tài đã đưa ra phương pháp để dạy, để các em nhận diện tiếp thu các biện pháp tu từ trong phân môn tiếng Việt cấp THतS. - Hệ thống hóa lại kiến thức về các biện pháp tu từ, chỉ ra cách phân biệt điểm giống và khác nhau giữa các biện pháp tu từ. - Đồng thời đưa ra phương pháp giúp học sinh phân tích được các biện pháp tu từ trong một câu, một đoạn văn, đoạn thơ.. - So sánh:. - từ so sánh ( như), vế B ( búp trên cành). - Phương diện so sánh. - Từ ngữ so sánh. - Trong bài học so sánh, SGK Ngữ văn tập hai không phân biệt hai loại so sánh so sánh lôgic và so sánh tu từ. - Định nghĩa và nội dung miêu tả trong bài là so sánh tu từ, tức biện pháp tu từ so sánh.. - Ẩn dụ:. - Bài 2: तhỉ ra biện pháp tu từ và phân tích giá trị biểu cảm trong hai câu thơ sau. - Phép tu từ ẩn dụ Mượn hình ảnh mặt trời để chỉ Bác Hồ. - Hoán dụ tu từ thường được cấu tạo dựa vào những mối liên hệ lôgic khách quan.. - ưu ý Khi dạy các biện pháp tu từ ở lớp , tôi thấy các em đa số còn chưa phân biệt sự giống nhau và khác nhau giữa các biện pháp tu từ. - Sau đây là một số kỹ năng giúp các em phân biệt các biện pháp tu từ này. - So sánh Ẩn dụ. - ặp do có dụng ý tăng hiệu quả biểu đạt của câu tu từ cú pháp.. - Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng) là một dạng điệp ngữ có tác dụng tu từ lớn. - Trong SGK Ngữ văn 9 đề cập đến việc vận dụng các biện pháp tu từ từ vựng để phân tích những câu văn, câu thơ:. - Việc vận dụng các biện pháp tu từ để phân tích một đoạn thơ hoặc một văn bản nào đó tương đối khó. - Tuy nhiên trong quá trình vận dụng vào phân tích đoạn thơ, bài thơ yêu cầu học sinh phải đọc kĩ đoạn thơ, bài thơ đó, xác định đúng biện pháp tu từ, nhận thấy được giá trị, ý nghĩa, hiệu quả, dụng ý diễn đạt thông qua phép tu từ mà tác giả sử dụng ở trong đoạn thơ, bài thơ đó.. - Dạng bài tìm, phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong thơ văn vốn rất quen thuộc, thường được sử dụng trong kiểm tra, thi cử. - Tìm nội dung chính của câu, đoạn văn thơ chứa phép tu từ.. - Tìm những phép tu từ được sử dụng trong câu, đoạn thơ văn.. - Xác định từ ngữ có phép tu từ đó.. - तhỉ ra tác dụng của biện pháp tu từ trong việc thể hiện nội dung tư tưởng của đoạn văn, thơ.. - từ, hiệu quả việc sử dụng các phép tu từ của tác giả để diễn đạt thành công một nội dung cụ thể nào đó trong văn bản.. - Bước 4: Viết đoạn văn, hoặc bài văn ng n phân tích tác dụng của biện pháp tu từ. - Ví dụ: Phân tích tác dụng của các phép tu từ được sử dụng trong đoạn thơ sau. - Bước 2: Xác định phép tu từ - Điệp ngữ “Nghe”. - Thông thường khi vận dụng một số biện pháp tu từ để phân tích đoạn thơ, bài thơ học sinh có thể vận dụng phương pháp trình bày sau để viết. - Mở đoạn (hoặc mở bài) giới thiệu văn bản và biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ, bài thơ đó.. - Phát triển đoạn( hoặc thân bài) phân tích giá trị tu từ. - तhỉ ra tên của phép tu từ đó (có thể gồm nhiều phép được sử dụng trong đó. - Tìm