- SỰ PHỤC HỒI KINH TẾ LIÊN BANG NGA DƢỚI THỜI TỔNG THỐNG V.PUTIN . - SỰ PHỤC HỒI KINH TẾ NƢỚC NGA DƢỚI THỜI TỔNG THỐNG V.PUTIN . - Cuốn sách là k t quả của sự tổng h p, đánh giá v bức tranh toàn cảnh tình hình kinh t , chính trị - xã hội của L Nga d i sự c m quy n của Tổng thống V.Putin từng b c hồi phục l i vị th c ờng quốc th gi i.. - Cuốn sách đã phân tích, đánh giá những chính sách m nh d n, táo b o của V.Putin trong việc phát triển n c Nga sau khi tái đ c cử Tổng thống LB Nga. - Các tác giả đã khẳng định bản lĩnh của vị Tổng thống thứ hai LB Nga trong việc đ a n c Nga trở l i vị tr c ờng quốc th gi i.. - Nguyễn Thanh Hi n (2007), “Sự vươn lên của nước Nga dưới thời Tổng thống Putin”, T p chí Nghiên cứu Châu Âu, số 11(86). - Ph m vi v thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu những thành tựu nổi bật v kinh t mà L Nga đ t đ c trong gian đo n từ năm 2000 đ n năm 2008 Đây là giai đo n g n v i sự c m quy n của Tổng thống V.Putin trong. - Hai là, thống kê, phân tích số liệu thể hiện sự phục hồi của LB Nga trên lĩnh vực kinh t d i thời Tổng thống V.Putin. - Chương 2: Sự phục hồi kinh t n c Nga d i thời tổng thống V.Putin . - phê duyệt s c lệnh Tổng thống v ban bố tình tr ng chi n tranh và khẩn cấp. - Đuma Quốc gia (H viện) có 450 đ i biểu đ c b u theo danh sách đảng (số gh đ i biểu đ c phân chia theo tỷ lệ phi u b u cho từng đảng), nhiệm kỳ 5 năm Quy n h n: phê duyệt s c lệnh của Tổng thống v bổ nhiệm Thủ t ng. - Thủ t ng đ c Tổng thống bổ nhiệm v i sự đồng ý của Đuma Quốc gia. - Ng ời đ u tiên đ c Tổng thống Yeltsin tin t ởng lựa chọn để giao trọng trách xây dựng đ ờng lối cải cách. - 6 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Kinh tế LB Nga thời kỳ cầm quyền của Tổng thống B.Yelsin: Thực trạng và nguyên nhân, Nghiên cứu Châu Âu, số 1 (61), tr. - 7 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Kinh tế LB Nga thời kỳ cầm quyền của Tổng thống B.Yelsin: Thực trạng và nguyên nhân, Nghiên cứu Châu Âu, số 1 (61), tr. - 11 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội T p chí nghiên cứu Châu Âu, số 4(64), tr.49-50.. - 12 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội T p chí nghiên cứu Châu Âu, số 4(64), tr. - 13 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội T p chí nghiên cứu Châu Âu, số 4 (64), tr. - 14 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội . - 15 Nguyễn Quang Thuấn (2004), Nhìn lại kết quả cải cách trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Putin, Nghiên cứu châu Âu, số 5(97), tr.32 - 37.. - 16 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Kinh tế LB Nga thời kỳ cầm quyền của Tổng thống B.Yelsin: Thực trạng và nguyên nhân, Nghiên cứu Châu Âu, số 1 (61), tr. - 17 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội Nghiên cứu Châu Âu, số 4(64), tr. - Tội ph m cũng là vấn đ nhức nhối trong xã hội L Nga d i thời Tổng thống Yeltsin Đây là thời kỳ xuất hiện nhi u tổ chức maphia Nga.. - 18 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội Nghiên cứu Châu Âu, số 4 (64), tr. - 21 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội Nghiên cứu Châu Âu, số 4 (64), tr. - 22 