- cho sự hình thành và phát triển quan niệm về nhà nước pháp quyền.Error! Bookmark not defined.. - Tiền đề tư tưởng cho sự hình thành và phát triển quan niệm về nhà nước pháp quyền phương Tây cận đại. - 1.2.1.Tư tưởng về nhà nước pháp quyền thời kỳ cổ đại.Error! Bookmark not defined.. - 1.2.2.Tư tưởng về nhà nước pháp quyền thời kỳ trung cổ.Error! Bookmark not defined.. - 1.2.3.Tư tưởng về nhà nước pháp quyền thời kỳ phục hưng.Error! Bookmark not defined.. - Khái niệm nhà nước pháp quyền và những nội dung cơ bản trong quan niệm. - về nhà nước pháp quyền của các nhà triết học phương Tây cận đại Error! Bookmark not defined.. - Khái niệm nhà nước pháp quyền. - Những nội dung cơ bản trong quan niệm về nhà nước pháp quyềnError! Bookmark not defined.. - Sự phát triển quan niệm về tổ chức quyền lực nhà nước.Error! Bookmark not defined.. - Sự phát triển quan niệm về vai trò của luật pháp trong nhà nước.Error! Bookmark not defined.. - Ý nghĩa việc nghiên cứu sự phát triển quan niệm về nhà nước pháp quyền phương Tây cận đại và ảnh hưởng của quan niệm về nhà nước pháp quyền phương Tây thời cận đại với việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. - Ý nghĩa việc nghiên cứu sự phát triển quan niệm về nhà nước pháp quyền phương Tây cận đại. - Ảnh hưởng của quan niệm về nhà nước pháp quyền phương Tây thời cận. - đại với việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt NamError! Bookmark not defined.. - Tư tưởng về nhà nước pháp quyền xuất hiện từ rất sớm, ngay từ thời kỳ cổ đại ở cả phương Đông và phương Tây. - Ở phương Đông tư tưởng về nhà nước pháp quyền phát triển không thành một hệ thống, chủ yếu là những tư tưởng đề cao pháp luật trong quản lý xã hội và chú ý tới yếu tố nhân dân khi xây dựng, ban hành và thực hiện pháp luật. - Tư tưởng về nhà nước pháp quyền được hình thành rõ nét và có tính hệ thống ở phương Tây từ thời cổ đại, được giữ gìn và bảo tồn qua thời kỳ trung cổ và đặc biệt phát triển ở thời kỳ phục hưng cận đại. - Do vậy, việc nghiên cứu quan niệm về nhà nước pháp quyền thời kỳ cận đại ở phương Tây sẽ cho chúng ta những hiểu biết tương đối đầy đủ về nội dung quan niệm nhà nước pháp quyền.. - Sự hình thành và phát triển tư tưởng về nhà nước pháp quyền bị quy định bởi những điều kiện kinh tế xã hội và tính đặc thù qua các giai đoạn lịch sử, các trường phái tư tưởng. - Nghiên cứu về sự phát triển tư tưởng về nhà nước pháp quyền ở phương Tây thời cận đại giúp chúng ta nắm được những vấn đề có tính quy luật và bản chất của một mô hình nhà nước mà nhiều quốc gia đang theo đuổi, trong đó có Việt Nam. - Chỉ có hiểu rõ bản chất, những đặc điểm và tính quy luật trong sự tồn tại và phát triển của nhà nước pháp quyền từ phương diện lý luận mới có thể biến nó thành một mô hình thực tiễn hợp lý, tồn tại theo quy luật và có hiệu quả trong xã hội.. - Việt Nam đang trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân. - Mô hình này thể hiện sự tiếp thu và vận dụng sáng tạo về mặt lý luận của Đảng và Nhà nước ta trong quá trình tìm kiếm cách thức tổ chức nhà nước một cách phù hợp nhất cho mục tiêu xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội. - Tuy nhiên, với một mô hình vừa được xây dựng về mặt lý luận lại vừa “thực thi” trong thực tiễn nên còn bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế mà một trong số đó là những vấn đề lý luận căn bản về nhà nước pháp quyền còn nhiều khoảng trống và điểm vênh giữa các ý thức hệ khác nhau. - Vì thế, việc tìm hiểu tư tưởng về nhà nước pháp quyền, sự phát triển tư tưởng này trong lịch sử tư tưởng triết học để khai thác những giá trị tích cực của nó trong xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay là yêu cầu cần thiết và cấp bách.. - Với những lý do trên chúng tôi chọn “Sự phát triển quan niệm về nhà nƣớc pháp quyền trong triết học phƣơng Tây cận đại” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn của mình.. - Đặc biệt là, khi Đảng ta định hướng xây dựng mô hình nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân thì những tư tưởng triết học chính trị - pháp quyền phương Tây được quan tâm nghiên cứu rộng rãi hơn. - Những nghiên cứu về tư tưởng nhà nước pháp quyền trong lịch sử triết học nói chung và triết học phương tây cận đại nói riêng.. - Trước hết phải kể đến cuốn “Tư tưởng phân chia quyền lực nhà nước với việc tổ chức bộ máy nhà nước ở một số nước”, của tác giả Nguyễn Thị Hồi, do nhà xuất bản Tư pháp xuất bản, năm 2005. - tưởng phân chia quyền lực nhà nước trong lịch sử, trong đó nêu lên quyền lực nhà nước và cách thức thực hiện quyền lực nhà nước, sự xuất hiện và phát triển của tư tưởng phân chia quyền lực nhà nước. - sự thể hiện và áp dụng tư tưởng phân quyền trong tổ chức bộ máy nhà nước ở một số nước tư bản. - có sự liên hệ với thực tiễn tổ chức hoạt động của bộ máy nhà nước Việt Nam qua các bản Hiến pháp. - Đồng thời, tác giả đã khẳng định trong tư tưởng về chính trị, tư tưởng về nhà nước luôn giữ vị trí quan trọng bậc nhất và tư tưởng về quyền lực nhà nước, về việc tổ chức và thực hiện quyền lực ấy giữ vị trí cơ bản và trọng yếu.. - Gần đây nhất, có công trình nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Tươi (2013), “Tư tưởng về nhà nước pháp quyền trong triết học Tây Âu thế kỷ XVII – XVIII”, Luận văn thạc sĩ triết học, Đại học Khoa Học Xã Hội Và Nhân Văn, Hà Nội. - Trong luận văn này, tác giả luận văn đã khái quát điều kiện kinh tế xã hội Tây Âu thế kỷ XVII – XVIII và những tiền đề tư tưởng cho sự ra đời tư tưởng về nhà nước pháp quyền trong triết học Tây Âu thế kỷ XVII – XVIII.. - Trong chương 2 tác giả tập trung trình bày một số nội dung cơ bản của tư tưởng về nhà nước pháp quyền trong triết học Tây Âu thế kỷ XVII – XVIII, quan điểm về quyền tự nhiên, chủ quyền nhân dân và khế ước xã hội. - quan điểm về nhà nước và pháp luật được trình bày và phân tích. - Bên cạnh đó, tác giả cũng đưa ra một số đánh giá về giá trị và hạn chế của tư tưởng về nhà nước pháp quyền giai đoạn này.. - Ngoài những công trình nghiên cứu ở dạng sách và luận văn còn có những bài viết được đăng trên các tạp chí chuyên ngành có giá trị, nổi bật trong số những nghiên cứu về tư tưởng nhà nước pháp quyền trong lịch sử triết học là bài viết: “Tư tưởng nhà nước pháp quyền ở châu Âu thời kỳ cổ. - Tác giả bài viết đã trình bày một cách hệ thống các quan điểm của các nhà triết học phương Tây cổ đại về nhà nước pháp quyền theo trình tự thời gian. - Sau cùng tác giả đã rút ra vai trò và ý nghĩa của tư tưởng nhà nước pháp quyền thời kỳ cổ đại ở phương Tây. - Với những nội dung mà tác giả trình bày, bài viết sẽ làm tài liệu tham khảo có giá trị cho những nghiên cứu về lịch sử tư tưởng nhà nước pháp quyền.. - Tác giả Lê Minh Tâm có bài viết “Về tư tưởng nhà nước pháp quyền và khái niệm nhà nước pháp quyền”, tạp chí Luật học, số 2/2002, tr32 - 39.. - Bài viết này phân tích và đưa ra một số ý kiến về tư tưởng nhà nước pháp quyền và khái niệm nhà nước pháp quyền. - Tác giả phân tích một cách kỹ lưỡng nội dung tư tưởng về nhà nước pháp quyền của các triết gia trong thời kỳ cổ đại và cận đại ở phương Tây, đồng thời đánh giá về giá trị tư tưởng nhà nước pháp quyền trong các giai đoạn lịch sử trên. - Trong bài viết tác giả cho rằng, khái niệm nhà nước pháp quyền là khái niệm có tính lịch sử. - Nhà nước pháp quyền không phải là kiểu nhà nước, mà là một mô hình nhà nước mà ở đó bên cạnh những đặc điểm chung nó còn có những đặc điểm riêng. - Để xây dựng được nhà nước pháp quyền thì đòi hỏi phải xuất phát từ những đặc điểm chung và riêng của nhà nước pháp quyền và căn cứ vào điều kiện cụ thể về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội để có những phương hướng và giải pháp cụ thể, có những bước đi phù hợp. - Bài viết này đã làm rõ nội hàm khái niệm và nội dung tư tưởng nhà nước pháp quyền, góp phần bổ sung cho lý luận về nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.. - Góp phần vào việc nghiên cứu tư tưởng về nhà nước pháp quyền thời kỳ cận đại ở phương Tây, tác giả Trịnh Thị Xuyến có bài viết “Tư tưởng của Rousseau về tổ chức và kiểm soát quyền lực nhà nước”, đăng trên tạp chí. - Mô hình tổ chức và kiểm soát quyền lực nhà nước bảo đảm quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân là mô hình nhà nước mà ở đó: quyền lực nhà nước là thống nhất không thể phân chia, có sự phân công giữa lập pháp, hành pháp và tư pháp. - Với những nội dung trên, bài viết này đã góp phần làm tài liệu hữu dụng phục vụ cho những nghiên cứu về tư tưởng nhà nước pháp quyền.. - Trên tạp chí Thông tin Khoa học xã hội, số 11 năm 2008, có bài viết tiêu biểu của tác giả Hoàng Thị Hạnh: “Tư tưởng về nhà nước pháp quyền trong lịch sử triết học trước Marx”. - Trong bài viết, tác giả đã trình bày nội dung tư tưởng nhà nước pháp quyền trước Marx ở cả phương Đông và phương Tây, chỉ ra những nét tương đồng và khác biệt giữa tư tưởng về nhà nước pháp quyền phương Đông và phương Tây. - Bài viết cho chúng ta, một cái nhìn khái quát về tư tưởng nhà nước pháp quyền trong lịch sử, góp phần làm tài liệu cho những nghiên cứu về tư tưởng nhà nước pháp quyền.. - Những nghiên cứu về khái niệm nhà nước pháp quyền và sự vận dụng các tư tưởng về nhà nước pháp quyền trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay.. - Trong những năm gần đây, khi mà mô hình nhà nước pháp quyền trở thành phổ biến trên thế giới và bước đầu đạt được những giá trị tích cực trong hiện thực, việc nghiên cứu về lý luận nhà nước pháp quyền gắn liền với công cuộc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đã được các học giả Việt Nam quan tâm nghiên cứu nhiều hơn.. - Nguyễn Thanh Dũng (1998), Tư tưởng về nhà nước, quyền lực nhà nước trong lịch sử triết học và quan điểm của Đảng ta về xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam, Luận văn thạc sĩ triết học, viện Triết học.. - Phạm Thị Đam (2011), Tư tưởng triết học chính trị của Jean Jacques Rousseau, Luận văn thạc sỹ triết học, trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Hà nội.. - Lê Anh Đào (2006), Về khái niệm nhà nước pháp quyền, Tạp chí Khoa học Chính trị, số 2, tr.28 – 32.. - Nguyễn Văn Động (1996), Học thuyết về nhà nước pháp quyền - lịch sử và hiện tại, Tạp chí Luật học, số 4, tr. - Trần Ngọc Đường (1999), Lý luận chung về nhà nước và pháp luật, tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.. - Bùi Thị Hà (2013), Vai trò của nhà nước trong việc đảm bảo các quyền tự nhiên của con người từ cách tiếp cận của Môngtétxkiơ, Luận văn thạc sĩ triết học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Hà Nội.. - Ngô Đức Hạnh (2004), Một số vấn đề về xây dựng nhà nước pháp quyền hiện nay ở Pháp, Nhà nước và pháp luật, số 1, tr70 – 74.. - Hoàng Văn Hảo, Hoàng Văn Nghĩa (1998), Thuyết pháp quyền tự nhiên và vấn đề quyền tự nhiên, Tạp chí nghiên cứu lý luận, số 12.. - Nguyễn Văn Hiện (2004), Một số vấn đề về nhà nước pháp quyền ở nước ta, Tạp chí cộng sản, số 11, tr20-23.. - Nguyễn Thị Hoàn (2009), Quan niệm về nhà nước pháp quyền của Montesquieu trong bàn về tinh thần pháp luật và ý nghĩa của nó với xây dựng. - nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sỹ triết học, trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Hà Nội.. - Nguyễn Thị Hồi (2005), Tư tưởng phân chia quyền lực nhà nước với việc tổ chức bộ máy nhà nước ở một số nước, Nxb Tư pháp.. - Lê Tuấn Huy (2006), Triết học chính trị Montesquieu với việc xây dựng nhà nước pháp quyền Việc Nam, Nxb Tổng hợp, TP Hồ Chí Minh.. - Nguyễn Thị Thanh Huyền (2014), Tư tưởng của J.J.Rousseau về quyền con người, Tạp chí Triết học, số 6 (277).. - Đỗ Minh Khôi (2006), Về một số cách tiếp cận nhà nước pháp quyền, Nhà nước và pháp luật, số 4, tr42 – 45.. - Vũ Thị Khuyên (2012), Tư tưởng dân chủ của Rousseau trong tác phẩm “Bàn về khế ước xã hội”, Luận văn thạc sỹ triết học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Hà Nội.. - Trần Ngọc Liêu (2009), Khái