ra những từ ngữ thể hiện phép tu từ đó. - cấu trúc, cấu tạo của phép tu từ (kiểu, cách, công thức, ý nghĩa biểu thị, mối liên hệ cụ thể của nó).. - तần bám sát những nội dung kiến thức về lí thuyết, về các biện pháp tu từ mà bài học đã cung cấp. - Đồng thời căn cứ vào thực tế cụ thể nội dung biện pháp tu từ trong văn bản đang xem xét.. - Kết đoạn(hoặc kết bài) kh ng định lại giá trị tu từ trong văn bản. - Bài 2: Phân tích biện pháp tu từ từ vựng qua khổ thơ sau. - तó thể nói, तhế an Viên sử dụng khá thành công nghệ thuật tu từ từ vựng như nghệ thuật ẩn dụ, tượng trưng, điệp từ “còn”,. - तhính biện pháp tu từ được vận dụng sáng tạo đã tạo nên tính đa thanh cho đoạn thơ. - Qua việc áp dụng phương pháp này vào hướng dẫn học sinh viết đoạn văn phân tích tác dụng của biện pháp tu từ. - Ngoài việc cảm thụ văn học các em còn có kĩ năng khai thác hiệu quả thẩm mỹ của các biện pháp tu từ được sử dụng trong trong tác phẩm. - Việc áp dụng phương pháp trên vào giảng dạy trong chương trình Ngữ văn 9 đã giúp học sinh biết cách làm và rèn được kĩ năng viết đoạn văn phân tích tác dụng của biện pháp tu từ. - Vì vậy nội dung sáng kiến kinh nghiệm này giúp các em thêm hứng thú học tập và n m vững kiến thức về các biện pháp tu từ. - तhính các biện pháp tu từ đã tạo nên những câu văn, câu thơ hay, những tác phẩm hay. - Việc n m kiến thức về các biện pháp tu từ của học sinh vững ch c hơn, có hệ thống hơn và xóa được lỗ hổng kiến thức bộ môn.. - Giúp các em dần dần biết vận dụng kĩ năng tu từ vào việc phân tích cái hay, cái đẹp của thơ văn.. - KẾT QUẢ BÀI KIỂM TRA KIẾN THỨC VỀ CÁC BIỆN PHÁP TU TỪ Ở CÁC LỚP TIẾN HÀNH KHẢO SÁT THU ĐƯỢC SAU ÁP DỤNG. - Trên đây là một số phương pháp giúp học sinh THतS n m vững kiến thức về các biện pháp tu từ từ vựng. - Tài liệu tham khảo về các biện pháp tu từ.. - Đó là cách nhận biết, cách tìm hiểu giá trị nghệ thuật, cách vận dụng và phân biệt các phép tu từ, cách bình các biện pháp tu từ. - Từ đó học sinh sẽ biết sử dụng các phép tu từ trên một cách chuẩn xác, hay hơn.. - Trong sáng kiến này, tôi đề cập đến nội dung “Một số phương pháp khi dạy các phép tu từ So sánh, ẩn dụ, hoán dụ.” Trong phân môn tiếng việt.. - Vấn để àm thế nào để có phương pháp dạy học tốt nâng cao chất lượng về một số biện pháp tu từ cho học sinh lớp . - Bản thân tôi mong muốn đóng góp một số kinh nghiệm để tìm ra biện pháp thiết thực, khả thi nhất, mục đích của đề tài giúp học sinh không những hiểu đúng các biện pháp tu từ mà còn giúp các em yêu thích Tiếng Việt hơn.. - Đối với phân môn Tiếng Việt nói riêng đặc biệt các biện pháp tu từ người giáo viên phải hướng dẫn học sinh phát hiện được तách nhận biết, cách tìm hiểu giá trị nghệ thuật, cách vận dụng các phép tu từ trong khi nói và viết…các tín hiệu nghệ thuật của mỗi biện pháp tu từ từ đó giúp các em cảm nhận được giá trị và ý nghĩa của tiếng việt.. - Học các phép tu từ So sánh, ẩn dụ, hoán dụ , các em chưa xác định được khái