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội Nghiên cứu Châu Âu, số 4 (64), tr. - 23 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội Nghiên cứu Châu Âu, số 4 (64), tr. - 24 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội Nghiên cứu Châu Âu, số 4 (64), tr. - Thứ nhất, do sự nóng vội, chủ quan, duy ý chí của Tổng thống B.Yeltsin và c c nhà l nh đ o LB Nga trong việc ho ch định đ ờng lối cải cách.. - V i mong muốn xóa b hoàn toàn thi t ch kinh t , xã hội cũ Tổng thống B.Yeltsin và Chính phủ do ông bổ nhiệm đ lựa chọn “liệu pháp sốc. - 25 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội Nghiên cứu Châu Âu, số 4 (64), tr. - 26 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yelstin trước thực trạng kinh tế, xã hội Nghiên cứu Châu Âu, số 4 (64), tr.49.. - Vì những mục tiêu chính trị và bảo vệ quy n lực cá nhân mà không ít ngày Tổng thống Yeltsin đ gây nên sự xáo trộn trên ch nh tr ờng LB Nga. - Tuy nhiên biện ph p thay đổi Chính phủ của Tổng thống càng làm cho cuộc đối đ u giữa các lực l ng đảng phái và cuộc khủng hoảng chính trị ở LB Nga thêm sâu s c. - DƢỚI THỜI TỔNG THỐNG V.PUTIN . - Lịch sử n c Nga tr c năm 2000 g n v i thời kỳ c m quy n của Tổng thống B.Yeltsin đó là thời kỳ đ y sóng gió v i tình tr ng khủng hoảng sâu s c và toàn diện trên mọi lĩnh vực. - Tổng thống Yelstsin đ quy t định từ chức tr c thời h n. - 30 Lý Cảnh Long (2014), Putin - Từ Trung Tá KGB đến Tổng thống Liên bang Nga Nxb Lao Động, Hà Nội, tr. - Trong diễn văn từ chức của vị cựu Tổng thống Nga có đo n:. - 34 Hoàng Vân (2000), Cuộc bầu cử Tổng thống Liên bang Nga: một vài suy ngẫm, T p chí Nghiên cứu Châu Âu, số 2, tr. - Và việc xây dựng một chi n l c phát triển kinh t của n c Nga trong thời điểm này đ c x c định là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng trong chính sách của Tổng thống V.Putin. - Theo đó trong Thông điệp Liên bang năm 2004 Tổng thống V.Putin đ đ ra nhiệm vụ phát triển đất n c không chỉ trong giai đo n ng n h n là. - Có thể thấy rằng d i thời c m quy n của mình c c Thông điệp Liên bang hàng năm đ u đ c Tổng thống V.Putin nhấn m nh đ n mục tiêu phát triển kinh t - xã hội là nhằm khôi phục ti m lực kinh t , vị th quốc t của L Nga mà tr c h t là xây dựng xã hội dân chủ đảm bảo đời sống vật chất, tinh th n cho các t ng l p nhân dân. - Vào th ng 4 năm 2000 một ch ng trình ph t triển kinh t v i tên gọi “Chương trình Gref” đ đ c trình lên Tổng thống V.Putin. - So v i ch ng trình “liệu pháp sốc” do ng ời Mỹ so n thảo và thực hiện không mấy hiệu quả d i thời Tổng thống B.Yeltsin,. - “Chương trình Gref” d i thời Tổng thống V.Putin có sự khác biệt hoàn toàn. - Nhận thấy đây là ch ng trình h p lý, Tổng thống V Putin đ trình bày những nội dung c bản của đ ờng lối phát triển kinh t trong phiên họp đ u tiên v i Hội đồng Liên bang th ng ngày và đ đ c chấp nhận.. - Ngay sau đó Tổng thống V Putin đ giao nhiệm vụ cho Chính phủ xây dựng chi n l c phát triển kinh t của Nhà n c đ n năm 2010 Theo đó một chi n l c phát triển kinh t của L Nga giai đo n đ d c thông qua v i ba giai đo n cụ thể:. - Cùng v i những nội dung của “Chương trình Gref”, chi n l c phát triển kinh t của Chính phủ cũng nh c c Thông điệp Liên bang hàng năm của Tổng thống V.Putin từ 2000 đ n 2008 đ u nhất quán khẳng định đ ờng lối kinh t quan trọng của LB Nga là ti p tục công cụôc cải cách kinh t thị tr ờng nh ng ch trọng vai trò đi u ti t vĩ mô của Nhà n c Đó là đ ờng lối chú trọng đ n hiệu quả kinh t - xã hội, cho phép LB Nga có thể tham gia tích cực vào quá trình hội nhập kinh t quốc t . - Những nội dung cụ thể của đ ờng lối cải cách kinh t d i thời Tổng thống V.Putin bao gồm các lĩnh vực chủ y u nh : cải cách thu , tài chính, ngân hàng, ch độ sở hữu và kinh t đối ngo i.. - 41 Nguyễn Quang Thuấn (2004), Nhìn lại kết quả cải cách trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Putin, Nghiên cứu châu Âu, số 5 (97), tr.32 - 37.. - Về cải cách chế độ sở hữu: K thừa và đ c r t những bài học kinh nghiệm trong đ ờng lối cải cách thị tr ờng d i thời Tổng thống B.Yeltsin, b c sang th kỷ XXI, chính quy n V.Putin chủ tr ng ti p tục đ ờng lối cải cách thị tr ờng nhằm t o ra môi tr ờng c nh tranh bình đẳng và ho t động hiệu quả của các doanh nghiệp đ a inh t LB Nga hội nhập vào kinh t th gi i. - D i sự c m quy n của Tổng thống V.Putin, Liên bang Nga đ xây dựng đ c đ ờng lối phát triển kinh t thể hiện rõ mục tiêu xây dựng n n kinh t thị tr ờng có hiệu quả trên c sở ổn định chính trị để phát triển kinh t , không ngừng nâng cao mức sống nhân dân cho phép đất n c tham gia có hiệu quả vào n n kinh t th gi i.. - Trong suốt hai nhiệm kỳ của Tổng thống V.Putin n n kinh t L Nga đ đ t đ c những thành tựu quan trọng đ a n c Nga thoát kh i tình tr ng “bên bờ vực thẳm”, đứng vào nhóm c c n c có n n kinh t phát triển. - D i thời Tổng thống V.Putin, n n kinh t thị tr ờng ở LB Nga ti p tục đ c xây dựng một cách có hiệu quả. - 47 Nguyễn Thanh Hi n (2007), Sự vươn lên của nước Nga thời Tổng thống Putin, Nghiên cứu Châu Âu, số 11(86), tr. - Những năm đ u trong nhiệm kỳ thứ nhất của Tổng thống V.Putin từ sản l ng công nghiệp của Nga luôn có xu h ng gia tăng trung bình mỗi năm đ t 6,7%. - 49 Nguyễn Thanh Hi n (2007), Sự v n lên của n c Nga thời Tổng thống V.Putin, Nghiên cứu Châu Âu, số 11 (86), tr. - Đ p trả l i những tình cảm đó, ngay sau khi lên chính quy n, Tổng thống. - Có thể nói rằng d i sự l nh đ o của Tổng thống V.Putin, lịch sử đất n c Nga những năm đ u thể kỷ XXI đ b c sang một trang m i đó là thời kỳ “hồi sinh và trỗi dậy” Liên bang Nga đ từng b c thoát kh i tình tr ng khủng hoảng sâu s c và toàn diện đời sống nhân dân đang từng b c đ c nâng lên L Nga đang từng b c giành l i vị th trên tr ờng quốc t. - Đường lối phát triển kinh tế đúng đắn, phù hợp với thực tiễn Từ những năm đ u của thập niên 90, vị Tổng thống đ u tiên của LB Nga là B.Yeltsin v i ch ng trình cải cách thị tr ờng đ sử dụng “liệu pháp sốc. - Sang đ n thời Tổng thống V.Putin, trên c sở nghiên cứu và tìm tòi của Trung tâm Nghiên cứu chi n l c L Nga n i tập h p các nhà khoa học hàng đ u của đất n c, Tổng thống V Putin đ yêu c u Chính phủ của Thủ t ng M.Kasyanov xây dựng một chi n l c kinh t - xã hội dài h n trong giai đo n 10 - 15 năm v i mục tiêu, biện ph p rõ ràng Theo đó chi n l c phát triển kinh t LB Nga giai đo n đ ra đời, v i 3 giai đo n cụ thể và . - Biện ph p này đ c Tổng thống V.Putin giải thích trong tác phẩm “Nước Nga trong buổi giao thời giữa hai thiên niên kỷ”. - 58 Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Kinh tế LB Nga thời kỳ cầm quyền của Tổng thống B.Yelsin: Thực trạng và nguyên nhân, Nghiên cứu Châu Âu, số 1 (61), tr. - Nh vậy, có thể khẳng định rằng xét v góc độ hiệu quả kinh t - xã hội, đ ờng lối, biện pháp cải cách nhằm chuyển đổi mô hình từ k ho ch hoá tập trung sang thị tr ờng ở L Nga d i sự l nh đ o của Tổng thống B.Yeltsin là ch a thành công. - Tuy nhiên, công cuộc cải cách của vị Tổng thống đ u tiên trong lịch sử này đ đặt c sở m i cho sự phát triển của LB Nga. - Quá trình thực hiện đ ờng lối, chính sách phát triển kinh t xã hội của Tổng thống Yeltsin đ ph v hoàn toàn thể ch kinh t - xã hội thời kỳ Xô Vi t và b c đ u t o dựng những n n tảng cho một thể ch kinh t xã hội m i mang định h ng TBCN ở Nga, t o đi u kiện cho ng ời k nhiệm V Putin đ c r t inh nghiệm trên c sở đó xây dựng đ ờng lối cải cách phù h p, góp ph n khôi phục có hiệu quả n n kinh t LB Nga trong những năm đ u th kỷ XXI.. - Lịch sử L Nga giai đo n 1992-1999 cho thấy thời kỳ c m quy n của Tổng thống B.Yeltsin là những khoảng thời gian đ y sóng gió ch nh tr ờng.. - Theo s c lệnh này, Tổng thống đ thi t lập hệ thống quy n lực Liên bang theo chi u dọc l nh đ o trực tuy n. - Tháng 7/2001, Tổng thống V Putin đ phê chuẩn Luật “Chính đảng Liên bang Nga”. - Sự ổn định chính trị - xã hội và sức m nh của Nhà n c L Nga đ c tăng c ờng trong những năm còn do t c động của chính sách cứng r n của Tổng thống và Chính phủ đối v i các th lực tài phiệt ở LB Nga. - V Gusins y là ng ời đứng đ u tập đoàn truy n thông l n nhất của Nga Media – Most và là chủ sở hữu kênh truy n hình NTV đ sử dụng c c ph ng tiện truy n thông chỉ tr ch c c đ ờng lối, chính sách cải cách của Tổng thống V.Putin và Chính phủ. - Đối mặt bởi tình hình can thiệp chính trị, xâm ph m l i ích quốc gia của các ông trùm kinh t , Tổng thống V.Putin nhi u l n đ t th i độ kiên quy t:. - Tất cả các chuy n thăm của V Putin đ n c c n c sau hi đ c cử Tổng thống đ u chỉ để tăng c ờng các mối quan hệ kinh t của LB Nga. - 65 Nguyễn Công Khanh, Hoàng M nh Hùng (2010), Tìm hiểu nguyên nhân phục hồi và phát triển kinh tế Liên bang Nga dưới thời Tổng thống V.Putin Nghiên cứu châu Âu, số 3 (114), tr. - Lịch sử phát triển của LB Nga từ sau 1991 đ n 2008, phát triển qua hai giai đo n l n v i những đặc điểm khác biệt nhau: Giai đo n khủng hoảng tr m trọng d i sự c m quy n của Tổng thống Yeltsin và giai đo n hồi phục, phát triển v i vai trò của Tổng thống V.Putin. - So sánh tình hình kinh t - xã hội LB Nga ở hai thời kỳ này sẽ thấy đ c y u tố quan trọng t o nên sự khác biệt đó ch nh là vai trò của Tổng thống v i t c ch là ng ời đứng đ u cao nhất của nhà n c Liên bang Nga.. - Chính Tổng thống Yeltsin là ng ời phải chịu trách nhiệm ch nh tr c nhân dân và lịch sử v việc để cho LB Nga tụt hậu cả v kinh t và xã hội trong suốt thập niên cuối cùng của th kỷ XX.. - Lên n m quy n l nh đ o đất n c trong hoàn cảnh hó hăn đó Tổng thống V Putin đ nhanh chóng ổn định tình hình chính trị, ti p tục cải cách kinh