niệm nhà nước pháp quyền từ góc nhìn triết học, Tạp chí Triết học, số 11, tr70-77.. - Phạm Thế Lực (2008), Lý thuyết phân quyền và ý nghĩa của nó đối với quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam hiện nay, Tạp chí nghiên cứu lập pháp điện tử, Viện Chính trị học - Học viện Chính trị Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, đăng ngày 18/8/2008.. - Nguyễn Văn Mạnh (2004), Quá trình nhận thức và phát tiển tư tưởng về nhà nước pháp quyền trong các văn kiện của đảng cộng sản Việt Nam thời kỳ đổi mới, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 2, tr3 – 8.. - Phạm Thành Nam (2009), Nghiên cứu vận dụng thuyết “tam quyền phân lập” vào xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam hiện nay, tạp chí Quản lý nhà nước, số 162, tháng 7-2009.. - Nguyễn Văn Niên (1996), Xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam – một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb – H: Chính trị quốc gia.. - Hoàng Thị Kim Quế (2002), Góp phần nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về nhà nước pháp quyền, Tạp chí Khoa học – Kinh tế luật, ĐHQG HN, số 2.. - Lê Minh Tâm (2002), Về tư tưởng nhà nước pháp quyền và khái niệm nhà nước pháp quyền, tạp chí Luật học, số 2, tr32 – 39.. - Lê Hữu Tầng (1993), Từ tư tưởng của C. - Đinh Ngọc Thạch (2007), Một số tư tưởng chính trị của G. - Phạm Hồng Thái, Nguyễn Quốc Sửu (2005), Bàn về nhà nước pháp quyền và việc xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước ta, tạp chí Quản lý nhà nước, số 110, tr6-10.. - Trần Hậu Thành (2000), Nguyên tắc thống nhất quyền lực và phân công phối hợp giữa các quyền trong tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước ta, Tạp chí Lý luận chính trị, số 6, tr24-28.. - Trần Hậu Thành (2000), Quan hệ giữa nhà nước và pháp luật, Phân viện Hà Nội. - Trần Hậu Thành (2000), Tư tưởng nhà nước pháp quyền ở châu Âu thời kỳ cổ đại, Nghiên cứu châu Âu, số 1.. - Mai Thị Thanh (2007), Nhận thức và vận dụng tư tưởng nhà nước pháp quyền trong đổi mới nhà nước ở nước ta hiện nay, tạp chí Giáo dục lý luận, số 4, tr25-29.. - Trần Hữu Tiến (2002), Tính tất yếu của việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, Tạp chí Triết học, số 5.. - Đào Ngọc Tuấn (2001), Những khuynh hướng biến đổi nhà nước pháp quyền trước áp lực toàn cầu hoá, Tạp chí Lý luận Chính trị, số 9, tr. - Đào Ngọc Tuấn (2002), Tính phổ biến và tính đặc thù trong xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam, luận án tiến sĩ triết học, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. - Nguyễn Xuân Tùng (2010), Luật tự nhiên trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam, Tạp chí Luật học, số 3.. - “Nhà nước pháp quyền XHCN” tại Việt Nam, bộ Tư pháp, http://moj.gov.vn/tintuc/Pages/nghien-cuu-trao-doi.aspx?ItemID=4460#_ftn . - Nguyễn Thị Tươi (2013), Tư tưởng về nhà nước pháp quyền trong triết học tây âu thế kỷ XVII – XVIII, Luận văn thạc sỹ triết học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Hà Nội.. - Đào Trí Úc (1993), Nhà nước pháp quyền: khái niệm, những đặc trưng cơ bản - điều kiện và con đường hình thành nhà nước pháp quyền ở nước ta, Tạp chí Nhà nước và pháp luật, số 4, tr. - Đào Trí Úc (1994), Xã hội và pháp luật – nhìn từ vấn đề nhà nước pháp quyền, sách xã hội và pháp luật, Nxb Chính trị Quốc gia.. - Đào Trí Úc (cb), Nguyễn Duy Quý, Hoàng Văn Hảo (1997), Đại hội III Đảng cộng sản Việt Nam và những vấn đề cấp bách của khoa học về nhà nước và pháp luật, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội.. - Đào Trí Úc (chủ biên) (2005), Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.. - Vũ Văn Viên (2005), Nhà nước pháp quyền công cụ để thực hiện dân chủ, tạp chí Triết học, số 11, tr35-39.. - Đinh Thị Hồng Vững (2013), Quan niệm của John Locke về nhà nước trong tác phẩm “khảo luận thứ hai về chính quyền”, Luận văn thạc sỹ triết học, trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Hà nội.