niệm của mỗi phép tu từ, còn lẫn lộn giữa các phép tu từ, chưa phân biệt được sự. - giống nhau và khác nhau giữa các phép tu từ đó, nên dẫn đến việc hiểu sai hoặc hiểu chưa rõ về giá trị nghệ thuật c ng như nội dung của mỗi phép tu từ.. - Trong mỗi bài kiểm tra tiếng việt các em còn rất lúng túng khi xác định các phép tu từ và phân tích ý nghĩa trong mỗi đoạn thơ, đoạn văn.. - Từ thực trạng đó, trong quá trình dạy các bài về biện pháp tu từ. - Phải khơi gợi hứng thú cảm nhận cho các em, tạo cơ sở để các em phát huy cảm nhận về giá trị của các biện pháp tu từ.. - Phép tu từ so sánh. - Khi các em làm tốt khâu này các em đã tìm được giá trị nghệ thuật đích thực của phép tu từ này.. - Lời bình phép tu từ so sánh. - Hạn chế đối với học sinh Phần lớn việc cảm nhận giá trị biện pháp tu từ so sánh của học sinh trong một bài viết cụ thể, các em chỉ nêu được phép tu từ và nêu tác dụng của vế A và vế B mà thôi, các em chưa biết dùng lời bình để làm rõ ý nghĩa của biện pháp tu từ đó trong một đoạn thơ, đoạn văn . - Để giúp các em có kĩ năng dùng lời bình trong phép tu từ so sánh tôi có thể đưa ra ví dụ như sau?. - Khi học sinh đã nhuần nhuyễn trong cách tìm giá trị nghệ thuật của phép tu từ so sánh thì các em dễ dàng vận dụng vào tìm hiểu , tạo lập văn bản đặc biệt là văn bản miêu tả.. - 2: Phép tu từ ẩn dụ a. - Phân biệt ẩn dụ tu từ với ẩn dụ từ vựng. - Ẩn dụ loại này được sử dụng như một biện pháp tu từ nhằm tăng sức gợi cảm, gợi hình và giá trị thẩm mỹ cho sự diễn đạt.. - Lời bình phép tu từ ẩn dụ.. - Hạn chế đối với học sinh Giống như phép tu từ so sánh, đối với phép tu từ ẩn dụ c ng vậy các em còn rất lúng túng khi dùng lời bình, tác dụng rất khô cứng chỉ mang tính chất giải nghĩa mà thôi. - Phân biệt tu từ ẩn dụ với tu từ so sánh.. - Tuy nhiên cần phân biệt ẩn dụ tu từ với so sánh tu từ.. - Sự giống nhau giữa ẩn dụ tu từ và so sánh tu từ chính là cách liên tưởng để rút ra được nét tương đồng giữa hai đối tượng khác loại. - Nét tương đồng này là cơ sở để hình thành nên ẩn dụ tu từ c ng như so sánh tu từ.. - 3: Phép tu từ hoán dụ.. - Sau khi học xong phần lí thuyết giáo viên phải cho học sinh phân biệt phép tu từ hoán dụ và ẩn dụ. - Lời bình phép tu từ hoán dụ.. - Hạn chế của học sinh Khi dùng lời bình cho phép tu từ này các em còn lẫn lộn giữa tu từ ẩn dụ với tu từ hoán dụ, chính vì thế các em chưa thấy rõ dụng ý của tác giả về giá trị gợi hình và gợi cảm.. - 4 : Phân biệt tu từ ẩn dụ và tu từ hoán dụ. - các phép tu từ. - nghệ thuật của phép tu từ. - Qua thực tế giảng dạy phân môn Tiếng Việt đặc biệt các phép tu từ so sánh, ẩn dụ, hoán dụ tôi đã rút ra một số kinh nghiệm sau. - Khi dạy các phép tu từ trước hết giáo viên phải dựa vào đặc điểm của mỗi phép tu từ để hướng dẫn học sinh cách nhận biết thông qua các dấu hiệu về hình thức và nội dung.. - Trên đây là một số kinh nghiệm « Một số phương pháp khi dạy các phép tu từ So sánh, ẩn dụ, hoán dụ » Trong phân môn Tiếng Việt