t và từng b c giải quy t các vấn đ xã hội. - Tất cả những chính sách, biện pháp cứng r n đó của Tổng thống V Putin đ xây dựng đ c một chính quy n vững m nh, làm cho tình hình. - Rút kinh nghiệm từ h n ch đó ch nh quy n của Tổng thống V.Putin đ đi u chỉnh đ ờng lối, biện pháp phát triển kinh t - xã hội phù h p v i hoàn cảnh đất n c Đó là đ ờng lối cải cách thị tr ờng mang định h ng xã. - hội rõ nét và đ c thực hiện bằng biện pháp thận trọng nâng cao vai trò đi u ti t của nhà n c Ch nh đ ờng lối, biện ph p đó của Tổng thống mà n n kinh t L Nga đ tăng tr ởng liên tục, các vấn đ xã hội từng b c đ c giải quy t.. - D i thời kỳ c m quy n của Tổng thống B.Yeltsin sự bất ổn v chính trị, sự buông l ng vai trò quản lý của Nhà n c trong các ho t động kinh t - xã hội là một trong những nguyên nhân d n đ n tình tr ng khủng hoảng tr m trọng kéo dài suốt thập niên 90 của th kỷ tr c. - Bởi th trong suốt hai nhiệm kỳ c m quy n, Tổng thống V.Putin luôn nhấn m nh cải cách kinh t phải g n li n v i mục tiêu xã hội và ng c l i, mục tiêu phát triển kinh t đ c k t h p chặt chẽ v i các chính sách xã hội ti n bộ. - Có thể nói, hình ảnh v một n c Nga “hồi sinh và trỗi dậy” là k t quả của sự phục hồi kinh t L Nga d i sự l nh đ o tài tình, sáng suốt của Tổng thống V.Putin. - vị Tổng thống đ u tiên trong lịch sử đất n c Nga đ lâm vào tình tr ng khủng hoảng toàn diện và sâu s c đặc biệt trên lĩnh vực kinh t . - Ngày vị Tổng thống thứ hai của LB Nga – V Putin đ ch nh thức nhậm chức. - D i thời c m quy n của Tổng thống V.Putin, kinh t Liên bang Nga đ đ t đ c rất nhi u thành tựu nổi bật trong đó phải kể đ n ổn định kinh t vĩ mô thặng d c n cân th ng m i tăng c ờng liên k t kinh t quốc t , trở thành điểm đ n của rất nhi u nhà đ u t n c ngoài. - L u Văn An (2001) Tìm hiểu về vai trò của Tổng thống Liên bang Nga, Nghiên cứu châu Âu, số 3(39), tr. - Đào Hùng (2008) Những thành tựu của Liên bang Nga trong 8 năm dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Putin, Nghiên cứu châu Âu, số 4(91), tr. - Nguyễn Công Khanh, Hoàng M nh Hùng (2010), Tìm hiểu nguyên nhân phục hồi và phát triển kinh tế Liên bang Nga dưới thời Tổng thống V.Putin Nghiên cứu châu Âu, số 3(141), tr. - Lý Cảnh Long (2012), Putin - Từ Trung Tá KGB đến Tổng thống Liên Bang Nga Nxb Lao Động, Hà Nội.. - Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Đánh giá trách nhiệm của Tổng thống B.Yeltsin trước thực trạng kinh tế, xã hội Nghiên cứu châu Âu, số 4(64), tr. - Nguyễn Thị Huy n Sâm (2005), Kinh tế Liên bang Nga thời kỳ cầm quyền của Tổng thống B.Yeltsin, Nghiên cứu châu Âu, số 1(61), tr. - Nguyễn M nh Tùng (2006), Thông điệp Liên bang Nga của Tổng thống Liên bang Nga, Nghiên cứu châu Âu, số 3(69), tr. - Nguyễn Quang Thuấn (2004), Nhìn lại kết quả cải cách trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Putin, Nghiên cứu châu Âu, số 5(97), tr. - Hoàng Vân (2000), Cuộc bầu cử Tổng thống Liên bang Nga: Một vài suy ngẫm, Nghiên cứu châu Âu, số 2, tr. - Cuộc chạy đua Tổng thống-Boris Yeltsin,. - Lý Cảnh Long, Putin - Từ Trung Tá KGB đến Tổng thống Liên bang Nga, http://www.vnmilitaryhistory.net, 2001.. - Kết quả bầu cử Tổng thống Nga năm 2004